-
Not Synced
Fundamentalną walutą we Wszechświecie jest energia
-
Not Synced
Zasila nasze domy,
-
Not Synced
daje nam pożywienie,
-
Not Synced
napędza nasze komputery.
-
Not Synced
Można ją pozyskiwać na wiele sposobów:
-
Not Synced
spalając paliwa kopalne,
-
Not Synced
rozdzielając atomy,
-
Not Synced
lub przez ogniwa fotowoltaiczne.
-
Not Synced
Wszystko ma jednak swoje wady:
-
Not Synced
paliwa kopalne są niezwykle toksyczne,
-
Not Synced
odpady radioaktywne są... no cóż, radioaktywne,
-
Not Synced
a na przechowanie energii słonecznej
w pochmurne dni
-
Not Synced
nie starczy baterii.
-
Not Synced
Mimo to Słońce zdaje się mieć
niewyczerpane zasoby energii.
-
Not Synced
Czy moglibyśmy wybudować
Słońce na Ziemi?
-
Not Synced
Czy da się zabutelkować gwiazdę?
-
Not Synced
Blask Słońca wywoływany
jest fuzją jądrową.
-
Not Synced
W skrócie - fuzja jest
reakcją termojądrową,
-
Not Synced
co oznacza że jej składniki
muszą być niesamowicie gorące.
-
Not Synced
Tak gorące, że atomy
są pozbawiane elektronów
-
Not Synced
i powstaje plazma, w której jądra atomowe
i elektrony poruszają się swobodnie.
-
Not Synced
Ponieważ jądra są naładowane dodatnio,
wzajemnie się odpychają.
-
Not Synced
Aby przeciwdziałać temu odpychaniu,
cząsteczki muszą poruszać się bardzo, bardzo szybko.
-
Not Synced
W tym kontekście "bardzo szybko"
oznacza "bardzo gorąco".
-
Not Synced
Miliony stopni.
-
Not Synced
Gwiazdy osiągają te temperatury
w oszukany sposób:
-
Not Synced
są tak masywne, że ciśnienie wewnątrz nich
generuje ciepło, które ściska razem jądra,
-
Not Synced
aż się połączą i dokonają fuzji.
-
Not Synced
Tak powstają cięższe jądra atomowe,
uwalniając energię.
-
Not Synced
Tę uwolnioną energię naukowcy
chcą pozyskać w nowej generacji elektrowni:
-
Not Synced
W reaktorze fuzyjnym.
-
Not Synced
Na Ziemi ta bezpośrednia metoda
nie jest wykonalna,
-
Not Synced
więc musimy
trochę pogłówkować.
-
Not Synced
Dotychczas naukowcy wymyślili dwa sposoby
by rozgrzać plazmę na tyle mocno,
-
Not Synced
aby umożliwić fuzję.
-
Not Synced
Pierwszy typ reaktora wykorzystuje
pole magnetyczne
-
Not Synced
by ścisnąć plazmę wewnątrz komory
o kształcie obwarzanka,
-
Not Synced
gdzie odbywa się reakcja.
-
Not Synced
Reaktory więżące magnetycznie,
takie jak ITER we Francji,
-
Not Synced
używają nadprzewodzących elektromagnesów
chłodzonych ciekłym helem
-
Not Synced
do paru stopni powyżej
zera bezwzględnego.
-
Not Synced
Oznacza to że utrzymują jedne
z największych
-
Not Synced
gradientów temperatury we Wszechświecie.
-
Not Synced
Drugi rodzaj, znany jako więżący inercyjnie,
wykorzystuje impulsy laserów o wielkiej mocy
-
Not Synced
by rozgrzać powierzchnię pigułki paliwa,
co powoduje implozję i na chwilę
-
Not Synced
rozgrzewa i zagęszcza paliwo
na tyle, by doszło do fuzji.
-
Not Synced
W istocie jeden z najmocniejszych laserów
na świecie jest używany do eksperymentów
-
Not Synced
w National Ignition Facility
w Stanach Zjednoczonych.
-
Not Synced
Te i inne eksperymenty prowadzone na świecie
są obecnie zaledwie projektami badawczymi;
-
Not Synced
naukowcy wciąż opracowują te technologie.
-
Not Synced
I mimo że dokonują fuzji termojądrowej,
-
Not Synced
obecnie wykorzystują więcej energii
niż są w stanie stworzyć.
-
Not Synced
Dotychczasowa technolgia ma przed sobą
długą drogę zanim stanie się opłacalna.
-
Not Synced
A być może nigdy się to nie wydarzy.
-
Not Synced
Coś takiego może być niemożliwe
do komercyjnego wykorzystania na Ziemi.
-
Not Synced
Jeśli jednak okaże się możliwe,
będzie tak wydajne,
-
Not Synced
że jedna szklanka wody morskiej
będzie zdolna wyprodukować
-
Not Synced
tyle energii co beczka ropy naftowej,
bez żadnych strat po drodze.
-
Not Synced
Jest tak, ponieważ reaktory fuzyjne
używałyby wodoru lub helu jako paliwa
-
Not Synced
a woda morska jest pełna wodoru.
-
Not Synced
Jednak nie każdy rodzaj wodoru
nadaje się do tego celu:
-
Not Synced
tylko izotopy z dodatkowymi neutronami,
deuter i tryt, są potrzebne
-
Not Synced
do przeprowadzenia odpowiednich reakcji.
-
Not Synced
Deuter jest stabilnym pierwiastkiem,
powszechnie występującym w morzach.
-
Not Synced
To tryt jest bardziej problematyczny.
-
Not Synced
Jest promieniotwórczy i szacuje się że
na świecie jest go tylko 20 kilogramów,
-
Not Synced
w większości w głowicach jądrowych,
co czyni go bardzo drogim.
-
Not Synced
Możemy więc potrzebować innego
nośnika reakcji dla deuteru.
-
Not Synced
Hel-3, izotop helu,
może być dobrym zamiennikiem.
-
Not Synced
Niestety, jest także niezwykle
rzadki na Ziemi.
-
Not Synced
Tutaj na ratunek przychodzi Księżyc:
-
Not Synced
przez miliardy lat wiatr słoneczny
-
Not Synced
mógł stworzyć ogromne złoża helu-3
na Księżycu.
-
Not Synced
Zamiast produkować hel-3,
mozemy go wydobywać.
-
Not Synced
Gdybyśmy mogli przesiewać
księżycowy pył w poszukiwaniu helu,
-
Not Synced
mielibyśmy wystarczająco paliwa
na zasilanie świata przez tysiące lat.
-
Not Synced
Kolejny argument za kolonizacją księżyca,
-
Not Synced
jeśli jeszcze nie byliście przekonani.
-
Not Synced
Okej, być moze uważacie,
że budowa minisłońca
-
Not Synced
wciąż brzmi dosć niebezpiecznie.
-
Not Synced
Bynajmniej, byłoby to bezpieczniejsze niż
większość innych rodzajów elektrowni.
-
Not Synced
Reaktor fuzyjny nie przypomina działaniem
elektrowni jądrowej,
-
Not Synced
w której stopiony rdzeń
prowadzi do katastrofy.
-
Not Synced
W przypadku zaniku uwięzienia
plazma rozszerzy się i ochłodzi,
-
Not Synced
zatrzymując reakcję.
-
Not Synced
W uproszczeniu - to nie bomba.
-
Not Synced
Wyciek paliwa promieniotwórczego,
jakim jest tryt,
-
Not Synced
mógłby być zagrożeniem -
- tryt mógłby połączyć się z tlenem,
-
Not Synced
tworząc wodę promieniotwórczą,
niebezpieczną dla środowiska.
-
Not Synced
Na szczęście, w danym momencie
nie używa się więcej niż parę gramów trytu,
-
Not Synced
więc wyciek szybko by się rozrzedził.
-
Not Synced
Uświadomiliśmy Wam właśnie, że istnieje
niewyczerpane źródło energii,
-
Not Synced
niegroźne dla środowiska,
pochodzące od zwykłej wody.
-
Not Synced
Gdzie więc jest haczyk?
W kosztach.
-
Not Synced
Na tym etapie nie można stwierdzić,
-
Not Synced
czy fuzja termojądrowa
będzie kiedykolwiek opłacalna.
-
Not Synced
Nawet jeśli będzie działać,
może być zbyt droga
-
Not Synced
do uruchomienia.
-
Not Synced
Główną przeszkodą jest fakt,
że ta technologia jest niepotwierdzona.
-
Not Synced
10 miliardów dolarów
postawione w ryzykownej grze.
-
Not Synced
Pieniądze, które być może lepiej wydać
na sprawdzone źródła energii.
-
Not Synced
Być może powinniśmy ograniczyć straty.
-
Not Synced
A może,
-
Not Synced
skoro nagrodą jest nieograniczona
i czysta energia dla każdego,
-
Not Synced
warto zaryzykować?
