-
Ang Internet: Encryption at mga Pampublikong Key
-
Kumusta ako si Mia Gil-Epner, nagme-major
sa Computer Science sa UC Berkeley at nagtatrabaho ako
-
sa Kagawaran ng Tanggulan, kung saan sinusubukan kong
panatilihin ang impormasyon na ligtas. Ang Internet ay
-
isang bukas at pampublikong sistema. Nagpapadala at tumatanggap tayong lahat ng impormasyon sa mga ibinahaging kawad at
-
mga koneksiyon. Pero kahit na bukas na sistema ito
nagpapalitan pa rin tayo ng maraming pribadong
-
datos. Ang mga bagay tulad ng mga numero sa credit card,
impormasyon sa bangko, mga password, at email. Kaya
-
paano napapanatiling sekreto ang lahat ng pribadong bagay na ito? Mga datos na anumang uri ay mapapanatiling sekreto sa pamamagitan ng
-
isang proseso na kilala bilang encryption, ang paghahalu-halo o pagpapalit ng mensahe upang itago ang orihinal na
-
teksto. Ngayon ang decryption ay ang proseso ng pag-aayos
ng mensaheng iyan upang gawing mababasa ito. Ito ay
-
simpleng ideya at ginagawa na ng mga tao na
ito siglo-siglo. Isa sa mga unang kilalang
-
paraan ng encryption ay ang Cipher ni Caesar.
Ipinangalan kay Julius Caesar, isang heneral na Romano
-
na nag-encrypt ng kanyang mga utos militar upang masiguro na kung maharang ang isang mensahe ng
-
mga kaaway, hindi nila ito mababasa.
Ang Caesar Cipher ay isang Algoritmo na pinapalitan
-
ang bawat titik sa orihinal na mensahe ng isang
titik isang tiyak na numero ng mga hakbang sa
-
alpabeto. Kung ang numero ay ilang bagay na alam
lang ng nagpadala at tatanggap, kung gayon tinatawag ito
-
na key. Hinahayaan nito ang mambabasa na i-unlock ang
sekretong mensahe. Halimbawa, kung ang orihinal na
-
mensahe mo ay 'HELLO' kung gayon ang paggamit sa
algoritmo ng Caesar Cipher na may key na 5 ang encrypted na mensahe
-
ay magiging ito... Upang ma-decrypt ang mensahe, ang tatanggap ay simpleng gagamit ng key upang baligtarin
-
ang mga proseso. Pero may malaking problema
sa Caesar Cipher, sinuman ay maaaring mabasa
-
ang encrypted na mensahe, sa pamamagitan ng pagsubok
sa bawat posibleng key, at sa alpabetong Ingles
-
may 26 lang na titik na ibig sabihin kailangan mo
lang na subukan ang karamihan sa 26 key upang
-
i-decrypt ang mensahe. Ngayon ang pagsubok sa 26 posibleng key ay hindi napakahirap, aabutin ito sa karamihan
-
isang oras o dalawa. Kaya gawin natin itong mas mahirap. Sa halip ng pagpapalit sa bawat titik ng parehong halaga,
-
papalitan natin ang bawat titik ng naiibang halaga.
Sa halimbawang ito ang isang sampung digit key ay nagpapakita kung ilang
-
posisyon bawat sunod-sunod na titik ay papalitan
upang ma-encrypt ang mas mahabang mensahe. Ang paghula
-
sa key na ito ay talagang magiging mahirap. Gamit ang 10 digit encryption maaaring magkaroon ng 10 bilyon na posibleng solusyon na key.
-
Halata na higit iyan sa kakayahan ng sinumang tao na
lutasin, aabutin ito ng maraming siglo.
-
Pero ang average na computer sa ngayon ay aabutin lang
ng ilang segundo upang subukan ang lahat ng 10 bilyong posibilidad,
-
Kaya sa isang modernong mundo kung saan ang mga masasamang-loob ay armado ng mga computer sa halip na mga lapis paano
-
mo mae-encrypt nang ligtas na
napakahirap nilang mabasa? Ngayon ibig sabihin ng napakahirap
-
na may napakaraming posibilidad upang kalkulahin
sa isang makatuwirang dami ng panahon. Ang mga
-
ligtas na komunikasyon sa ngayon ay naka-encrypt gamit ang 256 bit key. Ibig sabihin niyan na ang computer ng masamang-loob na
-
humaharang sa mensahe mo ay kailangang subukang
ito ang maraming posibleng opsiyon...hanggang sa madiskubre nila
-
ang key at mabasa ang mensahe. Kahit na kung ikaw ay
may 100,000 super computer at bawat isa sa
-
kanila ay kayang subukan ang milyong bilyong key
bawat segundo aabutin ito ng mga trilyon ng mga trilyong
-
taon upang subukan ang bawat opsiyon para lang mabasa
ang isang mensahe na protektado ng 256 bit encryption.
-
Siyempre ang mga computer chip ay doble ang bilis
at kalahati ang laki bawat taon o higit pa. Kung ang
-
takbong iyan ng exponential na pagsulong ay nagpapatuloy, ang mga imposibleng problema sa ngayon ay malulutas lang sa
-
sa ilang daang taon sa hinaharap at 256
bit ay hindi sasapat na maging ligtas. Sa katunayan
-
kailangan na nating palakihin ang karaniwang haba ng key
upang makaalinsabay sa bilis ng mga computer.
-
Ang mabuting balita ay ang paggamit ng mas mahabang key ay hindi ginagawa ang pag-encrypt sa mga mensahe na mas mahirap pero
-
pinalalaki nito nang exponential ang numero ng mga hula
na aabutin upang mabasa ang cipher. Kapag
-
ang nagpadala at tatanggap ay nagsasalo sa parehong key
upang paghahaluin at ayusin ang isang mensahe tinatawag itong
-
Symmetric Encryption. Sa Symmetric Encryption, tulad
ng Caesar Cipher, ang sekretong key ay kailangang
-
sang-ayunan nang maaga ng dalawang tao nang pribado.
Kaya napakaganda niyan sa mga tao, pero ang internet
-
ay bukas at pampubliko kaya imposible ito para
sa dalawang computer na "makipagtagpo" nang pribado upang sumang-ayon
-
sa isang sekretong key. Sa halip gumagamit ang mga computer
ng mga Asymmetric Encryption key, isang pampublikong key na maaaring
-
ipagpalit sa sinuman at ang isang pribadong key na hindi ibinabahagi. Ang Pampublikong Key ay ginagamit upang i-encrypt
-
ang mga datos at maaaring gamitin ito ng sinuman upang gumawa ng sekretong mensahe, pero ang sekreto ay maaari lang ma-decrypt
-
ng isang computer na may access sa pribadong key.
Paano gumagana ito ay may ilang math na hindi tatalakayin
-
ngayon mismo. Isipin ito na ganito,
isipin na mayroon kang personal na mailbox,
-
kung sinuman ay maaaring magdeposito ng koreo pero kailangan nila ng key upang gawin ito. Ngayon maaari kang gumawa ng maraming kopya
-
ng deposit key at ipadala ang isa sa kaibigan mo
o kahit lang gawin itong mayroon sa publiko. Ang
-
kaibigan mo o kahit na dayuhan ay maaaring gamitin ang pampublikong key upang i-access ang deposit slot mo at ihulog ang
-
mensahe, Pero mabubuksan mo lang ang mailbox
ng iyong pribadong key, upang i-access ang lahat ng
-
mga sekretong mensahe na tinanggap mo. At maaari kang magpadala ng ligtas na mensahe balik sa kaibigan mo
-
sa pamamagitan ng paggamit ng pampublikong deposit key sa kanilang mailbox. Sa paraang ito maaaring magpalitan ang mga tao ng mga ligtas na mensahe
-
nang hindi kakailanganin ang pagsang-ayon sa isang pribadong
key. Ang cryptography ng Pampublikong Key ay ang pundasyon
-
ng lahat ng ligtas na pagmemensahe sa bukas na internet.
Kasama ang mga Security Protocol na kilala bilang
-
SSL at TLS, na nagpoprotekta sa atin kapag nagba-browse tayo sa web. Ginagamit ng computer mo ito
-
sa ngayon, anumang oras na makita mo ang maliit na kandado o mga titik https sa address bar ng browser mo.
-
Ibig sabihin nito na ang computer mo ay gumagamit ng pampublikong key na encryptiion upang magpalitan ng mga datos nang ligtas sa
-
website na binuksan mo. Habang mas maraming tao ang nag-iinternet mas maraming privadong datos
-
ay maita-transmit, at ang pangangailangan na
gawing ligtas ang mga datos na iyan ay magiging mas importante.
-
At habang nagiging mas mabilis ang mga computer kailangan nating bumuo ng mga bagong paraan upang gawing
-
napakahirap ang encryption. Ito ang ginagawa ko
sa aking trabaho at palagi itong nagbabago.