Ron Gutman: Ang nakatagong kapangyarihan ng ngiti
-
0:00 - 0:03Noong bata pa ako, nais ko nang maging "superhero"
-
0:03 - 0:06Gusto kong iligtas ang mundo at mapasaya ang lahat ng tao.
-
0:06 - 0:08Pero alam ko na kailangan ko ng "superpowers"
-
0:08 - 0:10upang maisakatuparan ang lahat ng aking mga pangarap.
-
0:10 - 0:13Kaya, dati ay naglalayag ako sa mga kunwa-kunwariang paglalakbay
-
0:13 - 0:16para maghanap ng mga intergalactic na bagay mula sa planetang Krypton,
-
0:16 - 0:18na talaga namang nakakatuwa,
-
0:18 - 0:20ngunit wala naman gaanong saysay.
-
0:20 - 0:22Noong malaki na ako, napag-isip-isip ko
-
0:22 - 0:25na ang salaysaying maka-agham ay malabong mapagkunan ng kapangyarihan,
-
0:25 - 0:28napagdesisyunan ko na simulang lakbayin ang tunay na agham,
-
0:28 - 0:30upang makahanap ng katotohanan na kapaki-pakinabang.
-
0:30 - 0:33Nagsimula ang aking paglalakbay sa California
-
0:33 - 0:36sa isang 30-taong pag-aaral mula sa UC Berkeley
-
0:36 - 0:38na sinuri ang mga larawan ng mga mag-aaral
-
0:38 - 0:40sa isang lumang yirbuk
-
0:40 - 0:42at sinubukang sukatin ang tagumpay at kagalingan
-
0:42 - 0:44ng buhay ng bawat isa.
-
0:44 - 0:46Sa pamamagitan ng pagsukat ng mga ngiti ng mga mag-aaral,
-
0:46 - 0:48nalaman ng mga mananaliksik
-
0:48 - 0:50kung magiging masaya at matagal ba
-
0:50 - 0:53ang buhay may-asawa ng estudyanteng yun,
-
0:53 - 0:55kung magiging mataas ang puntos
-
0:55 - 0:57niya sa mga pagsusuri ng kagalingan,
-
0:57 - 1:00at kung nakaka-enganyo ba siya sa ibang tao.
-
1:01 - 1:04Sa isa pang yirbuk, nakita ko ang larawan ni Barry Obama.
-
1:04 - 1:06Noong una kong nakita ang larawan,
-
1:06 - 1:09inisip ko na nanggaling sa kanyang super-kwelyo ang kanyang superpowers.
-
1:10 - 1:13Ngunit ngayon alam ko na, na dahil iyon sa kanyang ngiti.
-
1:13 - 1:15Isa pang nakamamanghang sandali
-
1:15 - 1:18ay mula sa isang pagsasaliksik noong 2010 sa Wayne State University
-
1:18 - 1:21na pinag-aralan ang mga baseball cards na mas matanda pa sa 1950
-
1:21 - 1:23at laman ay ang mga manlalaro ng Major League.
-
1:23 - 1:25Nalaman ng mga mananaliksik
-
1:25 - 1:27na ang lawak ng isang ngiti ng manlalaro
-
1:27 - 1:30ay makakapagsabi ng itatagal ng kanyang buhay.
-
1:30 - 1:33Ang mga manlalarong hindi nakangiti sa kanilang larawan
-
1:33 - 1:36ay nabuhay lamang ng humigit-kumulang 72.9 na taon,
-
1:36 - 1:38samantalang ang mga manlalalarong may kaaya-ayang ngiti
-
1:38 - 1:41ay nabuhay ng humigit-kumulang 80 na taon.
-
1:41 - 1:43(Tawanan)
-
1:43 - 1:46Buti nalang, ipinanganak tayong nakangiti.
-
1:46 - 1:48Gamit ang teknolohiya ng 3D ultrasound,
-
1:48 - 1:51nakikita na natin kung paano ngumiti ang mga nabubuong sanggol,
-
1:51 - 1:53kahit pa ito'y nasa loob ng sinapupunan.
-
1:53 - 1:55Kapag naisilang na sila,
-
1:55 - 1:57patuloy pa ring nakangiti ang mga sanggol --
-
1:57 - 1:59na madalas ay sa kanilang pagtulog.
-
1:59 - 2:01At kahit ang mga bulag na sanggol ay napapangiti
-
2:01 - 2:04sa tunog ng boses ng tao.
-
2:04 - 2:07Ang pagngiti ay isa sa mga pinaka-natural
-
2:07 - 2:09na uri ng pagpapahayag ng tao.
-
2:09 - 2:11Sa mga pag-aaral na isinagawa sa Papua New Guinea,
-
2:11 - 2:13natuklasan ni Paul Ekman,
-
2:13 - 2:16ang pinakatanyag na mananaliksik sa buong mundo sa pagpapahayag gamit ang mukha,
-
2:16 - 2:19na kahit ang mga miyembro ng tribong Fore,
-
2:19 - 2:22na noon pa'y hiwalay na sa kulturang Kanluranin,
-
2:22 - 2:26at bantog rin sa mga kakaibang ritwal ng kanibalismo,
-
2:26 - 2:29ay na-iuugnay ang mga ngiti sa paglalarawan ng mga sitwasyon
-
2:29 - 2:31na gaya din natin.
-
2:31 - 2:34Kaya, mula sa Papua New Guinea
-
2:34 - 2:36hanggang sa Hollywood
-
2:36 - 2:39at pati sa modernong sining sa Beijing,
-
2:39 - 2:41napapangiti tayo madalas,
-
2:41 - 2:43at ito ay upang ipakita ang galak
-
2:43 - 2:45at kasiyahan.
-
2:45 - 2:47Iilan ba sa inyo sa bulwagang ito ang
-
2:47 - 2:49ngumingiti ng mahigit sa 20 beses sa isang araw?
-
2:49 - 2:52Maaring pakitaas lang po ng mga kamay. Oh, wow.
-
2:52 - 2:54Sa labas ng kwartong ito,
-
2:54 - 2:57mahigit sa tatlumput-tatlong bahagdan ng mga tao ang ngumingiti ng higit sa 20 beses kada araw,
-
2:57 - 3:00samantalang mas mababa sa 14 na bahagdan
-
3:00 - 3:02ang ngumingiti ng kulang sa lima.
-
3:02 - 3:05Sa katunayan, ang mga pinakanakakamanghang superpowers
-
3:05 - 3:08ay taglay ng mga bata
-
3:08 - 3:11na ngumingiti ng kasing-dami ng 400 beses sa isang araw.
-
3:11 - 3:13Nagtataka ka ba kung bakit kapag kasama mo ang mga bata
-
3:13 - 3:15na palaging nakangiti
-
3:15 - 3:18ay napapangiti rin kayo lagi?
-
3:19 - 3:21Sa isang bagong pag-aaral sa Uppsala University sa Sweden
-
3:21 - 3:24nalaman nila na talagang mahirap sumimangot
-
3:24 - 3:26kung nakatingin ka sa isang nakangiti.
-
3:26 - 3:28Bakit kaya?
-
3:28 - 3:30Dahil ang pagngiti ay nakakahawa, dala ng ebolusyon,
-
3:30 - 3:32at napipiligan nito ang kontrol
-
3:32 - 3:35natin sa mga kalamnan ng mukha.
-
3:35 - 3:37Ang paggaya ng isang ngiti
-
3:37 - 3:39at ang pagdanas nito
-
3:39 - 3:43ay makakatulong sa pag-unawa kung ang ating ngiti ay peke o tunay,
-
3:43 - 3:45at maiintindihan natin ang lagay ng damdamin
-
3:45 - 3:47ng mga ngumingiti.
-
3:47 - 3:49Sa isang panibagong pag-aaral ukol sa panggagaya
-
3:49 - 3:52sa Clermont-Ferrand University sa France,
-
3:52 - 3:54tinanong nila ang mga tao
-
3:54 - 3:56kung ang isang ngiti ay totoo o kunwa-kunwari lang,
-
3:56 - 3:58habang hawak ang isang lapis sa kanilang mga bibig
-
3:58 - 4:00para mapigilan ang mga kalamnan ng pagngiti.
-
4:00 - 4:03Noong wala ang lapis, magaling humusga ang mga tinanong,
-
4:03 - 4:05Ngunit noong may lapis na ang kanilang mga bibig,
-
4:05 - 4:08at hindi na nila nagagaya ang ngiti dahil sa lapis,
-
4:08 - 4:10nababawasan ang kanilang kakayahang humusga.
-
4:10 - 4:12(Tawanan)
-
4:12 - 4:15Bukod sa ebolusyon na nakasulat sa "The Origin of Species",
-
4:15 - 4:17sinulat rin ni Charles Darwin
-
4:17 - 4:19ang teorya ng 'facial feedback response'.
-
4:19 - 4:21Nakasaad sa teorya
-
4:21 - 4:23na ang pagngiti
-
4:23 - 4:25ay nakakabuti sa pakiramdam --
-
4:25 - 4:27taliwas sa sinasabing ang pagngiti ay resulta lamang
-
4:27 - 4:29ng mabuting pakiramdam.
-
4:29 - 4:31Sa kanyang pag-aaral,
-
4:31 - 4:34pinangalanan ni Darwin ang isang neurologist na Pranses na si Guillaume Duchenne,
-
4:34 - 4:37na gumamit ng kuryente sa mga kalamnan ng mukha
-
4:37 - 4:39upang makagawa ng pagngiti.
-
4:39 - 4:41Pakiusap, huwag niyong gawin sa bahay.
-
4:41 - 4:43(Tawanan)
-
4:43 - 4:45Kaugnay nito, isang pag-aaral ng mga Aleman
-
4:45 - 4:47ang gumamit ng fMRI imaging
-
4:47 - 4:49upang sukatin ang mga nangyayari sa utak
-
4:49 - 4:52bago at pagkatapos turukan ng Botox
-
4:52 - 4:55upang pigilan ang mga kalamnan ng pagngiti.
-
4:55 - 4:57Ang tuklas na ito ay sumusuporta sa teorya ni Darwin
-
4:57 - 4:59na ang "facial feedback"
-
4:59 - 5:01ay nakakapagpabago sa neural processing
-
5:01 - 5:03sa bahagi ng utak na patungkol sa emosyon
-
5:03 - 5:06upang mapabuti ang ating nararamdaman sa tuwing tayo ay nakangiti.
-
5:07 - 5:09Ang pagngiti ay nakakapagsigla ng "reward mechanism" sa ating utak
-
5:09 - 5:11sa paraan na kahit pa tsokolate --
-
5:11 - 5:14isang kilalang bagay na nagdudulot ng kaligayahan --
-
5:14 - 5:16ay hindi makakapantay.
-
5:16 - 5:19Nalaman ng mga mananaliksik sa Britanya na ang isang ngiti
-
5:19 - 5:22ay nakakalilikha ng "stimulation" sa utak
-
5:22 - 5:25na tulad ng 2,000 bareta ng tsokolate.
-
5:25 - 5:27(Tawanan)
-
5:27 - 5:30Eto pa. Nalaman din ng naturang pag-aaral
-
5:30 - 5:32na ang pagngiti ay nakakapagsigla gaya ng
-
5:32 - 5:37pagtanggap ng halos 16,000 pounds Sterling na pera.
-
5:37 - 5:39Katumbas niyan ay 25,000 na dolyar bawat ngiti.
-
5:39 - 5:41Hindi na rin masama.
-
5:41 - 5:43At isipin nyo pa ito:
-
5:43 - 5:4525,000 x 400 --
-
5:45 - 5:47iilan diyan sa labas
-
5:47 - 5:50bawat araw, naniniwalang sila na susunod kay Mark Zuckerberg,
-
5:50 - 5:52At kaysa kumain ng napakaraming tsokolate,
-
5:52 - 5:55ang madalas na pagngiti ay nakakabuti ng kalusugan.
-
5:55 - 5:57Ang pagngiti ay nakabawas rin ng dami
-
5:57 - 5:59ng mga hormones na nakakadagdag sa stress
-
5:59 - 6:02gaya ng cortisol, adrenaline at dopamine,
-
6:02 - 6:04nakakadagdag ng antas ng hormones na nagpapagaan ng kalooban
-
6:04 - 6:06gaya ng endorphin
-
6:06 - 6:08at nakakabawas ng pangkalahatang presyon ng dugo.
-
6:08 - 6:10At, kung hindi pa yan sapat,
-
6:10 - 6:12ang pagngiti ay talagang maganda
-
6:12 - 6:14sa paningin ng iba.
-
6:14 - 6:16Isang bagong pag-aaral sa Penn State University ang
-
6:16 - 6:18nakatuklas na kapag ngumingiti ka
-
6:18 - 6:21hindi ka lang magmumukhang mas kalugud-lugod at magalang,
-
6:21 - 6:25kundi magmumukhang ka pang may higit na kakayahan.
-
6:25 - 6:27Kaya, kung gusto mong magmukhang magaling at kaaya-aya,
-
6:27 - 6:29bawasan ang iyong stress
-
6:29 - 6:31o pagtibayin ang iyong buhay may-asawa,
-
6:31 - 6:34o maramdam na nakakain ng isang tambak ng tsokolateng de-kalidad --
-
6:34 - 6:37at walang dagdag sa calorie cost --
-
6:37 - 6:39o di kaya'y nakakita ng 25,000 na dolyar sa bulsa
-
6:39 - 6:42ng isang lumang dyaket na matagal mo nang hindi naisuot,
-
6:42 - 6:46o kung gusto mo lang humugot ng superpower
-
6:46 - 6:49na makakatulong sa iyo at sa lahat ng tao sa paligid mo
-
6:49 - 6:52na mabuhay ng mas mahaba, mas malusog, at mas masaya,
-
6:52 - 6:54ngumiti ka.
-
6:54 - 7:05(Palakpakan)
- Title:
- Ron Gutman: Ang nakatagong kapangyarihan ng ngiti
- Speaker:
- Ron Gutman
- Description:
-
Sinuri ni Ron Gutman ang mga pag-aaral tungkol sa pagngiti at kanyang ibinahagi ang ilang nakakagulat na resulta. Alam mo ba na maaring matukoy ang magiging haba ng buhay sa pamamagitan ng iyong ngiti - at ang simpleng pagngiti ay nakakaapekto sa pangkalahatang kagalingan? Simulan mo nang igalaw ang mga kalamnan sa mukha, habang nadadagdagan ang iyong kaalaman tungkol sa nakaka-enganyong ugaling ito.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 07:06