Lutja e fituesit te Çmimit TED Jamie Oliver: Mesoni cdo femije per ushqimin
-
0:00 - 0:02Për fat të keq,
-
0:02 - 0:05ne 18 minutat e ardhshme përderisa unë do të flas,
-
0:05 - 0:08kater ameikanë te cilet jane gjalle
-
0:08 - 0:10do te vdesin
-
0:10 - 0:13nga ushqimi qe ata hane.
-
0:13 - 0:17Une quhem Jamie Oliver. Une jam 34 vjecar.
-
0:17 - 0:19Jam nga Essex ne Angli
-
0:19 - 0:22dhe per shtate vitet e fundit
-
0:22 - 0:25une kam punuar ne menyre te drejte pa u lodhur
-
0:25 - 0:28per te shpetuar jetera ne menyren time.
-
0:28 - 0:30Une nuk jam doktor
-
0:30 - 0:32Une jam shef kuzhine,
-
0:32 - 0:34Une nuk kam pajisje te shtrenjta
-
0:34 - 0:36ose ilaqe.
-
0:36 - 0:39Une perdor informacionin, edukimin.
-
0:39 - 0:42Une thellesisht besoj se fuqia e ushqimit
-
0:42 - 0:45ka vend paresor ne shtepite tona
-
0:45 - 0:49qe na lidh neve me pjese me te mira te jetes.
-
0:51 - 0:53Ne kemi nje realitet
-
0:53 - 0:57shumë te tmershem tani per per tani.
-
0:58 - 1:01Amerike, ti je ne majë te lojes.
-
1:01 - 1:05Ky eshte njeri prej vendet me te pa shendetshem ne bote.
-
1:05 - 1:07A mund te shoh duart lart
-
1:07 - 1:10sa prej juve keni femijet tuaj ne kete salle sot?
-
1:10 - 1:12Ju lutem ngreni duart lart.
-
1:12 - 1:13Tezet (hallat), dajallaret (axhallaret), ju mund te vazhdoni...
-
1:13 - 1:16Ngreni duart lart. Tezet (hallat) , dajallaret (Axhallaret) gjithashtu.
-
1:16 - 1:18Shumica prej juve. Ne rregull.
-
1:18 - 1:21Ne, te rriturit e kater gjeneratave te fundit,
-
1:21 - 1:24i kemi bekuar femijte tane me fatin e
-
1:24 - 1:26nje jete-gjatesie me te shkurter
-
1:26 - 1:29sesa prinderit e tyre.
-
1:29 - 1:32Femiju juaj do te jetojë jeten dhjete vite me pak
-
1:32 - 1:34se ju
-
1:34 - 1:37per shak te peisazhit te ushqimit qe ne ndertojme rreth tyre.
-
1:37 - 1:40Dy e treta e kesaj dhome,
-
1:40 - 1:43sot, ne Amerike, statistikisht jane mbi peshe ose te trashe.
-
1:43 - 1:46Here do kur do t'ju kapim edhe juve.
-
1:46 - 1:47(Buzeshje)
-
1:47 - 1:48Ne rregull?
-
1:48 - 1:51Statistikat per shendet te keq jane te qarta,
-
1:51 - 1:53shume te qarta.
-
1:53 - 1:56Ne i kalojme jeterat tona duke qene paranoik per vdekjen, vrasjen,
-
1:56 - 2:00si doni thoni. Eshte ne faqen e pare te cdo gazete, CNN.
-
2:00 - 2:03Shiko vrasjen ne fund, per Zotin.
-
2:03 - 2:04Ne regull?
-
2:04 - 2:06(Buzeqeshje)
-
2:06 - 2:11(Duartrokitje)
-
2:11 - 2:13Secili prej ketyre me te kuqe
-
2:13 - 2:15ka semundje qe ka lidhje me ushqimin e tij.
-
2:15 - 2:18Cdo doktor, cdo specialist do t'ju tregoj ate.
-
2:18 - 2:21Fakt. Semundja qe kane lidhje me ushqimin eshte vrasesi me i madh
-
2:21 - 2:24ne Shtetet e Bashkuara, tani per tani.
-
2:27 - 2:29Ky eshte nje problem global
-
2:29 - 2:31Eshte nje katastrofe.
-
2:31 - 2:33Eshte duke e gjithperfshire boten.
-
2:33 - 2:35Anglia eshte meniher prapa juve, si zakonisht.
-
2:35 - 2:39(Buzeqeshje)
-
2:39 - 2:42E kam ditur qe ata ishin afer, por jo edhe aq afer.
-
2:42 - 2:44Na duhet nje revulocion.
-
2:44 - 2:47Meksika, Australia, Gjermania, India, Kina,
-
2:47 - 2:50te gjitha kan probleme masive te mbi peshes dhe shendetit te keq.
-
2:51 - 2:53Mendoni per duhanin.
-
2:53 - 2:56Kushton shume me pak sese mbi pesha tani.
-
2:56 - 2:59Mbi pesha ju kushton amerikanet
-
2:59 - 3:0210 perqind e faturave tuaja te kujdesit shendetsor.
-
3:02 - 3:05150 bilion dollar ne vit.
-
3:05 - 3:08Ne 10 vite, eshte zhvendosur ne dyfish.
-
3:08 - 3:10300 bilion dollar ne vit.
-
3:10 - 3:13Dhe te behemi te sinqerte, ju nuk keni ato para.
-
3:13 - 3:16(Buzqeshje)
-
3:16 - 3:19Une kam ardhur ketu per te filluar nje revolucion te ushqimit
-
3:19 - 3:22ne te cilin une aq shume besoj.
-
3:22 - 3:25Na duhet ajo. Koha eshte tani.
-
3:25 - 3:27Ne jemi ne nje moment kthese.
-
3:27 - 3:29Kam qene duke e bere kete per shtate vite.
-
3:29 - 3:31Kam qene duke u munduar ne Amerike per shtate vite.
-
3:31 - 3:34Tani eshte koha kur eshte e pjekur--- e pjekur per t'u mbledhur.
-
3:34 - 3:36Une shkova tek syri i stuhise.
-
3:36 - 3:39Uns isha ne West Virginia, shteti me i pa shendetshem ne Amerike.
-
3:39 - 3:41Ose ishte vitin e shkuar.
-
3:41 - 3:44Ne kemi nje te re kete vit, por ne do te punojme rreth saj sezonin e ardhshem.
-
3:44 - 3:45( Buzeqeshje)
-
3:45 - 3:46Huntington, West Virginia.
-
3:46 - 3:48Vend i bukur.
-
3:48 - 3:51Doja te vëja zemren dhe shpirtin dhe njerezit,
-
3:51 - 3:53publikun tuaj
-
3:53 - 3:55rreth statistikave qe ne jemi bere
-
3:55 - 3:57aq te perdorshem.
-
3:57 - 4:00Une dua te ju prezantoj disa njerez qe une shqetssohen per ta.
-
4:00 - 4:01Publikun tuaj. Femijet tuaj.
-
4:01 - 4:04Deshiroj t'ua tregoj nje foto te shoqes time Brtitany.
-
4:04 - 4:06Ajo eshte 16 vjec.
-
4:06 - 4:09Aja ka edhe gjashte vite jete
-
4:09 - 4:12pershkak te ushqimit qe ajo ka ngrene.
-
4:12 - 4:15Ajo eshte gjenerata e trete e amerikaneve
-
4:15 - 4:17qe nuk eshte rritur ne nje ambient ushqimi
-
4:17 - 4:19ku ato jane mesuar e gatuajne ne shtepi ose ne shkolle,
-
4:19 - 4:22ose nena e saj, ose gjyshja e saj.
-
4:22 - 4:25Ajo ka gjashte vite jete.
-
4:25 - 4:27Ajo eshte duke e ngrene melqeine e saj ne vdekje
-
4:27 - 4:30Stacy, familja Edwards.
-
4:30 - 4:32Kjo eshte nje familje normale, njerez.
-
4:32 - 4:35Stacy bene me te miren, por ajo eshte gjenerata e trete gjithashtu;
-
4:35 - 4:37ajo kurre nuk eshte mesuar te gatuaj ne shtepi apo ne shkolle.
-
4:37 - 4:39Trashalluku i familjes.
-
4:39 - 4:40Justin, 12 vjec.
-
4:40 - 4:41Ai eshte 350 pounds.
-
4:41 - 4:43Ai merr ngacmime, per hir te Zotit.
-
4:43 - 4:45vajza atje, Katie, ajo eshte kater vjec
-
4:45 - 4:48Ajo eshte e trashe para se te filloj shkollen fillore.
-
4:48 - 4:51Marrissa. Ajo eshte ne rregull. Ajo eshte nje nga te shumte.
-
4:51 - 4:54Por a dini cka? Babai i daj, i cili ishte i trashe,
-
4:54 - 4:56vdiq ne duart e saj.
-
4:56 - 4:58Dhe pastaj personi i dyte me i rendesishem ne jeten e saj
-
4:58 - 5:01axha( daja ) i saj, vdiq nga mbi pesha.
-
5:01 - 5:04Dhe tani njerku i saj eshte i trashe
-
5:04 - 5:06E shini, problemi eshte
-
5:06 - 5:08obeziteti dhe semundja e dietes
-
5:08 - 5:10nuk i lendon vetem njerezit qe e kane ate;
-
5:10 - 5:12por edhe shoqerine e tyre, familjaret
-
5:12 - 5:14vellezerit, motrat.
-
5:14 - 5:16Pastori Steve.
-
5:16 - 5:20Nje njeri frymzues. Njeri nga aleatet e mij te hershem ne Huntington, West Virgina.
-
5:20 - 5:24Ai eshte ne kry te ketij problemi.
-
5:24 - 5:26Ai ka per te varrosur njerezit, ne rregull?
-
5:26 - 5:29Dhe ai eshte lodhur nga kjo gje. Ai eshte lodhur me varrosjen e shokeve te tij,
-
5:29 - 5:31dhe te familjes se tij, komunitetit te tij.
-
5:31 - 5:35Eja dimer, tre here me shume njerez vdesin.
-
5:35 - 5:36Ai eshte lodhur nga kjo gje.
-
5:36 - 5:39Kjo eshte semundje e parandalushme. Humbje e kohes.
-
5:39 - 5:42Me qe ra fjala, kjo eshte arsyeja pse ata varrosen.
-
5:42 - 5:45Ne nuk kemi qene te mbledhur per ta bere kete.
-
5:45 - 5:48Nuk munda t'i largoj nga dera, dhe jam serioz.
-
5:48 - 5:50Nuk mund as ti dergojme ata tje.
-
5:50 - 5:53Ne rregull, e shoh qe eshte nje trekendesh, OK?
-
5:53 - 5:55Ky eshte peisazhi yne per ushqimin.
-
5:55 - 5:56Me duhet qe ju ta kuptoni ate.
-
5:56 - 5:57Ju me gjase keni degjuar te gjitha keto me pare,
-
5:57 - 5:59por le te kthehemi prapa perseri.
-
5:59 - 6:00Gjate 30 viteve te fundit,
-
6:00 - 6:02cka ka ndodhur qe ka grisur zemren e ketij vendi?
-
6:02 - 6:04Le te jemi te sinqerte dhe te ndershem.
-
6:04 - 6:07Mire. Jeta e modernizuar.
-
6:07 - 6:09Le te fillojme me Main Street.
-
6:09 - 6:12Ushqimi i shpejte e ka kapluar te githen vendin. Ne dime kete.
-
6:12 - 6:15Brendet e medha jane disa prej kompetencave me te rendesishme,
-
6:15 - 6:17kompetenca te jashtezankonhsme ne kete vend.
-
6:17 - 6:20Supermarketet gjithashtu.
-
6:20 - 6:22Kompanite te medha. Kopmpanite te medha.
-
6:22 - 6:2530 vjet me para, shumica e ushqimit
-
6:25 - 6:28ishte kryesisht vendor dhe kryesisht i fresket.
-
6:28 - 6:31Tani kryesisht eshte e procesuar dhe e mbushur me lloje te ndryshme te shtesave,
-
6:31 - 6:34perbers te posacem, dhe ju e dini pjesen e mbetur te stories.
-
6:34 - 6:37Permasa e porcionit sic duket eshte masive, problem masiv.
-
6:37 - 6:40Etiketimi eshte nje problem masiv.
-
6:40 - 6:43Etiketimi ne kete vend eshte nje turperim.
-
6:43 - 6:47Ata deshirojne te jene vete..Ata deshirojne te mbajne nen kontrolln vet-veten.
-
6:47 - 6:50Industria deshiron te mbajne nen kontroll vet-veten.
-
6:50 - 6:53Cka , me kete llojh kilme? Ata nuk e meritojne kete.
-
6:53 - 6:57Si mund te thoni qe dicka eshte me pak yndyre kur eshte i mbushur me aq shume sheqer?
-
6:57 - 6:59Shtepi.
-
7:00 - 7:02Problemi me i madh me shtepine
-
7:02 - 7:04eshte se ka qene zemra
-
7:04 - 7:07e kalimit te ushqimit dhe kulture te ushqimit,
-
7:07 - 7:10cka e ka bere shoqerine tone.
-
7:10 - 7:11Kjo nuk eshte duke ndodhur me.
-
7:11 - 7:14Dhe ju e dini, perderisa shkojme ne pune dhe perserisa jeta ndryshon,
-
7:14 - 7:16dhe perderisa jeta gjithmone zhvillohet,
-
7:16 - 7:18ne disi si duhet ta shikojme ate holistikisht--
-
7:18 - 7:20te terhiqemi per momentin, dhe te ri-adresojme balancin.
-
7:20 - 7:23Kjo ska per te ndodhur. Nuka ka ndodhur per 30 vite.
-
7:23 - 7:26Une deshiroje t'ua paraqes nje situate.
-
7:26 - 7:29qe eshte shume normale
-
7:29 - 7:31tani. Familja Edwards
-
7:31 - 7:33( video) Jamie Olver: Le te bisedojme.
-
7:33 - 7:36Kjo gjë shkon permes juve dhe trpit te familjes tuaj
-
7:36 - 7:38cdo dite.
-
7:38 - 7:44Dje e ndjejn te nevojshme t'ju tregoj qe kjo gje do te'ju vras femijet tuaj me heret.
-
7:44 - 7:46Si po ndiheni?
-
7:46 - 7:49Stacy: Po ndihem shume e merzitur dhe deshpruar ne kete moment.
-
7:49 - 7:52Por , ju e dini, Unde dua qe femijet te mi te ia dalin mbane ne jete
-
7:52 - 7:55dhe kjo nuk do t;'i dergoj ata atje.
-
7:55 - 7:58Por une jam duke mbytur ata.
-
7:58 - 8:01JO: Po ju jeni. Ju jeni.
-
8:01 - 8:04Por ne mund ta parandalojme ate.
-
8:07 - 8:11Normal. Le te shkojme ne shkolla,
-
8:11 - 8:14per te cilat jam edhe nje specialist i mire
-
8:14 - 8:16Ne rregull. Shkolla
-
8:16 - 8:19Cka eshte shkolla? Kush e zbuloi shkollen? Cfare qellimi ka shkolla?
-
8:19 - 8:22Shkolla eshte zbuluar me qellim qe te na pajis me vegla
-
8:22 - 8:25te na ben me kreativ, qe te bejme gjera te mrrekullueshme
-
8:25 - 8:28qe te fitojme, etj. etj
-
8:28 - 8:31Ju e dini, ishte disi ne kete lloj te kutise se ngushte per nje kohe te gjate, kohe te gjate.
-
8:31 - 8:32Ne rregull?
-
8:32 - 8:34Por ne nuk e kemi evoluar ate
-
8:34 - 8:37per t'u marr me katastofat e shendetit te Amerikes, Ne rregull?
-
8:37 - 8:40Ushqimi i shkolles eshte dicka
-
8:40 - 8:43qe shumica e femijeve-- 31 milion ne dite, faktikisht--
-
8:43 - 8:46kane dy here ne dite, me shume se shpesh
-
8:46 - 8:49mengjesin ose dreken , 180 dite te virtit.
-
8:49 - 8:52Pra mund te themi se ushqimi i shkolles eshte plotesisht i rendesishem , me te vertet,
-
8:52 - 8:55duke gjykuar rrethanat.
-
8:55 - 8:58( Buzeqeshje)
-
9:00 - 9:02Parsete plas ne perqarjet e mia,
-
9:02 - 9:05te cilat jam i sigurt qe jeni duke i pritur...
-
9:05 - 9:07( Buzeqeshje)
-
9:07 - 9:10Me duhet te them nje gje, dhe eshte shume me rendesi
-
9:10 - 9:13ne shpresdhenien qe magjia te ndodh dhe shpaloset
-
9:13 - 9:14ne 3 muajt e ardhshem.
-
9:14 - 9:18Dreka e zonjave, gatimet e drenkes se Amerikes...
-
9:18 - 9:21Une e ofroj veten time si amasador i tyre.
-
9:21 - 9:23Une nuk po i liroj ata.
-
9:23 - 9:25Ato jane duke e bere me te miren qe ato munden.
-
9:27 - 9:29Atao po bejne me te miren.
-
9:29 - 9:31Por ato jane duke bere cka u eshte thene,
-
9:31 - 9:34dhe cka u eshte thene eshte gabim.
-
9:34 - 9:37Sistemi eshte me teper zhvillohet nga kontabilistet
-
9:37 - 9:39Nuka ka te mjaftueshem, ose ndonje,
-
9:39 - 9:41njeri ne biznes qe ka njohuri rreth ushqimit.
-
9:41 - 9:43Eshte nje problem.
-
9:43 - 9:45Nese nuk jeni nje ekspert i ushqimit, dhe e keni buxhetin e vogel,
-
9:45 - 9:47dhe po zvoglohet, atehere ju nuk mund te jeni kreativ,
-
9:47 - 9:50nuk mund u ul e zhyt dhe te shkruash gjera te ndryshme rreth gjerave te ndryshme.
-
9:50 - 9:52Nese jeni nje kontabilist, dhe nje boksier,
-
9:52 - 9:55gjeja e vetme qe mund te beni ne keto rrethana
-
9:55 - 9:57eshte qe te bleni ndyresire me te lire.
-
9:57 - 9:59Tani, realitetin eshte,
-
9:59 - 10:01ushqimi qe femijet tuaj hane cdo dite eshte ushqim i shpejte,
-
10:01 - 10:03eshte shume i perpunuar,
-
10:03 - 10:05nuk ka mjafte ushqim te freske ne ate.
-
10:05 - 10:09You e dini, sasia e aditiveve, numra E, perbersit nuk do ta besonit...
-
10:09 - 10:12Nuk ka vegjetarian te mjaftushem. Patatet e skuqura konsiderohen perime.
-
10:12 - 10:15Pice per mengjes. Ata as nuk marrin crockery.
-
10:15 - 10:18Thika dhe pirunj? Jo, ato ajane shume te rrezikshme.
-
10:18 - 10:20Ata kane gershere ne klase
-
10:20 - 10:22por thika dhe priunj, jo.
-
10:22 - 10:24Dhe menyren se si e shoh une ate, nese ju nuk keni thika dhe pirnunj ne shkollen tuaj,
-
10:24 - 10:27ju jeni kryesisht te miratuar,
-
10:27 - 10:30nga niveli shtetro, ushqimit shteteror.
-
10:30 - 10:32Dhe po. meqe ra fjal, eshte ushqimi i shpejte.
-
10:32 - 10:34jane hamburgere,
-
10:34 - 10:38jane picat, jane te gjitha keto gjera.
-
10:40 - 10:4310 perqind te asaj qe kemi shpenzuar per kujdesin shendetsor, sic e thash me heret,
-
10:43 - 10:46eshte ne trashje. Dhe eshte duke shkaur ne dyfish.
-
10:46 - 10:48Ne nuk jemi duke i mesuar femijet tane.
-
10:48 - 10:50Nuk eshte asnje drejt ligjore per ti mesuar femijet rreth ushqimit,
-
10:50 - 10:52shkolle e fillore ose e mesme. Ne rregull?
-
10:52 - 10:54Ne nuk i mesojme femijet per ushqimin. A po?
-
10:54 - 10:56Dhe ky eshte nje klip i shkurtter nga nje shkolle fillore,
-
10:56 - 10:58e cila eshte shume e zakonshme ne Angli.
-
11:01 - 11:03Video: Kush e e din cka eshte kjo?
-
11:03 - 11:06Femiju: Patatet. Jamie Olver: Patate? Pra, ju mendoni qe keto jane patate?
-
11:06 - 11:08A e dini cka eshte ajo?
-
11:08 - 11:10A e dini cka eshte ajo? Femiju: Brokolo?
-
11:10 - 11:12JO; Po kjo? Shoku i vjeter i yni.
-
11:12 - 11:14A e dini cka eshte kjo zemer? Femiju: Selino.
-
11:14 - 11:17JO: Cka mendon qe eshte kjo? Femiju: Qepë. JO: Qepë? Jo.
-
11:17 - 11:20Jamie Oliver: Menjehere ju merrni nje kuptim vertete te qarte
-
11:20 - 11:23se a dine femijet ndonje gje nga vjen ushqimi.
-
11:23 - 11:25Video: JO; Kush e di cka eshte kjo? Femiju: Uh, dardhe.
-
11:25 - 11:27JO: Cka mendon se eshte kjo? Femija: Nuk e di.
-
11:27 - 11:29JO: Nese femijet nuk e dine cka eshte
-
11:29 - 11:33atehere ata kurre nuk do ta hane ate.
-
11:33 - 11:34( Buzeqeshje)
-
11:34 - 11:37JO; Normale. Anglia dhe Amerika,
-
11:37 - 11:39Anglia dhe Amerika.
-
11:39 - 11:41Gjeje cka e rrgulloj ate. Gjeje cka e rregulloj ate.
-
11:41 - 11:43Dy sesione nje-oreshe.
-
11:44 - 11:46Ne duhet te fillojme t'i mesojme femijet tane
-
11:46 - 11:49per ushqimin ne shkolla, pike.
-
11:49 - 11:54(Duartrokitje)
-
11:54 - 11:56Dua t'ju tregoj dicka,
-
11:56 - 11:59Dua t'ju tregoj dicka qe disi si
-
11:59 - 12:02e shkurton problemin qe e kemi. Ne rregull?
-
12:02 - 12:06Deshiroj te flas per dicka shume bazike sikur qumeshti.
-
12:06 - 12:08Cdo femije e ka te drejten te merr qumesht ne shkolle.
-
12:08 - 12:11Femijet tuaj do te marrin qumesht ne shkolle, mengjes dhe dreke. A po jo?
-
12:11 - 12:13Ata do t'i marrin dy shishe. Ne rregull?
-
12:13 - 12:15Dhe shumica e femijeve bejne.
-
12:15 - 12:18Por qumeshti nuk eshte aq i mire më.
-
12:18 - 12:20Sespse dikush tek fusha e qumshtit, --- dhe mos me merri per te keq,
-
12:20 - 12:22Une e perkrah qumshtin, por dikush ne fushen e qumshtit
-
12:22 - 12:24ndoshta ka paguar shume para per ndonje plakush
-
12:24 - 12:26per te punuar ne qoftese ju shtoni ereza dhe ngjyra
-
12:26 - 12:28dhe sheqer ne qumsht, ne rregull,
-
12:28 - 12:31me shume femije do ta pine ate. Po.
-
12:31 - 12:32( Duartrokitje)
-
12:32 - 12:34Dhe natyrrisht kjo do te arrihet.
-
12:34 - 12:36Fusha e molles do te punoj
-
12:36 - 12:38qe nese ata bejne sheqerka me molle ata do te hane me shume molla gjithashtu.
-
12:38 - 12:40A po me kuptoni?
-
12:40 - 12:43Sa me perket mua, nuk ka nevoje te aromatizojme qumshtin.
-
12:43 - 12:45Ne rregull? Ka sheqer ne gjithcka.
-
12:45 - 12:47I di te mirat dhe te kqijat te ketyre perbersve.
-
12:47 - 12:50Esshte ne gjithcka. Edhe qumshti nuk ka shpetuar
-
12:50 - 12:52nga problemet e dites moderne.
-
12:52 - 12:54Ketu eshte qumshti jone. Ketu eshte paketa jone.
-
12:54 - 12:56Ne ate perafersihst ka po aq shume sheqer
-
12:56 - 12:58sa njera prej kanaceve tuaj te preferuara te fizzy pop.
-
12:58 - 13:00Dhe ata po i marrin dy ne dite.
-
13:00 - 13:02Pra, me lerni vetem te ju tregoj.
-
13:02 - 13:06Ne kemi nje femije ketu,
-
13:06 - 13:11duke marre, ju e dini , tete luge gjelle me sheqer ne nje dite.
-
13:11 - 13:14Ju e dini, eshte java juaj.
-
13:14 - 13:17Eshte muaji i juaj.
-
13:17 - 13:19Dhe une e kam marr guximin te vendos
-
13:19 - 13:22sheqer vetem per pese vitet e shkolles fillore,
-
13:25 - 13:27vetem per qumesht.
-
13:30 - 13:32Atehere, nuk e di per ju,
-
13:32 - 13:35por duke i gjykuar rrethnat, a po jo,
-
13:35 - 13:37secili gjykates ne te gjithe boten
-
13:37 - 13:40do t'i shikonte statistikat dhe deshmite,
-
13:40 - 13:42dhe ata do te gjenin ndonje qeverisje te vjeter
-
13:42 - 13:44te fajsise te abuzimit te femijes. Ky eshte besimi im.
-
13:44 - 13:53(Duartrokitje)
-
13:53 - 13:56Atehere, nese do vija deri ketu, dhe do deshiroja te mund te vija sot
-
13:56 - 13:59dhe te sillja sherues per AIDS dhe kancer,
-
13:59 - 14:03ju do te perlesheni dhe perpiqeni te vini te une.
-
14:03 - 14:06Kjo, gjithe keto lajme te keqija, jane te parandalueshme
-
14:06 - 14:08Ky eshte nje lajm i mire.
-
14:08 - 14:10Eshte shume shume i parandalushem.
-
14:10 - 14:13Pra, le te mendojme se kemi nje problem ketu,
-
14:13 - 14:15ne duhet te rifillojme.
-
14:15 - 14:18Ne rregull pra, ne boten time cka duhet te bejme?
-
14:18 - 14:20Ketu eshte problemi, e drejte.
-
14:20 - 14:22Ajo nuk mund te vije vetem nga nje burim.
-
14:22 - 14:25Te rifillojme dhe te bejme nje ndryshim vertete te qarte,
-
14:25 - 14:28ndryshim te vertete, qe te mund t;ju shikoj ne driten e syve
-
14:28 - 14:30dhe te ju them, " Ne 10 vite,
-
14:30 - 14:32historia e jetes se femijeve tuaj,
-
14:32 - 14:35lumturia-- dhe le te mos harrojme, ju jeni te menqur nese hani mire,
-
14:35 - 14:37ju e dini qe do te jetoni me gjate,
-
14:37 - 14:39dhe te gjitha keto gjera, do te duken ndrysh. Ne rregull?"
-
14:39 - 14:42Pra, supermarketet.
-
14:42 - 14:44Ku tjeter beni pazar?
-
14:44 - 14:46Nje jave po, nje jo.
-
14:46 - 14:49Ne jeten tuaj, sa para shpenzoni ne nje supermarket?
-
14:49 - 14:52I adhuroj ata. Ata na shesin neve cka ne deshirojme. Ne rregul.
-
14:52 - 14:54Ata na kane borxh neve, er te vene nje ushqim
-
14:54 - 14:57ne secilin supermarekt.
-
14:57 - 15:00Ata kane nevoje per te na ndihmuar ne dyqan. Ata kane nevoje te na tregojne si te gatuajme,
-
15:00 - 15:02shpejte, shishem, ushqime sezonale
-
15:02 - 15:04per njerez qe jane te zene.
-
15:04 - 15:06Kjo nuk eshte e shtrejte.
-
15:06 - 15:08Esshte e bere ne disa. Dhe ka nevoje te behet pertej kufirit
-
15:08 - 15:11ne Amerike se shpejti, dhe shpejte.
-
15:11 - 15:14Brendet e medha, e dini, brendet e ushqimit,
-
15:14 - 15:16duhet te vene edukimin e ushqimit
-
15:16 - 15:18ne thelb te bizneseve te tyre.
-
15:18 - 15:20E dini, me lehte te thuhet se te behe.
-
15:20 - 15:22Eshte e ardhmja. Eshte e vetmja rruge.
-
15:22 - 15:26Ushqimi i shpejte. Me industrine e ushqimit te shpejte
-
15:26 - 15:28ju e dini, eshte shume konkurruese.
-
15:28 - 15:30Une kam pasur shume dokumenta sekrete dhe marreveshje
-
15:30 - 15:32me restorante te ushqimit te shpejte.
-
15:32 - 15:34Une e di si e bejne ata.
-
15:34 - 15:36Une mendoj ne parim ata na kane larguar nga
-
15:36 - 15:39keto hite te sheqerit, kripes, dhe yndyres, dhe x, y, dhe z.
-
15:39 - 15:41Dhe te gjithe i duan ata. Ne rregull?
-
15:41 - 15:44Pra, keta njerez do te jenë pjese e zgjidhjes.
-
15:44 - 15:46Por ne duhet te fusim ne pune qeverine
-
15:46 - 15:49me te gjithe shitesit te ushqimit te shpejte dhe te industirse se restoranteve.
-
15:49 - 15:51Dhe ne nje periudhe me shume se pese, gjashte, shtate vite
-
15:51 - 15:54larguan neve nga shumat ekstreme
-
15:54 - 15:57te yndyres, sheqerit, ymdyra dhe te gjithe perbersite tjere te jo-ushqimit.
-
15:57 - 16:00Tash, kthehemi tek lloj i brendeve te medha, etiketimi,
-
16:00 - 16:03Sic e thash me heret, ne farse apsolute,
-
16:03 - 16:05dhe duhet te klasifikohet.
-
16:05 - 16:08Ne rregull, shkolla.
-
16:08 - 16:10Natyrisht ne shkolla i kemi borxh atyre
-
16:10 - 16:12per t'u siguruar atp 180 ditet e vitit,
-
16:12 - 16:14nga mosha kater e cmuar,
-
16:14 - 16:16deri 18, 20, 24, sidocofte,
-
16:16 - 16:18atyre duhet t'ju gatuhet
-
16:18 - 16:21ushqim te fresket
-
16:21 - 16:23nga kulitivues lokal ne vend. Ne rregull?
-
16:23 - 16:25Eshte nevoja te jete nje standard i ri i ushqimit te fresket
-
16:25 - 16:27per femijet tuaj. Po ?
-
16:27 - 16:32( Duartroktije)
-
16:32 - 16:35Nen keto rrethana, eshte thellesisht e rendesishme
-
16:35 - 16:38qe secili femije Amerikan te le shkolle
-
16:38 - 16:40duke ditur si te pergadis 10 recepte
-
16:40 - 16:42qe do te shpetojne jeten e tyre.
-
16:42 - 16:44Aftesi te jetes.
-
16:44 - 16:45( Duartrokitje)
-
16:45 - 16:48Kjo nenkupton se ata mund te jene nxenes, prinder te rinj,
-
16:48 - 16:51dhe te jene ne gjendje te perfshiheni
-
16:51 - 16:53rreth gatimeve bazike,
-
16:53 - 16:55pa marr parasysh cfare recesioni i godit ata heren e ardhshme. Nese din te gatuash
-
16:55 - 16:57recensioni i parave nuk ka rendesi.
-
16:57 - 17:01Nese di te gatuash, koha nuk ka rendesi.
-
17:01 - 17:04Vendi i punes. Ne nuk kemi folur edhe aq per ate.
-
17:04 - 17:07E dini, tani eshte koha per pergjegjesi te perbashket
-
17:07 - 17:09qe me te vertete te shikojme se me cka ushqehen ata
-
17:09 - 17:11ose te vene ne gatishmeri stafin e tyre.
-
17:11 - 17:15Stafi jane nenat dhe baballret e femijeve amerikanë.
-
17:15 - 17:17Marissa, babai i saj vdiq ne duart e saj,
-
17:17 - 17:19Une mendoj qe ajo do te ishte e lumtur
-
17:19 - 17:22nese korporata e Amerikes mund te filloj te ushqej stafin e saj ne menyre te drejte.
-
17:22 - 17:24Definitivisht ata nuk duhen lene anash.
-
17:24 - 17:26Le te kthehemi perseri ne shtepi
-
17:26 - 17:28Tani, shiko, nese bejme te gjithe kete pune, dhe ne mundemi,
-
17:28 - 17:31eshte shume e arritshme. Ju mund te kujdeseni dhe te jeni komercial.
-
17:31 - 17:33Apsulotisht.
-
17:33 - 17:35Por, shtepija duhet te filloj te kaloj
-
17:35 - 17:37gatimin perseri, sigurisht.
-
17:37 - 17:39Sigurisht, kaloje si filozofi.
-
17:39 - 17:41Dhe per mua eshte koxha romantike.
-
17:41 - 17:43Por nese nje njeri i meson tre njerez
-
17:43 - 17:45si te gatuajne dicka,
-
17:45 - 17:47dhe tani ata mesojne tre prej shokeve te tyre,
-
17:47 - 17:49ate vetem duhet ta persersimin 25 here ne vetevete,
-
17:49 - 17:52dhe kjo eshte e tere popullsia e Amerikes.
-
17:52 - 17:55Romantike, po, por
-
17:55 - 17:56me e rendesishme,
-
17:56 - 17:59eshte mundesia per t'i bere njerezit te kuptojne
-
17:59 - 18:01qe secila perpjeke e juaj individuale
-
18:01 - 18:02e bene nje ndryshim.
-
18:02 - 18:05Ne duhet te veme serish bashke ajo cka eshte humbur.
-
18:05 - 18:09Kuzhina Huntington.Huntington, ku e kam bere kete program,
-
18:09 - 18:10e dini, ne e kemi kete program kryesor qe shpresojme
-
18:10 - 18:13do te inspiroj njerezit qe me te vertete te ndryshojne.
-
18:13 - 18:15Une sinqerisht besoj qe ndryshimi do te ndodhë.
-
18:15 - 18:17Kuzhina e Huntington-ve. Une punoj me nje komunitet.
-
18:17 - 18:21Une kam punuar ne shkolla. Une kam gjetur financime te qendrueshme
-
18:21 - 18:24qe te kthej cdo shkolle ne kete zone,
-
18:24 - 18:26nga ushqimi jo i shendetshem ne ushqim te fresket
-
18:26 - 18:286,500 mije dollare per shkolle.
-
18:28 - 18:29(Duartroktije)
-
18:29 - 18:32Kjo eshte e gjitha qe duhet. 6,500 mije dollare per shkolle.
-
18:32 - 18:34Kuzhina ne 25 grand per muaj. Ne rregull?
-
18:34 - 18:38Kjo mund t'i beje 5,000 njerez ne vit,
-
18:38 - 18:39qe eshte 10 perqind e popullsise se tyre.
-
18:39 - 18:41Dhe eshte njerez ne njerez.
-
18:41 - 18:43E dini, eshte ushqimi lokal duke i mesuar njerezit lokal.
-
18:43 - 18:48Jane mesime falas gatimi, mesime falas gatimi ne rrugen kryesore.
-
18:48 - 18:52Kjo eshte e vertete, ndryshim i prekshem dhe real.
-
18:52 - 18:55Rreth Amerikes, nese shikojme tani,
-
18:55 - 18:58ka plot gjera te mrekullushem .
-
18:58 - 19:00Ka shume gjera te bukura. Ka engjuj.
-
19:00 - 19:03per rreth Amerikes qe bejne gjera te mrekulllushme
-
19:03 - 19:06ne shkolla, ferme tek strukturat e shkolles,
-
19:06 - 19:09strukturat e kopshtit, edukimi.
-
19:09 - 19:11Ka njerez te mrekullueshem qe po e bjene ate tanime.
-
19:11 - 19:13Problemi eshte se ata te gjithe kane deshire te rrokullisin ate cka jane duke bere
-
19:13 - 19:15ne shkolle tjeter, dhe tjetren.
-
19:15 - 19:17Por nuk ka para te gatshme.
-
19:17 - 19:21Ne duhet te njohim ekspertet dhe engjujt shpejt,
-
19:21 - 19:24t'i identifikojme ata, dhe ti lejojme ata qe lehte te gjejne burimin
-
19:24 - 19:26te vazhdojne te rrokullisin ate cka ata me te vertete jane duke e bere,
-
19:26 - 19:28dhe duke e bere mire.
-
19:28 - 19:30Biznesi i Amerikes duhet te mbeshtes
-
19:30 - 19:33Zonjen Obama t'i beje gjerat qe ajo ka deshire t'i beje.
-
19:33 - 19:39(Duartroktije)
-
19:39 - 19:41Dhe shiko, E di eshte e pazakonte
-
19:41 - 19:44te keni nje person Anglez qe qendron parajush
-
19:44 - 19:46duke folur rreth ketyre gjerave.
-
19:46 - 19:49Krejt cka mund te them eshte une shqetsohem. Une jam prind.
-
19:49 - 19:51Dhe une dua kete vend.
-
19:51 - 19:54Dhe une besoj sinqerisht,
-
19:54 - 19:57nese ndryshimi mund te behet ne kete vend,
-
19:57 - 19:59gjera te bukura do te ndodhin rreth kesaj bote. Nese Amerika e bene ate
-
19:59 - 20:01Une besoj qe njerez tjere do te na ndjekin.
-
20:01 - 20:03Eshte jashtezakonisht e rendesishme.
-
20:03 - 20:10(Duartroktije)
-
20:10 - 20:12Kur isha ne Huntington, duke provuar t'i ve disa gjera te funksionojne
-
20:12 - 20:15kur ata nuk ishin, mendoja po ta kisha shkopin magjik
-
20:18 - 20:20cka do te nbeja? Dhe mendova, a e dini cka?
-
20:20 - 20:24Une thjesht do te doja te vendosesha perballe
-
20:24 - 20:26l
-
20:26 - 20:31Dhe nje muaj me vone TED me telefonoj dhe ma dha kete cmim.
-
20:31 - 20:33Jam ketu.
-
20:35 - 20:37Pra, lutja ima
-
20:41 - 20:43Disleksia, pra une jam pak i ngadalshem.
-
20:48 - 20:50Lutja ime
-
20:50 - 20:52eshte per ju te ndihmoni nje levzije
-
20:52 - 20:54te fuqishme dhe te qendrushme
-
20:54 - 20:58te edukojme cdo femije
-
20:58 - 21:00per ushqimin,
-
21:00 - 21:03te inspirojme familjet te gatuajne perseri,
-
21:03 - 21:07dhe t'u japim mundesi njerezve kudo
-
21:07 - 21:09te luftojne obezitetin.
-
21:09 - 21:19(Duartroktije)
-
21:19 - 21:21Faleminderit.
-
21:21 - 21:30(Duartroktije)
- Title:
- Lutja e fituesit te Çmimit TED Jamie Oliver: Mesoni cdo femije per ushqimin
- Speaker:
- Jamie Oliver
- Description:
-
Duke ndarë histori të fuqishme nga projekti i tij për anti-obesitetit në Huntington, W.Va., fituesi i Çmimit TED Jamie Oliver sulmon injorancën tonë për ushqimin.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 21:37