Misja Jamiego Oliviera: Ucz każde dziecko jak zdrowo się odżywiać

Dzieląc się z nami niesamowitymi historiami o walce z otyłością, zwycięzca TED Prize Jammie Oliver przedstawia problem ignoracji zdrowego jedzenia.

Smutne

w ciągu następnych 18 minut podczas trwania mojego wykładu

czterech Amerykanów

umrze

na skutek tego co jedzą.

Mam na imię Jamie Oliver. Mam 34 lata.

Pochodzę z Essex w Anglii

i przez ostatnie siedem lat

nieustannie pracowałem

by na swój sposób ratować ludzkie życie.

Nie jestem lekarzem.

Jestem kucharzem,

nie posiadam drogiego sprzętu

czy leków.

Nauczam o zdrowym odżywianiu.

Głęboko wierzę, że moc jedzenia

ma podstawowe znaczenie w naszych domach

gdzie doświadczamy najlepszych chwil naszego życia.

Obecnie mamy okropną,

naprawdę beznadziejną sytuację.

Ameryko, jesteś w kiepskim stanie.

USA są jednym z najbardziej niezdrowych krajów na świecie.

Proszę o uniesienie rąk te osoby,

które mają dzieci?

Proszę unieście swoje ręce.

Ciocie, wujkowie, odważnie

Unieście swoje ręce w górę. Ciocie i wujkowie także.

Większość z was. Zgadza się?

My, dorośli ostatnich czterech pokoleń

naznaczyliśmy nasze dzieci piętnem

życia krótszego

od życia ich rodziców.

Twoje dziecko będzie żyło dziesięć lat krócej

niż ty

ponieważ wpoiliśmy im nawyk złego żywienia.

Na dzień dzisiejszy, statystycznie dwie trzecie osób

w tym pomieszczeniu jak i w całej Ameryce, ma problemy z nadwagą.

Większość z was nie ma tego problemu, ale spokojnie, w końcu was tez to dopadnie.

(Śmiech)

Prawda?

Statystyki złego zdrowa są oczywiste

bardzo oczywiste.

Spędzamy życie bojąc się panicznie śmierci, morderstw czy zabójstw.

Atakują nas nieszczęścia z pierwszych stron gazet.

Spójrzcie gdzie znajduje się zabójstwa w tej tabelce - są na samym końcu!

Prawda?

(Śmiech)

(Oklaski)

Każda pozycja na czerwono w tym zestawieniu

jest chorobą związaną ze złym odżywianiem.

Każdy lekarz, każdy specjalista powie wam to samo.

Choroby powstałe na skutek złego odżywiania są największym zabójcą

w Stanach Zjednoczonych, tu i teraz.

To problem globalny.

To katastrofa,

która ogarnia cały świat.

Anglia jest zaraz na drugim miejscu, z resztą jak zawsze.

(Śmiech)

Wiem że byli blisko, ale nie tak znowu blisko.

Potrzebujemy rewolucji.

Meksyk, Australia, Niemcy, Indie, Chiny,

wszystkie te kraje mają poważne problemy z nadwagą i złym stanem zdrowia mieszkańców.

Pomyślcie o paleniu papierosów.

Jest o wiele mniej kosztowne niż problemy związane z nadwagą.

Nadwaga kosztuje was Amerykanów

10 procent waszych rachunków związanych ze zdrowiem.

150 miliardów dolarów rocznie.

Za 10 lat ta suma się podwoi

300 miliardów dolarów rocznie.

Nie oszukujmy się, nie wystarczy wam na to pieniędzy.

(Śmiech)

Przybyłem tutaj aby rozpocząć rewolucję żywieniową,

w którą dogłębnie wierzę.

Potrzebujemy jej. Właśnie nadszedł czas.

Jesteśmy właśnie w punkcie zwrotnym.

Zajmowałem się tym przez ostatnie siedem lat.

Zajmowałem się tym w Ameryce przez ostatnie siedem lat.

Nadszedł czas aby zebrać tego plony.

Dotarłem do oka cyklonu

Pojechałem do Virginii, najbardziej niezdrowego stanu USA.

Takim jeszcze był w zeszłym roku.

W tym roku prowadzi inny stan, ale tym zajmiemy się w następnym sezonie.

(Śmiech)

Huntington, Zachodnia Virginia.

Piękne miasto.

Chciałem zainspirować ludzi,

wasze społeczeństwo

ukazać statystyki, do których

się już przyzwyczailiśmy.

Chcę przedstawić wam ludzi, na których mi zależy.

Wasze społeczeństwo. Wasze dzieci.

Chcę pokazać zdjęcie moje przyjaciółki Brittany.

Ma 16 lat.

Pozostało jej sześć lat życia

z powodu złych nawyków żywieniowych.

Brittany jest trzecim pokoleniem Amerykanów,

którzy nie dorastali w przekonaniu,

że warto nauczyć się gotować w domu czy w szkole,

od mamy lub od babci.

Pozostało jej sześć lat życia.

Brittany totalnie niszczy swoją wątrobę.

Stacy, rodzina Edwardsów.

To jest normalna rodzina.

Stacy stara się jak może, ale także jest trzecim pokoleniem,

które nigdy nie nauczyło się gotować w domu czy w szkole.

Cała rodzina ma problemy z nadwagą.

Justin.Chłopak ma 12 lat.

Waży 158 kg.

W szkole się z niego śmieją, na miłość boską.

Czteroletnia córka Katie.

Ma nadwagę na długo przed rozpoczęciem szkoły podstawowej.

Marissa. Ona nie ma problemów z nadwagą tak jak większość z was.

Ale wiecie co, jej ojciec, który także był otyły,

umarł w jej ramionach.

A potem drugi najważniejszy mężczyzna w jej życiu, jej wujek

zmarł przedwcześnie także z powodu otyłości.

A teraz jej ojczym jest także otyły.

Wiecie, problem w tym

że otyłość i związane z nią choroby

nie krzywdzą tylko ludzi którzy na nią cierpią;

cierpią wszyscy przyjaciele, rodzina,

bracia i siostry.

Pastor Steve.

Inspirujący człowiek. Jeden z moich pierwszych sprzymierzeńców w Zachodniej Virginii.

Doświadcza tego problemu bardzo często.

Zajmuje się pochówkiem tych ludzi.

I ma tego dosyć. Ma dosyć chowania swoich przyjaciół,

swojej rodziny, swojej społeczności.

Kiedy przychodzi zima, umiera trzy razy więcej ludzi.

Ma tego naprawdę dość.

To przecież choroba której można zapobiegać. Marnowanie życia.

Przy okazji, oto w jakich trumnach są chowani.

Nie jesteśmy do tego przystosowani.

Nie możemy nawet ich wynieść z domu, mówię serio.

Nie możemy ich tam nawet zanieść. Robi to za nas podnośnik widłowy.

Ok, nasze codzienne żywienie widzę jako trójkąt.

To jest obszar naszego żywienia.

Chcę abyście to zrozumieli.

Prawdopodobnie słyszeliście o tym wcześniej

lecz cofnijmy się raz jeszcze do początku.

Przez ostatnie 30 lat

co takiego się stało że zatruło serca tego kraju?

Bądźmy szczerzy.

Cóż, to nowoczesny styl życia.

Zacznijmy od głównej ulicy.

Fast-foody opanowały cały kraj, to wiemy.

Wielkie marki mają najwięcej do powiedzenia,

mają władze w tym kraju.

Supermarkety także.

Potężne przedsiębiorstwa.

30 lat temu, większość żywności

pochodziła od lokalnych rolników i była świeża.

Obecnie w większości przypadków żywność pełna różnych dodatków

ma w sobie niezdrowe konserwanty, znacie te historie.

Wielkim problemem jest także wielkość posiłku.

Etykietowanie produktów jest wielkim problemem.

Etykietowanie w tym kraju jest haniebne.

Chcą być tylko dla siebie, chcą sami siebie kontrolować.

Przemysł chce sam siebie kontrolować, to niedopuszczalne.

Nie zasługują na to, nie mogą tak postępować.

Jak można mówić że coś ma małą zawartość tłuszczu jednocześnie wiedząc że ma w sobie mnóstwo cukru.

Dom

Największym problemem z domem jest to

że jest najważniejszym środowiskiem gdzie

kształtuje się kultura jedzenia,

która wpływa na nasze społeczeństwo.

Kultura jedzenia już nie istnieje.

I wiecie, kiedy zaczynamy pracować i życie się zmienia

a przecież życie ciągle się zmienia

powinniśmy na ten problem spojrzeć całościowo

zatrzymać się na chwilę, przywrócić równowagę.

Tego nam właśnie brakuje. Nie ma już tego od 30 lat.

Chcę przedstawić wam przykład

zwyczajnej rodziny

Rodzina Edwarsów.

(Wideo) Jamie Oliver: Porozmawiajmy.

Ta masa jedzenia jest pochłaniana przez ciebie i twoją rodzinę

każdego tygodnia.

I chcę żebyś wiedziała, że to spowoduje przedwczesną śmierć twoich dzieci.

Co czujesz wiedząc o tym?

Stacy: Czuję wielki smutek i przygnębienie.

Wiesz, chcę aby moje dzieci dały sobie radę w życiu

i widzę, że to im w tym nie pomoże.

Przecież ja je tym zabijam.

Jamie Oliver: Tak, zabijasz je w ten sposób.

Ale możemy to powstrzymać.

Zajmijmy się teraz szkołami.

Myślę, że jestem w tym całkiem dobrym specjalistą.

OK. Szkoła

Czym jest szkoła? Kto ją wynalazł? Jakie jest przeznaczenie szkoły?

Szkoły były zawsze tworzone po to by wyposażyć nas w zestaw narzędzi

pomagających nam w byciu kreatywnym, w tworzeniu pięknych rzeczy,

w zarabianiu pieniędzy, itd.

Szkoła została w ten sposób zaszufladkowana i trwa to do dzisiaj.

Zgadzacie się?

Ale tak naprawdę nie posunęliśmy się naprzód,

nie uczymy w niej jak radzić sobie z katastrofalnym stanem zdrowia w Ameryce, prawda?

Żywienie w szkole jest czymś

co większość dzieciaków -- 31 milionów dziennie --

ma dwa razy dziennie

śniadanie i obiad, 180 dni w roku.

Biorąc pod uwagę przedstawione fakty można więc stwierdzić,

że jedzenie w szkole jest bardzo ważne.

(Śmiech)

Zanim zacznę swoją demagogię

na którą z pewnością czekacie...

(Śmiech)

Pragnę powiedzieć o jednej ważnej sprawie,

która mam nadzieję stanie się faktem

w ciągu następnych trzech miesięcy.

Drogie panie kucharki przygotowujące obiady w szkołach!

Polecam się jako wasz ambasador.

Nie mam zamiaru dyskredytować tych pań.

One naprawdę robią co mogą.

Starają się ze wszystkich swoich sił.

Ale one robią co im nakazano,

a to co im kazano robić jest błędne.

Cały system jest zarządzany przez księgowych.

Nie ma wystarczająco dużo lub wręcz wcale nie ma

osób, które znają się na tym biznesie.

I to jest ten problem.

Jeżeli nie jesteś ekspertem w dziedzinie zdrowego jedzenia i masz okrojony budżet

który się kurczy, wtedy musisz zdać się na swoją kreatywność

i nie możesz zwyczajnie pisać bzdur w zestawieniach.

Będąc skrupulatnym księgowym

jedyną rzeczą jaką możesz w tej sytuacji zrobić

to kupno taniego żarcia.

Prawda jest taka, że

potrawy które każdego dnia spożywają twoje dzieci to fast-foody,

żywność z konserwantami

i nie ma tam miejsca na produkty świeże.

Ilość konserwantów, dodatków jest niewyobrażalna...

Nie ma wystarczająco dużej ilości warzyw. Frytki są uważane za warzywa.

Pizza na śniadanie. Nie serwuje się nawet potraw na talerzach.

Noże i widelce ? Zapomnijcie, są zbyt niebezpieczne.

W klasach znajdziesz ostre nożyczki

ale noże i widelce nie, są przecież niebezpieczne...

I zmierzam do tego, że jeśli dzieci nie korzystają w szkole z widelca i noża,

to zwyczajnie promuje się spożywanie

fast-foodów, ponieważ można je jeść rękoma.

Tak, mowa tu o fast-foodach, o bułach z wołowiną,

hamburgerach, parówkach,

pizzach i wszystkich tych zapychaczach.

10 procent tego co wydajemy na służbę zdrowia, jak wspominałem wcześniej

przypada na problemy związane z nadwagą. A będzie jeszcze gorzej.

Nie edukujemy naszych dzieci.

Nie ma rozporządzeń o konieczności nauki naszych dzieci o zdrowym jedzeniu

czy zacząć w szkole podstawowej czy średniej?

Nie uczymy naszych dzieci o zdrowym jedzeniu, prawda?

Zaprezentuję wam krótkie wideo nagrane w szkole podstawowej

jakich wiele w Anglii.

Wideo: Kto wie co to jest?

Dziecko: Ziemniaki. Jamie Oliver: Ziemniak? Wiec mówisz, że to są ziemniaki?

Czy wiesz co to jest?

Czy wiesz co to jest? Dziecko: Brokuły?

Jamie Oliver: A co powiesz o tym? Nasz stary dobry przyjaciel.

Czy wiesz co to jest słonko? Dziecko: Seler

JO: Nie. Jak myślisz co to jest? Dziecko: Cebula JO: Cebula? Nie

JO: Przekonacie się teraz jaka jest wiedza dzieci

na temat tego skąd biorą się warzywa.

Video: JO: Kto wie co to jest? Dziecko: Hm, gruszka.

JO: Jak sądzisz co to jest? Dziecko: Nie wiem.

JO: Jeśli dzieciaki nie wiedzą z czym mają do czynienia

to zwyczajnie nie będą tego jadły.

(Śmiech)

JO: To oczywiste: Anglia i Ameryka

Anglia i Ameryka

Zgadnijcie co rozwiązało problem, no zgadnijcie.

Dwie godziny wykładu o jedzeniu.

Musimy zacząć uczyć nasze dzieci

o zdrowym jedzeniu w szkołach i koniec.

(Oklaski)

Chcę wam o czymś powiedzieć

chcę wam powiedzieć o czymś, co

sprowadza cały ten problem ze zdrowym jedzeniem do jednej sprawy, OK?

Chcę opowiedzieć o czymś tak oczywistym jak mleko.

Każde dziecko ma prawo do picia mleka w szkole.

Wasze dzieci będą piły mleko w szkole, na śniadanie i na lunch, prawda?

Wypiją dwie porcje mleka.

Większość dzieci wypije, to fakt.

Ale mleko nie jest już takie zdrowe.

Ponieważ ktoś w radzie zarządczej firmy mleczarskiej -- i nie odbierajcie mnie negatywnie

Popieram picie mleka, ale ktoś w tej wspomnianej radzie zarządczej

prawdopodobnie zapłacił jakiemuś gogusiowi

aby przekonał producentów do "wzbogacania" mleka sztucznymi dodatkami i barwnikami

oraz cukrem, właśnie tak,

aby więcej dzieci piło to mleko.

(Oklaski)

I oczywistym jest że takie nieuczciwe postępowanie będzie powielane.

Producenci jabłek zaczną zastanawiać się nad tym

jak wyhodować jabłka o smaku toffi aby więcej dzieci je jadło.

Wiecie co mam na myśli?

Nie widzę potrzeby słodzenia mleka.

Cukier i tak jest we wszystkim.

Wiem że dodaje się ulepszaczy do wszystkiego.

Są wszędzie. Nawet mleko nie uchroniło się

przed tym problemem naszych czasów.

Oto nasze mleko w kartoniku.

W jednym takim kartoniku mleka jest tyle cukru

ile w jednej puszcze waszego ulubionego napoju gazowanego.

A dzieci piją takie mleko dwa razy dziennie.

Więc, pozwólcie mi coś zaprezentować

Mamy tutaj jedno dziecko

spożywające około ośmiu łyżek cukru dziennie.

Oto tygodniowa ilość cukru.

A to miesięczna.

I skupiłem się tylko na pięcioletnim

spożyciu cukru w szkole podstawowej

pochodzącego tylko z mleka.

Więc, nie wiem jak wy ale

sądząc po tym co wam pokazałem

myślę że każdy sędzia na świecie

spojrzałby na statystyki i na dowody

i oskarżyłby każdy rząd o

krzywdzenie dzieci. Taka jest moja opinia.

(Oklaski)

Więc, jeśli przyszedłbym dziś do was

i oznajmił że mam lek na AIDS albo raka

każdy walczył by o to aby się do mnie dostać.

Wszystkie te złe historie, o których mówiłem są do powstrzymania.

I to jest ta dobra wiadomość.

Tak, można temu zapobiegać.

Więc, zastanówmy się nad tym, mamy problem,

musimy się otrząsnąć, zacząć działać.

Więc co powinniśmy zrobić?

Oto moja propozycja.

I to nie może być tylko zmiana powierzchowna.

Aby tak naprawdę coś zmienić

tak abym mógł szczerze spojrzeć wam w oczy

i powiedzieć, "Za 10 lat

życie waszych dzieci i

ich szczęście - i nie zapominajmy o wpływie zdrowego jedzenia na inteligencję

zmieni się na lepsze, będą żyć dłużej

i cieszyć się zdrowiem"

Więc, zacznijmy od supermarketów.

Gdzie indziej z takim zapałem robicie zakupy?

Każdego tygodnia ten sam rytuał.

Jak dużo wydajecie pieniędzy w supermarketach w ciągu swojego życia?

Zwyczajnie kochacie supermarkety, które spełniają wasze zachcianki, prawda?

Więc niech w każdym supermarkecie

pracuje specjalista od żywności.

Niech pomaga nam w zakupach. Niech nauczy jak gotować zdrowe

szybkie, smaczne i sezonowe posiłki

dla tak zabieganych ludzi.

To nie będzie wiele kosztowało.

To już się sprawdza w pewnych sklepach i powinno być wprowadzane

w całej Ameryce w najbliższym czasie.

Wielkie przedsiębiorstwa produkujące żywność

muszą uczyć o zdrowym jedzeniu

i traktować to bardzo poważnie.

Wiem, łatwiej powiedzieć niż zrobić.

To przyszłość. To jedyna droga.

Fast-foody. Jeśli o nie chodzi

to wierzcie mi, nie jest tak łatwo.

Oferowali mi już wiele razy

współpracę z nimi.

Wiem jak takie restauracje działają.

Najzwyczajniej fast-foody wprowadziły

tą ilość cukru, soli i tłuszczu do naszej diety.

A i tak każdy je uwielbia, prawda?

Więc fast-foody wezmą udział w naszych zmianach.

Ale do tego celu potrzebujemy działań rządu

z wszystkimi tymi dostawcami żywności i restauratorami.

I przez następne pięć, sześć czy siedem lat

zmniejszać tą okropnie dużą ilość

tłuszczu, cukru i reszty sztucznych dodatków.

Wróćmy do znanych marek i zajmijmy się etykietowaniem.

Jak wspominałem wcześniej, mamy do czynienia z farsą

i to musi być uporządkowane.

Następna sprawa, szkoła.

Musimy zrobić wszystko aby

w ciągu tych 180 dni roku szkolnego

nasze pociechy w wieku od 4 lat

aż do 18, 20, 24 roku życia

spożywały zdrowe

i świeże posiłki

przygotowywane z produktów dostarczanych przez lokalnych przedsiębiorców.

Należy stworzyć nowy standard świeżej żywności

dla naszych dzieci, zgadzacie się?

(Oklaski)

I w takich warunkach zadbać o to

aby każde amerykańskie dziecko opuszczające szkołę

potrafiło samo ugotować 10 posiłków

które pozwolą cieszyć się zdrowiem.

Jedna z niezbędnych umiejętności w życiu.

(Oklaski)

To oznacza, że zrealizują się jako studenci, jako młodzi rodzice,

i będą czuli się jak ryby w wodzie

gotując dla siebie posiłki,

nie zważając na to czy dopadła ich recesja czy nie. Jeśli potrafisz gotować

recesja nie ma znaczenia.

Jeśli potrafisz gotować, czas nie jest przeszkodą.

Miejsce pracy. Nie mówiliśmy jeszcze o tym.

Myślę, że nadszedł czas aby wielkie korporacje

zwróciły uwagę czym karmią

swoich pracowników.

Ci pracownicy to mamusie i tatusiowie amerykańskich dzieci.

Marissa, jej ojciec zmarł w jej ramionach.

Myślę, że ona byłaby szczęśliwa

widząc jak zakłady pracy dbają o swoich pracowników zapewniając im zdrowe jedzenie.

Nie powinniśmy tego zaniedbać.

Wróćmy ponownie do domu rodzinnego.

Pomyślcie, jeśli zaczniemy tak postępować

możemy to wszystko osiągnąć. Możesz postępować etycznie w biznesie.

Naprawdę.

Ale środowisko rodzinne musi zacząć uczyć

jak przygotowywać zdrowe posiłki, to pewne.

Przekazywać tą wiedzę jak swego rodzaju filozofię życia.

Myślę, że jest w tym wielki romantyzm.

Ale patrząc praktycznie jeśli jedna osoba uczy następne trzy osoby

jak ugotować coś zdrowego

i następnie te osoby uczą kolejne trzy

to cały proces musi powtórzyć się tylko 25 razy

aby cała populacja Ameryki nauczyła się gotować.

Romantyczna idea, ale

najważniejsze jest

aby starać się przekonać ludzi

że zaangażowanie każdego

ma sens.

Musimy odszukać to co zostało zagubione.

Kuchnia Huntington. Realizowałem ten program w Huntington

i mając najlepszy czas oglądalności mamy nadzieję

zainspirować ludzi i rozpocząć zmiany.

Głęboko wierzę że te zmiany nadejdą.

Kuchnia w Huntington. Pracuję z miejscowymi.

Pracowałem w szkołach. Zgromadziliśmy fundusze

aby zapewnić w każdej szkole w tym rejonie

świeże i zdrowe jedzenie.

Sześć i pół tysiąca na szkołę

(Oklaski)

Tyle to kosztuje. Sześć i pół tysiąca dolarów na szkołę.

Kuchnia za 25 tysięcy miesięcznie, ok?

To dotrze do 5,000 ludzi rocznie

co daje 10 procent lokalnej populacji.

Ludzie uczą ludzi.

Miejscowi kucharze uczą resztę miejscowych

To są kucharze wolontariusze, darmowe lekcje gotowania w centrum miasta.

To prawdziwa, realna zmiana, naprawdę.

W całej Ameryce zauważymy

wiele pozytywnych zmian, które się teraz widoczne.

Widać wiele pięknych zmian. Jakby armia aniołów

dokonywała cudów w całej Ameryce,

w szkołach, na lekcjach ucząc o

zdrowym odżywianiu.

Zajmują się tym wspaniali ludzie.

Problem w tym, że oni wszyscy chcą by ich praca była powielana

w innych szkołach, w całym kraju.

Ale zwyczajnie brakuje na to pieniędzy.

Musimy szybko docenić tych dobrych ludzi i ekspertów

wspierać ich w pozyskiwaniu funduszy

aby mogli rozwijać się i robić to

co robią najlepiej.

Amerykański biznes musi wspierać tych ludzi

Pierwsza dama USA już robi wszystko co potrzebne.

(Oklaski)

I posłuchajcie, wiem że to wygląda dziwnie -

jakiś Anglik stoi przed wami

i mówi o zmianach w waszym kraju.

Mogę jedynie powiedzieć, że zależy mi na tym. Także jestem ojcem

Kocham ten kraj.

Głęboko wierzę, że

jeśli te zmiany dokonają się w tym kraju,

pociągnie to za sobą wielkie zmiany na całym świecie. Jeśli Ameryka potrafi

to inni zrobią to także.

To bardzo ważne aby tak się stało.

(Oklaski)

Kiedy byłem w Huntington starając się wyjaśnić kilka spraw

pomyślałem sobie - co bym zrobił

gdybym miał zaczarowaną różdżkę? I wiecie co pomyślałem?

Zwyczajnie chciałbym stanąć przed ludźmi takimi wspaniałymi

i wpływowymi jak wy.

I miesiąc później otrzymałem telefon od TED z zaproszeniem.

I stoję właśnie przed wami.

Więc moim marzeniem jest,

-- wiem jestem trochę wolny, to Dysleksja --

Moim marzeniem jest

abyście zaoferowali swoje wsparcie

temu silnemu ruchowi, tym ludziom,

którzy uczą wszystkie dzieci

o zdrowym odżywianiu,

którzy inspirują rodziny aby zaczęły ponownie gotować

i dodają otuchy ludziom

aby walczyli z nadwagą.

(Oklaski)

Dziękuję

(Oklaski)