< Return to Video

"TED Prize" желбата на Џејми Оливер (Jamie Oliver): да го научи секое дете за храната

  • 0:00 - 0:02
    За жал,
  • 0:02 - 0:05
    во следните 18 минути додека зборувам
  • 0:05 - 0:08
    четворица Американци
  • 0:08 - 0:10
    ќе умрат
  • 0:10 - 0:13
    од храната што ја јадат.
  • 0:13 - 0:17
    Името ми е Џејми Оливер (Jamie Oliver). Имам 34 години.
  • 0:17 - 0:19
    Од Есекс сум, во Англија
  • 0:19 - 0:22
    и во последните седум години
  • 0:22 - 0:25
    работам прилично напорно
  • 0:25 - 0:28
    на тоа да спасам животи на свој начин.
  • 0:28 - 0:30
    Не сум доктор.
  • 0:30 - 0:32
    Јас сум готвач;
  • 0:32 - 0:34
    немам скапа опрема
  • 0:34 - 0:36
    или лекови
  • 0:36 - 0:39
    Користам информации, образование.
  • 0:39 - 0:42
    Длабоко сум уверен дека моќта на храната
  • 0:42 - 0:45
    е примарно место во нашите домови
  • 0:45 - 0:49
    кое не врзува за најдобрите делови од нашите животи.
  • 0:51 - 0:53
    Живееме во ужасна,
  • 0:53 - 0:57
    ужасна стварност во моментов.
  • 0:58 - 1:01
    Америко, вие сте на врвот.
  • 1:01 - 1:05
    Ова е една од најнездравите земји на светот.
  • 1:05 - 1:07
    Можат ли, ве молам, да дигнат рака
  • 1:07 - 1:10
    оние од вас кои имаат деца?
  • 1:10 - 1:12
    Ве молам дигнете рака.
  • 1:12 - 1:13
    Тетки, вујковци, продолжете...
  • 1:13 - 1:16
    Подигнете раце. Тетки и тетиновци, исто така.
  • 1:16 - 1:18
    Поголемиот број.ОК.
  • 1:18 - 1:21
    Ние, возрасните од последните четири генерации
  • 1:21 - 1:24
    на своите деца им ја подаривме судбината
  • 1:24 - 1:26
    да имаат пократок животен век
  • 1:26 - 1:29
    од своите родители.
  • 1:29 - 1:32
    Вашето дете ќе живее живот десет години пократок
  • 1:32 - 1:34
    од вашиот
  • 1:34 - 1:37
    заради сликата за храната што околу нив ја имаме изградено.
  • 1:37 - 1:40
    Две третини од луѓето во оваа просторија,
  • 1:40 - 1:43
    денес во Америка, имаат прекумерна тежина или прекумерна дебелина.
  • 1:43 - 1:46
    Вие сте во ред, но ќе дојдеме и до вас, не се грижите.
  • 1:46 - 1:47
    (смеење)
  • 1:47 - 1:48
    Ок?
  • 1:48 - 1:51
    Статистиката за лошото здравје е јасна,
  • 1:51 - 1:53
    многу јасна.
  • 1:53 - 1:56
    Го поминуваме животот во параноја од смрт, убиства,
  • 1:56 - 2:00
    сешто. Тоа е на насловните страни на сите весници, CNN.
  • 2:00 - 2:03
    Погледнете, убиствата се на дното, боже.
  • 2:03 - 2:04
    Гледате?
  • 2:04 - 2:06
    (смеење)
  • 2:06 - 2:11
    (аплауз)
  • 2:11 - 2:13
    Секоја од овие црвени
  • 2:13 - 2:15
    е болест поврзана со исхраната.
  • 2:15 - 2:18
    Било кој доктор, специјалист ќе ви го каже тоа.
  • 2:18 - 2:21
    Факт. Болестите кои се поврзани со исхраната се најголемиот убиец
  • 2:21 - 2:24
    во Соединетите Држави, овој момент, денес.
  • 2:27 - 2:29
    Тоа е глобален проблем.
  • 2:29 - 2:31
    Тоа е катастрофа.
  • 2:31 - 2:33
    Тоа го уништува светот.
  • 2:33 - 2:35
    Англија е веднаш зад вас, по обичај.
  • 2:35 - 2:39
    (смеење)
  • 2:39 - 2:42
    Знаев дека се блиски, но не толку блиски.
  • 2:42 - 2:44
    Потребна ни е револуција.
  • 2:44 - 2:47
    Мексико, Австралија, Германија, Индија, Кина,
  • 2:47 - 2:50
    сите имаат огромен проблем со дебелина и лошо здравје.
  • 2:51 - 2:53
    Размислете за пушењето.
  • 2:53 - 2:56
    Тоа денес чини многу помалку од борбата со дебелината.
  • 2:56 - 2:59
    Дебелината изнесува кај вас Американците
  • 2:59 - 3:02
    10% од вашето здравствено осугурување.
  • 3:02 - 3:05
    150 милијарди долари годишно.
  • 3:05 - 3:08
    За 10 години двојно ќе се зголеми.
  • 3:08 - 3:10
    300 милијарди долари годишно.
  • 3:10 - 3:13
    И да бидеме искрени, луѓе, вие немате толку пари.
  • 3:13 - 3:16
    (смеење)
  • 3:16 - 3:19
    Дојдов овде за да започнам прехрамбена револуција
  • 3:19 - 3:22
    во која длабоко верувам.
  • 3:22 - 3:25
    Таа ни е потребна. Сега е моментот.
  • 3:25 - 3:27
    Се наоѓаме на пресвртницата.
  • 3:27 - 3:29
    Ова го работам седум години.
  • 3:29 - 3:31
    Во Америка се обидувам седум години.
  • 3:31 - 3:34
    Сега е моментот кога е зрело - зрело за берба.
  • 3:34 - 3:36
    Одев во центарот на случувањата.
  • 3:36 - 3:39
    Отидов во Западна Вирџинија, најнездравата држава во Америка.
  • 3:39 - 3:41
    Таква беше минатата година.
  • 3:41 - 3:44
    Оваа година имаме нова, но на тоа ќе работиме следната сезона.
  • 3:44 - 3:45
    (смеење)
  • 3:45 - 3:46
    Хентингтон, Западна Вирџинија.
  • 3:46 - 3:48
    Преубав град.
  • 3:48 - 3:51
    Сакав луѓето, со срце и душа,
  • 3:51 - 3:53
    вашата јавност,
  • 3:53 - 3:55
    да ја сфатат статистиката на која толку
  • 3:55 - 3:57
    сме навикнати.
  • 3:57 - 4:00
    Сакам да ви претставам некои луѓе за кои се грижам.
  • 4:00 - 4:01
    Ваши луѓе. Ваши деца.
  • 4:01 - 4:04
    Сакам да ви покажам слика од мојата пријателка Британи.
  • 4:04 - 4:06
    Таа има 16 години.
  • 4:06 - 4:09
    И остануваат уште 6 години живот
  • 4:09 - 4:12
    благодарејќи на храната што ја јаде.
  • 4:12 - 4:15
    Таа е трета генерација на Американци
  • 4:15 - 4:17
    што не израснала во амбиент каде,
  • 4:17 - 4:19
    во училиште или дома, ги учат да готват.
  • 4:19 - 4:22
    ниту нејзината мајка ни мајката на нејзината мајка.
  • 4:22 - 4:25
    И остануваат уште 6 години живот.
  • 4:25 - 4:27
    Таа си го јаде сопствениот црн дроб до смрт.
  • 4:27 - 4:30
    Стејси, од семејството Едвардс.
  • 4:30 - 4:32
    Ова е нормално семејство, луѓе.
  • 4:32 - 4:35
    Стејси дава се од себе, но и таа е трета генерација;
  • 4:35 - 4:37
    никогаш не ја учеле да готви, дома или на училиште.
  • 4:37 - 4:39
    Тоа семејство е прекумерно дебело.
  • 4:39 - 4:40
    Џастин, има 12 години.
  • 4:40 - 4:41
    Има 175 кг.
  • 4:41 - 4:43
    Го исмејуваат, Боже.
  • 4:43 - 4:45
    Ќерката, Кејти, има 4 години.
  • 4:45 - 4:48
    Таа е прекумерно дебела уште пред да тргне во основно училиште.
  • 4:48 - 4:51
    Мариса. Таа е во ред. Таа е една од вас.
  • 4:51 - 4:54
    Но знаете што? Нејзиниот татко, кој бил прекумерно дебел,
  • 4:54 - 4:56
    и умрел на раце.
  • 4:56 - 4:58
    И наскоро вториот најважен човек во нејзиниот живот,
  • 4:58 - 5:01
    нејзиниот чичко, умрел од дебелина.
  • 5:01 - 5:04
    Сега нејзиниот очув е прекумерно дебел.
  • 5:04 - 5:06
    Видете, случајот со
  • 5:06 - 5:08
    дебелината и болестите поврзани со исхраната
  • 5:08 - 5:10
    е таков да не се повредуваат само луѓето кои боледуваат;
  • 5:10 - 5:12
    туку и сите нивни пријатели, семејството,
  • 5:12 - 5:14
    браќата, сестрите.
  • 5:14 - 5:16
    Пасторот Стив.
  • 5:16 - 5:20
    Инспиративен човек. Еден од моите први сојузници во Хантингон, во Западна Вирџинија.
  • 5:20 - 5:24
    Тој е на самиот раб на овој проблем.
  • 5:24 - 5:26
    Тој мора да ги закопува луѓето.
  • 5:26 - 5:29
    И доста му е од тоа. Доста му е да ги закопува своите пријатели
  • 5:29 - 5:31
    и семејството и заедницата.
  • 5:31 - 5:35
    Со доаѓањето на зимата трипати повеќе луѓе умираат.
  • 5:35 - 5:36
    Смачено му е од тоа.
  • 5:36 - 5:39
    Ова е болест што може да се спречи. Отфрлање на животот.
  • 5:39 - 5:42
    Инаку, во ова се закопуваат.
  • 5:42 - 5:45
    Не сме спремни да го работиме ова.
  • 5:45 - 5:48
    Неможат ни да се изнесат од вратата, сериозен сум.
  • 5:48 - 5:50
    Неможат ни да ги помрднат. Користат вилушкар.
  • 5:50 - 5:53
    Ок, го гледам тоа како триаголник, ок?
  • 5:53 - 5:55
    Ова е слика од нашата храна.
  • 5:55 - 5:56
    Важно ми е да разберете.
  • 5:56 - 5:57
    Веројатно сето ова сте го чуле порано,
  • 5:57 - 5:59
    но да повториме уште еднаш.
  • 5:59 - 6:00
    Во последните 30 години,
  • 6:00 - 6:02
    што е она што се случило што го искорнало срцето на оваа земја?
  • 6:02 - 6:04
    Да бидеме директни и искрени.
  • 6:04 - 6:07
    Па, модерен живот.
  • 6:07 - 6:09
    Да почнеме со Главната улица.
  • 6:09 - 6:12
    Брзата храна ја презема целата земја. Тоа го знаеме.
  • 6:12 - 6:15
    Големите фирми се едни од најмоќните
  • 6:15 - 6:17
    имаат големо влијание во оваа земја.
  • 6:17 - 6:20
    Супермаркетите исто така.
  • 6:20 - 6:22
    Големите компании. Големите компании.
  • 6:22 - 6:25
    Пред 30 години поголемиот дел од храната
  • 6:25 - 6:28
    била во главно локална и воглавно свежа.
  • 6:28 - 6:31
    Сега е најчесто обработена и полна со секакви адитиви,
  • 6:31 - 6:34
    додатни состојки и остатокот од приказната го знаете.
  • 6:34 - 6:37
    Големината на порцијата очигледно е огромен, огромен проблем.
  • 6:37 - 6:40
    Етикетите се огромен проблем.
  • 6:40 - 6:43
    Етикетите во оваа земја се срамота.
  • 6:43 - 6:47
    Тие сакаат сами да се регулираат.
  • 6:47 - 6:50
    Индустријата сака да се контролира самата себеси.
  • 6:50 - 6:53
    Што, во вакви околности? Тие тоа не го заслужуваат.
  • 6:53 - 6:57
    Како можете да кажете дека нешто е диетално кога е преполно со шеќер?
  • 6:57 - 6:59
    Домот.
  • 7:00 - 7:02
    Најголемиот проблем со домот
  • 7:02 - 7:04
    е што тој беше срце
  • 7:04 - 7:07
    на учење за храната и култура на храната,
  • 7:07 - 7:10
    што го формираше нашето друштво
  • 7:10 - 7:11
    Тоа веќе не се случува.
  • 7:11 - 7:14
    Знаете, како одиме на работа и нашиот живот се менува,
  • 7:14 - 7:16
    и како животот секогаш еволуира,
  • 7:16 - 7:18
    мораме на тоа да гледаме холистички--
  • 7:18 - 7:20
    да дадеме чекор наназад и да ја провериме состојбата
  • 7:20 - 7:23
    Тоа не се случува. Не се случува веќе 30 години.
  • 7:23 - 7:26
    Сакам да ви ја покажам ситуацијата
  • 7:26 - 7:29
    која е многу нормална
  • 7:29 - 7:31
    моментално. Семејството Едвардс.
  • 7:31 - 7:33
    (Видео) Џејми Оливер: Да поразговараме.
  • 7:33 - 7:36
    Овие работи поминуваат низ твоето и телата на твоето семејство
  • 7:36 - 7:38
    секоја недела.
  • 7:38 - 7:44
    И мораш да знаеш дека ова ќе ги убие твоите деца.
  • 7:44 - 7:46
    Како се чуствуваш?
  • 7:46 - 7:49
    Стејси: Се чуствувам многу тажно и депримирано сега.
  • 7:49 - 7:52
    Но, знаеш, сакам моите деца да успеат во животот,
  • 7:52 - 7:55
    а ова нема да им помогне во тоа.
  • 7:55 - 7:58
    Но јас ги убивам.
  • 7:58 - 8:01
    ЏО: Да, ги убиваш. Така е.
  • 8:01 - 8:04
    Но тоа можеме да го спречиме.
  • 8:07 - 8:11
    Нормално. Да поминеме на училиштата,
  • 8:11 - 8:14
    нешто за што прилично сум стручен.
  • 8:14 - 8:16
    ОК. Училиште.
  • 8:16 - 8:19
    Што е училиште? Кој го измислил? Која е целта на училиштето?
  • 8:19 - 8:22
    Училиштето е секогаш правено за да не наоружа со алатите
  • 8:22 - 8:25
    да бидеме креативни, да работиме фантастични работи,
  • 8:25 - 8:28
    да научиме да заработиме за живот, итн, итн, итн.
  • 8:28 - 8:31
    Знаете, училиштето е веќе долго, долго како таа некаква тесна кутија.
  • 8:31 - 8:32
    ОК?
  • 8:32 - 8:34
    Но ја немаме баш развиено
  • 8:34 - 8:37
    за да излегува на крај со здравствените катастрофи на Америка, ок?
  • 8:37 - 8:40
    Училишната храна е нешто
  • 8:40 - 8:43
    што голем број на деца--поточно 31 милион дневно--
  • 8:43 - 8:46
    го јадат два пати дневно, најчесто
  • 8:46 - 8:49
    појадок и ручек, 180 денови годишно.
  • 8:49 - 8:52
    Би можеле да кажеме дека училишната храна е прилично важна,
  • 8:52 - 8:55
    судејќи спрема околностите.
  • 8:55 - 8:58
    (смеење)
  • 9:00 - 9:02
    Пред да почнам да бладам,
  • 9:02 - 9:05
    што, сигурен сум, сите го чекате...
  • 9:05 - 9:07
    (смеење)
  • 9:07 - 9:10
    морам да кажам една работа, која е многу важна
  • 9:10 - 9:13
    за, се надевам, магијата која ќе се случи и развива
  • 9:13 - 9:14
    во следните три месеци.
  • 9:14 - 9:18
    Готвачките на ручек во Америка...
  • 9:18 - 9:21
    се нудам да бидам нивен амбасадор.
  • 9:21 - 9:23
    Не велам дека се мрзливи.
  • 9:23 - 9:25
    Тие работат најдобро што умеат
  • 9:27 - 9:29
    Работат најдобро што знаат.
  • 9:29 - 9:31
    Но тие го работат она што им се кажува,
  • 9:31 - 9:34
    а она што им се кажува да го работат е погрешно.
  • 9:34 - 9:37
    Со системот во главно го управуваат сметководители.
  • 9:37 - 9:39
    Нема доволно, или воопшто нема,
  • 9:39 - 9:41
    во таа работа луѓе кои знаат нешто за храната.
  • 9:41 - 9:43
    Тука е проблемот.
  • 9:43 - 9:45
    Ако не сте стручњак за храна и имате мал буџет
  • 9:45 - 9:47
    кој само се смалува, тогаш не можете да бидете креативен,
  • 9:47 - 9:50
    не можете да замачкате нешто и да напишете различни рецепти.
  • 9:50 - 9:52
    Ако сте сметководител, работите со финансии,
  • 9:52 - 9:55
    единствена работа која можете да ја направите во вакви околности
  • 9:55 - 9:57
    е да купувате евтини срања.
  • 9:57 - 9:59
    Е сега, вистина е
  • 9:59 - 10:01
    дека храната што вашите деца ја јадат секој ден е брза храна,
  • 10:01 - 10:03
    многу обработена,
  • 10:03 - 10:05
    во која воопшто нема доволно свежа храна.
  • 10:05 - 10:09
    Знаете, количината на адитивите, Е броевите, состојките за кои не би верувале..
  • 10:09 - 10:12
    Воопшто нема доволно зеленчук. Помфритот се смета за зеленчук.
  • 10:12 - 10:15
    Пица за појадок. Ни чинии не им даваат.
  • 10:15 - 10:18
    Ножеви и вилушки? Не, премногу се опасни.
  • 10:18 - 10:20
    Во училницата имаат ножици,
  • 10:20 - 10:22
    но не и ножеви и вилушки, не.
  • 10:22 - 10:24
    Јас на тоа гледам вака, ако немате ножеви и вилушки
  • 10:24 - 10:27
    тогаш во потполност ја подржувате,
  • 10:27 - 10:30
    на државно ниво, брзата храна. Затоа што се држи во рака.
  • 10:30 - 10:32
    И да, инаку, тоа е брза храна. Тоа се сендвичи,
  • 10:32 - 10:34
    хамбургери, виршли,
  • 10:34 - 10:38
    пици, сите тие работи.
  • 10:40 - 10:43
    10 проценти од она што го трошите на здравството, како што порано реков,
  • 10:43 - 10:46
    оди во дебелина. И ќе се дуплира.
  • 10:46 - 10:48
    Не ги учиме нашите деца.
  • 10:48 - 10:50
    Не постои уставно право да ги учиме децата за храната,
  • 10:50 - 10:52
    во основното или средното училиште. ОК?
  • 10:52 - 10:54
    Не ги учиме децата за храната. Нели така?
  • 10:54 - 10:56
    Ова е кратко видео од едно основно училиште,
  • 10:56 - 10:58
    што е многу вообичаено во Англија.
  • 11:01 - 11:03
    Видео: Кој знае што е ова?
  • 11:03 - 11:06
    Дете: Компир. Џејми Оливер: Компир? Значи, ти мислиш дека е ова компир?
  • 11:06 - 11:08
    Дали знаете што е ова?
  • 11:08 - 11:10
    Знаете ли што е ова? Дете: Брокола?
  • 11:10 - 11:12
    ЏО: А ова? Нашиот стар добар пријател.
  • 11:12 - 11:14
    Знаеш ли што е ова срце? Дете: Целер.
  • 11:14 - 11:17
    ЏО: Не. Што мислиш ти, што е ова? Дете: Лук. ЏО: Лук? Не.
  • 11:17 - 11:20
    Џејми Оливер: Веднаш добивате многу јасна слика
  • 11:20 - 11:23
    за тоа дали децата знаат нешто за тоа од каде доаѓа храната.
  • 11:23 - 11:25
    Видео: ЏО: Кој знае што е ова? Дете: Хм, крушка.
  • 11:25 - 11:27
    ЏО: Што мислиш ти, што е ова? Дете: Не знам.
  • 11:27 - 11:29
    ЏО: Ако децата не знаат што се овие работи,
  • 11:29 - 11:33
    тогаш никогаш нема да ги јадат.
  • 11:33 - 11:34
    (смеење)
  • 11:34 - 11:37
    ЏО: Нормално. Англија и Америка,
  • 11:37 - 11:39
    Англија и Америка.
  • 11:39 - 11:41
    Погодете како да го поправиме ова. Погодете како да го поправиме.
  • 11:41 - 11:43
    Со две предавања од по еден саат.
  • 11:44 - 11:46
    Мораме да почнеме да ги учиме нашите деца
  • 11:46 - 11:49
    за храната во школите, точка.
  • 11:49 - 11:54
    (аплауз)
  • 11:54 - 11:56
    Сакам да ви раскажам нешто,
  • 11:56 - 11:59
    сакам да ви раскажам нешто што на некој начин
  • 11:59 - 12:02
    ја сумира оваа невоља во која се наоѓаме. Ок?
  • 12:02 - 12:06
    Сакам да зборувам за нешто толку основно како што е млекото.
  • 12:06 - 12:08
    Секое дете има право на млеко во училиштето.
  • 12:08 - 12:11
    Вашите деца ќе пијат млеко во училиштето, за појадок и ручек. Така ли?
  • 12:11 - 12:13
    Ќе испијат две чаши. Ок?
  • 12:13 - 12:15
    И поголемиот број на деца и испиваат.
  • 12:15 - 12:18
    Но млекото веќе не е доволно добро.
  • 12:18 - 12:20
    Бидејќи некој во одборот за млеко - и немојте погрешно да ме разберете,
  • 12:20 - 12:22
    јас го подржувам млекото, но некој во одборот за млеко
  • 12:22 - 12:24
    веројатно му дал многу пари на некој помошник,
  • 12:24 - 12:26
    кој смислил дека ако ставите куп вкус и боја
  • 12:26 - 12:28
    и шеќер во млекото,
  • 12:28 - 12:31
    децата повеќе ќе го пијат. Да.
  • 12:31 - 12:32
    (аплауз)
  • 12:32 - 12:34
    И сега очигледно тоа ќе продолжи.
  • 12:34 - 12:36
    Одборот за јаболко ќе смисли
  • 12:36 - 12:38
    дека ако направат јаболко со прегорен шеќер децата ќе јадат и повеќе јаболки.
  • 12:38 - 12:40
    Разбирате што мислам?
  • 12:40 - 12:43
    Спрема мене, нема потреба да се додаваат вкусови во млекото.
  • 12:43 - 12:45
    Ок? Шеќерот го има во се.
  • 12:45 - 12:47
    Знам што се оди во тие состојки.
  • 12:47 - 12:50
    Тој се наоѓа во се. Дури ни млекото го нема избегнато
  • 12:50 - 12:52
    овој вид на модерен проблем.
  • 12:52 - 12:54
    Еве го нашето млеко. Овде е нашето пакување.
  • 12:54 - 12:56
    Во тоа има скоро исто толку шеќер
  • 12:56 - 12:58
    колку и во една од вашите омилени лименки газиран сок.
  • 12:58 - 13:00
    А тие дневно пијат две.
  • 13:00 - 13:02
    Дозволете да ви покажам.
  • 13:02 - 13:06
    Имаме едно дете кое
  • 13:06 - 13:11
    зема, гледате, 8 супени лажици шеќер дневно.
  • 13:11 - 13:14
    Гледате, ова е за една недела.
  • 13:14 - 13:17
    Ова е за еден месец.
  • 13:17 - 13:19
    И овде ставив
  • 13:19 - 13:22
    шеќер за пет години основно училиште,
  • 13:25 - 13:27
    само од млекото.
  • 13:30 - 13:32
    Не знам за вас,
  • 13:32 - 13:35
    но судејќи по овие околности
  • 13:35 - 13:37
    било кој судија од овој свет
  • 13:37 - 13:40
    би ја погледнал статистиката и доказите
  • 13:40 - 13:42
    и би ја обвинил секоја влада
  • 13:42 - 13:44
    за злоставување на децата. Тоа го верувам јас.
  • 13:44 - 13:53
    (аплауз)
  • 13:53 - 13:56
    Сега, да сум дошол овде, а би сакал да сум можел да дојдам денес
  • 13:56 - 13:59
    и да донесам лек за СИДА, или рак,
  • 13:59 - 14:03
    вие би сте се тепале за да дојдете до мене.
  • 14:03 - 14:06
    Можно е сите овие лоши вести да се спречат
  • 14:06 - 14:08
    Тоа е добрата вест.
  • 14:08 - 14:10
    Навистина е можно да се спречи.
  • 14:10 - 14:13
    Да размислиме малку, имаме проблем овде
  • 14:13 - 14:15
    потребно е да почнеме наново.
  • 14:15 - 14:18
    Ок, значи во мојот свет, што би требало да направиме?
  • 14:18 - 14:20
    Еве во што е работата.
  • 14:20 - 14:22
    Не може да дојде само од еден извор.
  • 14:22 - 14:25
    Да се почне од почеток и да се направи видлива промена,
  • 14:25 - 14:28
    стварна промена, на тој начин за да можам да ве погледнам во очи
  • 14:28 - 14:30
    и да кажам „ За 10 години,
  • 14:30 - 14:32
    животите на вашите деца,
  • 14:32 - 14:35
    среќата - и да не заборавиме, попаметни сте ако се храните здраво,
  • 14:35 - 14:37
    знаете ќе живеете подолго,
  • 14:37 - 14:39
    и сето тоа, сето ќе изгледа поинаку. ОК?“
  • 14:39 - 14:42
    Значи, супермаркети.
  • 14:42 - 14:44
    Каде што сеуште толку религиозно купувате?
  • 14:44 - 14:46
    Од недела до недела.
  • 14:46 - 14:49
    Колку пари трошите, во својот живот, во супермаркет?
  • 14:49 - 14:52
    Ги обожавам. Тие ни зборуваат што сакаме. Во ред.
  • 14:52 - 14:54
    Ни должат да стават амбасадор на храна
  • 14:54 - 14:57
    во секој голем супермаркет.
  • 14:57 - 15:00
    Мораат да ни помогнат во купувањето. Мораат да ни покажат како се готват
  • 15:00 - 15:02
    брзи, вкусни, сезонски јадења
  • 15:02 - 15:04
    за луѓе кои се зафатени.
  • 15:04 - 15:06
    Тоа не е скапо.
  • 15:06 - 15:08
    Во некои тоа го прават. И би требало да се направи во цела
  • 15:08 - 15:11
    Америка наскоро и брзо.
  • 15:11 - 15:14
    Големите фирми, знаете, ланците на храна
  • 15:14 - 15:16
    би требало да воведат образование за храната
  • 15:16 - 15:18
    во самото срце на своето работење.
  • 15:18 - 15:20
    Знам, полесно е да се каже отколку да се направи.
  • 15:20 - 15:22
    Тоа е иднината. Тоа е единствениот начин.
  • 15:22 - 15:26
    Брза храна. Индустријата за брза храна
  • 15:26 - 15:28
    е многу конкурентна.
  • 15:28 - 15:30
    Имав многу тајни хартии и зделки
  • 15:30 - 15:32
    со ресторантите за брза храна.
  • 15:32 - 15:34
    Знам како го прават тоа.
  • 15:34 - 15:36
    Мислам, не навлекоа
  • 15:36 - 15:39
    на тие дози на шеќер, сол, масти, x, y и z.
  • 15:39 - 15:41
    И сите ги сакаат. Зарем не?
  • 15:41 - 15:44
    Така да, овие типови мораат да бидат дел од решението.
  • 15:44 - 15:46
    Но мораме да ја наведеме владата да работи
  • 15:46 - 15:49
    со сите снабдувачи на брза храна и ресторанската индустрија.
  • 15:49 - 15:51
    И за пет, шест, седум години да не
  • 15:51 - 15:54
    одвикнат од екстремните количини
  • 15:54 - 15:57
    масти, шеќер и сите останати состојки кои не се храна.
  • 15:57 - 16:00
    Сега, да се вратам на големите фирми, етикетите,
  • 16:00 - 16:03
    претходно реков, тие се комплетна фарса
  • 16:03 - 16:05
    и тоа мора да се среди.
  • 16:05 - 16:08
    ОК, училиште.
  • 16:08 - 16:10
    Очигледно, во училиштата сме должни
  • 16:10 - 16:12
    да осигураме да тие 180 денови годишно
  • 16:12 - 16:14
    почнувајќи од осетливата 4та година
  • 16:14 - 16:16
    до 18, 20, 24, било до каде,
  • 16:16 - 16:18
    мора да им се готви
  • 16:18 - 16:21
    соодветна свежа храна
  • 16:21 - 16:23
    од локалните добавувачи, ок?
  • 16:23 - 16:25
    Ви требало да постои нов стандард за соодветна свежа храна
  • 16:25 - 16:27
    за вашите деца. Зарем не?
  • 16:27 - 16:32
    (аплауз)
  • 16:32 - 16:35
    Под овие околности, исклучително е значајно
  • 16:35 - 16:38
    да секое дете во Америка го заврши училиштето
  • 16:38 - 16:40
    знаејќи да готви 10 рецепти
  • 16:40 - 16:42
    кои ќе му го спасат животот.
  • 16:42 - 16:44
    Животни вештини.
  • 16:44 - 16:45
    (аплауз)
  • 16:45 - 16:48
    Тоа значи да можат да бидат студенти, млади родители
  • 16:48 - 16:51
    и да се способни да се снајдат
  • 16:51 - 16:53
    со основите на готвењето,
  • 16:53 - 16:55
    без разлика на тоа каква рецесија ќе ги зафати следниот пат. Ако знаете да готвите
  • 16:55 - 16:57
    парите во рецесијата не се важни.
  • 16:57 - 17:01
    Ако знаете да готвите, времето не е важно.
  • 17:01 - 17:04
    Работно место. За тоа не разговаравме.
  • 17:04 - 17:07
    Знаете, време е за корпоративна одговорност,
  • 17:07 - 17:09
    навистина да погледаат со што ги хранат
  • 17:09 - 17:11
    или што обезбедуваат за своите вработени.
  • 17:11 - 17:15
    Вработените се мајките и татковците на американските деца.
  • 17:15 - 17:17
    Мариса, нејзиниот татко и умрел на раце,
  • 17:17 - 17:19
    мислам дека би била прилично среќна
  • 17:19 - 17:22
    кога американските корпорации би почнале да ги хранат своите вработени како што треба.
  • 17:22 - 17:24
    Никако не би смееле да бидат изоставени.
  • 17:24 - 17:26
    Да се вратиме на домот.
  • 17:26 - 17:28
    Гледате, ако сето ова го направиме, а можеме,
  • 17:28 - 17:31
    може да се постигне. Можете да правите добро и да правите бизнис.
  • 17:31 - 17:33
    Апсолутно.
  • 17:33 - 17:35
    Но дома мора да почне учење
  • 17:35 - 17:37
    да се вратиме на готвењето, тоа е сигурно.
  • 17:37 - 17:39
    Се разбира, пренесувајте го тоа како филозофија.
  • 17:39 - 17:41
    За мене тоа е прилично романтично.
  • 17:41 - 17:43
    Но всушност ако една личност научи други тројца
  • 17:43 - 17:45
    како да зготват нешто,
  • 17:45 - 17:47
    и тие тројца што научиле да научат други тројца
  • 17:47 - 17:49
    тоа треба да се повтори само 25 пати,
  • 17:49 - 17:52
    за да се научи целиот американски народ.
  • 17:52 - 17:55
    Романтично, да, но
  • 17:55 - 17:56
    што е најважно,
  • 17:56 - 17:59
    се работи за тоа да ги наведеме луѓето да разберат
  • 17:59 - 18:01
    дека секој ваш индивидуален напор
  • 18:01 - 18:02
    помага.
  • 18:02 - 18:05
    Мораме да го вратиме изгубеното.
  • 18:05 - 18:09
    "Huntington Kitchen", Хантингтон, каде ја работев оваа програма,
  • 18:09 - 18:10
    знаете имаме програма во ударниот термин која се надевам дека ќе
  • 18:10 - 18:13
    ги инспирира луѓето на оваа промена.
  • 18:13 - 18:15
    Искрено верувам дека ќе дојде до промена.
  • 18:15 - 18:17
    "Huntington Kitchen". Јас работам со заедницата.
  • 18:17 - 18:21
    Работев во училишта. Пронајдов локално одржливо финансирање
  • 18:21 - 18:24
    да секое училиште од околината прејде
  • 18:24 - 18:26
    од брза на свежа храна.
  • 18:26 - 18:28
    6.500 по училиште.
  • 18:28 - 18:29
    (аплауз)
  • 18:29 - 18:32
    Само тоа е потребно. 6.500 долари по училиште.
  • 18:32 - 18:34
    Кујната е 25 илјади месечно. Ок?
  • 18:34 - 18:38
    Ова можат да го работат 5000 луѓе годишно,
  • 18:38 - 18:39
    што е 10 % од нивното население.
  • 18:39 - 18:41
    Луѓето ги учат другите луѓе.
  • 18:41 - 18:43
    Знаете, локалните готвачи ги учат локалните луѓе.
  • 18:43 - 18:48
    Бесплатни часови за готвење, луѓе бесплатни часови за готвење на главната улица.
  • 18:48 - 18:52
    Тоа е права, промена што се чуствува, права промена што се чуствува.
  • 18:52 - 18:55
    Ширум Америка, ако погледнеме,
  • 18:55 - 18:58
    се случуваат многу убави работи.
  • 18:58 - 19:00
    Многу убави работи се случуваат. Постојат ангели
  • 19:00 - 19:03
    ширум Америка кои работат одлични работи
  • 19:03 - 19:06
    во училиштата, организираните фарми,
  • 19:06 - 19:09
    организираните градини, во образованието.
  • 19:09 - 19:11
    Постојат исклучителни луѓе кои тоа веќе го работат.
  • 19:11 - 19:13
    Проблемот е што сите тие сакаат да го прошираат она што го работат
  • 19:13 - 19:15
    на следното училиште, па на следното.
  • 19:15 - 19:17
    Но нема пари.
  • 19:17 - 19:21
    Мораме брзо да ги препознаеме стручњаците и ангелите
  • 19:21 - 19:24
    да ги идентификуваме и да им овозможиме лесно да пронајдат извори
  • 19:24 - 19:26
    како би го продолжиле она што веќе го работат
  • 19:26 - 19:28
    и што добро го работат.
  • 19:28 - 19:30
    Фирмите во Америка би требало да ја поддржат
  • 19:30 - 19:33
    г-ѓа Обама да ги направи работите што сака да ги направи.
  • 19:33 - 19:39
    (аплауз)
  • 19:39 - 19:41
    Погледнете, знам дека е чудно
  • 19:41 - 19:44
    што Англичанец стои овде пред вас
  • 19:44 - 19:46
    и зборува за ова.
  • 19:46 - 19:49
    Јас можам да кажам дека се грижам. Јас сум татко.
  • 19:49 - 19:51
    И ја сакам оваа земја.
  • 19:51 - 19:54
    И верувам, искрено, навистина,
  • 19:54 - 19:57
    дека доколку е можно да се направи промена во оваа земја,
  • 19:57 - 19:59
    преубави работи ќе се случат ширум светот. Ако Америка го направи тоа
  • 19:59 - 20:01
    верувам дека другите луѓе ќе ја пратат.
  • 20:01 - 20:03
    Тоа е исклучително важно.
  • 20:03 - 20:10
    (аплауз)
  • 20:10 - 20:12
    Кога бев во Хантингтон и се обидував да направам да профункциоринам некои работи
  • 20:12 - 20:15
    кои не функционираа, помислував на тоа што би направил
  • 20:18 - 20:20
    кога би имал магично стапче? И знаете што сум помислил?
  • 20:20 - 20:24
    Ви сакал да се најдам пред некои од неверојатните
  • 20:24 - 20:26
    моќници и влијателни луѓе во Америка.
  • 20:26 - 20:31
    Месец дена подоцна, ме повикаа од ТЕД и ми ја дадоа оваа награда.
  • 20:31 - 20:33
    Овде сум.
  • 20:35 - 20:37
    Значи, ова е мојата желба.
  • 20:41 - 20:43
    Дислексичен сум, па сум малку спор.
  • 20:48 - 20:50
    Мојата желба
  • 20:50 - 20:52
    е да го помогнете формирањето на
  • 20:52 - 20:54
    едно силно и одржливо движење
  • 20:54 - 20:58
    за да се образува секое дете
  • 20:58 - 21:00
    за храната,
  • 21:00 - 21:03
    да ги инспирирате семејствата повторно да готват,
  • 21:03 - 21:07
    и да ги охрабрите луѓето од целиот свет
  • 21:07 - 21:09
    да се борат против дебелината.
  • 21:09 - 21:19
    (аплауз)
  • 21:19 - 21:21
    Ви благодарам.
  • 21:21 - 21:30
    (аплауз)
Title:
"TED Prize" желбата на Џејми Оливер (Jamie Oliver): да го научи секое дете за храната
Speaker:
Jamie Oliver
Description:

Делејќи ги своите силни приказни од проекти против дебелината од Хантингтон, Западна Вирџинија, добитник на TED Prize (награда ТЕД) Џејми Оливер ги објаснува причините за потполн напад врз нашето незнаење за храната

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
21:37
Emilia Larrachea added a translation

Macedonian subtitles

Revisions