TED verðlauna ósk Jamie Olivers: Kennum öllum börnum um mat
-
0:00 - 0:02Því miður,
-
0:02 - 0:05á næstu 18 mínútunum meðan að ég flyt þennan fyrirlestur,
-
0:05 - 0:08munu fjórir Bandaríkjamenn sem eru á lífi núna,
-
0:08 - 0:10deyja
-
0:10 - 0:13af völdum matarins sem þeir borða.
-
0:13 - 0:17Ég heiti Jamie Oliver. Ég er 34 ára gamall.
-
0:17 - 0:19Ég er frá Essex í Englandi
-
0:19 - 0:22Og undanfarin 7 ár
-
0:22 - 0:25hef ég unnið án afláts
-
0:25 - 0:28við að bjarga lífum á minn eigin hátt.
-
0:28 - 0:30Ég er ekki læknir.
-
0:30 - 0:32Ég er kokkur;
-
0:32 - 0:34ég hef engar dýrar græjur
-
0:34 - 0:36eða lyf.
-
0:36 - 0:39Ég nota upplýsingar, fræðslu.
-
0:39 - 0:42Ég trúi í einlægni að máttur matar
-
0:42 - 0:45eigi sér grundvallar stöðu á heimilum okkar
-
0:45 - 0:49og tengir okkur við sumar af bestu stundum lífs okkar.
-
0:51 - 0:53Við erum í hræðilegri,
-
0:53 - 0:57hræðilegri stöðu.
-
0:58 - 1:01Bandaríkin, þið eruð í essinu ykkar.
-
1:01 - 1:05Þetta er eitt af óheilbrigðustu löndunum í heiminum.
-
1:05 - 1:07Má ég fá að sjá ykkur rétta upp hönd
-
1:07 - 1:10til að sjá hversu mörg ykkar eiga börn í þessu herbergi í dag?
-
1:10 - 1:12Gjörið svo vel að rétta upp hönd.
-
1:12 - 1:13Frænkur, frændur, þið megið það líka...
-
1:13 - 1:16Réttið upp hendur. Frænkur og frændur líka.
-
1:16 - 1:18Flest ykkar. Allt í lagi.
-
1:18 - 1:21Við, fullorðið fólk síðustu fjögurra kynslóða,
-
1:21 - 1:24höfum skapað börnum okkar þau örlög
-
1:24 - 1:26að hafa styttri lífaldur
-
1:26 - 1:29en foreldrar þeirra.
-
1:29 - 1:32Barnið þitt mun lifa tíu árum styttra
-
1:32 - 1:34en þú
-
1:34 - 1:37út af matarumhverfinu sem að við höfum búið til í kringum þau.
-
1:37 - 1:40Tveir þriðji hluti af þessu herbergi,
-
1:40 - 1:43í dag, í Bandríkjunum, eru tölfræðilega í yfirvigt eða að glíma við offitu
-
1:43 - 1:46Þið öll, þið eruð öll í góðum málum, en við munum ná ykkur að lokum, ekki hafa áhyggjur af því.
-
1:46 - 1:47Þið öll, þið eruð öll í góðum málum, en við munum ná ykkur að lokum, ekki hafa áhyggjur af því.
-
1:47 - 1:48Ekki satt?
-
1:48 - 1:51Tölfræði óheilbrigðis er skýr,
-
1:51 - 1:53kristalstær.
-
1:53 - 1:56Við eyðum lífi okkar upptekin af dauða, morðum, manndrápum,
-
1:56 - 2:00hvað sem er. Það er á forsíðu á hverju blaði, CNN.
-
2:00 - 2:03Lítið á manndráp hérna á botninum, í Guðanna bænum.
-
2:03 - 2:04Ekki satt?
-
2:04 - 2:06Ekki satt?
-
2:06 - 2:11(lófatak)
-
2:11 - 2:13Hvert einasta rauða súla
-
2:13 - 2:15eru sjúkdómar tengdir matarræði.
-
2:15 - 2:18Hvaða læknir sem er, hvaða sérfræðingur sem er mun segja ykkur það.
-
2:18 - 2:21Staðreynd. Sjúkdómar tengdir matarræði er mesti skaðvaldurinn
-
2:21 - 2:24í Bandaríkjunum í dag.
-
2:27 - 2:29Þetta er alþjóðlegt vandamál.
-
2:29 - 2:31Þetta eru hamfarir.
-
2:31 - 2:33Og þær ríða yfir heiminn.
-
2:33 - 2:35England er skammt undan, eins og venjulega.
-
2:35 - 2:39England er skammt undan, eins og venjulega.
-
2:39 - 2:42Ég veit að þeir eru nálægt, en ekki svo nálægt.
-
2:42 - 2:44Við þurfum byltingu.
-
2:44 - 2:47Mexíkó, Ástralía, Þýskaland, Indland, Kína,
-
2:47 - 2:50glíma öll við gríðarlegan vanda vegna offitu og óheilbrigðis.
-
2:51 - 2:53Hugsið ykkur reykingar.
-
2:53 - 2:56Þær kosta miklu minna en offita.
-
2:56 - 2:59Offita kostar ykkur Bandaríkjamenn
-
2:59 - 3:0210 prósent af heilbrigðiskostnaði ykkar.
-
3:02 - 3:05150 milljarða dollara á ári.
-
3:05 - 3:08Eftir 10 ár, mun það tvöfaldast.
-
3:08 - 3:10300 milljarðar dollarar á ári.
-
3:10 - 3:13Og í hreinskilni sagt, þið eigið ekki þennan pening.
-
3:13 - 3:16Og í hreinskilni sagt, þið eigið ekki þennan pening.
-
3:16 - 3:19Ég kom hingað til þess að byrja matarbyltingu
-
3:19 - 3:22sem ég trúi í einlægni á.
-
3:22 - 3:25Við þurfum þess. Tíminn er kominn.
-
3:25 - 3:27Við stöndum á vatnaskilum.
-
3:27 - 3:29Ég er búin að vera að í sjö ár.
-
3:29 - 3:31Ég er búin að vera að reyna í Bandaríkjunum í sjö ár.
-
3:31 - 3:34Núna erum við tilbúin -- tilbúin til athafna.
-
3:34 - 3:36Ég fór í auga stormsins.
-
3:36 - 3:39Ég fór til Vestur Virginiu, óheilbrigðasta fylkis Bandaríkjanna.
-
3:39 - 3:41Eða það var í fyrra.
-
3:41 - 3:44Við erum komin með nýtt fylki þetta árið, en við munum vinna á því í næstu seríu.
-
3:44 - 3:45Við erum komin með nýtt fylki þetta árið, en við munum vinna á því í næstu seríu.
-
3:45 - 3:46Huntington, Vestur Virginiu.
-
3:46 - 3:48Fallegur bær.
-
3:48 - 3:51Ég vildi setja hugi og hjörtu og fólk,
-
3:51 - 3:53fólkið ykkar,
-
3:53 - 3:55inní tölfræðina sem að við erum orðin
-
3:55 - 3:57svo vön.
-
3:57 - 4:00Ég vil kynna ykkur fyrir sumu af fólkinu sem mér þykir vænt um.
-
4:00 - 4:01Fólkið ykkar. Börnin ykkar.
-
4:01 - 4:04Ég vil sýna ykkur mynd af Brittany, vinkonu minni.
-
4:04 - 4:06Hún er 16 ára.
-
4:06 - 4:09Hún á 6 ár eftir ólifuð
-
4:09 - 4:12út af matnum sem að hún hefur borðað.
-
4:12 - 4:15Hún er af þriðju kynslóð Bandaríkjamanna
-
4:15 - 4:17sem hefur ekki alist upp í matarumhverfi
-
4:17 - 4:19þar sem þeim hefur verið kennt að elda heima eða í skólanum,
-
4:19 - 4:22eða mamma hennar, eða mamma mömmu hennar.
-
4:22 - 4:25Hún á sex ár eftir.
-
4:25 - 4:27Hún er að borða lifrina sína í hel.
-
4:27 - 4:30Stacy, Edwards fjölskyldan.
-
4:30 - 4:32Þetta er venjuleg fjölskylda, gott fólk.
-
4:32 - 4:35Stacy gerir sitt besta, en hún er af þriðju kynslóð líka;
-
4:35 - 4:37henni var aldrei kennt að elda heima eða í skólanum.
-
4:37 - 4:39Fjölskyldan þjáist af offitu.
-
4:39 - 4:40Justin, hérna, 12 ára gamall.
-
4:40 - 4:41Hann er 350 pund.
-
4:41 - 4:43Hann er lagður í einelti, í Guðanna bænum.
-
4:43 - 4:45Dóttirin þarna, Katie, hún er fjögurra ára.
-
4:45 - 4:48Hún er að berjast við offitu áður en hún svo mikið sem byrjar í grunnskóla.
-
4:48 - 4:51Marissa. Hún er í lagi. Hún er ein af ykkur.
-
4:51 - 4:54En vitið þið hvað? Faðir hennar, sem var offeitur,
-
4:54 - 4:56dó í örmum hennar.
-
4:56 - 4:58Og svo annar mikilvægasti maðurinn í lífinu hennar,
-
4:58 - 5:01frændi hennar, dó út offitu.
-
5:01 - 5:04Og núna er stjúpfaðir hennar offeitur.
-
5:04 - 5:06Sjáiði til, málið er að
-
5:06 - 5:08offita og sjúkdómar tengdir matarræði
-
5:08 - 5:10skaða ekki bara fólkið sem að hafa þá;
-
5:10 - 5:12það eru allir vinirnir, fjölskyldan,
-
5:12 - 5:14bræðurnir, systurnar.
-
5:14 - 5:16Séra Steve.
-
5:16 - 5:20Maður sem að fyllir manni innblæstri. Einn af mínum fyrstu bandamönnum í Huntington, Vestur Virginíu.
-
5:20 - 5:24Hann er á hnífsoddi vandans.
-
5:24 - 5:26Hann þarf að jarða þetta fólk, skiljið þið?
-
5:26 - 5:29Og hann er búin að fá upp í kok af þessu. Hann er búinn að fá uppí kok af því jarða vini sína,
-
5:29 - 5:31og fjölskylduna sína, samfélagið sitt.
-
5:31 - 5:35Þegar að veturinn kemur, munu þrisvar sinnum fleiri deyja.
-
5:35 - 5:36Hann er búinn að fá nóg.
-
5:36 - 5:39Þetta er fyrirbyggjanlegur sjúkdómur. Sóun á lífi.
-
5:39 - 5:42Meðal annars, þetta er það sem að þau eru jörðuð í.
-
5:42 - 5:45Við höfum ekki tólin til þess að takast á við þetta.
-
5:45 - 5:48Getum ekki einu sinni komið þeim út um dyrnar, í alvöru.
-
5:48 - 5:50Getum ekki einu sinni komið þeim þangað. Gaffallyftari.
-
5:50 - 5:53Allt í lagi, í mínum augum er þetta þríhyrningur, allt í lagi?
-
5:53 - 5:55Þetta er matarumhverfi okkar.
-
5:55 - 5:56Það skiptir mig máli að þið skiljið þetta.
-
5:56 - 5:57Þið hafið ábyggilega heyrt þetta áður,
-
5:57 - 5:59en förum yfir þetta aftur.
-
5:59 - 6:00Yfir síðustu 30 árin,
-
6:00 - 6:02hvað gerist sem að reif hjartað út úr þessu landi?
-
6:02 - 6:04Verum frökk og heiðarleg.
-
6:04 - 6:07Nú já. Nútíma lifnaðarhættir.
-
6:07 - 6:09Byrjum á Aðalstræti.
-
6:09 - 6:12Skyndibitamatur hefur tekið yfir allt landið. Við vitum það.
-
6:12 - 6:15Stóru vörumerkin eru orðin eitthver sterkustu öflin,
-
6:15 - 6:17ráðandi öfl í þessu landi.
-
6:17 - 6:20Stórmarkaðir líka.
-
6:20 - 6:22Stór fyrirtæki. Stórfyrirtæki.
-
6:22 - 6:25Fyrir 30 árur, var mest af matnum
-
6:25 - 6:28framleiddur á staðnum og mestmegnis ferskur.
-
6:28 - 6:31Núna er hann aðallega unninn og fullur af alls konar bætiefnum,
-
6:31 - 6:34aukaefnum, og þið þekkið sögulok.
-
6:34 - 6:37Skammtastærð er augljóslega stórkostlegt vandamál.
-
6:37 - 6:40Vörumerkingar eru risastórt vandamál.
-
6:40 - 6:43Vörumerkingar í þessu landi eru til háborinnar skammar.
-
6:43 - 6:47Þeir vilja vera sjálf ... Þeir vilja hafa eftirlit með sjálfum sér.
-
6:47 - 6:50Iðnaðurinn vill vakta sjálfan sig.
-
6:50 - 6:53Hvað meinarðu, í þessu umhvefi? Þeir verðskulda það ekki.
-
6:53 - 6:57Hvernig getur þú sagt að eitthvað sé fitulítið þegar að það inniheldur svona mikinn sykur?
-
6:57 - 6:59Heimilið.
-
7:00 - 7:02Stærsta vandamálið með heimilin
-
7:02 - 7:04er að þau voru einu sinni hjartað
-
7:04 - 7:07fyrir að deila mat og matarmenningu,
-
7:07 - 7:10undirstaða samfélagsins.
-
7:10 - 7:11Það gerist ekki lengur.
-
7:11 - 7:14Og eins og þið vitið, þegar við förum í vinnuna og lífið breytist,
-
7:14 - 7:16og eins og lífið hefur alltaf þróast,
-
7:16 - 7:18þurfum við að horfa á þetta heildrænt--
-
7:18 - 7:20líta um öxl um stundarsakir, og endurmeta stöðuna.
-
7:20 - 7:23Það er ekki að gerast. Hefur ekki gerst síðustu 30 ár.
-
7:23 - 7:26Ég vill sýna ykkur ástand
-
7:26 - 7:29sem er mjög algengt
-
7:29 - 7:31ákkúrat núna. Edwards fjölskyldan.
-
7:31 - 7:33(Myndbrot) Jamie Oliver: Spjöllum aðeins saman.
-
7:33 - 7:36Þetta er það sem fer í gegnum líkama fjölskyldunnar
-
7:36 - 7:38í hverri viku.
-
7:38 - 7:44Og þú þarft að skilja að þetta á eftir að drepa börnin þín fyrir aldur fram.
-
7:44 - 7:46Hvernig líður þér?
-
7:46 - 7:49Stacy: Bara er mjög sorgmædd og þunglynd í augnablikinu.
-
7:49 - 7:52En, veistu, ég vil að börnin mín nái árangri í lífinu
-
7:52 - 7:55og þetta mun ekki hjálpa þeim við það.
-
7:55 - 7:58En ég er að drepa þau.
-
7:58 - 8:01JO: Já, það ertu að gera. Þú ert að gera það.
-
8:01 - 8:04En við getum stoppað það.
-
8:07 - 8:11Venjulegt. Tökum fyrir skólana,
-
8:11 - 8:14sem ég er sérfræðingur í.
-
8:14 - 8:16Allt í lagi. Skóli.
-
8:16 - 8:19Hvað er skóli? Hver fann upp á því? Hver er tilgangurinn með skóla?
-
8:19 - 8:22Skóli var alltaf ætlaður til þess að gefa okkur tólin
-
8:22 - 8:25til þess að gera okkur skapandi, geta stórfenglega hluti
-
8:25 - 8:28geta séð fyrir okkur, o.s.frv, o.s.frv, o.s.frv.
-
8:28 - 8:31Þið vitið, þetta hefur verið einskonar lokað hugtak í mjög langan tíma.
-
8:31 - 8:32Allt í lagi?
-
8:32 - 8:34En við höfum ekki í rauninni þróað það
-
8:34 - 8:37til þess að takast á við heilsufaraldurinn í Bandaríkjunum, allt í lagi?
-
8:37 - 8:40Skólamatur er eitthvað
-
8:40 - 8:43sem flestir krakkar -- 31 milljón á dag, reyndar --
-
8:43 - 8:46fá tvisvar sinnum á dag, oftast nær,
-
8:46 - 8:49morgunmat og hádegismat, 180 daga á ári.
-
8:49 - 8:52Svo við gætum sagt að skólamatur sé frekar mikilvægur, í rauninni,
-
8:52 - 8:55ef að við horfum á stöðuna.
-
8:55 - 8:58ef að við horfum á stöðuna.
-
9:00 - 9:02Áður en ég byrja á reiðiræðu minni,
-
9:02 - 9:05sem að ég er sannfærður að þið eruð öll að bíða eftir ...
-
9:05 - 9:07sem að ég er sannfærður að þið eruð öll að bíða eftir ...
-
9:07 - 9:10Ég verð að segja eitt, og þetta er svo mikilvægt
-
9:10 - 9:13í því sem að ég vona að geti bylt og umbreytt
-
9:13 - 9:14á næstu þremur mánuðum.
-
9:14 - 9:18Matráðskonurnar, skóla kokkar Bandaríkjanna ...
-
9:18 - 9:21ég býð mig fram sem sendiherra þeirra.
-
9:21 - 9:23Ég er ekki að skammast yfir þeim.
-
9:23 - 9:25Þau eru að gera það besta sem að þau geta gert.
-
9:27 - 9:29Þau eru að gera sitt besta.
-
9:29 - 9:31En þau eru að gera það sem þeim er sagt að gera,
-
9:31 - 9:34og það sem þeim er sagt að gera er rangt.
-
9:34 - 9:37Þetta kerfi er að mestu stjórnað af bókhöldurum.
-
9:37 - 9:39Það er ekki nóg af, ef nokkur,
-
9:39 - 9:41einstaklingur með þekkingu á mat í geiranum.
-
9:41 - 9:43Þetta er vandamál.
-
9:43 - 9:45Ef þú ert ekki sérfræðingur í mat, og þú ert með litla peninga,
-
9:45 - 9:47og þeir eru að minnka, þá getur þú ekki verið skapandi,
-
9:47 - 9:50þú getur ekki unnið þig út úr hlutunum.
-
9:50 - 9:52Ef þú er bókhaldari, og baunateljari,
-
9:52 - 9:55þá er það eina sem að þú getur gert í þessum kringumstæðum
-
9:55 - 9:57er að kaupa ódýrari drasl.
-
9:57 - 9:59Svo, staðreyndin er,
-
9:59 - 10:01að maturinn sem að börnin ykkar fá á hverjum degi er skyndibitamatur
-
10:01 - 10:03hann er mjög unninn,
-
10:03 - 10:05það er ekki nógu mikið af ferskum mat.
-
10:05 - 10:09Þið vitið, magið af aukaefnum, E númerum, efnum sem að þið myndu ekki trúa ...
-
10:09 - 10:12Þarna eru ekki nógu mikið af grænmeti. Franskar eru taldar sem grænmeti.
-
10:12 - 10:15Pízza í morgunmat. Þau fá ekki einu sinni hnífapör.
-
10:15 - 10:18Hnífar og gafflar? Nei, þau eru of hættuleg.
-
10:18 - 10:20Þau hafa skæri í kennslustofnum
-
10:20 - 10:22en hnífar og gafflar, onei.
-
10:22 - 10:24Og ef þú ert ekki með hnífa og gafla í skólanum þínum,
-
10:24 - 10:27þá ertu einfaldlega að styrkja,
-
10:27 - 10:30frá yfirvöldum, skyndibitamat. Af því að það er haldið á honum.
-
10:30 - 10:32Og já, meðal annars, þetta er skyndibita matur. Það eru "Sloppy Joes"
-
10:32 - 10:34það eru hamborgarar, það eru pulsur,
-
10:34 - 10:38það eru pízzur, það er allt þetta drasl.
-
10:40 - 10:4310 prósent af því sem að er eytt í heilbrigðiskerfið, eins og ég sagði fyrr,
-
10:43 - 10:46er í offitu. Og það á eftir að tvöfaldast.
-
10:46 - 10:48Við erum ekki að kenna börnunum okkar.
-
10:48 - 10:50Það eru engin lög um að kenna börnum um mat,
-
10:50 - 10:52í grunnskóla eða unglingadeild. Skiljiði.
-
10:52 - 10:54Við kennum ekki börnum um mat? Ekki satt?
-
10:54 - 10:56Og þetta er lítið myndbrot frá grunnskóla,
-
10:56 - 10:58sem er mjög algengt í Bretlandi.
-
11:01 - 11:03Myndband: Hver veit hvað þetta er?
-
11:03 - 11:06Barn: Kartöflur. Jamie Oliver: Kartafla? Svo, þið haldið að þetta séu kartöflur?
-
11:06 - 11:08Vitið þið hvað þetta er?
-
11:08 - 11:10Vitið þið hvað þetta er? Barn: Spergilkál?
-
11:10 - 11:12JO: Hvað um þetta? Gamli góði vinur okkar.
-
11:12 - 11:14Veistu hvað þetta er vinan? Barn: Sellerý.
-
11:14 - 11:17JO: Nei. Hvað heldur þú að þetta er? Barn: Laukur. JO: Laukur? Nei.
-
11:17 - 11:20Jamie Olvier: Þið fáið samstundis nokkuð góða tilfinningu
-
11:20 - 11:23fyrir því hvað börnin vita yfir höfuð þegar kemur að hvaðan matur kemur.
-
11:23 - 11:25Myndband: JO: Hver veit hvað þetta er? Barn: Um, pera.
-
11:25 - 11:27JO: Hvað haldið þið að þetta er? Barn: Ég veit það ekki.
-
11:27 - 11:29JO: Ef að barnið veit ekki hvað þetta er,
-
11:29 - 11:33þá myndu þau aldrei borðað það.
-
11:33 - 11:34þá myndu þau aldrei borðað það.
-
11:34 - 11:37JO: Venjulegt. England og Bandaríkin,
-
11:37 - 11:39England og Bandaríkin.
-
11:39 - 11:41Getið hvað lagaði þetta.Getið hvað lagaði þetta.
-
11:41 - 11:43Tveir eins klukkutíma fundir.
-
11:44 - 11:46VIð verðum að byrja að kenna börnunum okkar
-
11:46 - 11:49um mat í skólanum, punktur.
-
11:49 - 11:54um mat í skólanum, punktur.
-
11:54 - 11:56Mig langar að segja ykkur dálítið,
-
11:56 - 11:59mig langar að segja ykkur frá einhverju sem að eiginlega
-
11:59 - 12:02kristallar vandann sem að við erum í. Allt í lagi?
-
12:02 - 12:06Mig langar að segja ykkur frá einhverju eins sjálfsögðu og mjólk.
-
12:06 - 12:08Allir krakkar eiga rétt á að fá mjólk í skólanum.
-
12:08 - 12:11Börnin ykkar munu fá mjólk í skólanum, í morgunmat og hádegismat. Ekki satt?
-
12:11 - 12:13Þau munu fá tvær fernur. Allt í lagi?
-
12:13 - 12:15Og flestir krakkar fá það.
-
12:15 - 12:18En mjólk er ekki nógu góð lengur.
-
12:18 - 12:20Af því að einhver í mjólkurráði, já -- og ekki misskilja mig,
-
12:20 - 12:22ég styð mjólk, en einhver í mjólkurráði,
-
12:22 - 12:24borgaði ábyggilega dágóðan skilding fyrir einhvern gaur
-
12:24 - 12:26til þess að reikna það út af ef að þú hellir heilmikið af bragðefni og matarlit
-
12:26 - 12:28og sykur í mjólkina, ekki satt
-
12:28 - 12:31munu fleiri börn vilja drekka hana. Einmitt.
-
12:31 - 12:32munu fleiri börn vilja drekka hana. Einmitt.
-
12:32 - 12:34Og auglóslega mun það núna verða vinsælt.
-
12:34 - 12:36Þá munu eplaráð finna það út
-
12:36 - 12:38að ef að þeir búa til sykurhúðuð epli þá munu fleiri epli verða borðuð líka.
-
12:38 - 12:40Skiljið þið hvað ég á við?
-
12:40 - 12:43Fyrir mig, þá er engin ástæða til þess að bæta bragði við mjólkina.
-
12:43 - 12:45Allt í lagi? Það er sykur í öllu.
-
12:45 - 12:47Ég þekki hvern krók og kima af þessum innihaldsefnum.
-
12:47 - 12:50Það er í öllu. Jafnvel mjólkin hefur ekki sloppið
-
12:50 - 12:52við þetta nútímavandamál.
-
12:52 - 12:54Hér er mjólkin okkar. Hér er fernan okkar.
-
12:54 - 12:56Sem að inniheldur næstum því jafn mikið af sykri
-
12:56 - 12:58eins og ein dós af uppáhalds gosdrykkum ykkar.
-
12:58 - 13:00Og þau eru að fá tvær á dag.
-
13:00 - 13:02Svo, leyfið mér bara að sýna ykkur.
-
13:02 - 13:06Við höfum einn krakka, hérna,
-
13:06 - 13:11sem að fær, þið vitið, átta matskeiðar af sykri á dag.
-
13:11 - 13:14Þið vitið, þetta er vikan ykkar.
-
13:14 - 13:17Þarna er mánuðurinn ykkar.
-
13:17 - 13:19Og ég hef leyft mér að hella hérna
-
13:19 - 13:22bara þessi fimm ár af grunnskólasykri,
-
13:25 - 13:27bara úr mjólk.
-
13:30 - 13:32Svo, ég veit ekki með ykkur,
-
13:32 - 13:35en miðað við þetta, sjáiði,
-
13:35 - 13:37myndi hver einasti dómari í öllum heiminum,
-
13:37 - 13:40horfa á tölfræðina og sönnunargögnin,
-
13:40 - 13:42og þeir myndu dæma hverja ríkisstjórn
-
13:42 - 13:44seka fyrir slæma meðferð á börnum. Það er mín trú.
-
13:44 - 13:53seka fyrir slæma meðferð á börnum. Það er mín trú.
-
13:53 - 13:56Jæja, ef ég kæmi hingað upp á svið, og ég vildi að ég gæti það,
-
13:56 - 13:59og hefði lækninguna við alnæmi eða krabbameini,
-
13:59 - 14:03þá mynduð þið berjast og slást til þess að komast að mér.
-
14:03 - 14:06Þetta, allar þessar slæmu fréttir, er hægt að afstýra.
-
14:06 - 14:08Það eru góðu fréttirnar.
-
14:08 - 14:10Þetta má auðveldlega fyrirbyggja
-
14:10 - 14:13Svo, hugsum núna aðeins, við eigum vanda á höndum,
-
14:13 - 14:15við þurfum að endurræsa.
-
14:15 - 14:18Allt í lagi, í mínum heimi hvað þarf að gera?
-
14:18 - 14:20Hérna er málið, sjáið.
-
14:20 - 14:22Það er ekki hægt að nálgast þetta bara frá einni átt.
-
14:22 - 14:25Til þess að endurræsa og til þess að ná raunverulegum áþreifanlegum breytingum,
-
14:25 - 14:28raunverulegum breytingum, svo að ég gæti litið ykkur í augun
-
14:28 - 14:30og sagt, "innan 10 ára,
-
14:30 - 14:32mun framtíð barnana ykkar,
-
14:32 - 14:35hamingja -- og við skulum ekki gleyma, þú verður klárari líka ef að þú borðar rétt,
-
14:35 - 14:37þið vitið að þið lifið lengur,
-
14:37 - 14:39og allt það, þetta mun líta öðruvísu út. Allt í lagi?"
-
14:39 - 14:42Þannig að, stórmarkaðirnir.
-
14:42 - 14:44Hvar annarstaðar verslið þið svona trúfastlega?
-
14:44 - 14:46Viku eftir viku.
-
14:46 - 14:49Hversu miklum peningum eyðið þið, yfir líftíma ykkar, í stórmörkuðum?
-
14:49 - 14:52Elska þá. Þeir selja okkur bara það sem að við viljum. Allt í lagi.
-
14:52 - 14:54Þeir skulda okkur, að setja matarsendiherra
-
14:54 - 14:57inn í hvern leiðandi stórmarkað
-
14:57 - 15:00Þeir þurfa að hjálpa okkur að versla. Þeir þurfa að sýna okkur hvernig á að elda,
-
15:00 - 15:02fljótlegar, bragðgóðar, árstíðabundnar máltíðir
-
15:02 - 15:04fyrir fólk sem er upptekið.
-
15:04 - 15:06Þetta er ekki dýrt.
-
15:06 - 15:08Þetta er gert í sumum. Og þetta þarf að ganga yfir línuna
-
15:08 - 15:11í Bandaríkjunum bráðum, og fljótlega.
-
15:11 - 15:14Stóru vörumerkin, þið vitið, stóru vörumerkin í mat,
-
15:14 - 15:16þurfa að setja fæðufræðslu
-
15:16 - 15:18sem grunn að þeirra viðskiptum.
-
15:18 - 15:20Ég veit, auðveldara að fullyrða það en framkvæma.
-
15:20 - 15:22Það er framtíðin. Það er eina leiðin.
-
15:22 - 15:26Skyndibitar. Með skyndibitaiðnaðinn
-
15:26 - 15:28þið vitið, þetta er mjög hörð samkeppni.
-
15:28 - 15:30Ég hef átt í alls konar leynilegu makki og samskiptum
-
15:30 - 15:32við skyndibitastaði.
-
15:32 - 15:34Ég veit hvernig þeir gera þetta.
-
15:34 - 15:36Ég meina einfaldlega þá hafa þeir vanið okkur
-
15:36 - 15:39á sykur, salt og fitu, og x, y, og z.
-
15:39 - 15:41Og allir elska þá. Ekki satt?
-
15:41 - 15:44Þannig að þetta fólk verður líka partur af lausninni.
-
15:44 - 15:46En við þurfum að fá ríkisstjórnina til þess að vinna
-
15:46 - 15:49með öllum þessum skyndibita dreifingaraðilum og veitingaiðnaðinum.
-
15:49 - 15:51Og yfir fimm, sex, sjö ára tímabil
-
15:51 - 15:54venja okkur af þessum ofurmagni
-
15:54 - 15:57af fitu, sykri, fitu og öllum hinum innihaldsefnunum.
-
15:57 - 16:00Jæja, snúum okkur aftur að stóru vörumerkjunum, innihaldsmerkingar,
-
16:00 - 16:03eins og ég sagði fyrr, eru algjör brandari,
-
16:03 - 16:05og verður að leysa.
-
16:05 - 16:08Allt í lagi, skóli.
-
16:08 - 16:10Augljóslega þá skuldum við þeim
-
16:10 - 16:12að ganga úr skugga um að þessa 180 daga á ári,
-
16:12 - 16:14frá dýrmætum fjögurra ára aldri,
-
16:14 - 16:16til 18, 20, 24, hvað sem er,
-
16:16 - 16:18þau þurfa að fá eldaðan
-
16:18 - 16:21almennilegan ferskan mat
-
16:21 - 16:23framleiddan í grenndinni. Allt í lagi?
-
16:23 - 16:25Það þarf að vera nýr staðall fyrir ferskleika almennilegs matar
-
16:25 - 16:27fyrir börnin ykkar? Er það ekki?
-
16:27 - 16:32fyrir börnin ykkar? Er það ekki?
-
16:32 - 16:35Undir þessum kingumstæðum, er það einstaklega mikilvægt
-
16:35 - 16:38að hvert einasta bandaríska barn fer úr skóla
-
16:38 - 16:40með þá kunnáttu að kunna að elda 10 uppskriftir
-
16:40 - 16:42sem að munu bjarga lífi þeirra.
-
16:42 - 16:44Lífsleikni
-
16:44 - 16:45Lífsleikni
-
16:45 - 16:48Þetta þýðir að þau geta verið nemendur, ungir foreldrar,
-
16:48 - 16:51og geta haft tilfinningu fyrir
-
16:51 - 16:53hvernig er að elda.
-
16:53 - 16:55alveg sama hvaða kreppa leggst á þau næst. Ef að þú kannt að elda
-
16:55 - 16:57þá mun samdráttur peninga ekki skipta máli.
-
16:57 - 17:01Ef að þú kannt að elda, skiptir tími ekki máli.
-
17:01 - 17:04Vinnustaðurinn. Við höfum í rauninni ekki talað um það.
-
17:04 - 17:07Þið vitið, það er núna tími til að fyrirtæki sýni samfélagslega ábyrgð
-
17:07 - 17:09til þess að líta virkilega á hvað þeir eru að gefa að borða
-
17:09 - 17:11eða hafa á boðstólum fyrir starfsfólkið sitt.
-
17:11 - 17:15Starfsfólkið þeirra eru mæður og feður bandarískra barna.
-
17:15 - 17:17Marissa, faðir hennar dó í örmum hennar,
-
17:17 - 17:19Ég held að hún myndi vera frekar ánægð
-
17:19 - 17:22ef fyrirtæki Bandaríkjanna færu að gefa starfsfólkinu sínu almennilega að borða.
-
17:22 - 17:24Það er alveg áreiðanlegt að þau ættu ekki að vera skilin útundan.
-
17:24 - 17:26Förum aftur til heimilisins.
-
17:26 - 17:28Sjáiði til, ef að við gerum allt þetta, og við getum það,
-
17:28 - 17:31það er svo innilega hægt að ná þessu. Þið getið sýnt aðgát og líka stundað viðskipti.
-
17:31 - 17:33Algjörlega.
-
17:33 - 17:35En heimilin verða að byrja að deila áfram
-
17:35 - 17:37matargerð á ný, það er klárt
-
17:37 - 17:39Það er klárt, deilið því sem lífsspeki.
-
17:39 - 17:41Og fyrir mér er það frekar rómantískt.
-
17:41 - 17:43En það er um að ein manneskja kennir þremur manneskjum
-
17:43 - 17:45hvernig á að elda eitthvað,
-
17:45 - 17:47og svo geta þeir þrír kennt þremur vinum sínum,
-
17:47 - 17:49þá þarf það bara að endurtaka sig 25 sinnum,
-
17:49 - 17:52og það er væri allur fólksfjöldinn í Bandaríkjunum.
-
17:52 - 17:55Rómantískt, já, en,
-
17:55 - 17:56það sem að skiptir mestu máli,
-
17:56 - 17:59er að reyna að fá fólk til þess að gera sér grein fyrir
-
17:59 - 18:01að hvert einasta af því sem að þið gerið sem einstaklingar
-
18:01 - 18:02skiptir sköpum.
-
18:02 - 18:05Við þurfum að laga það sem að hefur farið úrskeiðis.
-
18:05 - 18:09Eldhús Huntington. Huntington, þar sem að ég bjó til þennan þátt,
-
18:09 - 18:10þið vitið, við höfum þennan þátt á besta tíma sem mun vonandi
-
18:10 - 18:13gefa fólki innblástur til þess að virkilega taka þátt í þessum breytingum.
-
18:13 - 18:15Ég virkilega trúi því að breytingar munu gerast.
-
18:15 - 18:17Eldhús Huntington. Ég vann með samfélaginu.
-
18:17 - 18:21Ég vann í skólunum. Ég fann sjálfbæra fjármögnun úr sveitarfélaginu
-
18:21 - 18:24til þess að hver einasti skóli á svæðinu,
-
18:24 - 18:26frá ruslinu, yfir í ferskan mat.
-
18:26 - 18:28Sex og hálft þúsund á hvern skóla.
-
18:28 - 18:29Sex og hálft þúsund á hvern skóla.
-
18:29 - 18:32Það er allt og sumt. Sex og hálft þúsund á hvern skóla.
-
18:32 - 18:34Eldhúsið fyrir 25 þúsund á mánuði. Allt í lagi?
-
18:34 - 18:38Þetta getur gert 5.000 manns á ári,
-
18:38 - 18:39sem er 10 prósent af íbúunum.
-
18:39 - 18:41Og þetta er maður á mann.
-
18:41 - 18:43Þið vitið, þetta er fólk út samfélaginu þeirra að kenna fólkinu þaðan.
-
18:43 - 18:48Þetta eru ókeypis matreiðslukennsla, gott fólk, ókeypis matreiðslutímar í Aðalstræti.
-
18:48 - 18:52Þetta er raunverulegur, áþreifanlegur munur, raunverulegur, áþreifanlegur munur.
-
18:52 - 18:55Um öll Bandaríkin, ef við horfum til baka núna,
-
18:55 - 18:58það eru nóg af frábærum hlutum sem eru að gerast núna.
-
18:58 - 19:00Það er fullt af fallegum hlutum að gerast. Það eru englar
-
19:00 - 19:03út um öll Bandaríkin að gera frábæra hluti
-
19:03 - 19:06í skólum, verkefni um ræktun beint frá býli til skóla,
-
19:06 - 19:09setja upp garða til að rækta, fræðsla.
-
19:09 - 19:11Það er stórfenglegt fólk að vinna að þessu nú þegar.
-
19:11 - 19:13Vandamálið er þeir vilja halda áfram með það sem að þau eru að gera
-
19:13 - 19:15yfir í næsta skóla, og þar næsta.
-
19:15 - 19:17En það er ekki nógu mikill peningur.
-
19:17 - 19:21Við þurfum að finna sérfræðingana og englana fljótlega,
-
19:21 - 19:24finna þá, og auðvelda þeim að komast í úrræði
-
19:24 - 19:26til þess að fjölfalda það sem að þau eru nú þegar að gera,
-
19:26 - 19:28og eru að gera það vel.
-
19:28 - 19:30Fyrirtækin í Bandaríkjunum þurfa að styðja
-
19:30 - 19:33Frú Obama til þess að gera hlutina sem að hana langar til að gera.
-
19:33 - 19:39Frú Obama til þess að gera hlutina sem að hana langar til að gera.
-
19:39 - 19:41Og vitið til, ég veit að það er skrítið
-
19:41 - 19:44að vera með Englending standandi hérna fyrir framan ykkur
-
19:44 - 19:46að tala um þetta.
-
19:46 - 19:49Það eina sem að ég get sagt er að þetta skiptir mig máli. Ég er faðir.
-
19:49 - 19:51Og ég elska þetta land.
-
19:51 - 19:54Og ég trúi í einlægni, raunverulega,
-
19:54 - 19:57að ef að breytingar geta orðið í þessu landi,
-
19:57 - 19:59munu stórfenglegir hlutir gerast út um allan heim. Ef að Bandaríkin gera það.
-
19:59 - 20:01trúi ég því að aðrir munu fylgja eftir.
-
20:01 - 20:03Þetta er ótrúlega mikilvægt.
-
20:03 - 20:10Þetta er ótrúlega mikilvægt.
-
20:10 - 20:12Þegar ég var í Huntington, að reyna að fá hlutina til að virka
-
20:12 - 20:15þegar þeir voru ekki að virka, hugsaði ég að ef að ég hefði töfrasprota
-
20:18 - 20:20hvað myndi ég gera? Og ég hugsaði, vitið þið hvað?
-
20:20 - 20:24Ég myndi elska að geta komist fyrir framan suma af því stórfenglegustu
-
20:24 - 20:26framkvæmdaraðilum í Bandaríkjunum.
-
20:26 - 20:31Og mánuði síðan hringdi TED í mig og gaf mér þessi verðlaun.
-
20:31 - 20:33Og ég er hér.
-
20:35 - 20:37Svo, óskin mín.
-
20:41 - 20:43Lesblindur, svo að þetta tekur smá stund.
-
20:48 - 20:50Óskin mín
-
20:50 - 20:52er að þið hjálpið til að búa til sterka
-
20:52 - 20:54sjálfbæra hreyfingu
-
20:54 - 20:58til þess að mennta hvert einasta barn
-
20:58 - 21:00um mat,
-
21:00 - 21:03til þess að veita fjölskyldum innblástur til að byrja að elda aftur,
-
21:03 - 21:07og til þess að gefa fólki alls staðar kraftinn
-
21:07 - 21:09til að berjast gegn offitu.
-
21:09 - 21:19til að berjast gegn offitu.
-
21:19 - 21:21Þakka ykkur.
-
21:21 - 21:30(Lófatak)
- Title:
- TED verðlauna ósk Jamie Olivers: Kennum öllum börnum um mat
- Speaker:
- Jamie Oliver
- Description:
-
more » « less
Með því að deila áhrifamiklum sögum frá baráttu sinni gegn offitu í Huntington, Vestur Virginiu, styður TED verðlaunahafinn Jamie Oliver mál sitt fyrir stríði gegn fáfræði um mat.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 21:37