Educar sobre a alimentación a tódolos nenos

O gañador do Premio TED, Jamie Oliver, tenta combater a nosa ignorancia sobre a alimentación compartindo connosco historias e testemuños reais recollidos no marco do seu proxecto contra a obesidade, desenvolvido na cidade de Huntington (Virxinia Occidental).

Por desgraza,

nos vindeiros 18 minutos,
mentres mantemos esta conversa,

catro cidadáns estadounidenses

morrerán por mor da súa mala alimentación.

Chámome Jamie Oliver.

Teño 34 anos.

Son de Essex, Inglaterra

e durante os últimos sete anos

traballei a reo
para salvar vidas ao meu xeito.

Non son médico;

son cociñeiro.

Non dispoño dun caro equipamento

ou menciñas.

A miña ferramenta é
a información, a educación.

Creo profundamente que a comida

ten un papel fundamental nos fogares;

é un dos principais praceres da vida.

Temos unha pésima, pésima
realidade nestes momentos.

Estados Unidos, levades a palma.

Este é un dos países máis insáns do mundo.

Pódovos pedir que ergades a man

os presentes nesta sala que tedes fillos?

Por favor, levantade as mans.

Se tedes sobriños erguédeas tamén.

Sodes a maioría. Perfecto.

Nós, os adultos
das catro últimas xeracións,

deixámoslles aos nosos cativos a herdanza

dunha esperanza de vida
máis curta cá de seus pais.

Teu fillo vivirá dez anos menos ca ti

pola relación cos alimentos
que lles fomos transmitindo.

Dous terzos desta sala,

estatisticamente, hoxe, nos EUA,
teñen sobrepeso ou obesidade.

Seino, todos vós estades ben,

mais co tempo caeredes,
non vos preocupedes.

(Risos)

As estatísticas sobre mala saúde
son claras, moi claras.

[Causas de morte, EUA]

Pasamos a vida paranoicos coa morte:
asasinato, homicidio...

Noméana na primeira plana
de tódolos xornais, na CNN.

Agora fixádevos na gráfica
co homicidio abaixo de todo!

Que vos parece?

(Risas e aplausos)

Cada unha das enfermidades en vermello
está ligada á alimentación.

Calquera doutor ou especialista
diravos o mesmo.

Dato: as doenzas relacionadas coa dieta
constitúen a principal causa de morte

nos Estados Unidos, aquí e agora.

Este é un problema global.

É unha catástrofe.

Arrasa como a couza!

Inglaterra está xusto detrás vosa...
coma de costume.

(Gargalladas)

Sabía que eran íntimos, pero non tanto!

Precisamos dunha revolución.

México, Australia, Alemaña,

A India, A China,

todos teñen enormes problemas
de obesidade e mala saúde.

Pensade no tabaco...

hoxe en día,
custa moito menos cá obesidade.

Estadounidenses, a obesidade supón
o 10% do voso gasto sanitario:

150 mil millóns de dólares ao ano.

En 10 anos, será o dobre:

300 mil millóns ao ano.

Sexamos honestos...
non tendes tantos cartos!

(Gargalladas)

Vin ata aquí para comezar
a revolución alimentaria na que creo.

Precisamos dela. Agora é o momento.

Atopámonos nun punto crítico.

Levo facendo isto sete anos.

Levo sete anos tentando isto
nos Estados Unidos.

Agora é tempo de recoller o sementado.

Fun á cerna do problema.

A Virxinia Occidental,
o estado menos saudable dos EUA.

Ou polo menos érao o ano pasado.

Este ano hai un novo;
traballaremos alí a tempada que vén.

(Risos)

Huntington, Virxinia Occidental.
Fermosa cidade.

Quixen poñerlles alma e corazón,

nome e cara,

aos datos das estatísticas
que tan acostumados estamos a ver.

Quero presentarvos algunhas persoas
que son importantes para min:

a súa xente, seus fillos.

Vouvos amosar unha fotografía
da miña amiga Brittany.

Ten 16 anos.

Quédanlle tan só seis anos de vida.

A causa é a súa mala alimentación.

Pertence á terceira xeración
de estadounidenses

que medraron faltos dun ambiente saudable.

Non lles ensinaron a cociñar.
Nin na casa, nin na escola.

Tampouco as nais, nin as avoas.

Réstanlle seis anos de vida.

Está a esmagar o seu propio fígado!

Stacy, da familia Edwards.

Esta é unha familia normal.

Stacy faino o mellor que pode,

pero tamén pertence á terceira xeración;

ninguén lle aprendeu a cociñar.

Toda a familia é obesa.

Este é Justin. Ten 12 anos.
Pesa preto de 160 quilos.

Sofre acoso. É unha mágoa.

A filla, Katie, ten catro anos.

Antes de entrar na escola primaria
xa ten obesidade.

Marissa, pola contra, está sa.

Mais sabedes o que?

Seu pai era obeso, morreu nos seus brazos;

seu tío, o seu outro piar,

tamén morreu de obesidade.

E, agora, seu padrasto tamén é obeso.

Como podedes ver,

a obesidade e as doenzas
relacionadas con ela

afectan non só a quen as padece,

senón tamén aos amigos, familia,
irmáns, irmás, ...

Este é o pastor Steve:

un home inspirador,

un dos meus primeiros aliados
en Huntington.

Steve atópase no gume da navalla.

El é quen enterra a estas persoas.

Está farto de enterralos.

Farto de soterrar amigos,
familiares e veciños.

Cando chega o inverno,
o número de mortos triplícase.

Non pode máis.

Esta doenza pódese previr.
Están a estragar as súas vidas.

Por certo, aquí é onde os enterran.

Non estamos preparados para isto.

Non poden sacalos pola porta.
Estou a falar en serio.

Empregan un montacargas para movelos.

Eu vexo isto coma un triángulo.

Este é o noso panorama alimentario.

Se cadra xa o escoitastes antes,

pero imos repasalo para que o entendades.

Ao longo dos últimos 30 anos,

que foi o que máis dano lle fixo a este país?

Sexamos francos e honestos.

Ben. O estilo de vida moderno.

Imos comezar coa Avenida Principal.

A comida rápida invadiu o país; sabémolo.

As grandes marcas son algunhas
das principais potencias do país,

teñen moito poder aquí.

(Suspiro)

Os supermercados, o mesmo.

As grandes empresas, grandes compañías!

Hai 30 anos, a maioría da comida

era fresca e producida de forma local.

Agora, é maioritariamente procesada,
leva aditivos a encher,

ingredientes extra,...
xa coñecedes como é a historia.

O tamaño das racións é obviamente
un problema xigantesco.

A etiquetaxe tamén é un gran problema.
Neste país é espantosa!

A industria busca controlalo todo...
até queren inspeccionarse a si mesmos!

[Aceno negando]

O que? Con este panorama? Non o merecen.

Como poden dicir que algo é baixo en graxa
cando está cheo de azucre?

O fogar.

O meirande problema cos fogares

é que acostumaban a ser o eixe
onde se transmitía a cultura alimentaria;

a nosa sociedade construíuse deste xeito.

Isto xa non está a acontecer.

Segundo entramos no mundo laboral,
e segundo a vida muda,

e a vida sempre está a evolucionar,

debemos ollar o problema
dun xeito holístico

--dar un paso atrás
e reaxustar o equilibrio--.

Isto non ocorreu nos últimos 30 anos.

Quero ensinarvos unha situación

que é moi normal na actualidade.
A familia Edwards.

(Vídeo) Jamie Oliver: Falemos.

Todo isto é o que entra no teu organismo
e no da túa familia cada semana.

Cómpre que saibas

que isto vai acurtar a vida
dos teus fillos.

Como te sentes?

Stacy: Agora mesmo
síntome moi triste e deprimida.

Mais desexo que os meus fillos
triunfen na vida

e isto non llelo vai permitir.

Sen querer, estou a matalos.

JO: É certo. Estalo a facer.

Pero podemos detelo.

Normal.

Agora falemos das escolas,

lugares que se converteron
na miña especialidade.

A escola.

Que é a escola? Quen a inventou?
Cal é a finalidade da escola?

As escolas creáronse
para darnos as ferramentas

necesarias para sermos creativos,
para facer cousas marabillosas,

para gañar a vida, etc., etc., etc.

Ten sido así durante moito, moito tempo.

Mais a escola non evolucionou

para loitar contra as catástrofes
de saúde de Estados Unidos.

A comida de comedor escolar

alimenta á maioría dos nenos
--31 millóns diarios, sendo exactos--

dúas veces ao día
--normalmente para almorzar e xantar--,

180 días ao ano.

Entón, podemos dicir que a comida
dos comedores é moi importante,

atendendo ás circunstancias.

(Risos)

Antes de comezar co meu desabafo,

--sei que o estades desexando--

(Risos)

Preciso dicir unha cousa;
algo moi importante

na maxia que vai suceder
e desenvolverse,

nos próximos tres meses.

As cociñeiras dos comedores
dos Estados Unidos...

ofrézome como embaixador seu.

Non me vou meter con elas.

Estano a facer o mellor que poden.

Están dando o mellor delas.

Pero están a facer o que lles mandan,

e o que lles mandan facer está mal.

O sistema está dirixido
maioritariamente por contables;

e –case-- ninguén entende de alimentación
no mundo dos negocios.

Isto é un problema:

se non es un experto en alimentación,
e manexas presupostos axustados

cada vez máis axustados...
non podes ser creativo,

non podes poñerte a investigar
e inventar novas receitas.

Se es un contable, e un burócrata,

o único que podes facer
nestas circunstancias

é mercar porcalladas máis baratas.

Agora, a realidade é esta:

o que os vosos fillos comen a diario
é comida rápida,

altamente procesada,

non hai alimentos frescos dabondo
nos comedores.

A cantidade de aditivos, números E,

ingredientes que non imaxinades...

non hai suficientes verduras.

As patacas fritidas considéranse verdura.

Pizza para almorzar.
Nin sequera usan cubertos!

Coitelos e garfos?
Non! Son demasiado perigosos!

Teñen tesoiras nas aulas,

pero coitelos e garfos? Non!

Na miña opinión,

se non tes coitelos nin garfos
na túa escola,

estás a apoiar, a nivel estatal,

o emprego de comida rápida,
que se come coas mans.

Certamente, é comida rápida:

son carnes procesadas, hamburguesas,

salchichas, pizzas,
son todo porcalladas.

(Suspiro)

Como xa mencionei,
gastamos o 10% do orzamento sanitario

na obesidade,
e vai aumentar ao dobre.

Non estamos educando aos nosos nenos.

Non hai leis que obriguen
a educar sobre alimentación,

nin en primaria nin en secundaria.

Non estamos a educalos nisto, verdade?

Este é un pequeno vídeo
gravado nunha escola de primaria,

moi comúns en Inglaterra.

(Vídeo)
Jamie Oliver: Quen sabe o que é isto?

Neno: Patacas.

JO: Pataca? Pensas que isto son patacas?

Sabes qué é isto?

Sabes qué é isto?

Neno: Brócoli?

JO: E isto? O noso vello amigo.
Sabes o que é pequena?

Nena: Apio?

JO: Non. Que cres que é?

Nena: Cebola.
JO: Cebola? Non.

JO: Inmediatamente podemos saber

se os rapaces coñecen
"de onde procede a comida".

Quen sabe o que é isto?
Neno: Mmm, pera?

JO: Que cres que é isto?
Neno: Non sei.

JO: Se os nenos non saben
o que son as cousas,

nunca as comerán.

(Murmurios)

Isto é o normal en Inglaterra e nos EUA,

Inglaterra, e os Estados Unidos.

Adiviñen como arranxamos isto.

En dúas sesións dunha hora.

Temos que educar aos nosos fillos
sobre a alimentación nas escolas. Punto.

(Aplausos)

Quero contarvos algo que,

en certo modo, representa o problema
no que nos atopamos.

Quero falarvos de algo tan básico
como é o leite.

Tódolos nenos teñen o dereito
de tomar leite na escola.

Os vosos fillos toman leite na escola,
para almorzar e xantar, non si?

Están a beber dous vasos, certo?

A maioría dos nenos fano.

Mais o leite non é suficientemente bo.

Non me malinterpretedes,
estou a favor do leite...

pero algún magnate do leite probablemente

pagou un bo feixe de cartos
a asesores que lle recomendaron

pór moreas de condimentos,

colorantes e azucre no leite,

para que lles guste máis aos nenos.

Por suposto.

E obviamente, isto vai continuar.

Os magnates das mazás daranse conta

de que se cobren as mazás con caramelo
tamén as venderán mellor.

Entendedes o que vos digo?

Para min, non hai necesidade ningunha
de condimentar o leite.

Hai azucre por todas partes.

Coñezo os segredos
de todos eses ingredientes.

Están en todo.

O mesmo leite non puido fuxir
destes problemas da vida moderna.

Este é o noso leite. Este é o envase.

Nel, hai case tanto azucre
coma nunha lata de refresco,

e están a tomar dous ao día.

Daquela, deixádeme ensinarvos:

temos un neno, aquí,

tomando oito culleradas de azucre diarias.

Isto á semana.

Todo isto nun mes.

E tomei a liberdade de amorear

tan só o azucre que consumirá
en cinco anos de ensino primario.

Isto é só o azucre que vén do leite.

Ben. Non sei qué fariades vós,

mais xulgando as circunstancias,

calquera xuíz de calquera parte do mundo,

ollando as estatísticas
e as probas,

condenaría ao goberno que promovera isto
como culpable de abuso infantil.

Esta é a miña opinión.

(Aplausos)

Agora ben, se eu viñera aquí
--e gustaríame facelo--

cunha cura contra a sida ou o cancro,

todos vós estariades pelexando
por chegar onda min e conseguila.

Todas estas malas noticias son evitables.

Esas son as boas novas.

Son moi, moi evitábeis.

Xa que logo, pensemos nisto,
temos un problema,

precisamos comezar de novo.

Ben. Entón, que podemos facer?

Esta é a cuestión, certo?

Non hai unha única solución.

Comezar de novo
e levar a cabo cambios tanxibles,

cambios reais, de modo
que puideramos mirarnos aos ollos

e dicir: "Dentro de 10 anos,

a historia das vidas dos nosos fillos,

a felicidade --e non esquezamos que son
máis intelixentes se comen ben,

posto que saben que vivirán máis--

todo iso, será distinto."

Entón, imos cos supermercados.

Hai outro lugar no que merquemos
tan relixiosamente?

Semana tras semana.

Cantos cartos gastamos neles
ao longo da nosa vida?

Amámolos.

Véndennos xustamente
o que desexamos. Todo ben.

Débennos unha. Débennos pór un embaixador
de alimentación nos grandes supermercados.

Necesitan axudarnos a mercar.

Necesitan ensinarnos cómo cociñar
pratos rápidos, saborosos e de tempada

para persoas ocupadas.

Isto non é caro.

Xa se fai nalgúns supermercados,
e debería facerse a grande escala

nos EUA, rápida e prontamente.

As grandes marcas, as marcas de comida,

precisan inserir a educación alimentaria
no centro dos seus negocios.

Sei que é máis doado dicilo que facelo.

É o futuro. É a única saída que queda.

A comida rápida.

A industria da comida rápida

é moi competitiva.

Teño moreas de documentos
e negociacións secretas

con restaurantes de comida rápida.

Eu sei como o fan.

Basicamente, fixéronnos adictos

a esas doses de azucre, sal e graxa,
e todo o demais,

e todo o mundo lle encantan, non si?

Entón, estes tipiños
serán parte da solución.

Pero precisamos que o goberno traballe

con tódolos provedores de comida rápida
e coa industria da restauración,

para, nun período
de cinco, seis, sete anos,

desacostumarnos das doses extremas

de graxa, azucre e o resto de ingredientes
que non son alimentos.

Volvendo ás grandes marcas...

a etiquetaxe, como xa vos comentei,
é unha farsa total

e ten que ser arranxada.

Agora, as escolas.

Obviamente, nas escolas,
debemos asegurarnos

de que neses 180 días ao ano,

os rapaciños dende os catro anos

ata os 18, 20, 24, ou os que sexan,

reciban comida cociñada adecuadamente,
alimentos frescos

procedentes de cultivos locais.

Precisamos novas normas
sobre alimentos frescos e apropiados

para os vosos fillos, non si?

(Aplausos)

Nestas circunstancias,
é de vital importancia

que cada un dos nenos dos EUA,
ao rematar a escola,

saiba cociñar 10 receitas

que salvarán a súa vida.

Habilidades para a vida.

(Aplausos)

Iso implica que poden ser
estudantes, pais mozos,

e serán quen de comezar a experimentar
cos principios básicos da cociña,

sen importar a recesión
que lles toque vivir.

Se sabes cociñar,
a mingua de cartos non importa.

Se sabes cociñar, o tempo non importa.

O lugar de traballo...
aínda non falamos del.

É hora de esixirlles
responsabilidade ás empresas

para ver qué alimentos cociñan
ou poñen a disposición do seu persoal.

Ese persoal son as nais e os pais
dos nenos estadounidenses.

Lembrades a Marissa?
Seu pai morreu nos seus brazos.

Creo que ela sería feliz

se as empresas dos EUA alimentasen
correctamente ao seu persoal.

Non deberían quedar alleos
a estes cambios.

Volvamos ao tema do fogar.

Se facemos todo o mencionado
--e podemos facelo,

é acadable--

podemos coidar e
facer negocio ao tempo.

Sen dúbida ningunha.

Mais é preciso que nos fogares
se volva a ensinar a cociñar. É preciso.

É preciso, transmitilo
coma unha filosofía.

E para min, é algo moi romántico,

pero se unha soa persoa
lles ensina a outras tres

cómo cociñar algo,

e esas tres llelo aprenden
a tres achegados,

isto tería que repetirse só 25 veces,

para que chegara a toda
a poboación dos EUA.

Romántico? Si. Pero o máis importante

é intentar que a xente se decate de que

cada un dos seus esforzos individuais
marca a diferenza.

Temos que recuperar o que perdemos.

A Cociña de Huntington.

En Huntington, onde fixemos o programa,

emitímolo en horario de máxima audiencia

e esperamos que motive á xente
para formar parte deste cambio.

Creo de verdade que este cambio ocorrerá.

A Cociña de Huntington.
Traballo cunha comunidade.

Traballei nas escolas.

Recadei fondos locais sostibles

para lograr que cada escola da área mudara
a comida lixo por alimentos frescos:

6.500 dólares por escola.

(Aplausos)

Iso é todo o que custa,
6.500 dólares por escola.

A Cociña son 25.000 ao mes. Vale?

Nela pódense formar 5.000 persoas ó ano,

o que constitúe o 10% da súa poboación.

Son persoas ensinando a persoas.

Son cociñeiros locais
ensinando a persoas locais.

Son clases de cociña gratuítas,
na Avenida Principal.

Isto é real, é un cambio tanxible.

Nos Estados Unidos,
se ollamos cara a atrás,

están a suceder moitas cousas magníficas.

Hai moitas cousas fermosas sucedendo.

Temos anxos levando a cabo boas accións

nas escolas: acordos de escolas
con granxas,

coidando hortas, educación, ...

Hai xente espléndida
facendo isto agora mesmo.

O problema é que queren dar a coñecer

ao resto das escolas o que están a facer,

pero non hai cartos para iso.

Precisamos recoñecer aos expertos
e aos anxos rapidamente,

identificalos e axudalos a atopar
recursos doadamente

para que poidan espallar
o que xa están a facer,

algo que fan moi ben.

As empresas estadounidenses
teñen que apoiar

á Sra. Obama nas cousas que desexa facer.

(Aplausos)

E mirade, sei que é raro

que xustamente sexa un inglés

o que vos estea a falar disto.

Todo o que podo dicir é: impórtame.

Son pai,

e amo este país.

E realmente creo

que se logramos facer o cambio neste país,

pasarán cousas fermosas no resto do mundo.

Se Estados Unidos o fai,
os demais hanse unir.

É incriblemente importante.

(Audiencia) Si!

(Aplausos)

Cando estiven en Huntington,

mentres trataba de facer funcionar cousas
e nada funcionaba,

pensei: "Se tivera unha
variña máxica, que faría?"

E pensei: "Sabes o que?

O único que desexaría é atoparme diante

das persoas máis influentes dos EUA".

E un mes despois, chamáronme de TED
e agasalláronme con este premio.

E aquí estou.

Este era o meu desexo.

Son disléxico, por iso son algo lento.

O meu desexo

é que vós axudedes a crear
un movemento forte e sostible,

para educar a cada neno

sobre a alimentación,

para motivar ás familias a cociñar de novo

e para axudar a que xente de todo o mundo

poida loitar contra a obesidade.

(Aplausos)

Grazas.

(Os aplausos continúan).