رودها درباره گذشته زمین به ما چه میگویند.
-
0:01 - 0:04بسیار خوب. عکسهایی از کرهٔ زمین ببینیم.
-
0:05 - 0:06زمین بسیار زیباست.
-
0:06 - 0:08من زمینشناس هستم و
این موضوع هیجانزدهام میکند، -
0:08 - 0:10اما زمین فوقالعاده است.
-
0:10 - 0:13مقتدر، پویا و مدام در حال تغییر.
-
0:13 - 0:15مکان بسیار جالبی برای زیستن است.
-
0:16 - 0:20اما امروز میخواهم دیدگاهم را به عنوان
یک زمینشناس در اختیار شما بگذارم. -
0:20 - 0:22این که چگونه درک از گذشتهٔ زمین میتواند
-
0:22 - 0:26در آگاهی دادن و هدایت تصمیماتی که
امروز میگیریم، به ما کمک کند. -
0:26 - 0:29تصمیم در مورد اینکه چگونه میتوان
زمان زیادی روی زمین زیست. -
0:30 - 0:33اتفاقات هیجانانگیز زیادی
روی زمین در حال وقوع است. -
0:33 - 0:35اگر کمی اینجا زوم کنیم،
-
0:35 - 0:39میخواهم کمی در مورد یکی از وقایع
صحبت کنم. -
0:39 - 0:42مواد در اطراف سطح زمین مدام در حال
ترکیب شدن هستند، -
0:42 - 0:45و یکی از وقایع بزرگ، رسوباتی است
که از کوههای مرتفع -
0:45 - 0:48ساییده، حمل و در دریا تهنشین میشود.
-
0:48 - 0:50و این روند مدام در حال انجام است،
-
0:50 - 0:52و تاثیرات بزرگی بر چگونگی
عملکرد چشمانداز دارد. -
0:52 - 0:54این مثال از جنوب هند است--
-
0:54 - 0:56ما برخی از بزرگترین کوهها را در جهان
داریم، -
0:56 - 0:58که در این عکس ماهوارهای میتوان دید
-
0:58 - 1:03رودها رسوبات را از کوهها
به دریا میبرند. -
1:03 - 1:05این رودها شبیه بولدوزر هستند.
-
1:05 - 1:09اصولا کوهها را میسایند و مواد را به
سمت دریا، پایین میبرند. -
1:09 - 1:11مثالی میزنم.
-
1:11 - 1:13کمی زوم کنیم.
-
1:13 - 1:15میخواهم منحصرا دربارهٔ یک رود بگویم.
-
1:15 - 1:18این طرحهای زیبا را رودها ایجاد میکنند
-
1:18 - 1:20همانطور که رسوبات را به سمت دریا
هل میدهند، -
1:20 - 1:22اما این طرحها ثابت نیستند.
-
1:22 - 1:24رودها در تلاطمند و تا حدی از مسیر خود
خارج میشوند. -
1:24 - 1:26و میتوانند بر زندگی ما نیز موثر باشند.
-
1:26 - 1:29مثالی از این مورد "رودخانهی کاسی" است.
-
1:29 - 1:31که مسیر زیبا و مانند حرف c را دارد،
-
1:31 - 1:34و از کوههای عظیم نپال خارج میشود
-
1:34 - 1:36و با خود یک تن مواد رسوبی حمل میکند،
-
1:36 - 1:39بسیاری از رسوبات از کوههای بلند هستند
-
1:39 - 1:41در سراسر هند پراکنده میشوند
-
1:41 - 1:42و این مواد را حرکت میدهد.
-
1:43 - 1:45اگر روی این منطقه زوم کنیم
-
1:45 - 1:48میخواهم کمی در مورد اتفاقی که برای کاسی
میافتد بگویم. -
1:48 - 1:51کاسی مثالی از پویایی این سیستم است.
-
1:51 - 1:54این تصویر ماهوارهای از
آگوست سال ۲۰۰۸ است، -
1:55 - 1:56که رنگی است.
-
1:56 - 1:58پوشش گیاهی و
گیاهان به رنگ سبز هستند -
1:58 - 2:00و آب به رنگ آبی است.
-
2:00 - 2:04باز در اینجا مسیر شبیه
حرف c را میتوان دید -
2:04 - 2:06که رود هنگام خروج از نپال از آن میگذرد.
-
2:06 - 2:08اکنون فصل بارانهای موسمی است.
-
2:08 - 2:11این ناحیه، در ماه آگوست فصل
بارانهای موسمی است. -
2:11 - 2:14و کسی که کنار رود زندگی میکند،
به خوبی با سیل گرفتگی و -
2:14 - 2:17حداقل خطرات و آسیبهای
مرتبط با آن به خوبی آشناست. -
2:17 - 2:20اما اتفاق جالبی سال ۲۰۰۸ رخ داد،
-
2:20 - 2:23و این رود در مسیر متفاوتی حرکت کرد.
-
2:23 - 2:26طغیان آن بسیار متفاوت بود.
-
2:26 - 2:28رود کاسی به اینجا میریزد،
-
2:28 - 2:31اما گاهی چون این رودها رسوبات
را تخریب میکنند، -
2:31 - 2:32مسیر مسدود میشود،
-
2:32 - 2:34و این انسدادها باعث میشود رودها
-
2:34 - 2:36به آرامی تغییر مسیر دهند.
-
2:36 - 2:39این عکس ماهوارهای تنها دو هفته بعد
گرفته شده است. -
2:39 - 2:41این همان مسیر عبور است
-
2:41 - 2:43هممان مسیر شبیه حرف c،
-
2:43 - 2:45که میبینید اصلاً آبی رنگ نیست.
-
2:45 - 2:47اما حالا مسیر آبی رنگ را داریم
-
2:47 - 2:49که وسط میدان دید را قطع کرده است.
-
2:49 - 2:52کاسی از کنارهها تغییر مسیر داده،
-
2:52 - 2:54و برای ارجاع، مقیاس افقی ۶۴ کیلومتر است.
-
2:54 - 2:58این رود بیش از ۵۴ کیلومتر
بسیارتند حرکت کرده. -
2:59 - 3:02پس مسدود شده و از کنارهها بیرون رفته.
-
3:02 - 3:04این عکس حدود یک هفته بعد است،
-
3:04 - 3:06که میتوان مسیرهای قبلی و
-
3:06 - 3:09و ادامهٔ روند تغییر مسیر رود را دید،
-
3:09 - 3:11در حالی که مسیر بیشتری از راه اصلی را
طیمیکند. -
3:12 - 3:14میتوان در مناظری این چنین
-
3:14 - 3:17جایی که رودها اغلب از اطراف حرکت میکنند،
-
3:17 - 3:21دریافت که زمان، مکان و چگونگی تغییر مسیر
رودها بسیار مهم است. -
3:21 - 3:25اما این روندها در نزدیکی خانهها نیز
رخ میدهد. -
3:26 - 3:27همینطور در ایالات متحده،
-
3:27 - 3:32رود میسیسیپی را که در بیشترمناطق قارهٔ
آمریکا در جریان است، داریم. -
3:32 - 3:34این رود مواد را از "کوههای راکی" و
-
3:34 - 3:35از دشتهای پهناور هل میدهد.
-
3:36 - 3:39رود جریان دارد و در سراسر آمریکا
حرکت میکند -
3:39 - 3:41و به خلیج مکزیک میریزد.
-
3:41 - 3:45خوب این مسیر میسیسیپی است که امروزه با
آن آشنا هستیم، -
3:45 - 3:47اما همیشه در این مسیر جریان نداشته.
-
3:47 - 3:49اگر پیشینهٔ زمینشناسی را ببینیم،
-
3:49 - 3:51میتوان مسیر عبورش در گذشته را احیا کنیم.
-
3:52 - 3:54برای مثال، این منطقه قرمز رنگ
-
3:54 - 3:58جایی است که "رود میسیسیپی"
حدود ۴,۶۰۰ سال پیش جریان داشته -
3:58 - 4:00و مواد را تهنشین میکرده.
-
4:00 - 4:02بعدا حدود ۳,۵۰۰ سال در جریان بود
-
4:02 - 4:05تا مسیر مشخص و در اینجا نارنجی رنگ
را دنبال کند. -
4:05 - 4:07به مسیرش ادامه میدهد.
-
4:07 - 4:09این مربوط به ۲,۰۰۰ سال پیش است.
-
4:09 - 4:10هزار سال پیش،
-
4:10 - 4:12۷۰۰ سال پیش.
-
4:12 - 4:14و این تنها مربوط به ۵۰۰ سال پیش بود.
-
4:14 - 4:17که مسیری که اکنون میشناسیم را تصرف کرد.
-
4:18 - 4:20این مراحل بسیار مهم هستند،
-
4:20 - 4:23به خصوص اینجا، ناحیهٔ دلتا،
-
4:23 - 4:27جایی که تغییر مسیر رود میسیسیپی
-
4:27 - 4:30سطحی میان خشکی و دریا ایجاد میکند.
-
4:30 - 4:31این یک زمین با ارزش است.
-
4:31 - 4:37دلتاهای این چنین، از معدود مناطق پرجمعیت
در سیارهٔ ما است. -
4:37 - 4:39فهم پویای این مناظر،
-
4:39 - 4:42چگونگی شکلگیری و ادامهٔ روند تغییر آنها
در آینده -
4:42 - 4:45برای افرادی که آنجا زندگی میکنند
بسیار مهم است. -
4:45 - 4:47رودها نیز در تلاطم هستند.
-
4:47 - 4:50اینها از انواع تغییر مسیرهای بزرگ است،
که درموردشان گفتم. -
4:50 - 4:52حالا برخی از جنب و جوش رودها را
نشان میدهم. -
4:52 - 4:55به سمت پایین یعنی حوزهٔ رود آمازون
میرویم، -
4:55 - 4:57و باز اینجا یک مجموعهٔ بزرگ رود را داریم.
-
4:57 - 5:01رود جریان دارد، حرکت میکند و مواد را از
کوههای آند جدا و در عرض آمریکای جنوبی -
5:01 - 5:03جا به جا میکند.
-
5:03 - 5:06و در اقیانوس اطلس انباشته میکند.
-
5:07 - 5:11اگر اینجا زوم کنیم، مسیرهای عبوری زیبا و
منحنی رود را میتوانیم ببینیم. -
5:11 - 5:14که باز هم زیبایی دارند و ساکن نیستند.
-
5:14 - 5:16این رودها در تلاطم هستند.
-
5:16 - 5:20از تصویرسازی ماهوارهای حدود ۳۰ سال است
که میتوان -
5:20 - 5:22برای آگاهی از این تغییرات استفاده کرد.
-
5:22 - 5:26بیایید کمی پیچ و خم این رود را تماشا کنیم،
-
5:26 - 5:29میبینم که مدت زیادی در یک جا نمیماند.
-
5:29 - 5:31تغییر کرده و پیش میرود و طرح خود را
میپوشاند. -
5:33 - 5:35اگر دقیق نگاه کنیم،
-
5:35 - 5:38نوعی چرخش در رود میبینیم،
-
5:38 - 5:40که کامل منقطع شده.
-
5:40 - 5:41تقریباً شبیه شکستگی است
-
5:41 - 5:44و نقطهٔ خاصی از مسیر رود را قطع میکند.
-
5:44 - 5:46فقط برای ارجاع مجدد،
-
5:46 - 5:51اینجا، رود خط سیر را به طول ۶.۵ کیلومتر
-
5:51 - 5:53طی یک یا دو فصل تغییر داده.
-
5:53 - 5:56چشماندازی که روی زمین
بر آن زندگی میکنیم، -
5:56 - 5:58همانطور که رسوبات از کوهها ساییده
-
5:58 - 6:00و به دریا حمل میشوند،
-
6:00 - 6:01مدام به اطراف خروش میکنند.
-
6:01 - 6:03رودها دائم در حال تغییر هستند،
-
6:03 - 6:05و ما بایست این فرآیندها را دریابیم
-
6:05 - 6:08تا بتوانیم این چشماندازها را مدیریت و
بر آن زندگی کنیم. -
6:08 - 6:11اما اگر اطلاعاتمان تنها محدود باشد
به آنچه که امروز -
6:11 - 6:14بر سطح زمین در جریان است،
کار سخت میشود. -
6:14 - 6:16ما مشاهدات کافی نداریم.
-
6:16 - 6:20مثلا تنها ۳۰ سال است که به ارزش غکسهای
ماهوارهای پی بردیم. -
6:21 - 6:23برای درک بیشتر این فرآیندها به مشاهدات
بیشتر نیاز داریم. -
6:23 - 6:25بعلاوه لازم است بدانیم
-
6:25 - 6:28چگونه این مناظر به تغییرات جوی
و تغییر بهرهبرداری از زمین -
6:28 - 6:30همانگونه که ما
-
6:30 - 6:32به تغییر و تصرف در آن میپردازیم
واکنش نشان میدهند. -
6:33 - 6:36حالا باید از صخرهها بگوییم.
-
6:36 - 6:38همان گونه که رودها در جریان هستند،
-
6:38 - 6:41و مواد را از کوهها میسایند و
به دریا میبرند، -
6:41 - 6:45گاهی ذرات شن و خاک و سنگ
در زمین گیر میکنند. -
6:45 - 6:47مواد گیر افتاده در زمین دفن میشوند،
-
6:47 - 6:51و در طی زمان به تودهٔ بزرگ و انبوهی از
رسوبات در میآیند -
6:51 - 6:53که نهایتا به صخرهها تبدیل میشوند.
-
6:53 - 6:56میتوان به مکانهایی این چنین رفت،
-
6:56 - 6:58تا صخرههای رسوبی قطور انباشته شده را دید.
-
6:58 - 7:00میتوان به گذشته بازگشت
-
7:00 - 7:03و دید که این مناظر چه شکلی بودهاند.
-
7:03 - 7:05با این کار میتوان کمک به بازسازی
-
7:05 - 7:09و درک چگونگی گسترش مناظر زمین کرد.
-
7:10 - 7:12این نیز بسیار ساده است.
-
7:12 - 7:15چرا که زمین گذشتهٔ پرماجرایی داشته.
-
7:15 - 7:20این فیلم سند قدیمی بازسازی از
-
7:20 - 7:23۶۰۰ میلیون سال اولیه تاریخ زمین است.
-
7:23 - 7:25در مدت زمان کمی
-
7:25 - 7:28وقتی لایهها در حال حرکت هستند،
-
7:28 - 7:31میدانیم که شرایط جوی و سطح دریا
تغییر کرده است. -
7:31 - 7:35انواع گوناگونی از مناظر و
-
7:35 - 7:38محیطهای زیست وجود دارد،
-
7:38 - 7:39که اگر ماشین زمان داشتیم،
-
7:39 - 7:40به عقب رفته و میدیدیم،
-
7:40 - 7:42در واقع یک ماشین زمان داریم
-
7:42 - 7:45چون میتوانیم به صخرههایی که در آن زمان
تشکیل شدهاند، بنگریم. -
7:46 - 7:48مثالی میزنم و با آن
-
7:48 - 7:50شما را به زمان خاصی در گذشته میبرم.
-
7:50 - 7:53حدود ۵۵ میلیون سال پیش گرمای غیرمنتظرهای
رخ داد، -
7:53 - 7:56و یک تودهٔ عظیم کربندیاکسید
-
7:56 - 7:57به درون اتمسفر زمین آزاد شد،
-
7:57 - 8:01و باعث گرمایش سریع و ناگهانی زمین شد.
-
8:01 - 8:04گرمای بسیار زیادی
-
8:04 - 8:07که چیزهایی شبیه تمساح و درختان نخل را در
شمالیترین -
8:07 - 8:10نقطهٔ کانادا وجنوبیترین
نقطهٔ پاتاگونیا به وجود آورد. -
8:10 - 8:13پس گرمای شدید و ناگهانی بود.
-
8:13 - 8:14پس کاری که میتوان کرد
-
8:14 - 8:17یافتن صخرههایی است که آن زمان رسوب شدند
-
8:18 - 8:21و تغییری که چشمانداز در پاسخ به این گرما
داده را بازسازی کرد. -
8:22 - 8:23هورا! صخرهها اینجا هستند.
-
8:23 - 8:26(خنده)
-
8:26 - 8:28تعداد زیادی صخره در اینجاست.
-
8:28 - 8:29این کادر زرد رنگ
-
8:29 - 8:31این یک رودخانهٔ دیرینه است.
-
8:31 - 8:33شبیه آنچه که در نقاشی نشان دادم،
-
8:33 - 8:36اینها رسوباتی است که ۵۵ میلیون سال پیش
ته نشین شدهانذ. -
8:36 - 8:39ما زمینشناسان میتوانیم آنها را از نزدیک
ببینیم و -
8:39 - 8:41چشماندازها را بازسازی کنیم.
-
8:41 - 8:43مثالی ذیگر
-
8:43 - 8:45کادر زرد رنگ دیرینه رود بود.
-
8:45 - 8:47و یکی دیگر در بالای آن.
-
8:47 - 8:50میتوان رفت و با دقت مشاهده، بررسی
-
8:50 - 8:51و وضعیت را اندازهگیری کرد.
-
8:52 - 8:54مثلا وضعیتی را اینجا پر رنگ کردم
-
8:54 - 8:57که نشان میدهد این رود منحصربفرد
احتمالاً ۹۰سانت عمق داشته است . -
8:57 - 8:59اگر ۵۵ میلیون سال پیش
در این اطراف قدم میزدیم -
9:00 - 9:02میتوانستیم در سرتاسر
این رود زیبا شنا کنیم. -
9:02 - 9:05مواد قرمزرنگ در بالا و پایین آن آبراههها
-
9:05 - 9:07تهنشینهای دیرینهٔ خاک هستند.
-
9:07 - 9:11که با مشاهده میتوان فهمید چه چیزهایی
روی این چشمانداز میزیستند و رشد میکردند -
9:11 - 9:15و چگونه این رودها بر دشتهای سیلابی
تاثیر میگذاشتند. -
9:16 - 9:20با مشاهدهٔ دقیق و بازسازی اختصاصی میتوان
-
9:20 - 9:23چگونگی جریان رودها و ظاهر این مناظر را
دریافت. -
9:23 - 9:25با انجام این کار برای این منطقهٔ خاص
-
9:26 - 9:27در این زمان
-
9:27 - 9:30و با نگرش به زمان قبل آن گرمایش ناگهانی
-
9:30 - 9:34رودها مسیر خود را از کوه به سمت دریا
حفاری میکردند، -
9:34 - 9:39و شاید شبیه حوزهٔ رود آمازون بودهاند.
-
9:39 - 9:41اما درست در آغاز نغییرات جوی،
-
9:41 - 9:43رودها به آرامی تغییر کردند.
-
9:43 - 9:45ناگهان بسیار عریض شدند،
-
9:45 - 9:49و در عرض چشمانداز شروع به عقب و جلو
رفتن کردند. -
9:50 - 9:54در آخر، رودها به عقب و به ضعیتی که
-
9:54 - 9:58مشابه قبل از تغییرات جوی بود بازگشتند،
-
9:58 - 9:59اما زمان زیادی برای این کار گذشت.
-
10:00 - 10:04پس میتوان به گذشتهٔ زمین بازگشت و
بازسازهایی انجام داد -
10:04 - 10:07و چگونگی تغییر مناظر را
-
10:07 - 10:11در واکنش به تغییرات جوی این چنینی و یا
بهرهبرداری از زمین دریافت. -
10:11 - 10:13یکی از دلایل تغییر رودها،
-
10:13 - 10:17یا تغییر طرح و حرکات آنها،
-
10:17 - 10:21بخاطر چیزهایی مثل سرازیر شدن
آب اضافی بر سطح زمین است. -
10:21 - 10:23در مواقعی که هوا گرمتر است،
-
10:23 - 10:26رسوبات بیشتری جابهجا و ساییده میشوند،
-
10:26 - 10:28که این باعث تغییر رفتار رودها میشود.
-
10:29 - 10:31و در آخر،
-
10:31 - 10:33تا زمانی که زمین خانهٔ ماست،
-
10:33 - 10:37بایستی به دقت منابع و خطراتی را
مدیریت کرد -
10:37 - 10:40که به زندگی در طبیعت پویا مرتبط است.
-
10:40 - 10:44به نظر من تنها کاری که
میتوان همیشه انجام داد -
10:44 - 10:46داشتن اطلاعات
-
10:46 - 10:50از چگونگی گسترش مناظر و
رفتار گذشتهٔ زمین است. -
10:50 - 10:51متشکرم.
-
10:51 - 10:56(تشویق)
- Title:
- رودها درباره گذشته زمین به ما چه میگویند.
- Speaker:
- لیز هایک
- Description:
-
رودها از نیروهای قدرتمند طبیعت هستند -- آنها کوهها را میسایند، زمین را میتراشند و مسیرشان مدام در حال تغییر است.
درک چگونگی شکلگیری و تغییرات آنها برای کسانی که کرانهها و دلتاهای رودخانه را خانه خود میدانند، اهمیت دارد. در این گفتگوی مصور، دانشمند زمینشناس، لیزهایک به ما نشان میدهد که چگونه صخرههای رسوبی ایجاد شده توسط رودهای قدیمی میتواند به عنوان یک ماشین زمان، برای مطالعه تاریخ زمین به کار گرفته شود، در نتیجه میتوان دریافت که چگونه امروزه مدت زیادتری روی زمین زندگی کنیم. - Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 11:08
Leila Ataei approved Persian subtitles for What rivers can tell us about the earth's history | ||
Leila Ataei accepted Persian subtitles for What rivers can tell us about the earth's history | ||
Leila Ataei edited Persian subtitles for What rivers can tell us about the earth's history | ||
Leila Ataei edited Persian subtitles for What rivers can tell us about the earth's history | ||
Leila Ataei edited Persian subtitles for What rivers can tell us about the earth's history | ||
Leila Ataei edited Persian subtitles for What rivers can tell us about the earth's history | ||
Leila Ataei edited Persian subtitles for What rivers can tell us about the earth's history | ||
Nima Pourreza edited Persian subtitles for What rivers can tell us about the earth's history |