Tajne życie zaimków | James Pennebaker | TEDxAustin

Ja, ty, mnie, my, nam – małe słówka z niesamowitą mocą ukazania nam tego, kim jesteśmy i jak się czujemy. Dziekan wydziału psychologii na jednej z większych uczelni w USA Jamie Pennebaker zagłębia się w temat naszego użycia języka i tego , jak odzwierciedla on – i przebudowuje – nasze zrozumienie siebie samych, nasze interakcje z innymi i ukryte uczucia siły i pozycji.

Niektóre najmniejsze,
najmniej znaczące słowa,

których używamy każdego dnia, mogą
powiedzieć wiele o tym, kim jesteśmy.

I mówię to nie jako językoznawca,

czy jako informatyk,
ale jako psycholog społeczny.

Dziś chciałbym opowiedzieć wam historię,

która podsumowuje wiele badań,

które moi koledzy, moi studenci
i ja przeprowadzaliśmy,

które pomogły mi dojść do tych wniosków.

Kilka lat temu studiowałem naturę
traumatycznych doświadczeń

i to, jak wpływają one na zdrowie fizyczne

i to, czego się dowiedziałem
całkowicie mnie zadziwiło.

Zasadniczo kiedy ludzie przechodzą
przez traumatyczne przeżycie,

to zwiększa się prawdopodobieństwo
zachorowania po takich wydarzeniach,

jeżeli zachowają je oni w tajemnicy,

zamiast porozmawiać o
nich z innymi ludźmi.

Gryzło mnie to bardzo.
Skrywanie tajemnic wydaje się

być w pewien sposób toksyczne.

To skłoniło mnie do przeprowadzenia
paru eksperymentów,

gdzie zaprowadzaliśmy
ludzi do laboratorium

i prosiliśmy ich o napisanie o swoim
najbardziej traumatycznym przeżyciu,

szczególnie jeśli trzymali
je oni w tajemnicy.

To były wielkie traumy,
zdarzenia takie jak gwałt.

To było publiczne poniżenie albo porażka.

I wyniki, jakie otrzymaliśmy
były zadziwiające.

Odkryliśmy, że skłanianie ludzi
do pisania przez 15 minut dziennie,

przez 3, 4 dni z rzędu

zaowocowało znacznymi zmianami w zdrowiu

i w systemie odpornościowym tych ludzi.

Innymi słowy, ubieranie doświadczeń
w słowa powoduje zmianę, ale dlaczego?

Wykonano setki badań od tego czasu,

laboratoria z całego świata
szukały odpowiedzi na to pytanie

i nie znaleziono ani jednej.

Moje podejście polegało
na przejrzeniu prac,

które napisali ci naukowcy i sprawdzeniu,

czy było w nich coś,
co pozwoliłoby określić,

kto dzięki tym pracom zyskiwał, a kto nie?

Bezskutecznie próbowałem
znaleźć odpowiedź.

Poprosiłem wielu psychologów
i innych ekspertów,

by przeczytali i napisali
setki takich esejów,

oni też nie zauważali
żadnych prawidłowości.

Potrzebowałem innego podejścia.

Z pomocą jednej z moich studentek,

Marthy Francis, napisaliśmy
program komputerowy.

Jego założeniem była
analiza dowolnego tekstu

i obliczenie procentowej ilości słów,

które określały emocje
pozytywne, negatywne,

albo słowa powiązane z takimi tematami

jak śmierć, seks, przemoc,
religia, czy rodzina.

W trakcie tworzenia tego programu

myślałem, że można pójść dalej
i wrzucić różne części mowy,

zaimki, czy przyimki. Czemu?
Bo to było proste.

Wróciłem więc do analizy
tych traumatycznych esejów

i szybko odkryłem, że treść
tego, o czym pisali ludzie

nie miała znaczenia w kwestii tego, czy
ich zdrowie uległo poprawie, czy nie.

Zamiast tego te puste słowa,
zaimki, rodzajniki

i przyimki itp. miały znaczenie.

Pomyślcie o tym.

Ludzie pisali o bardzo trudnych sprawach

i tematy tragedii,
dewastacji, okropnych spraw,

same tematy i powiązane z nimi słowa

nie miały żadnego znaczenia.

Zamiast tego słówka jak "ja",
czy "i" miały znaczenie.

Szukałem oczywistości, ale tak naprawdę
zwracałem uwagę na to, co ludzie mówią,

a nie na to, jak o tym mówią.

Jak można analizować "co" kontra "jak"?

Okazuje się, że są różne kategorie słów,

które zajmują się tym podziałem
i jedną z metod

badanie tego, o czym piszą ludzie

pod kątem tak zwanych
wyrazów samodzielnych.

To rzeczowniki, czasowniki regularne,
przymiotniki i niektóre przysłówki.

Odnoszą się one do myśli i komunikacji.

Pomagają nam rozmawiać z ludźmi.

Wyniki szukania Google oparte są
na wyrazach samodzielnych.

Kolejną grupą wyrazów to kategoria,

którą nazywa się wyrazami funkcyjnymi.

To najnudniejsze słowa,
jakie możecie sobie wyobrazić.

Zaimki "ja", "mój", "ona", "on";

przyimki "do", "od", "dla", czasowniki
posiłkowe "być" i "mieć".

Gdybym dalej mówił o wyrazach funkcyjnych,
musiałbym was potem jakoś obudzić.

Ale okazuje się, że te wyrazy
funkcyjne są bardzo interesujące,

gdyż, po pierwsze, w angielskim
jest tylko 500 takich wyrazów,

więc składają się na mniej niż 1%
wszystkich znanych nam słów.

Mimo tego mogą określać 55% do 60%

wszystkich słów,
którymi jesteśmy otoczeni,

są wszędzie, lecz nie zwracamy
na nie uwagi.

W angielskim i innych językach
to najkrótsze słowa, jakie są,

i kiedy się je wymawia albo czyta,

to wskakują one do mózgu
w mniej niż 0,2 sekundy,

co oznacza, że przetwarzamy je
nieświadomie.

Ale jest coś jeszcze
bardziej interesującego:

te wyrazy są niesamowicie społeczne.

Na przykład, powiedzmy,
że idziecie gdzieś,

zauważacie leżący na ziemi list,
podnosicie go i czytacie:

"Ja kładę to na stole".

To ma jakiś sens, ale nie do końca.

"Ja kładę to na stole".
Dwa wyrazy samodzielne:

"kłaść" i "stół";

reszta to wyrazy funkcyjne,
"ja", "to", "na".

Dla większości z nas
to zdanie nie ma sensu,

bo nie mamy pojęcia, kim jest "ja".

Czas jest teraźniejszy. Kiedy to napisano?

"To"? Nie mamy pojęcia, czym jest "to".

"Na stole", "stół", oznacza stół,

który autor notki znał,

i który znał adresat notki,

ale nikt poza nimi.

I taka notka ma sens tylko dla autora

i adresata listu,

w określonym czasie i miejscu.

Jeżeli dałbym tę notkę
autorowi w tej chwili,

6 miesięcy po jej napisaniu
i zapytał "O co w tym chodziło?",

to jest szansa, że autor odpowie
"Nie mam pojęcia".

Wyrazy funkcyjne są społeczne,

opowiadają nam o autorze,

opowiadają o relacjach
pomiędzy autorem, a adresatem,

o relacji między autorem, a samym tematem.

I to jest sedno tego,
o czym chciałem dzisiaj mówić.

Analizując wyrazy funkcyjne,
zaczynamy rozumieć,

kim są ludzie, jakie są ich relacje,

jak myślą o sobie
i jak łączą się z innymi.

Jest wiele wyrazów funkcyjnych

i szczerze, mógłbym
o nich mówić godzinami.

Ale oszczędzę wam tego
i skupię na kilku przykładach,

by dać wam przedsmak tego,
jak bardzo mogą być one interesujące.

Zacznijmy od zaimków,

od zaimków dla trzeciej osoby,

takich jak "ona", "on", "oni".

Okazuje się, że są na świecie ludzie,

którzy używają tych zaimków bardzo często

i są ludzie, którzy robią to
bardzo rzadko.

Jacy ludzie ich używają?

Trzeba by pomyśleć o zaimkach
i wyrazach funkcyjnych

w kategorii tego, kiedy ludzie
zwracają na coś uwagę.

Jeżeli używasz zaimków osobowych,

to z założenia przykładasz wagę
do innych ludzi.

Przejmujesz się nimi, myślisz o nich,

ludzie używający tych wyrazów często są
bardziej zaangażowani społecznie.

Możemy analizować maile, tweety, itd.

i poznać czyjeś zaangażowanie społeczne,

patrząc tylko na zaimki.

A co z zaimkami pierwszej osoby:
"ja", "mnie", "mój"?

Używając uważnych argumentów,

ktoś kto dobrze zna swoje myśli, uczucia,

zachowanie, używa częściej tych wyrazów.

Jaka osoba używa słowa "ja" najczęściej?

Mam nadzieję, że myślicie teraz

"Ktoś zapatrzony w siebie,

narcystyczny, żądny władzy
i wysokiego statusu".

Nic bardziej mylnego.

Osoba, która ma najwyższy status

używa słowa "ja" najrzadziej.

Inaczej mówiąc,

im wyższy jest czyjś status,
tym rzadziej używa on słowa "ja";

im niższy status,
tym częstsze użycie "ja".

Odkryłem to, analizując maile,

wiadomości, konwersacje,

grupy biznesowe, itp.

I wyniki były niesamowite.

Spojrzałem na nie i pomyślałem

"Coś takiego! Pewnie jest tak
w ich przypadku,

ale zdecydowanie nie dla mnie".

Wiecie, że wszystkich kocham po równo.

Więc analizuje swoje własne maile,

Jestem taki sam jak wszyscy inni.

Patrzę na maila od studenta:

"Drogi dr. Pennebaker, chciałbym wiedzieć,

czy mógłbym spotkać się z panem,

gdyż ja osobiście uważam,
że moja ocena musi się zmienić".

Odpisuję więc "Drogi studencie,
dziękuję za maila.

Niestety, system oceniania
działa w taki sposób, bla bla bla".

I patrzę na maila do dziekana.

"Szanowny Panie, nazywam się
Jamie Pennebaker i chciałbym zapytać,

czy ja mógłbym to i ja mógłbym
tamto, i jeszcze to".

A dziekan odpisuje, "Szanowny Jamie,

dziękuję za emaila..". itd.

Wszyscy chcą być bardzo uprzejmi
i nikt nikogo nie zamęcza.

To jest język władzy i statusu;

mówi nam on na co ludzie kładą nacisk.

Wysoki status osoby otwiera się na świat,

niski status skupia się
na patrzeniu w głąb siebie.

Co z emocjami innych ludzi?

Zostawmy status, popatrzmy
na stany emocjonalne.

Można pomyśleć, że ludzie
poświęcają więcej uwagi samym sobie,

jeżeli cierpią fizycznie lub emocjonalnie.

Jeśli przyjrzymy się osobom w depresji,

a jest na ten temat sporo badań,

to zobaczymy, że ludzie z depresją
poświęcają samym sobie więcej uwagi

i częściej mówią w pierwszej osobie.

Jedno z naszych pierwszych
badań skupiało się na poezji

autorów samobójców i nie-samobójców.

W tym badaniu dokładnie i szczegółowo
analizowaliśmy ich poezję.

Początkowo myślałem, że główna różnica

leży w częstotliwości używania
negatywnych określeń emocji".

Nieprawda.

Samobójcy i nie-samobójcy

równie często używali
negatywnych określeń.

Sądzę, że taka jest natura tego zawodu.

(Śmiech)

Dużą różnicę stanowiło użycie słowa "ja".

Poeci samobójcy używali
częściej pierwszej osoby.

Na przykład jeden wiersz Sylvii Plath,

która popełniła samobójstwo.

Zwróćcie uwagę na użycie słowa "ja"

i pierwszej osoby liczby pojedynczej.

Wybrałem kilka wersów z jej wiersza
"Szalonej dziewczyny piosenka miłosna".

Zamykam oczy i cały świat umiera;

Gdy podnoszę powieki, rodzi się ponownie.

(Myślę, że wymyśliłam cię w mojej głowie.)

Wyobrażałam sobie,
że wrócisz tak, jak mówiłeś,

Ale zestarzałam się i zapomniałam,
jak miałeś na imię.

(Myślę, że wymyśliłam cię w mojej głowie).

Łatwo sobie wyobrazić Plath
użalającą się wciąż nad swym losem

i można porównać jej twórczość z innymi
poetami, którzy nie popełnili samobójstwa,

którzy tylko pisali o utraconej miłości.

W ich utworach widać pewne
trzymanie się na dystans,

oni patrzą na wszystko
z perspektywy osoby trzeciej.

Jest bardzo interesująca
teoria psychologiczna,

która mówi o depresji.

Ludzie w depresji uważani są
za ludzi bardzo skupionych na sobie.

Częścią tego jest także
ekstremalna szczerość.

Wiele badań pokazuje, że
mają oni pewien brak,

nie mają pozytywnych złudzeń
na swój temat.

Ci, którzy nie mają depresji,
radzą sobie z życiem

poprzez trzymanie się tych
szalonych złudzeń o życiu.

A ci w depresji są brutalnie szczerzy.

To mnie zastanowiło:

zostawmy na chwilę depresję.

Czy możemy to wszystko
odwrócić do góry nogami

i sprawdzić, czy możemy użyć komputera
jako lingwistycznego wykrywacza kłamstw?

Zastosować można to na każdym.

Przeprowadziliśmy parę badań.

W laboratorium kazaliśmy badanym
kłamać lub mówić prawdę

i analizowaliśmy sądowe zeznania ludzi,
którzy zostali uznani za winnych,

z których połowa została potem
oczyszczona z zarzutów.

Wyniki były bardzo imponujące.

Udało nam się określić,

czy ktoś mówił prawdę, lub kłamał,

i jednym z najczęściej
używanych wyrazów było "ja".

Ludzie mówiący prawdę

częściej mówią w pierwszej osobie,
identyfikują się ze swoimi słowami.

Kłamcy dystansują się od tego, co mówią.

Wykrywanie kłamstw i depresja,

status, możemy analizować to wszystko,

ale najciekawszą rzeczą,
którą się zajmuję,

jest badanie grup,

związków dwójki ludzi.

Czy można określić, czy para się dogaduje

poprzez analizę tego, jak używają
w stosunku do siebie wyrazów funkcyjnych?

Odpowiedź brzmi "tak".

Sprawdziliśmy procent
użycia każdej klasy wyrazów

i stworzyliśmy miarę,
dopasowanie stylu językowego.

I im bardziej ludzie pasują do siebie
w użyciu wyrazów funkcyjnych,

tym bardziej pasują do siebie,

tym bardziej mówią
o różnych sprawach w ten sam sposób.

Zaczęliśmy przyglądać się temu
w trakcie ekspresowych randek.

Uwielbiam ekspresowe randki.

(Śmiech)

Za Chiny bym na taką nie poszedł.

(Śmiech)

Zachęcam was jednak na pójście na taką.

Jeżeli pójdziecie,

weźcie ze sobą naukowca,

bo nie znajdzie on lepszego eksperymentu.

Byliśmy zaangażowani w ekspresowe randki,

gdzie ludzie przychodzą,

a my nagrywamy ich czterominutową randkę,

o czym oni wiedzą,

a potem zapisujemy ich styl mowy.

Im bardziej pasują oni do siebie językowo,

tym bardziej jest możliwe,
że pójdą razem na randkę.

Możemy przewidzieć, kto z kim się umówi

nieco lepiej niż sami zainteresowani.

Badaliśmy młode, randkujące pary.

Żeby uczestniczyć w badaniach,

musieli nam udostępnić swoje SMSy
i czaty z ostatnich 10 dni.

Analizowaliśmy ich SMSy
na podstawie podobieństwa stylu

i dużo lepiej niż te pary przewidywaliśmy,

czy za 3 miesiące będą dalej razem.

(Śmiech)

Te słowa pokazują nam,
jak ludzie się łączą.

Co z grupami?

To jest obszar, który właśnie badamy.

Patrzymy na grupy w pracy,

czasem to grupy, w których pracowaliśmy,

ludzie ze szkoły biznesu,

ludzie z grup zapoznawczych,

czy grupy uczące się.

I patrząc na grupy 5 do 6 osób,

odkryliśmy możliwość
określenia produktywności grupy,

a także jej spójności,

tylko poprzez sprawdzanie
dopasowania stylu.

Tutaj robi się bardzo interesująco:

możemy śledzić grupę,
która komunikuje się ze sobą.

Powiedzmy, że wszyscy
robią to internetowo.

Możemy wtedy zlecić komputerowi
monitorowanie zachowania grupy.

Na przykład, wyobraźcie sobie,

że wszyscy jesteście w tej grupie,

i komputerowy trener pojawia się

raz na jakiś czas
i wyświetla wam wiadomość:

"Nie zwracacie na siebie uwagi!

Musicie bardziej uważać
na to, co mówią inni".

Albo "Przez ostatnie parę minut
zboczyliście z tematu,

wróćcie do niego".

Albo do najgłośniejszego
członka grupy komputer mógłby mówić

"John, przez ostatnie 5 minut

wypowiedziałeś 50% wszystkich słów,

może trochę zwolnisz
i zachęcisz do rozmowy innych?"

(Śmiech)

Stworzyliśmy program, który to robi

i właśnie testujemy go na setkach grup.

Otrzymujemy bardzo obiecujące wyniki.

Widać chyba, dlaczego
jestem taki podekscytowany

tym światem wyrazów funkcyjnych.

Możemy wykorzystywać je
w wielu dziedzinach,

o których nawet bym nie pomyślał.

Badaliśmy je pod kątem
historycznych zapisów.

Czy można określić, czy jakiś odkrywca

popełnił samobójstwo
albo został zamordowany?

Zrobiliśmy na ten temat projekt.

Czy można zbadać firmę

i sprawdzić, czy działa tam
wewnętrzna komunikacja?

Jak dobrze łączą się ze sobą ludzie
w swojej firmie i ze swoimi klientami?

Patrzymy na sprawozdania
finansowe i kwartalne billingi rozmów,

by uchwycić obraz wewnętrznej
dynamiki grupowej w firmie.

Pracowaliśmy z rządem,

by zbadać grupy terrorystyczne

i prawdopodobieństwo
ich agresywnego zachowania.

Pomogliśmy ludziom
uporządkować życie miłosne.

Można to zauważyć,

opanowując moc wyrazów funkcyjnych.

Możemy zrozumieć jednostki i grupy

i sposoby, w jakie
ludzie łączą się ze sobą.

Chciałbym was prosić,

byście wracając dziś do domu,

przejrzeli na nowo swoje maile,

tweety, SMSy, cokolwiek,

i mam nadzieję, że robiąc, to odkryjecie,

że możecie dowiedzieć się więcej
o swoich związkach z innymi,

ale przede wszystkim,

możecie dowiedzieć się
więcej o sobie samych.

Dziękuję bardzo.

(Brawa)