-
Do mund te debatonim rreth ceshtjes se cila eshte qeliza me interesante ne organizmin e njeriut
-
mendoj qe neuroni do te futej ne top peseshe,
-
dhe jo per faktin se kjo qelize ne vete eshte interesante.
-
Fakti eshte qe kjo qelize e nderton trurin dhe
-
sistemin tone nervor dhe eshte e pergjegjshme per te menduarit
-
dhe per ndjenjat e ndoshta per te gjitha ndjeshmerite,
-
Mendoj se do te vendosej lehte ne pozite te pare.
-
Cfare dua te bej se pari este te ju tregoj se si duket neuroni.
-
Natyrishte ky eshte nje shembull ii shkelqyeshem.
-
Jo te gjitha neuronet kane pamje te ketille.
-
Mepastaj do te flaim pak rreth menyres
-
se funksionimit, esenca e te cilit eshte komunikimi,
-
transmetimi i sinjaleve pergjate neuronit,
-
varesishte nga sinjalet qe pranohen.
-
Po ta vizatoja nje neuron--me lejoni te e zgjedh nje ngjyre me te mire.
-
Te themi se ketu e kam nje neuron.
-
Duket, dicka keshtu.
-
Pra ne mes keni somen dhe prej somes--
-
me lejoni te e paraqes bethamen.
-
Kjo eshte berthama, mu si cdo berthame qelizore.
-
Soma konsiderohet si trupi i neuronit
-
pastaj neuroni ka keto pjese te imeta qe
-
qe degezohen.
-
Me gjase duken, dicka keshtu.
-
Nuk dua te shpenzoj shume kohe duke e vizatuar vetem kete neuron.
-
edhe pse ju keni pare vizatime te tilla me pare.
-
Dhe keto degezime degezohen nga soma e neuronit
-
keto quhen dendrite.
-
ato pastaj shkeputen ne nje forme te tille.
-
Dua te bej nje vizatim sa me real (arsyeshem)
-
per ate do marr me shume kohe qe te beje kete.
-
Pra keto ketu, jane dendritet.
-
Dhe keto priren--dhe asgje nuk eshte rast, gjithhere ne biologji.
-
Ndonjehete pjese te ndryshme te qelizave te ndryshme performojne funksione te tjera,
-
por keto ndodhen aty ku neuroni pranon sinjalin e vet.
-
Do te flasim me shume rreth ceshtje se cka do te thote me pranuar
-
dhe me transmetuar sinjalin ne kete video dhe me gjase edhe ne disa nga te ardhshmet.
-
Pra keto pranohet sinjali.
-
Pra ky eshte dendriti.
-
Kjo ketu eshte soma. Soma do te thote trupi.
-
Ky eshte trupi i neuronit.
-
Pastaj kemi dicka--qe mund ta shihni si bisht te neuronit.
-
Quhet akson.
-
Neuroni mund te jete nje qelize me madhesi normale, megjithate
-
ka seri te ndryshme, por aksoni mund te jete mjaft i gjate.
-
Mund te jene edhe te shkurter.
-
Ndonjehere ne tru mund te ekzistojne aksone shume te vogla,
-
poe ekzistojne aksone te cilat zbresin pergjate shtylles kuerziore apo
-
e pershkojne njerin nga ekstreimitetet--apo nese flisni per nje
-
gjymtyre dinosauri.
-
Pra, aksoni ne fakt mund te shtrihet per disa kembe gjatesi.
-
Jo te gjitha neuronet aksonale kane gjatesi hap kembesori.
-
por disa, po.
-
Dhe mu te kjo gjatesi kemi udhetim te impulsit.
-
Me lejoni te e vizatoj nje akson.
-
Pra aksoni do te duket kesisoji.
-
Dhe ne pjesen perfundimtare perfundon me aksonin terminal.
-
ku lidhet me dendrite te tjera apo edhe me tipe te tjera indore apo me muskul
-
nese rasti eshte komandimi i muskulit nga neuroni per te kryer nje pune.
-
Pra ne pjesen perfundimtare te aksonit, kemi aksonin terminal po aty.
-
Do e bej maksimumin qe te e paraqes sa me mire.
-
Do e emeroj.
-
Pra ky eshte aksoni.
-
Ky eshte aksoni terminal.
-
Mund te degjoni edhe fjalen--
-
pjesa ne te cilen soma apo trupi i neuroniot lidhet per aksonin
-
qe shpesh referohet si bregore aksonale--
-
ndoshta mund ta paramendoni si nje lloj gjunge.
-
Fillon ne formim te aksonit.. Pra eshte nje gungez aksonale.
-
Pas kesaj do flasim rreth asaj se si impulset transmetohen.
-
Dhe pjesa e cila e mundeson transmetimin efikas jane
-
keto qeliza izoluese rreth aksonit.
-
Do flasim per kete ne detaje.
-
dhe ne menyren se si funksionojne, andaj eshte mire te kihet strukture anatomike se pari.
-
Pra, keto quhen qelizat e Shvanit dhe
-
dhe mbeshtjellin--formojne kellefin mielin.
-
Pra kjo mbeshtjellje, ky perkufizim, ne intervale te ndryshme rreth aksonit,
-
quhet kellefi mieelinik.
-
Pra, qelizat e Shvanit e formojne kellefin mielinik.
-
Do e bej edhe nje mu sikur kjo.
-
Do e emeroj si qelizat e Shvanit apo kellefi mielinik.
-
Pastaj, keto hapesira te vogla ne mes te kellefit mielinik--
-
vetem sa per te pasur tere terminologjine--
-
--per te ditur te tere anatomine e neuronit--
-
keto quhen nyjet e Ranvierit.
-
Besoj qe jane emeruar sipas Ranvierit.
-
Ndoshta ky ka qene ai tipi qe i ka pa
-
keto te cara te vogla ku nuk ekziston kellef mielinik.
-
Pra keto jane nyjet e Ranvierit.
-
Pra ideja gjenerale, siq e kam permendur, eshte qe ne ketu mireet impulsi.
-
Do te flasim me shume rreth asaj se cka do te thote impuls--dhe
-
pastaj ky impuls inicohet--ne realitet mund edhe te shumohet
-
ne ate menyre qe mund ta keni nje impuls aty,
-
nje tjeter atje, me pastaj mund te keni ndoshta
-
nje impuls me te madh ketu apo atje--
-
dhe efektet e kombunuara te ketyre impulseve shumohen
-
dhe udhetojne tek bregorja dhe nese jane ne sasi te mjaftueshme.
-
do te inicojne akcionin potencial ne akson,
-
i cili do e mundeson udhetimin e sinjalit pergjate aksonit
-
dhe mu ketu mund te lidhet permes sinapsave me dendritet e tjera apo muskujt
-
Do te flasim me teper lidhur me sinapsat dhe mundesine qe keto te inicojne potenciale tjera
-
Thoni, cka i inicon keto gjera ketu?
-
Epo, kjo do te ishte pjesa fundore e neuroneve me ngjashmeri aksonale ne tru.
-
Ky do te mund te ishte nje lloj i neuronit senzorik.
-
kishte me qene papille e shijimit, ne menyre qe molekula e kripes
-
ne nje menyre mund ta ngacmoj apo nje molekule sheqeri--appo mund te jete nje lloj senzori i stresit.
-
Do mund te ishte nje sere i komponenteve te ndryshme
-
dhe do te flasim me shume per llojet e ndryshme te neuroneve
