< Return to Video

Benjamin Zander, mbi muzikën dhe pasionin

  • 0:00 - 0:03
    Mbase shumë nga ju e dini tregimin për dy tregtarë
  • 0:03 - 0:06
    të cilët shkuan në Afrikë në vitet 1900.
  • 0:06 - 0:08
    Ata u dërguan për të parë nëse kishte ndonjë mundësi
  • 0:08 - 0:10
    për të shitur këpucë.
  • 0:10 - 0:13
    Dhe ata shkruan telegrame për në Manchester
  • 0:13 - 0:17
    Njëri nga ata shrkoi "Situata e pashpresë. Ndaloni.
  • 0:17 - 0:18
    Ata nuk mbathin këpucë"
  • 0:18 - 0:21
    Dhe tjetri shkroi "Mundësi e shkëlyer.
  • 0:21 - 0:23
    Ata nuk kanë akoma këpucë."
  • 0:23 - 0:24
    (Të qeshura)
  • 0:24 - 0:27
    Tani, situata është e njëjtë në botën e muzikës klasike,
  • 0:28 - 0:29
    sepse janë disa njerëz që mendojnë
  • 0:29 - 0:32
    se muzika klasike po vdes.
  • 0:33 - 0:36
    dhe janë disa nga ne që mendojnë se ju akoma nuk keni parë asgjë.
  • 0:36 - 0:40
    Për të mos shkuar në statistika dhe trende
  • 0:40 - 0:42
    për të ju treguar se të gjitha orkestrat po mbyllen
  • 0:42 - 0:45
    dhe kompanitë e incizimeve po shuhen,
  • 0:45 - 0:49
    mendova të bëjmë nje eksperiment sonte - një eksperiment.
  • 0:49 - 0:53
    Në fakt, ky s'është nje eksperiment sepse une e di rezultatin.
  • 0:54 - 0:56
    Por është si një eksperiment. Tani, para se ne --
  • 0:56 - 1:00
    (të qeshura)
  • 1:00 - 1:02
    --para se të fillojmë më duhet të bëj dy gjëra.
  • 1:02 - 1:06
    E para, dëshiroj t'u kujtoj se si dëgjohet një fëmij shtat vjec
  • 1:07 - 1:08
    kur ai luan në piano.
  • 1:08 - 1:10
    Mbase e keni këtë fëmij në shtëpi.
  • 1:11 - 1:12
    Ai luan dicka kështu
  • 1:12 - 1:32
    (Piano)
  • 1:32 - 1:34
    E shoh se disa nga ju e njihni këtë fëmijë.
  • 1:34 - 1:39
    Tani, nëse praktikon për një vit dhe shkon në mësime, tani është tetë vjec
  • 1:39 - 1:40
    dhe luan kështu.
  • 1:40 - 1:47
    (Piano)
  • 1:47 - 1:50
    Pastaj praktikon për një vit më shumë dhe shkon në mësim; tani është nëntë vjec
  • 1:50 - 1:56
    (Piano)
  • 1:56 - 1:59
    Pastaj ushtron për një vit më shumë dhe merr mësimi: tani është dhjetë.
  • 1:59 - 2:06
    (piano)
  • 2:06 - 2:07
    Dhe këtu zakonisht ata e lënë, dorëzohen.
  • 2:07 - 2:09
    (tw qeshura)
  • 2:09 - 2:11
    (Applause)
  • 2:11 - 2:13
    Tani, nëse do të priste, nëse do të priste një vit më shumë,
  • 2:14 - 2:15
    do ta dëgjonit këtë:
  • 2:15 - 2:24
    (Piano)
  • 2:24 - 2:27
    Tani, cka ndodhi nuk është ajo që ju menduat;
  • 2:27 - 2:30
    që ai, papritmas u bë pasionant, u përkushtua
  • 2:30 - 2:33
    mori një mësues të ri, hyri në pubertet, apo dic tjetër.
  • 2:33 - 2:37
    Ajo cka ndodhi ishte se impluset iu redukuan.
  • 2:38 - 2:39
    E shihni, herën e parë ai luante
  • 2:39 - 2:41
    më një implus për cdo notë.
  • 2:42 - 2:44
    (Piano)
  • 2:44 - 2:46
    Pastaj me një impuls në cdo të dytën notë
  • 2:47 - 2:49
    (Piano)
  • 2:49 - 2:50
    Mund t'a vëreni nëse më shikoni kokën.
  • 2:51 - 2:52
    (të qeshura)
  • 2:52 - 2:54
    Nëntë vjeci,, nëntë vjeci
  • 2:54 - 2:55
    luan me një impuls në cdo të katërtën notë.
  • 2:55 - 2:57
    (Piano)
  • 2:58 - 2:59
    Dhe dhjetë vjeci me një impuls në cdo të tetën notë.
  • 2:59 - 3:02
    (Piano)
  • 3:02 - 3:04
    Dhe 11 vjeci, një impuls në tërë frazën.
  • 3:04 - 3:07
    (Piano)
  • 3:08 - 3:10
    E dini? -- se di se si arrita në këtë pozitë.
  • 3:10 - 3:12
    (të qëshura)
  • 3:13 - 3:15
    Nuk thash se do e lëziv krahërorin, lëviz trupin.
  • 3:15 - 3:17
    Jo, muzika më shtyri,
  • 3:17 - 3:19
    ajo që unë quaj "luajtja në një bythë"
  • 3:19 - 3:21
    (Piano)
  • 3:21 - 3:22
    mund të jetë bytha tjetër
  • 3:22 - 3:26
    (Piano)
  • 3:26 - 3:29
    E dini, një herë një zotëri ishte duke shikuar një prezantim që unë bëja
  • 3:29 - 3:30
    kur isha duke punuar me një pianist të ri.
  • 3:31 - 3:33
    Ai ishtë president i një korporate në Ohajo.
  • 3:33 - 3:35
    Ndërsa unë punoja me pianistin e ri
  • 3:36 - 3:38
    dhe unë i thash, "Problemi është që ti je një lojtar me dy bythë"
  • 3:38 - 3:40
    Ti duhet të bëhesh lojtar më një byth"
  • 3:40 - 3:42
    Dhe lëviza trupin e tij derisa ai luante.
  • 3:42 - 3:44
    Dhe papritmas muzika filloj të ngitej. Fluturoi.
  • 3:45 - 3:47
    Edhe audienca e kapi ndryshimin.
  • 3:47 - 3:49
    Pastaj mora një letër nga ai zotëriu.
  • 3:49 - 3:50
    Ai tha, "Isha shumë i prekur.
  • 3:50 - 3:52
    U ktheva dhe e transformova të tërë kompaninë
  • 3:53 - 3:54
    në "kompani me një bythë"
  • 3:54 - 3:57
    (të qeshura)
  • 3:58 - 4:00
    Tani gjëja tjetër që desha të bëj është t'iu tregoj juve dicka për ju.
  • 4:00 - 4:03
    Këtu janë rreth 1600 njerëz besoj.
  • 4:03 - 4:06
    Them se mbase 45 nga ju
  • 4:06 - 4:08
    jeni absolutisht të apasionuar ndaj muzikës klasike.
  • 4:09 - 4:14
    E adhuroni muzikën klasike. FM i juaj është gjithmonë i vendosur në frekuencat klasike.
  • 4:14 - 4:17
    Keni CD të tilla në veturë, dhe shkoni në simfoni.
  • 4:17 - 4:18
    Dhe fëmijët tuaj luajnë në instrumente.
  • 4:18 - 4:20
    S'mund ta imagjinoni jetën tuaj pa muzikë klasike.
  • 4:21 - 4:23
    Ky ishte grupi i parë; është një grup mjaft i vogël.
  • 4:23 - 4:25
    Pastaj vie një grup tjetër, më i madh.
  • 4:25 - 4:27
    Janë ata që nuk i pengon muzika klasike.
  • 4:27 - 4:28
    (të qeshura)
  • 4:28 - 4:30
    Jeni kthtyer një shtëpi pas një dite të gjatë
  • 4:30 - 4:32
    dhe merrni një gotë verë dhe vëni këmbët mbi tavolinë
  • 4:33 - 4:35
    Pak Vivaldi në prapaskenë nuk u bën aspak keq.
  • 4:35 - 4:36
    (të qeshura)
  • 4:36 - 4:37
    Ky ishte grupi i dytë.
  • 4:37 - 4:38
    Tani vie grupi i tretë.
  • 4:38 - 4:40
    Këta janë njerëzit që kurrë s'dëgjojnë muzikë klasike.
  • 4:40 - 4:42
    Thjesht, s'është pjesë e jetës suaj.
  • 4:43 - 4:45
    Mund ta dëgjoni atë njëjt sikur një "pirje pasive e duhanit në aeroport", por --
  • 4:45 - 4:47
    (të qeshura)
  • 4:47 - 4:48
    --dhe mase pak nga marshi nga Aida
  • 4:48 - 4:51
    kur hyni në sallë. Por, përndryshe s'e dëgjoni kurrë.
  • 4:52 - 4:53
    Mbase ky ishte grupi më i madh nga të gjitë.
  • 4:53 - 4:55
    Pastaj vie një grup shumë i vogël.
  • 4:55 - 4:58
    Këta janë njerëzit që mendojnë se "s'kanë vesh për muzikë"
  • 4:58 - 5:00
    Një numër i madh i njerëzve mendojnë se"s'kanë vesh për muzikë"
  • 5:01 - 5:03
    Në fakt, e dëgjoj shpesh "Burri im s'ka vesh për muzikë"
  • 5:03 - 5:04
    (të qëshura)
  • 5:04 - 5:07
    Në fakt, ju s'mund të jeni të shurdhër,të gjithë kanë veshë për muzikë
  • 5:07 - 5:10
    Nëse do ishit të shurdhër ndaj tingujve, s'do mund t'i ndërronit shpjetësitë
  • 5:10 - 5:12
    në veturë, me ndërruesin e shpejtësive.
  • 5:12 - 5:14
    S'do mund të thonit dallimin mes
  • 5:14 - 5:16
    dikujt nga Teksasi apo dikujt nga Roma.
  • 5:16 - 5:20
    Dhe telefoni. Telefoni, nëse ju thërret nëna dhe thotë "Alo"
  • 5:21 - 5:23
    në telefonin e mallkuar, ajo thërret dhe thotë "Alo"
  • 5:23 - 5:26
    ju jo vetëm që e dini kush është, por e dini edhe në cfarë humori është.
  • 5:27 - 5:30
    Ju keni vesh fantastik. Të gjithë kanë vesh fantastik.
  • 5:30 - 5:32
    Pra, askush s'është i shurdhër për tingujt.
  • 5:32 - 5:36
    Por, do ju them dicka. S'do funksionoj për mua të vazhdoj me këtë
  • 5:36 - 5:39
    hapësirë shumë të madhe mes atyre që kuptojnë,
  • 5:40 - 5:42
    duan dhe janë pasionoant për muzikën klasike,
  • 5:42 - 5:45
    dhe atyre që s'kanë kurrfarë lidhje me të.
  • 5:45 - 5:47
    Të shurdhrit ndaj tingujve, s'janë më këtu.
  • 5:47 - 5:51
    Por edhe mes këtyre kategorive, është një hapësirë shumë e madhe.
  • 5:51 - 5:55
    Prandaj, s'do të vazhdoj përderisa secili nga ju në këtë dhomë,
  • 5:55 - 6:00
    poshtë dhe në Aspen, dhe të gjithë që na shikojnë,
  • 6:01 - 6:04
    do të dashurojnë dhe kuptojnë muzikën klasike.
  • 6:04 - 6:06
    Ja cfarë do të bëjmë.
  • 6:07 - 6:12
    Tani, e verëni që se kam as dyshimin më të vogël në mendjen time
  • 6:12 - 6:15
    që kjo do të funksionoj nëse më shihni në fytyrë, apo?
  • 6:15 - 6:19
    është një nga karakteristikat e liderit që ai të mos ketë dyshim
  • 6:19 - 6:22
    për asnjë moment për kapacitetin e njerëzve që udhëheqë
  • 6:23 - 6:25
    për të realizuar atë që ëndërron.
  • 6:25 - 6:28
    Pramendoni nëse Martin Luther King do thoshte "E kam një ëndërr"
  • 6:28 - 6:30
    Natyrisht, Nuk jam i sigurt se ata do më ndjekin"
  • 6:30 - 6:33
    (të qeshura)
  • 6:34 - 6:36
    Në rregull. Do e luaj një pjesë të Shopenit.
  • 6:36 - 6:41
    është nje preludë e bukur nga Shopen. Disa nga ju e dini.
  • 6:42 - 7:10
    (muzikë)
  • 7:10 - 7:12
    E dini cka mendoj se ndodhi në dhomë?
  • 7:13 - 7:15
    Kur fillova, ju menduat. "Sa bukur tingëllon"
  • 7:15 - 7:28
    (Muzikë)
  • 7:29 - 7:30
    "S'mendoj se duhet të shkojmë në të njëjtin vend"
  • 7:30 - 7:32
    për pushimet verore vitin e ardhshëm"
  • 7:32 - 7:35
    (të qeshura)
  • 7:35 - 7:38
    është qesharake, apo jo? është qesharake se si këto mendime
  • 7:38 - 7:41
    fillojnë të shfaqen në kokën tënde.
  • 7:41 - 7:42
    Dhe natyrisht--
  • 7:42 - 7:45
    (Applause)
  • 7:45 - 7:47
    -- dhe natyrisht, nëse pjesa është e gjatë, dhe ju keni pasur ditë të gjatë
  • 7:48 - 7:49
    do mund t'iu zinte gjumi.
  • 7:49 - 7:51
    Pastaj shoqëruesi juaj do të prekte në brinj
  • 7:51 - 7:55
    dhe thotë "Zgjohu! është kulturë!" Dhe pastaj ndiheni edhe më keq.
  • 7:55 - 7:58
    Por, a ju ka shkuar ndonjëherë në mendje arsyeja pse ju ndiheni të përgjumur
  • 7:59 - 8:01
    në muzikë klasike nuk është për shkakun tuaj, por për shkakun tonë?
  • 8:01 - 8:03
    A mendoi dikush përderisa luaja,
  • 8:03 - 8:05
    "Pse ai po përdor aq shumë impulse?"
  • 8:05 - 8:08
    Nëse do lëvizja kokën me siguri ju do kishit menduar për këtë.
  • 8:09 - 8:14
    (Muzikë)
  • 8:14 - 8:18
    Dhe për tërë jetën tuaj, cdo herë kur dëgjoni muzikë klasike
  • 8:18 - 8:22
    do jeni në gjendje të dini nëse dëgjoni këto impulse.
  • 8:22 - 8:24
    Të shohim cka ndodh në të vërtetë
  • 8:24 - 8:29
    Kemi një B. Kjo është B. Nota tjetër është C.
  • 8:29 - 8:32
    Dhe funksioni i C është t'a bëj B-në të pikëlluar. Dhe e bën, apo jo?
  • 8:32 - 8:35
    (Të qeshura)
  • 8:35 - 8:37
    Kompozitorët e dinë atë. Nëse duan muzikë të pikëlluar
  • 8:37 - 8:38
    ata luajnë këto 2 nota.
  • 8:38 - 8:43
    (Muzikë)
  • 8:43 - 8:45
    Por në fakt është vetëm një B me katër të pikëlluara.
  • 8:45 - 8:47
    (Të qeshura)
  • 8:48 - 8:53
    Tani, kalon nga poshtë tek A. Tani te G dhe pastaj tek F.
  • 8:53 - 8:57
    Pra kemi, B, A, G, F. Dhe nëse kemi B, A, G F.
  • 8:58 - 9:04
    cka presim të vie? Oh, ky mund të ishte një lëshim.
  • 9:04 - 9:10
    T'a provojmë përsëri. Ooh, kori i TED.
  • 9:10 - 9:13
    (Të qeshura)
  • 9:13 - 9:17
    Dhe e shihni, askush s'është i shurdhër për tinguj. Askush s'është.
  • 9:17 - 9:19
    E dini, cdo fshat në Bangladesh
  • 9:19 - 9:24
    dhe cdo fshat në Kinë. Te gjithë e dinë:
  • 9:25 - 9:28
    da, da, da, da -- da. Te gjithë e dinë se pritet E.
  • 9:28 - 9:31
    Tani, Shopen nuk donte të mbrrinte tek E aty,
  • 9:32 - 9:34
    sepse cfarë do të ndodhte? Do përfundonte, sikur Hamleti.
  • 9:34 - 9:36
    Ju kujtohet Hamleti? Akti 1, Skena 3:
  • 9:37 - 9:38
    ai mëson se daja i kishte vrarë babain.
  • 9:38 - 9:40
    Ju kujtohet se ai vazhdon të shkojë tek daja,
  • 9:40 - 9:41
    gati për t'a vrarë. Dhe kthehet pas
  • 9:41 - 9:44
    dhe shkon prap dhe pothuaj e vret.
  • 9:44 - 9:46
    Dhe kritikët, që ulen atje në rreshtin e fundit,
  • 9:46 - 9:49
    ata zakonisht kanë një opinion dhe thonë, "Hamleti është prokrastnator."
  • 9:49 - 9:50
    (të qeshura)
  • 9:50 - 9:52
    Apo thonë, "Hamleti ka kompleksin e Edipit"
  • 9:53 - 9:56
    Jo, përndryshe shfaqja do mbaronte, budalla.
  • 9:56 - 9:58
    Prandaj Shekspiri fuste të gjitha ato gjëra tek Hamleti.
  • 9:59 - 10:01
    E dini, Ofelia që cmendet, dhe shfaqja brenda shfaqjes,
  • 10:01 - 10:02
    dhe kafka e Jorikut, dhe varrtarët.
  • 10:03 - 10:06
    Kjo bëhej për të zgjatur shfaqjen -- deri në Akti e 5 që ati të vriste atë.
  • 10:06 - 10:11
    është e njëjta me Shopenin. Pothuaj mbrrin tek E,
  • 10:11 - 10:13
    dhe thotë "Ops, te kthehem ta bëj sërish"
  • 10:13 - 10:16
    Dhe ai bën atë.
  • 10:17 - 10:20
    Tani ekscitohet--ky është ekscitim,
  • 10:20 - 10:21
    S'keni nevojë të brengoseni për këtë.
  • 10:22 - 10:24
    Tani kalon tek F-sharp dhe përfundimisht në fund tek E.
  • 10:24 - 10:27
    por s'është akordi i duhur. Sepse akordi që kërkon ai
  • 10:28 - 10:31
    është ky, dhe në vend të kësaj ai bën...
  • 10:31 - 10:35
    tani ne e quajmë këtë kapërcim mashtrues, sepse na mashtron.
  • 10:36 - 10:38
    Gjithmonë u them studentëve, "Nëse keni një kapërcim mashtrues
  • 10:38 - 10:40
    ngritni vetullat në mënyrë që të gjithë t'a kuptojnë."
  • 10:40 - 10:43
    (të qeshura)
  • 10:43 - 10:46
    (Applause)
  • 10:47 - 10:49
    Pra, kalon te E, por s'është akordi që kërkon.
  • 10:49 - 10:52
    Tani, provon E përsëri. Ky akord nuk funksionon.
  • 10:52 - 10:55
    Tani, provon E përsëri. Ky akord nuk funksionon.
  • 10:55 - 10:57
    Tani, përsëri provon E, dhe ajo nuk funksionon.
  • 10:58 - 11:01
    Dhe më në fund....
  • 11:01 - 11:05
    Një zotëri në fillim aty bëri, "Mmm."
  • 11:06 - 11:08
    është i njëjti gjest që ai bën kur kthehet në shtëpi
  • 11:08 - 11:11
    Pas një dite të gjatë, fik veturën dhe thotë,
  • 11:12 - 11:15
    "Ahh, arrita në shtëpi". Sepse të gjithë e dimë ku është shtëpia.
  • 11:15 - 11:18
    Por kjo ishte një pjesë që të largon nga shtëpia.
  • 11:18 - 11:20
    Do e luaj përsëri nga fillimi.
  • 11:20 - 11:23
    dhe ju do ndiqni. B, C, B, C, B, C, B --
  • 11:23 - 11:25
    poshtë tek A, poshtë tek G, poshtë tek F.
  • 11:25 - 11:27
    Pothuaj tek E, por pjesa do mbaronte.
  • 11:28 - 11:30
    Ai kthehet prap tek B. Ekscitohet shumë. Kalon te F sharp. Kalon tek E.
  • 11:30 - 11:32
    është akord i gabuar. është akord i gabuar. është akord i gabuar.
  • 11:33 - 11:35
    Dhe përfundimisht tek E, dhe u kthye në shtëpi.
  • 11:35 - 11:38
    Dhe ajo që do shihni është "lojë me një byth"
  • 11:38 - 11:41
    (të qeshura)
  • 11:41 - 11:43
    Sepse për mua, për të lidhur B me E,
  • 11:44 - 11:49
    Më duhet të ndaloj të mendoj për secilën notë gjatë udhëtimit
  • 11:49 - 11:54
    dhe të mendoj për linjën e gjatë, shumë të gjatë nga B tek E.
  • 11:55 - 11:59
    E dini, ishim në Afrikë të Jugut, dhe s'mund të shkoni në Afrikë të Jugut
  • 11:59 - 12:02
    dhe të mos mendoni për Mandela-n në burg për 27 vite.
  • 12:03 - 12:05
    A thua për cfarë mendonte aty? Për të përgatitur Drekën?
  • 12:05 - 12:08
    Jo, ai mendonte për vizionin për Afrikën e Jugut.
  • 12:09 - 12:10
    dhe për qeniet njerëzore. Ajo e mbante --
  • 12:10 - 12:13
    ishte për vizionin. Për të ardhmen afatgjate.
  • 12:13 - 12:15
    Sikurse zogu që fluturon mbi fusha
  • 12:15 - 12:19
    dhe nuk brengoset për gardhet poshtë, apo?
  • 12:19 - 12:22
    Tani do ndiqni të gjithë linjën nga B tek E.
  • 12:22 - 12:26
    Por kam një kërkesë para se të luaj këtë pjesë.
  • 12:26 - 12:31
    Mendoni për dikë që ju adhuroni, që nuk jeton më.
  • 12:31 - 12:34
    Gjyshen e dashur, të dashurin/rën
  • 12:35 - 12:38
    dikë në jetën tuaj që e doni me gjithë zemër,
  • 12:38 - 12:41
    por ai person s'është më me ju.
  • 12:42 - 12:45
    Sillni atë person në mendje, dhe në të njëjtën kohë
  • 12:45 - 12:49
    ndiqni linjën nga B tek E
  • 12:49 - 12:57
    dhe do dëgjoni gjithcka që Shopen donte të thoshte.
  • 12:57 - 14:48
    (Muzikë)
  • 14:48 - 14:55
    Applause)
  • 14:55 - 15:00
    Tani, ju mund të cuditeni.
  • 15:00 - 15:06
    Mund të cuditeni pse po duartrokas edhe unë.
  • 15:06 - 15:08
    E kam bërë këtë në një shkollë në Boston.
  • 15:08 - 15:12
    me rreth 70 nxënës12 vjecar të klasës së shtatë.
  • 15:12 - 15:14
    Dhe bëra të njëjtën sikur me juve dhe u thash atyre
  • 15:14 - 15:15
    ua shpjegova të gjithën.
  • 15:15 - 15:17
    Dhe në fund ata pothuaj u cmenden duke duartrokitur. Ata duartroksnin
  • 15:18 - 15:19
    Unë duartrokisja, Ata duartrokisnin.
  • 15:19 - 15:21
    Më në fund u thash. "Pse po duartrokas unë?"
  • 15:21 - 15:22
    Dhe një nga fëmijët e vegjel tha' "Sepse ne ishim duke dëgjuar."
  • 15:22 - 15:27
    (të qeshura)
  • 15:28 - 15:30
    Mendoni, 1600 veta, njerëz të zënë,
  • 15:30 - 15:32
    të përfshirë në të gjitha llojet e gjërave.
  • 15:33 - 15:39
    Dëgjuan, kuptuan dhe u prekën nga një pjesë e Shopen.
  • 15:39 - 15:40
    Pra kjo është dicka.
  • 15:40 - 15:43
    Tani, jam i sigurt se secili këtu përcolli atë,
  • 15:43 - 15:45
    e kuptoi, u prek nga ajo. Natyrisht nuk mund të jem i sigurt.
  • 15:46 - 15:47
    Por u them cka më ndodhi mua.
  • 15:47 - 15:50
    Isha në Irlandë gjatë Trazirave 10 vite më parë,
  • 15:50 - 15:53
    dhe punoja me fëmijë Katolik dhe Protestant
  • 15:53 - 15:57
    rreth zgjedhjes së konflikteve. Dhe bëra këtë me ata.
  • 15:58 - 16:00
    Dicka e rrezikshme për të bërë sepse ata ishin fëmij rrugësh.
  • 16:00 - 16:03
    Të nesërmen në mëngjes një nga ata erdhi dhe më tha,
  • 16:04 - 16:07
    "E di, kurrë në jetën time s'kam dëgjuar muzikë klasike,
  • 16:07 - 16:08
    por kur luajte ti atë pjesë të Shopen-it
  • 16:08 - 16:11
    (të qeshura)
  • 16:11 - 16:15
    Ai tha, "M'kanë vrarë vëllain vitin e kaluar dhe nuk kam qarë për të.
  • 16:16 - 16:17
    Por kur luajte atë pjesë mbrëmë,
  • 16:17 - 16:20
    ishte vëllai që mendoja.
  • 16:20 - 16:22
    Dhe ndjeva lotët të më rrëshqisnin nëpër faqe.
  • 16:22 - 16:25
    Dhe e di, u ndjeva mirë të qaja për vëllain tim"
  • 16:25 - 16:27
    Dhe në atë moment e bëra mendjen një,
  • 16:27 - 16:34
    që muzika klasike është për të gjitë. Të gjithë.
  • 16:35 - 16:37
    Tani, si do ecnit -- sepse e dini,
  • 16:37 - 16:41
    profesioni im, profesioni i muzikës nuk e sheh ashtu.
  • 16:41 - 16:44
    Ata thonë se vetëm 3 përqind të polullatës e pëlqejnë muzikën klasike.
  • 16:44 - 16:48
    Sikur ta conim në 4 përqind, problemet tona do merrnin fund.
  • 16:49 - 16:52
    Unë them, "Si do ecnit? Si do flisnit? Si do ishit
  • 16:52 - 16:55
    nëse do mendonit se 3 përëind e popullatës pëlqejnë muzikën klasike?
  • 16:56 - 16:58
    Sikur të mund ta ngrisnim në 4 përqind. Si do ecnit?
  • 16:58 - 17:00
    Si do flisnit? Si do ishit
  • 17:00 - 17:02
    nëse do mendoni se të gjithë e duan muzikën klasike--
  • 17:02 - 17:04
    por ata nuk e dinë këtë akoma."
  • 17:04 - 17:05
    (të qeshura)
  • 17:05 - 17:07
    E shihni, keto janë plotësisht fjalë të tjera.
  • 17:08 - 17:11
    Kam pasur një përvojë të jashtëzakonshme. Isha 45 vjec,
  • 17:11 - 17:16
    duke dirigjuar për 20 vite, dhe papritmas kuptova dicka.
  • 17:17 - 17:20
    Dirigjienti i orkestrës nuk prodhon asnjë tingull.
  • 17:20 - 17:22
    Fotoja ime shfaqet në kopertinë të CD-ve --
  • 17:22 - 17:25
    (të qeshura)
  • 17:25 - 17:27
    --por dirigjenti nuk prodhon asnjë tingull.
  • 17:28 - 17:32
    Varet nga fuqia e tij dhe shkatësitë e tij t'i fuqizoj të tjerët.
  • 17:32 - 17:36
    Dhe kjo ndryshoi cdo gjë për mua.
  • 17:37 - 17:38
    Njerëz nga orkestra ime erdhën dhe më thanë,
  • 17:38 - 17:40
    "Ben, cka ka ndodhur?" Ajo që thash ndodhi.
  • 17:40 - 17:45
    Kuptova se puna ime ishte që të zgjoj mundësitë tek njerëzit tjerë.
  • 17:45 - 17:48
    Dhe natyrisht, doja të dija nëse arrija këtë.
  • 17:48 - 17:51
    Dhe e dini se si e kuptoni? I shikoni sytë e tyre.
  • 17:51 - 17:55
    Nëse sytë e tyre shkëlqejnë, atëherë e kuptoni se ia keni arritur.
  • 17:56 - 17:57
    Mund të ndizni një fshat me sytë e këtij djali.
  • 17:57 - 17:59
    (të qeshura)
  • 17:59 - 18:01
    Pra. Nëse sytë e tyre shkëlqejnë, atëherë ia keni arritur.
  • 18:01 - 18:04
    Nëse nuk u shkëlqejnë sytë, atëherë duhet pyetur veten.
  • 18:04 - 18:05
    Dhe kjo është pyetja:
  • 18:05 - 18:11
    Kush jam unë që sytë e lojtarëve të mi nuk shkëlqejnë?
  • 18:12 - 18:13
    Mund ta bëni me fëmijët tuaj poashtu.
  • 18:13 - 18:18
    Cfarë po bëj unë që sytë e fëmijëve të mi nuk po shkëlqejnë?
  • 18:19 - 18:21
    Ajo është plotësisht një botë tjetër.
  • 18:21 - 18:26
    Tani jemi afër përfundimit të kësaj jave magjike në majë të bjeshkës,
  • 18:27 - 18:28
    dhe do kthehemi prap në botën tonë.
  • 18:28 - 18:32
    Dhe unë them që duhet t'i bëjmë këtë pyetje vetes:
  • 18:32 - 18:37
    Cfarë po bëhemi ne derisa kthehemi në jetën e përditshme?
  • 18:37 - 18:39
    E dini, unë e kam një definicion për suksesin.
  • 18:40 - 18:42
    është shumë i thjesht për mua. S'ka të bëj me pasuri, famë dhe pushtet.
  • 18:42 - 18:45
    Ka të bëj me atë se sa sy që shkëlqejnë kam rreth meje.
  • 18:46 - 18:49
    Tani kam një mendim të fundit, që ka të bëj
  • 18:49 - 18:52
    me atë që themi dhe rëndësinë e asaj që themi.
  • 18:52 - 18:54
    Për fjalët që dalin nga goja.
  • 18:54 - 18:58
    Një grua që mbijetoj Auschvitzin ma ka mësuar,
  • 18:58 - 18:59
    një nga të mbijetuarit e rrallë.
  • 18:59 - 19:03
    E kishin dërguar në Auschvitz kur ishte 15 vjec,
  • 19:04 - 19:11
    dhe vëllai i saj ishte tetë, dhe prindërit u kishin humbur.
  • 19:11 - 19:16
    Dhe ajo më tregoj, ajo tha:
  • 19:16 - 19:19
    Ishim duke shkuar në Auschvitz me tren dhe shikova poshtë
  • 19:19 - 19:21
    dhe këpucët e vëllait mungonin.
  • 19:22 - 19:25
    Dhe i thashë "Pse je kaq budalla, pse s'mund ti ruash gjërat tuaja
  • 19:25 - 19:26
    për hir të Zotit? -- ashtu sic
  • 19:26 - 19:30
    mund t'i flasi motra e madhe vëllait më të vogël.
  • 19:30 - 19:33
    Për fat të keq ajo ishte gjëja e fundit që i kishte thënë vëllait
  • 19:33 - 19:37
    sepse nuk e kishte parë më kurrë. Ai nuk kishte mbijetuar.
  • 19:37 - 19:39
    Dhe kur kishte dalë nga Auschvitz ajo kishte bërë një betim.
  • 19:40 - 19:44
    Ajo më tha mua. Ajo tha, "Dola nga Auschivitzi
  • 19:44 - 19:49
    dhe kam bërë një betim. Dhe betimi ishte. Kurrë nuk do them dicka
  • 19:50 - 19:53
    që s'mund të qëndroj si gjëja e fundit që kam thënë"
  • 19:53 - 19:57
    Tani, a mund t'a bëjmë atë? Jo. Dhe ne do gabojmë me veten
  • 19:58 - 20:05
    dhe me të tjerët. Por është një mundësi që duhet jetuar. Faleminderit.
  • 20:05 - 20:10
    (Applause)
  • 20:11 - 20:22
    Sy që shkëlqejnë. Sy që shkëlqejnë.
  • 20:22 - 20:25
    Faleminderit.Faleminderit.
  • 20:26 - 20:31
    (Muzikë)
Title:
Benjamin Zander, mbi muzikën dhe pasionin
Speaker:
Benjamin Zander
Description:

Benjamin Zander ka dy pasione infeksioze: muzikën klasike, dhe të na ndihmoj neve të kuptojmë dashurinë tonë të panjohur për to—dhe për më tepër, dashurinë tonë të pashfaqur për shumë mundësi të reja, përvoja të reja, lidhje të reja.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
20:26
Artan Shabani added a translation

Albanian subtitles

Revisions