< Return to Video

Cosmological Time Scale 1

  • 0:00 - 0:03
    To co tutaj widzicie to kompozycja kilkunastu obrazków
  • 0:03 - 0:07
    z ważniejszymi zdarzeniami naszej historii.
  • 0:07 - 0:09
    Gdy myślisz o historii w większej skali,
  • 0:09 - 0:12
    to są to zdarzenia z którymi jesteśmy w pewien sposób związani,
  • 0:12 - 0:15
    zdarzenia o których się słyszy lub rozmawia.
  • 0:15 - 0:20
    Moim celem jest pokazanie wam, a przynajmniej próba pokazania,
  • 0:20 - 0:23
    ile to tak naprawdę jest 13,7 miliardów lat.
  • 0:23 - 0:25
    Zaczynajmy!
  • 0:25 - 0:28
    Mam tutaj najlepsze przedstawienie jakie mogłem znaleźć
  • 0:28 - 0:30
    (nie mam praw autorskich, jest to własność NASA)
  • 0:30 - 0:34
    Wielkiego Wybuchu, mówiłem już o nim kilkukrotnie.
  • 0:34 - 0:39
    Wielki Wybuch nastąpił 13,7 miliardów lat temu.
  • 0:39 - 0:41
    Dalej przesuwamy się trochę do przodu w czasie,
  • 0:41 - 0:42
    w zasadzie to przesuwamy się naprawdę daleko.
  • 0:42 - 0:46
    Aż do momentu utworzenia się Układu Słonecznego i Ziemi.
  • 0:46 - 0:48
    To jest coś w rodzaju dysku protoplanetarnego
  • 0:48 - 0:50
    czy raczej wyobrażenie dysku protoplanetarnego
  • 0:50 - 0:52
    tworzącego się wokół naszego młodego Słońca,
  • 0:52 - 0:58
    to wydarzenie nastąpiło 4,5 miliarda lat temu.
  • 0:58 - 1:00
    Teraz to co widzicie, to nie są to zdjęcia z tych zdarzeń,
  • 1:00 - 1:02
    są to tylko nasze wyobrażenia, w czasie gdy te wydarzenia miały miejsce
  • 1:02 - 1:04
    nie było żadnego fotografa, który mógłby je uchwycić.
  • 1:04 - 1:06
    To jest wyobrażenie uderzającej w Ziemię planetoidy,
  • 1:06 - 1:09
    która według naszych domysłów przyczyniła się do wyginięcia dinozaurów.
  • 1:09 - 1:12
    Spowodowała wyginięcie dinozaurów 65 milionów lat temu.
  • 1:13 - 1:19
    65 milionów. 65 milionów lat temu.
  • 1:19 - 1:23
    Do tego momentu po lądzie chodziły dinozaury i to wydarzenie
  • 1:23 - 1:26
    według obecnych teorii zakończyło ich istnienie.
  • 1:26 - 1:29
    Przesuńmy się w czasie jeszcze dalej, do około 3 milionów lat temu.
  • 1:30 - 1:33
    3 miliony. Użyję innego koloru, żeby się wyróżniało.
  • 1:34 - 1:40
    Około 3 miliony, około 3 miliony lat temu.
  • 1:41 - 1:45
    Nasi przodkowie tak wyglądali. To jest Australopithecus afarensis.
  • 1:45 - 1:48
    To, ehm ona. To jest wyobrażenie...
  • 1:48 - 1:51
    To jest Lucy. Jest ona jednym z naszych... prawdopodobnie
  • 1:51 - 1:54
    wiele z nas dzieli... z tego co pamiętam to według teorii
  • 1:54 - 2:00
    wszyscy mamy od niej chociaż trochę DNA. Ale to było 3 miliony lat temu.
  • 2:00 - 2:02
    Jeżeli przesuniemy się w czasie jeszcze trochę to na powierzchni naszej planety
  • 2:02 - 2:04
    pojawią się pierwsi współcześni ludzie.
  • 2:04 - 2:08
    Ludzie, którzy wyglądają tak jak ty i ja.
  • 2:08 - 2:14
    To było 200 000 lat temu.
  • 2:14 - 2:16
    Ten obrazek tutaj, oczywiście wykonany znacznie później,
  • 2:16 - 2:21
    jest wyobrażeniem człowieka współczesnego. Tak więc 200 000 lat temu.
  • 2:21 - 2:23
    Dalej gdy przesuniemy się jeszcze dalej,
  • 2:23 - 2:25
    Nie chcę czepiać się Jezusa.
  • 2:25 - 2:27
    Wykorzystałem go już raz wsadzając go do samolotu
  • 2:27 - 2:29
    i naprawdę nie chcę nikogo urazić.
  • 2:29 - 2:32
    Trzymam się jednak cały czas Jezusa, ponieważ tak naprawdę nasz kalendarz jest...
  • 2:32 - 2:36
    no na pewno był osobą,
  • 2:36 - 2:41
    którą większość ludzi znała 2000 lat temu.
  • 2:41 - 2:44
    Chodzi o to, że większość nowoczesnej historii jest liczona
  • 2:44 - 2:46
    począwszy od jego urodzenia.
  • 2:46 - 2:51
    Dlatego też użyłem malowidła przedstawiającego narodziny Jezusa.
  • 2:51 - 2:56
    To będzie 2000 lat temu. 2000 lat.
  • 2:56 - 3:01
    I teraz wybór tego obrazka preferuje nieco amerykańską historię.
  • 3:01 - 3:03
    Ale, wiesz, Deklaracja Niepodległości
  • 3:03 - 3:05
    to było ważne wydarzenie, nawet na skalę światową.
  • 3:05 - 3:08
    Była to pierwsza świecka demokracja,
  • 3:08 - 3:13
    która posiadała własną konstytucję, która pojawiła się na planecie,
  • 3:13 - 3:15
    pozbyto się... jej twórcy nie chcieli
  • 3:15 - 3:16
    pozostawać pod władzą króla Anglii
  • 3:16 - 3:21
    i to było około 234 lata temu.
  • 3:21 - 3:22
    Osobiście łatwo jest mi zapamiętać,
  • 3:22 - 3:25
    ponieważ urodziłem się prawie w 200 rocznicę,
  • 3:25 - 3:29
    więc wystarczy dodać mój wiek do 200. A więc to jest 234 lata temu.
  • 3:29 - 3:33
    O tych wszystkich zdarzeniach czy też okresach czasu,
  • 3:33 - 3:36
    na pewno już słyszeliśmy, rozmawialiśmy o nich.
  • 3:36 - 3:38
    Ludzie rzucają różnymi ilościami lat.
  • 3:38 - 3:41
    Natomiast w tym filmie chcę przenieść je do skali czasu,
  • 3:41 - 3:43
    którą jesteśmy w stanie ogarnąć.
  • 3:43 - 3:48
    A więc przyjmiemy że Wielki Wybuch nie nastąpił 13,7 miliarda lat temu,
  • 3:48 - 3:51
    lecz, że nastąpił on 10 lat temu.
  • 3:51 - 3:54
    Ponieważ większość z nas, szczególnie jeżeli masz więcej niż 10 lat,
  • 3:54 - 3:56
    jest w stanie wyobrazić sobie ile to jest 10 lat.
  • 3:56 - 3:59
    Jest to bardzo, bardzo długi okres czasu, jednak mieszczący się
  • 3:59 - 4:01
    w czasie naszego życia, znany nam z doświadczenia.
  • 4:01 - 4:05
    Załóżmy że te 13,7 miliardów... zamiast mówić, że Wielki Wybuch
  • 4:05 - 4:09
    nastąpił 13,7 miliardów lat temu, będziemy udawać że nastąpił
  • 4:09 - 4:13
    10 lat temu. 10 lat temu. I trzymając się tego, że nastąpił
  • 4:13 - 4:17
    10 lat temu, pomyślmy ile lat, minut lub godzin temu
  • 4:17 - 4:22
    nastąpiłyby te zdarzenia. Jeżeli więc Wielki Wybuch
  • 4:22 - 4:26
    który nastąpił tak naprawdę 13,7 miliardów lat temu, jeżeli nastąpiłby
  • 4:26 - 4:29
    10 lat temu i wszystko przeskalowalibyśmy w dół,
  • 4:29 - 4:31
    I jeżeli przeskalowaliśmy wszystko w dół,
  • 4:31 - 4:37
    to wtedy Ziemia powstałaby około 3,3 lat temu.
  • 4:37 - 4:41
    Tak więc nastąpiłoby to 3,3 lata temu.
  • 4:41 - 4:45
    Póki co nic szczególnego, nie widać nic specjalnie odkrywczego w tym fakcie.
  • 4:45 - 4:47
    Jest to znaczący ułamek wieku Wszechświata,
  • 4:47 - 4:51
    więc skalowanie jeszcze nie powoduje bólu głowy.
  • 4:51 - 4:53
    Ale jeśli przejdziemy do momentu
  • 4:53 - 4:57
    kiedy wyginęły dinozaury, ostatnie chodzące po lądzie dinozaury.
  • 4:57 - 5:01
    Teraz 65 milionów lat pozwoli Ci docenić różnicę
  • 5:01 - 5:03
    pomiędzy milionem a miliardem, jeżeli Wszechświat
  • 5:03 - 5:06
    miałby tylko 10 lat, wtedy dinozaury
  • 5:06 - 5:11
    wyginęłyby 17 dni temu! Nawet nie miesiąc temu
  • 5:11 - 5:13
    i dinozaury by wyginęły! Jeżeli więc Wszechświat powstał wtedy
  • 5:13 - 5:17
    kiedy ukończyłem studia, teraz mam już 34 lata,
  • 5:17 - 5:20
    więc powstał kiedy miałem 24 lata. Dinozaury wyginęłyby
  • 5:20 - 5:24
    zaledwie w zeszłym miesiącu! A dalej jest jeszcze ciekawiej!
  • 5:25 - 5:27
    17 dni temu wyginęły dinozaury.
  • 5:27 - 5:30
    Australopithecus afarensis przechadzał się po Ziemi
  • 5:30 - 5:38
    19 godzin temu! Wczoraj! 19 godzin temu. 19 godzin temu
  • 5:38 - 5:40
    chodziłaby ona po powierzchni naszej planety.
  • 5:40 - 5:43
    I ludzie współcześni, współcześni ludzie,
  • 5:43 - 5:50
    nie pojawili się dalej niż 80 minut temu! Osiemdziesiąt minut.
  • 5:50 - 5:52
    Trochę więcej niż godzina i nie było jeszcze żadnego człowieka współczesnego!
  • 5:52 - 5:54
    Zakładając, że Wszechświat trwał 10 lat,
  • 5:54 - 5:58
    dopiero ostatnio, w ostatniej godzinie, pojawiły się istoty,
  • 5:58 - 6:03
    które wyglądają tak jak my. Wyglądają i myślą podobnie do nas.
  • 6:03 - 6:05
    Przesuwając się dalej, do narodzin Jezusa.
  • 6:05 - 6:10
    Jeżeli Wszechświat miałby 10 lat zamiast 13,7 miliarda,
  • 6:10 - 6:13
    jeżeli wszystko przeskalowalibyśmy w dół, wtedy narodziny Jezusa nastąpiłyby
  • 6:13 - 6:19
    46 sekund temu.
  • 6:19 - 6:30
    Jeżeli przesuniemy się do Deklaracji Niepodległości, to nastąpiła ona 5 sekund temu!
  • 6:30 - 6:34
    Nie jest to uderzające w takim samym stopniu
  • 6:34 - 6:36
    jak skale odległości we Wszechświecie,
  • 6:36 - 6:38
    ale według mnie nadal jest to zdumiewające.
  • 6:38 - 6:43
    Wszystko co zdarzyło się od 1776 r. na całym świecie,
  • 6:43 - 6:50
    mogłoby się zmieścić w 5 sekundach, jeżeli Wszechświat miałby 10 lat.
  • 6:50 - 6:52
    Mam nadzieję, że pozwoliło Ci to spojrzeć z nieco innej perspektywy.
  • 6:52 - 6:54
    W następnym filmie zajmę się również porównywaniem.
  • 6:54 - 6:58
    Zamiast ścieśniać zdarzenia w skali czasu będę porównywał je w skali odległości,
  • 6:58 - 7:02
    tak, że będziemy mogli powiedzieć "Jeżeli wielkość Wszechświata w tym czasie
  • 7:02 - 7:06
    będzie reprezentowała ilość pikseli na moim ekranie, to jak wielkie będą poszczególne obiekty."
Title:
Cosmological Time Scale 1
Description:

more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
07:07

Polish subtitles

Revisions