< Return to Video

Фотосинтез : Гэрлийн урвал 1

  • 0:00 - 0:02
    Өмнөх бичлэг дээр бид фотосинтезийн тухай
  • 0:02 - 0:04
    бага зэрэг үзсэн билээ
  • 0:04 - 0:07
    Энэ нь их энгийнээр тодорхойлвол
  • 0:07 - 0:13
    Фотон, нүүрстөрөгчийн давхар исэл болон уснаас эхлэх үйл ажиллагаа
  • 0:13 - 0:16
    бөгөөд бид фотон дахь тэр энергийг нүүрстөрөгчийг хатуу төлөвт шилжүүлэхэд хэрэглэдэг
  • 0:16 - 0:21
    Энэ нүүрстөрөгчийн бэхжилтийн онол нь
  • 0:21 - 0:24
    нүүрстөрөгчийг хийн төлөвч харин нүүрстөрөгчийн давхар
  • 0:24 - 0:27
    ислийг хатуу төлөвт шилжүүлдэг байна:
  • 0:27 - 0:30
    Бидний хатуу төлөв рүү шилжүүлж байгаа зүйл бол нүүрс ус
  • 0:30 - 0:33
    Фотосинтезийн анхны бэлэн бүтээгдэхүүн бол
  • 0:33 - 0:37
    энэ 3-нүүрстөрөгчийн сүлжээ,энэ глицералдехид 3-фосфат
  • 0:37 - 0:41
    Харин чи үүнийг глюкоз болон өөр нүүрс ус боловсруулахад
  • 0:41 - 0:42
    ашиглаж болно.
  • 0:42 - 0:46
    Тэгэхээр илүү нухацтай хандаж
  • 0:46 - 0:49
    фотосинтезийн эдгээр үе дээр чухам яг юу болоод байгааг
  • 0:49 - 0:49
    ойлгохыг хичээе
  • 0:49 - 0:51
    Хоёр төрөл байдаг гэж хэлсэнийг санаарай
  • 0:51 - 0:54
    Гэрлээс хамааралтай хариг урвал ба
  • 0:54 - 0:55
    Гэрлээс хамааралгүй урвал
  • 0:55 - 0:57
    Би харанхуй урвал гэсэн томъёололыг хэрэглэмээргүй байна
  • 0:57 - 1:00
    учир нь энэ нь гадаа нартай байхад харагддаг
  • 1:00 - 1:01
    энэ нь гэрлийн урвалтай хамт
  • 1:01 - 1:02
    зэрэгцэн явагддаг.
  • 1:02 - 1:05
    Үүнд нарнаас гарж буй фотон хэрэг болдоггүй
  • 1:05 - 1:08
    Гэвч хамгийн түрүүнд гэрлээс хамааралтай урвал дээр анхаарлаа хандуулая
  • 1:08 - 1:13
    Нарнаас гарж байгаа фотоныг хэрэглэдэг хэсэг
  • 1:13 - 1:17
    магадгүй танай хүлэмжинд байж болох халсан чийдэнгээс
  • 1:17 - 1:19
    ч байж болох юм.
  • 1:19 - 1:24
    Тэгээд устай холбоотой нэгдэл дэхь фотоныг
  • 1:24 - 1:35
    АТР-г боловсруулах болон НАДХ-г багасгаж НАДПх руу нэмэх зорилгоор ашигладаг.
  • 1:35 - 1:40
    Багасалт гэдэг бол электрон эсвэл устөрөгчийн атомыг авж байна гэсэн үг гэдгийг санаарай
  • 1:40 - 1:42
    Мөн энэ нь бас адилхан зүйл ,учир нь чи ус төрөгчийн атом
  • 1:42 - 1:45
    болон үүний электроныг авах үед устөрөгч тийм ч сөрөг цэнэгтэй
  • 1:45 - 1:48
    биш учраас, үүний электроныг чи шууд л авдаг
  • 1:48 - 1:52
    Тэгэхээр энэ нь устөрөгч болон электрон аль альныг авна гэсэн үг юм.
  • 1:52 - 1:54
    Гэхдээ арай илүүг судалцгаая.
  • 1:54 - 1:57
    Бид илүү нарийвчлан үзэхийнхээ өмнө,Бид ургамлын бүтцийн
  • 1:57 - 2:00
    талаар бага зэрэг мэдэж байх ёстой гэж бодож байна.
  • 2:00 - 2:04
    Тэгэхээр ургамлын эс зуръя
  • 2:04 - 2:07
    Ургамлын эс нь эсийн ханатай учраас
  • 2:07 - 2:08
    Би үүнийг бага зэрэг хатуу чанартай зурж болно
  • 2:08 - 2:12
    Тэгэхээр энд ургамлын эс байгаа гэж бодъё
  • 2:12 - 2:15
    эдгээр бүх дөрвөн өнцөгт дөрвөлжингүүд нь
  • 2:15 - 2:17
    ургамлын эс юм.
  • 2:17 - 2:20
    Мөн эдгээр ургамлын эсэд Хлоропласт гэж
  • 2:20 - 2:21
    нэрлэгддэг органойд байдаг.
  • 2:21 - 2:23
    Органойд гэдэг нь эсийн эрхтэнтэй адилхан гэдгийг санаарай
  • 2:23 - 2:24
    Тэдгээр нь зүгээр л нэгжүүд
  • 2:24 - 2:27
    мембранд наалдсан эсийн нэгжүүд
  • 2:27 - 2:30
    Тэгээд мэдээж ,Эдгээр эсүүд нь бөөм ,ДНХ болон
  • 2:30 - 2:32
    эстэй холбоотой бусад бүх зүйлүүдтэй.
  • 2:32 - 2:33
    Гэхдээ би тэдгээрийг одоо зурах гээгүй байна
  • 2:33 - 2:36
    Би зүгээр л хлоропластуудыг зурах гэж байна.
  • 2:36 - 2:41
    Энгийн ургамлын эс-фотосинтез явуулдаг өөр төрлийн
  • 2:41 - 2:44
    амьд организмууд байдаг боловч бид
  • 2:44 - 2:45
    ургамлууд дээр хичээлээ тусгах болно.
  • 2:45 - 2:48
    Учир нь бид фотосинтезийг ихэвчлэн ургамалтай холбон авч үздэг.
  • 2:48 - 2:54
    Ургамлын эс бүр 10-50 хлоропласт агуулна.
  • 2:54 - 2:56
    Би тэднийг ногоон өнгөөр зурлаа учир нь
  • 2:56 - 2:58
    хлоропласт дотроо хлорофил агуулдаг
  • 2:58 - 3:00
    Бидний нүдэнд ногоон харагддаг.
  • 3:00 - 3:02
    Тэд ногоон гэрлийг ойлгож гэрлийн улаан,хөх
  • 3:02 - 3:05
    зэрэг долгионы уртыг өөртөө сорж авдаг учраас
  • 3:05 - 3:06
    тэд ногоон харагддаг гэдгийг санаарай
  • 3:06 - 3:07
    яагаад энэ ногоон харагддаг нь ийм учиртай
  • 3:07 - 3:08
    Учир нь энэ ойлгож байна.
  • 3:08 - 3:09
    Мөн бусад бүх долгионы уртыг сорон авж байна.
  • 3:09 - 3:12
    Ямар ч байсан үүний тухай нарийвчлан үзэх болно.
  • 3:12 - 3:16
    Тэгэхээр энд 10-50 хлоропласт байна
  • 3:16 - 3:20
    Тэгээд нэг хлоропластыг ойроос харъя
  • 3:20 - 3:23
    Тэгэхээр хэрвээ бид нэг хлоропластыг ойртуулан харвал,Үнийг их тодорхой болгоё
  • 3:23 - 3:26
    Энд байгаа энэ зүйл бол ургамлын эс
  • 3:26 - 3:30
    Энэ бол ургамлын эс
  • 3:30 - 3:32
    Харин энд байгаа энэ бүх ногоон зүйлүүд бол
  • 3:32 - 3:39
    хлоропласт гэж нэрлэгддэг органойдууд.
  • 3:39 - 3:42
    Хлоропластыг ойртуулан харъя
  • 3:42 - 3:46
    Хэрвээ бид хлоропластыг дангаар нь харах юм бол
  • 3:46 - 3:49
    энэ нь үүнтэй адил мембрантай
  • 3:53 - 3:57
    Хлоропласт дахь мембран доторх шингэн
  • 3:57 - 4:00
    тэгэхээр энд байгаа шингэн
  • 4:00 - 4:00
    Энэ бүх шингэн
  • 4:00 - 4:02
    Их бие гэж нэрлэгддэг
  • 4:02 - 4:06
    Хлоропластын их бие.Мөн хлоропластын дотор
  • 4:06 - 4:10
    талд,хэсэг эвхээстэй мембран байх болно
  • 4:10 - 4:14
    эдгээр нугаларсан бөөн зүйлс
  • 4:14 - 4:16
    За би баталгаажуулж чадах нуу харъя
  • 4:16 - 4:23
    Тэгэхээр магадгүй энэ нэг,хоёр, энэ бөөн зүйлийг хийж байна.
  • 4:23 - 4:25
    Эдгээр мембранд наалдсан зүйлүүд нь-чи үүнийг
  • 4:25 - 4:29
    бин гэж үзэж болно-Нэмээд хэдийг зуръя
  • 4:29 - 4:32
    Энд байж болно ,мөн энд байж болно
  • 4:32 - 4:36
    зарим нь энд ч байж болно
  • 4:36 - 4:39
    Эдгээр хавтай бингүүдийг энд
  • 4:39 - 4:40
    эдгээр нь дилакойд гэж нэрлэгддэг.
  • 4:40 - 4:43
    За энэ бол дилакойд
  • 4:43 - 4:45
    Тэр бол дилакойд
  • 4:48 - 4:50
    Дилакойд нь мембрантай
  • 4:50 - 4:52
    Мөн энэ мембран нь их чухал
  • 4:52 - 4:53
    Бид дараа нь үүнийг ойртуулан үзэх болно
  • 4:53 - 4:58
    Тэгэхээр энэ мембрантай.Үүнийг жаахан будъя
  • 4:58 - 5:02
    Дилакойдын дотор талд,зай,дилакойд доторх шингэн
  • 5:02 - 5:05
    энэ хэсэгт
  • 5:05 - 5:06
    бүдэг ногоон өнгө
  • 5:06 - 5:10
    энэ нь дилакойд дахь зай буюу люмен(гэрлийн урсгалын нэгж)
  • 5:13 - 5:17
    Бүх томъёололоо нэг дор өгөхын тулд
  • 5:17 - 5:22
    энэ нь шиг дилакойдын хэсэг зүйлс
  • 5:22 - 5:25
    Грана гэж нэрлэгддэг
  • 5:25 - 5:27
    Энэ нь дилакойд дахь бөөн зүйлс
  • 5:27 - 5:30
    энэ бол грана
  • 5:30 - 5:31
    Энэ нь мөн органойд юм.
  • 5:31 - 5:35
    Хувьслын биологчид органойдууд нь
  • 5:35 - 5:38
    нэгэн цагт бие даасан организм байсан гэж үздэг бөгөөд
  • 5:38 - 5:41
    бусад организмуудтай нэгдэн
  • 5:41 - 5:42
    тэдгээрийн эсийн дотор хэсэгт амьдарч эхэлсэн байна.
  • 5:42 - 5:45
    Мөн тэд өөрийн гэсэн ДНХ-тай
  • 5:45 - 5:48
    Митохондри бол өөр нэгэн жишээ юм.
  • 5:48 - 5:51
    Хүмүүс митохондри эсвэл үүний өвөг дээдэс нь
  • 5:51 - 5:54
    бие даасан организм байсан гэж үздэг бөгөөд
  • 5:54 - 5:56
    өөр бусад эстэй нэгдэн ингэж хэлжээ
  • 5:56 - 5:58
    Хэрвээ би чиний энергийг боловсруулвал
  • 5:58 - 6:01
    чи надад хоол гэх мэт зүйлс өг
  • 6:01 - 6:02
    Тэгэхээр тэд хамтдаа хөгжиж ирсэн байх нь
  • 6:02 - 6:04
    Тэгээд бүхэл бүтэн нэг организм болж хувирсан.
  • 6:04 - 6:06
    Чамайг энэ нь бид юутай хамт хөгжсөн байх вэ гэж эргэлзүүлж магадгүй
  • 6:06 - 6:07
    тэгэхдээ тэр бол өөр зүйл юм шүү
  • 6:07 - 6:10
    Мөн энд рибосом байгаа.
  • 6:10 - 6:10
    Үүний тухай бодох нь бас бидэнд хэрэгтэй
  • 6:10 - 6:16
    Хөгжлийн үйл явцад энэ органойдын
  • 6:16 - 6:19
    өвөг дээдэс нь мөн бие даасан организм
  • 6:19 - 6:20
    байсан байж болох
  • 6:20 - 6:23
    Гэвч би энэ таамаглалыг хангалттай гэж бодож байна.
  • 6:23 - 6:30
    Тэгэхээр эдгээр дилакойдын мембраны нэгийг нь ойртуулан харъя
  • 6:30 - 6:31
    За би ойртуулан харах гэж байна.
  • 6:31 - 6:32
    Хайрцаг хийцгээе
  • 6:35 - 6:37
    тэгээд энд татаж харья
  • 6:37 - 6:39
    тэгэхээр энэ нь миний ойртуулан хардаг хайрцаг болно
  • 6:39 - 6:42
    Үүнийг бүр том болгоё
  • 6:42 - 6:42
    Яг энэ нь шиг
  • 6:42 - 6:46
    энэ бол миний ойртуулан хардаг хайрцаг.
  • 6:46 - 6:49
    Тэгэхээр тэр жижиг хайрцаг мөн энэ том хайрцагтай ижил
  • 6:49 - 6:53
    бид нэг дилакойдын мембраныг ойртуулан харлаа
  • 6:53 - 6:58
    энэ бол дилакойдын мембран
  • 6:58 - 7:00
    Энэ бол
  • 7:00 - 7:04
    Энд усанд уусдаг болон уусдаггүй
  • 7:04 - 7:06
    Хэрвээ чи хүсэх юм бол би яг тэрэн шиг зурж чадна
  • 7:06 - 7:08
    Фотосинтез дэхь хамгийн чухал
  • 7:08 - 7:10
    зүйл бол үүний мембран юм.
  • 7:10 - 7:13
    Тэгээд энэ мембраны гадна талд
  • 7:13 - 7:17
    Хлоропластыг бүхлээр нь дүүргэдэг шингэн байдаг.
  • 7:17 - 7:21
    Энд их бие байрлана.
  • 7:21 - 7:23
    Энэ зай бол
  • 7:23 - 7:25
    Дилакойдын дотор тал юм.
  • 7:25 - 7:26
    Энэ бол люмен
  • 7:26 - 7:28
    Хэрвээ би үүнийг ягаан өнгөөр будвал
  • 7:28 - 7:29
    Чи үүнийг өөрийн люмен гэж ойлго.
  • 7:29 - 7:31
    Чиний дилакойдын орон зай
  • 7:31 - 7:33
    Мөн энэ мембран дотор,хэрвээ чи митохондри болон
  • 7:33 - 7:36
    электрон дамжуулах хэлхээ зэргийн тухай бодах юм бол
  • 7:36 - 7:37
    энэ нь чиний мэддэг зүйл байгаа.
  • 7:37 - 7:40
    Би энэ бичлэгтэй юуны тухай тайлбарлах гэсэн бэ гэвэл
  • 7:40 - 7:42
    электрон дамжуулах хэлхээний тухай юм.
  • 7:42 - 7:44
    Олон хүмүүс электрон дамжуулах хэлхээг
  • 7:44 - 7:47
    сайн ойлгож чаддагүй.
  • 7:47 - 7:49
    Гэхдээ энэ нь бас л нэг жирийн онол юм.
  • 7:49 - 7:51
    тэгэхээр энэ мембран дээр энэ мембраныг
  • 7:51 - 7:53
    багтааж буй эдгээр уураг
  • 7:53 - 7:55
    болон молекулууд байдаг.
  • 7:55 - 7:58
    Тэдгээрийн заримыг нь зуръя
  • 7:58 - 8:02
    Үүнийг фотосистем 2 гэж нэрлэе
  • 8:04 - 8:06
    Фотосистем 2
  • 8:06 - 8:07
    Бас өөр нэг цогцолбор байгаа
  • 8:07 - 8:09
    эдгээр нь их нарийн төвөгтэй
  • 8:09 - 8:11
    Би фотосистем 2 адилхан харагддагийг сэмхэн харах
  • 8:11 - 8:13
    гэж байна.
  • 8:13 - 8:15
    Фотосистем 2 нэг иймэрхүү харагдана
  • 8:18 - 8:20
    цилиндр хэлбэртэй зүйлүүд нь уураг юм.
  • 8:20 - 8:24
    Энэ ногоон өнгийн зүйлүүд бол хлоропил молекулууд
  • 8:24 - 8:25
    Энд бүх төрлийн зүйлүүд болж байдаг
  • 8:25 - 8:27
    Бас тэд эмх замбараагүй байдаг.
  • 8:27 - 8:29
    Магадгүй цогцолбор бол хамгийн тохиромжтой үг гэж би боддог.
  • 8:29 - 8:32
    Бүтцийг маш тодорхой харуулвал
  • 8:32 - 8:35
    протейн ба молекулын нэгдэл эмх замбараагүй байдаг.
  • 8:35 - 8:38
    Бид фотосистем 2 адилхан харагддагийг
  • 8:38 - 8:41
    удахгүй харуулах гэж байна.
  • 8:41 - 8:44
    Чамд бас фотосистем1,молекулууд ,
  • 8:44 - 8:48
    бусад цогцолборууд байгаа.
  • 8:48 - 8:52
    Мөн цитохром B6Fцогцолбор гэж бий
  • 8:52 - 8:55
    үүнийг өөр өнгөөр яг энд зурна.
  • 8:55 - 8:57
    Би хог шиг их зүйлийг авч хэлэлцэхийг хүсэхгүй байна,
  • 8:57 - 8:59
    Учир нь хамгийн чухал зүйл бол ойлгох юм.
  • 8:59 - 9:03
    Протейны нэгдэл,протейн
  • 9:03 - 9:06
    молекулын нэгдлийг мембранд холбодог.
  • 9:06 - 9:09
    (би энэ ерөнхий ойлголтын тухай дараа илүү нариивчлан авч үзэх болно)
  • 9:09 - 9:12
    гэрлийн болон гэрлээс хамаарах урвалын туршид
  • 9:12 - 9:23
    юу болдог тухай ерөнхий ойлголт нь
  • 9:23 - 9:26
    энд чамд хэсэг фотон байна.
  • 9:26 - 9:27
    Нарнаас авах фотонууд.
  • 9:27 - 9:29
    Тэд 93 сая мл туулсан.
  • 9:29 - 9:34
    Тэгэхээр хлоропилл А молекул дотор
  • 9:34 - 9:38
    хлоропиллын электронуудад цочрол өгдөг
  • 9:38 - 9:40
    хэсэг фотон байдаг.
  • 9:40 - 9:43
    Үнэндээ фотосистем 2т --Би үүний тухай гүнзгийрүүлэн
  • 9:43 - 9:46
    авч үзэх гэсэнгүй--Гэвч тэд хлоропиллын молекулыг
  • 9:46 - 9:49
    цочроодог,тэгэхээр тэдгээр электронууд нь энергийн өндөр түвшинд очно.
  • 9:49 - 9:50
    Магадгүй би ингэж зурах хэрэггүй байх.
  • 9:50 - 9:52
    Тэд энергийн өндөр төвшинд хүрдэг.
  • 9:52 - 9:56
    Тэгээд тэд молекулаас молекул руу шилжих болгонд
  • 9:56 - 9:58
    тэдний энергийн төвшин буурч байдаг.
  • 9:58 - 10:02
    Тэдний энергийн төвшин буурах тусам
  • 10:02 - 10:04
    устөрөгчийн атомууд гарж ирдэг, магадгүй би электронгүй
  • 10:04 - 10:05
    устөрөгчийн протон гэж нэрлэсэн нь дээр байх.
  • 10:05 - 10:08
    Тэгэхээр чамд эдгээр бүх устөрөгчийн протонууд байна.
  • 10:08 - 10:13
    Устөрөгчийн протонууд люмен руу шахагддаг
  • 10:13 - 10:16
    Тэд люмен руу шахагддаг, чи магадгүй үүнийг
  • 10:16 - 10:17
    электрон дамжуулах хэлхээнээс санаж байгаа байх.
  • 10:17 - 10:20
    Электрон дамжуулах хэлхээсэнд, электронууд өндөр потенциаль
  • 10:20 - 10:24
    энергийн дээд төвшнөөс энергийн доод төвшинд шилжих үед
  • 10:24 - 10:27
    энерги устөрөгчийг мембранд
  • 10:27 - 10:29
    шахахад хэрэглэгддэг.
  • 10:29 - 10:33
    Энэ тухайд метахондрид байсан мембран бол
  • 10:33 - 10:36
    дилакойд мембран юм.
  • 10:36 - 10:40
    Нөгөө талаар чи нэгэн шатлалыг бүтээж байна,
  • 10:40 - 10:44
    учир нь ялангуяа фотоны энергийн электронууд
  • 10:44 - 10:46
    энергийн дээд төвшинд нэвтрэхэд,тэд
  • 10:46 - 10:47
    энергийн доод төвшинд шилждэг.
  • 10:47 - 10:50
    Үнэндээ тэд фотосистэм 1-д очиж
  • 10:50 - 10:51
    өөр фотонтой мөргөлддөг.
  • 10:51 - 10:53
    Энэ бол чи үүнийг хэрхэн бодож
  • 10:53 - 10:53
    чадах хялбарчлал юм.
  • 10:53 - 10:55
    Өөр энергийн дээд төвшинд хүрч,тэгээд
  • 10:55 - 10:57
    доод энергийн төвшинд шилждэг.
  • 10:57 - 11:00
    Бүхэл цагт,энергийн дээд төвшнөөс
  • 11:00 - 11:03
    энергийн доод төвшинд шилжих электронуудын энерги
  • 11:03 - 11:07
    ус төрөгчийн протонуудыг люменд шахахад ашиглагддаг.
  • 11:07 - 11:08
    Тиймээс чамд асар том
  • 11:08 - 11:11
    устөрөгчийн протонуудын төвлөрөл бий болж байна.
  • 11:11 - 11:18
    Үүн шиг электрон дамжуулах хэлхээнд бидний харсан устөрөгчийн
  • 11:18 - 11:22
    протонуудын төвлөрөл нь
  • 11:22 - 11:25
    ATP синтезийг чиглүүлэхэд ашиглагддаг.
  • 11:25 - 11:28
    Тиймээс би энд ATP синтезийг
  • 11:28 - 11:29
    зурахыг харъя.
  • 11:29 - 11:31
    Чи ATP синтез үүнтэй адил
  • 11:31 - 11:33
    харагдахыг санаж магадгүй.
  • 11:33 - 11:36
    Үгчилбэл,чамд асар том
  • 11:36 - 11:38
    устөрөгчийн төвлөрөл байна.
  • 11:38 - 11:41
    Тэд их биеэс буцаж
  • 11:41 - 11:42
    люменд шилжихийг хүсдэг.
  • 11:42 - 11:43
    тэгээд тэд шилждэг.
  • 11:43 - 11:46
    Тэд ATP синтезээр шилждэг.
  • 11:46 - 11:47
    Үүнийг би шинэ өнгөөр хийе.
  • 11:47 - 11:52
    Тэгэхээх эдгээр устөрөгчийн протонууд буцах аргаа хийх гэж байна.
  • 11:52 - 11:53
    Шатлалаар буцъя.
  • 11:53 - 11:56
    Шатлал руу буцах үед тэд
  • 11:56 - 11:57
    яг хөдөлгүүр шиг.
  • 11:57 - 12:00
    Би амьсгалын талаар ярьж байхад,би үүн дээр нарийвчлан судалсан
  • 12:00 - 12:04
    Нэг ёсондоо механик замаар буцдаг
  • 12:04 - 12:07
    ATP синтезийн дээд хэсэгт
  • 12:07 - 12:12
    Энэ нь ATP ба фосфатыг нийтэд нь нэг баг болгодог.
  • 12:12 - 12:16
    ADP-д фосфатын бүлгийг нэмж,
  • 12:16 - 12:20
    ATP-г гаргадаг.
  • 12:20 - 12:23
    Энэ бол үнэхээр нарийн тойм
  • 12:23 - 12:25
    Би тун удахгүй илүү нарийвчлал хийх гэж байна.
  • 12:25 - 12:30
    Энэ үйл явцыг би фотофосфорилаци-р
  • 12:30 - 12:32
    тодорхойлсон.
  • 12:32 - 12:33
    үүнийг сайхан өнгөөр хийе.
  • 12:40 - 12:42
    Яагаад түүнийг ингэж нэрлэсэн бэ?
  • 12:42 - 12:43
    Учир нь бид фотоныг хэрэглэж байна.
  • 12:43 - 12:44
    Энэ бол фотоны хэсэг.
  • 12:44 - 12:45
    Бид гэрлийг хэрэглэж байна.
  • 12:45 - 12:49
    Хлорофилл-н электронуудад цочрол өгөхөд фотоныг ашигладаг.
  • 12:49 - 12:52
    Тэдгээр электронууд нь нэг молекулаас нөгөө
  • 12:52 - 12:56
    электрон акцептор луу дамжаад
  • 12:56 - 12:57
    энергийн доод төвшинд очдог.
  • 12:57 - 13:01
    Тэд бага энергийн төвшин рүү шилжих үед,энэ нь чиглүүлэхэд хэрэглэгддэг
  • 13:01 - 13:05
    үгчилбэл,устөрөгчийн протоныг
  • 13:05 - 13:07
    их биеээс люмен руу шахдаг.
  • 13:07 - 13:10
    Устөрөгчийн протонууд буцахыг эрмэлздэг.
  • 13:10 - 13:13
    Би чамайг үүнийг chemiosmosis гэж нэрлэж чадна гэж бодож байна.
  • 13:13 - 13:17
    Тэд их бие рүүгээ буцаж ирдэг ба
  • 13:17 - 13:19
    АТР синтезийг жолооддог.
  • 13:19 - 13:22
    Яг энд,энэ бол АТР синтез.
  • 13:22 - 13:26
    АТР-г боловсруулахын тулд г ADP ба
  • 13:26 - 13:30
    фосфатын бүлэг хамтдаа голдуу АТР синтез рүү шахдаг
  • 13:30 - 13:34
    Би гэрлийн болон харанхуйн урвалын
  • 13:34 - 13:37
    талаар яриж байхдаа,гэрлийн урвал
  • 13:37 - 13:38
    2 дайвар бүтээгдэхүүнтэй гэж байсан.
  • 13:38 - 13:43
    Үүнд АТР байдаг ба энэ нь 3 байдаг.
  • 13:43 - 13:47
    Үүнд АТР бас НАДРХ байдаг.
  • 13:47 - 13:49
    НАДРХ багасаж байдаг.
  • 13:49 - 13:52
    Энэ нь тэдгээр электронууд ба устөрөгчүүдийг авдаг.
  • 13:52 - 13:53
    Тэгээд энэ нь хаана харагддаг вэ?
  • 13:53 - 13:57
    Бид хувьсах,исэлдэх фотофосфорилаци
  • 13:57 - 14:00
    эсвэл хувьсах гэрлийн урвал, төгсгөлийн
  • 14:00 - 14:02
    электрон акцепторын тухай ярьж байсан.
  • 14:02 - 14:05
    электрон бага энергийн төвшинд
  • 14:05 - 14:07
    шилжсэний дараа,төгсгөлийн электрон акцептор бол
  • 14:07 - 14:12
    эерэг НАДП
  • 14:12 - 14:14
    Энэ нь электрон болон устөрөгчийн протоныг зөвшөөрөхөд
  • 14:14 - 14:17
    Энэ нь НАДПХ болдог.
  • 14:20 - 14:26
    Би бас энэ үйл явцын хэсгээс,--ус бол сонирхолтой зүйл---
  • 14:26 - 14:30
    ус исэлдэж хүчилтөрөгчийн
  • 14:30 - 14:31
    молекултай исэлддэг гэж хэлж байсан.
  • 14:31 - 14:33
    Тэгээд энэ нь чухам хаана болдог юм бэ?
  • 14:33 - 14:37
    Би фотосистем 1-г ярьж байх үед,бидэнд
  • 14:37 - 14:43
    энергийн дээд төвшин рүү шилждэг
  • 14:43 - 14:45
    хөдөлгөөнт электронтой хлорофилл молекул байсан.
  • 14:45 - 14:46
    Электрон голдуу дэргэд байгаа нэг рүүгээ дамждаг ба
  • 14:46 - 14:50
    тэр электроныг сэргээхэд
  • 14:50 - 14:53
    бид юу ашиглаж болох вэ ? гэсэн асуудал гарж ирж байна
  • 14:53 - 14:56
    Үнэндээ энэ нь бидний хэрэглэдэг зүйл
  • 14:56 - 14:58
    усан дахь электронуудыг ашигладаг.
  • 14:58 - 15:04
    Чамд H2O байна.
  • 15:04 - 15:08
    H2O устөрөгч ба электронуудыг өгдөг.
  • 15:08 - 15:11
    Тиймээс, энэ нь фотонуудаар цочроох электроныг сэргээхэд
  • 15:11 - 15:15
    2 устөрөгчийн фотон,2 электрон өгч
  • 15:15 - 15:16
    тусалдаг гэж ойлгож болно.
  • 15:16 - 15:18
    Учир нь электрон фотосистемийн бүх замыг
  • 15:18 - 15:21
    туулж НАДПХ -д төгсдөг.
  • 15:21 - 15:27
    Чи үнэндээ усны электроныг задалж байна.
  • 15:27 - 15:29
    Тэгээд устөрөгч болон электроныг задлах үед
  • 15:29 - 15:30
    молекулын хүчилтөрөгч л үлдэх болно.
  • 15:30 - 15:33
    Одоо би яагаад үүнийг ингэж нарийн авч үзэхийг хүсээд байгаа шалтгаан бол
  • 15:33 - 15:35
    ямар нэгэн маш нарийн гүнзгий зүйл явагдаад байгаад юм.
  • 15:35 - 15:36
    Химийн шинжлэх ухааны салбарт ч бас
  • 15:36 - 15:38
    зарим нэг нарийн зүйлүүд явагддаг
  • 15:38 - 15:44
    Чи усыг исэлдүүлж байна.
  • 15:44 - 15:46
    Бүхэл бүтэн биологийн хаант улсад,бидний мэдэх усыг хамгийн
  • 15:46 - 15:49
    сайн исэлдүүлж чадах үйл бол
  • 15:49 - 15:52
    усан доторх электронуудыг
  • 15:52 - 15:53
    авч хаях юм.
  • 15:53 - 15:55
    Энэ энь юу гэсэн үг вэ гэвэл чи
  • 15:55 - 15:57
    хүчилтөрөгчөөс электроныг авч хаяж байна гэсэн үг юм.
  • 15:57 - 15:59
    Чи одоо хүчилтөрөгчийг исэлдүүлж байна.
  • 15:59 - 16:02
    Үүнийг хангалттай сайн хийж болох
  • 16:02 - 16:07
    исэлдлийн хүчин зүйл бол Фотосистем 2
  • 16:07 - 16:10
    Тиймээс энэ нь их нарийн гүнзгий ойлголт
  • 16:10 - 16:11
    Электронууд усан дотор их аз жаргалтай байдаг.
  • 16:11 - 16:15
    Тэд хүчилтөрөгчийг тойрон эргэхдээ их баяртай байдаг.
  • 16:15 - 16:17
    Хүчилтөрөгч нь их сөрөг цэнэгтэй атом юм.
  • 16:17 - 16:21
    Энэ бол яагаад бид үүнийг исэлдүүдэх гэж нэрлэж байгаа юм,
  • 16:21 - 16:23
    учир нь хүчилтөрөгч нь ямар нэгэн зүйлийг исэлдүүлэхэдтэй их гарамгай.
  • 16:23 - 16:25
    Гэхдээ бид санаандгүй хүчилтөрөгчийг исэлдүүлж чадах
  • 16:25 - 16:29
    мөн хүчилтөрөгчийн электронуудыг
  • 16:29 - 16:33
    хлоропил рүү шахдаг өөр нэгэн зүйлийг олсон
  • 16:33 - 16:35
    Электрон нь фотоноор цочролд ордог.
  • 16:35 - 16:37
    Тэгээд тэдгээр фотонуудын энергийн
  • 16:37 - 16:38
    буурсаар байдаг.
  • 16:38 - 16:40
    Фотосистем 2т ч бас өөр фотонуудаар сэргээгдэж
  • 16:40 - 16:43
    энергийн доод төвшин рүү
  • 16:43 - 16:44
    буурсаар байдаг.
  • 16:44 - 16:48
    Тэгээд НАДПХ-тай төгсдөг
  • 16:48 - 16:50
    Тэдний энергийн төвшин буурсаар
  • 16:50 - 16:54
    тэр энерги нь устөрөгчийг их биеэс
  • 16:54 - 16:56
    люмен рүү шахахад хэрэглэгддэг
  • 16:56 - 17:01
    Тэгээд энэ үе шат маань АТР-г боловсруулахад ашиглагддаг.
  • 17:01 - 17:04
    Тэгэхээр би дараагийн бичлэгтээ энергийн төвшин
  • 17:04 - 17:07
    энергийн дээд болон доод төвшний
  • 17:07 - 17:11
    талаар илүү дэлгэрэнгүй үзэх болно.
  • 17:11 - 17:13
    Тэхдээ энэ бол тэнд юу болдог бүх зүйл юм.
  • 17:13 - 17:14
    Электронууд сэргээгддэг.
  • 17:17 - 17:20
    тэгээд тэдгээр электронууд НАДПХ-р дуусдаг.
  • 17:20 - 17:24
    Электрон сэрэл аван түүний энергийн төвшин буурахад
  • 17:24 - 17:25
    устөрөгчийн шатлалын дагуу
  • 17:25 - 17:27
    шахдаг
  • 17:27 - 17:31
    Тэр шатлал нь АТР-г үүсгэхийн тулд
  • 17:31 - 17:32
    АТР синтезээр жолоодуулдаг.
  • 17:32 - 17:34
    Тэгээд манай сэрэл авсан анхны электрон маань
  • 17:34 - 17:35
    сэргээгдсэн байдаг.
  • 17:35 - 17:39
    Тэр сэргээгдсэн электрон H2Oруу задардаг.
  • 17:39 - 17:43
    Тиймээс устөрөгчийн фотон болон устөрөгчийн электронууд
  • 17:43 - 17:46
    хусагдан,молекулийн хүчилтөрөгч л үлддэг.
  • 17:46 - 17:49
    Чамд энэ цогцын тухай сайхан ойлголт өгөхын тулд
  • 17:49 - 17:52
    би энэ бичлэгийн арай эрт хийж байна.
  • 17:52 - 17:55
    энэ нь фотосистем 2-н тойм
  • 17:55 - 17:56
    биш юм.
  • 17:56 - 17:58
    Чамд одоохондоо энэ нь шиг цилиндрүүд байхгүй
  • 17:58 - 18:01
    Харин эдгээр цилиндрүүд нь уургыг илтгэдэг.
  • 18:01 - 18:07
    Энэ ногоон молекул шиг зүйл бол
  • 18:07 - 18:09
    Хлоропилл А
  • 18:09 - 18:15
    ЭНд фотонууд хоорондоо мөргөлдөж байдаг.
  • 18:15 - 18:18
    Үнэндээ энэ нь байнга Хлоропилл А-г мөргөх албагүй
  • 18:18 - 18:20
    Энэ нь мөн антена молекул гэж нэрлэгддэг зүйлийг мөргөдөг
  • 18:20 - 18:23
    Антенна молекулууд нь хлоропиллийн өөр төрлүүд
  • 18:23 - 18:25
    бөгөөд өөр төрлийн молекулууд юм.
  • 18:25 - 18:32
    Тэгэхээр хэсэг фотонууд энд ирж
  • 18:32 - 18:35
    зарим электронд цочрол өгж,энэ нь заавал
  • 18:35 - 18:36
    хлоропилл А дотор байх адбагүй
  • 18:36 - 18:38
    энэ нь эдгээр хлоропиллийн төрлүүдийн аль нд нь байж болно
  • 18:38 - 18:41
    Эсвэл эдгээрийн аль нэгэнд,чамайг үүнийг нэрлэж чадна гэж бодож байна
  • 18:41 - 18:45
    фотонуудыг сорох пигмент молекулууд
  • 18:45 - 18:46
    Мөн тэдгээрийн энерги сэргээгддэг.
  • 18:46 - 18:49
    Чи үүнийг чичиргээтэй адилханаар төсөөлж болно.
  • 18:49 - 18:51
    Чи нийт тоо хэмжээний тухай ярьж байхад
  • 18:51 - 18:52
    чичиргээ нь ямар ч утгагүй байх болно.
  • 18:52 - 18:53
    Тэгэхдээ энэ нь дажгүй адилтгал
  • 18:53 - 18:56
    Тэд хлоропилл А руу х замаа доргиодог
  • 18:56 - 18:59
    энэ нь цуурайн энерги гэж нэрлэгддэг.
  • 19:05 - 19:07
    Тэд хлоропилл А руух замаа доргиодог
  • 19:07 - 19:12
    Мөн энэ хлоропилл А-д ,электронууд нь сэргээгддэг
  • 19:12 - 19:16
    Гол электрон акцептор бол
  • 19:16 - 19:16
    энэ молекул юм.
  • 19:16 - 19:17
    Пеопен
  • 19:17 - 19:19
    Зарим хүмүүс үүнийг пео гэж дууддаг.
  • 19:19 - 19:22
    Мөн тэндээс энэ нь молекулаас
  • 19:22 - 19:23
    молекул руу шилжих хөдөлгөөнөө хийсээр байх болно.
  • 19:23 - 19:26
    Түүний тухй дараагийн бичлэгтээ илүү нарийвчлан авч үзье.
  • 19:26 - 19:27
    гэхдээ энэ нь үнэхээр сонирхолтой
  • 19:27 - 19:28
    Энэ ямар хэцүүг хараач
  • 19:28 - 19:32
    электроныг цочроохын тулд
  • 19:32 - 19:36
    тэгээд тэр электронуудаа устөрөгчийн
  • 19:36 - 19:37
    мембран руу шахахад хэрэглэдэг
  • 19:37 - 19:39
    Энэ бол их сонирхолтой газар
  • 19:39 - 19:41
    энэ бол ус исэлддэг хэсэг
  • 19:41 - 19:44
    Тиймээс усыг исэлдүүлэх ойлголт дээр миний сэтгэл их хөдөлсөн
  • 19:44 - 19:48
    Тэгээд энэ бол тэр фотосистем 2т
  • 19:48 - 19:49
    хэрхэн оролцдог тухай байлаа
  • 19:49 - 19:51
    Энэ их хэцүү механизм
  • 19:51 - 19:55
    Усны молекулаас устөрөгч болон электроныг
  • 19:55 - 19:58
    авдаг
  • 19:58 - 19:59
    Би чамайг тэнд үлдээлээ
  • 19:59 - 20:02
    Дараагийн бичлэгтээ Би энергийн төлөв байдлын тухай
  • 20:02 - 20:03
    авч хэлэлцэх болно.
  • 20:03 - 20:05
    мөн би эдгээр устөрөгчийн акцептор
  • 20:05 - 20:11
    болох бусад молекулуудын талаар ярилцах болно.
  • 20:12 - 20:12
    Эсвэл чи тэдгээрийг замын цаадах
  • 20:12 - 20:15
    электроны акцептор гэж үзэж болно:
  • Not Synced
    гэж нэрлэгддэг.
Title:
Фотосинтез : Гэрлийн урвал 1
Description:

Details on the light-dependent reactions of photosynthesis

more » « less
Video Language:
English
Duration:
20:16

Mongolian subtitles

Incomplete

Revisions