Return to Video

İnsan uygarlığı tüm galaksiye yayılabilir mi? - Roey Tzezana

  • 0:07 - 0:12
    İnsan uygarlığı nihayet tüm
    Samanyolu Galaksisi'ne yayılabilecek mi?
  • 0:12 - 0:15
    Küçük mavi gezegenimizin ötesine geçip
  • 0:15 - 0:20
    milyarlarca yıldız sisteminde
    koloniler kurabilecek miyiz?
  • 0:20 - 0:22
    Bu oldukça ürpertici bir soru.
  • 0:22 - 0:26
    Galaksimizde 300 milyar
    civarı yıldız bulunmaktadır
  • 0:26 - 0:29
    ve bu da 160000 ışık yılını kapsıyor.
  • 0:29 - 0:34
    Bugüne kadar güneş sistemimizin
    dışına gönderdiğimiz tek uzay gemisi,
  • 0:34 - 0:39
    ışık hızının % 0,006'sı
    hızında hareket ediyor.
  • 0:39 - 0:43
    Bu hızda sadece galaksinin
    bir ucundan diğerine gitmek bile
  • 0:43 - 0:46
    2,5 milyar yıl sürer.
  • 0:46 - 0:48
    Bir de insanın hayatta
    kalması meselesi var.
  • 0:48 - 0:51
    Yıldızlar arasındaki mesafe
    devasa büyüklükte.
  • 0:51 - 0:54
    Çoğu gezegende sürdürülebilir
    şekilde yaşayamıyoruz
  • 0:54 - 0:58
    ve hayatta kalmamız için
    çok fazla kaynak gerekiyor.
  • 0:58 - 1:02
    Ancak on yıllar önce bilim adamları
    teoride bunun mümkün olduğunu buldu;
  • 1:02 - 1:05
    hem insan uygarlığını
    tüm galaksiye yaymak,
  • 1:05 - 1:08
    hem de bunu çok çabuk yapmak
  • 1:08 - 1:11
    ve hiçbir fizik yasasını
    ihlal etmemek mümkündü.
  • 1:11 - 1:15
    Fikirleri John von Neuman isimli
    matematikçinin çalışmalarına dayanıyordu;
  • 1:15 - 1:19
    Neuman, kendini kopyalayabilen
    ve kendilerinden yeni nesiller yaratabilen
  • 1:19 - 1:22
    kâğıt makineleri tasarımı yapmıştı.
  • 1:22 - 1:26
    Bunlar sonradan von Neuman
    makineleri olarak tanındı.
  • 1:26 - 1:28
    Uzay keşfi bağlamında,
  • 1:28 - 1:30
    von Neumann makineleri dünyada
  • 1:30 - 1:32
    birleştirilip uzaya fırlatılabilirdi.
  • 1:32 - 1:36
    Kendine yeten bu makineler orada
    uzaktaki gezegenlere iniş yapacaktı.
  • 1:36 - 1:40
    Ardından mevcut kaynakları
    çıkaracak ve enerji elde edip
  • 1:40 - 1:43
    kopyalarını yaratacaktır.
  • 1:43 - 1:45
    Onları da en yakın gezegene fırlatacak
  • 1:45 - 1:46
    ve döngüyü sürdürecektir.
  • 1:46 - 1:49
    Sonuç milyonlarca uzay
    aracının yaratılması ve
  • 1:49 - 1:54
    bir kâse suya bırakılmış mürekkep gibi
    evrene yayılması olacaktır.
  • 1:54 - 1:58
    Bilim adamları sayıları işledi ve tek bir
    von Neuman makinesinin,
  • 1:58 - 2:00
    ışık hızının %5'i hızda ilerleyerek,
  • 2:00 - 2:06
    4 milyon ya da daha azı sürede galaksimiz
    boyunca kopyalanabileceğini buldu.
  • 2:06 - 2:08
    Bu uzun bir zaman gibi gelebilir
  • 2:08 - 2:12
    ama evrenimizin 14 milyar yıl yaşında
    olduğunu düşündüğünüzde,
  • 2:12 - 2:14
    kozmik ölçekte, inanılmaz hızlıdır-
  • 2:14 - 2:20
    tüm yıl içinde yaklaşık
    2,5 saate eşdeğerdir.
  • 2:20 - 2:23
    Von Neuman makinelerini yaratmak
    bizim henüz sahip olmadığımız birkaç
  • 2:23 - 2:25
    teknolojiye ihtiyaç duyar,
  • 2:25 - 2:27
    gelişmiş yapay zekâ,
  • 2:27 - 2:29
    minyatürleştirme
  • 2:29 - 2:31
    ve daha iyi tahrik sistemleri.
  • 2:31 - 2:34
    Gerçek insanları galaksiye yaymak için
    onları kullanmak isteseydik,
  • 2:34 - 2:37
    başka bir teknolojik sıçrayışa daha
    ihtiyaç duyardık -
  • 2:37 - 2:42
    yapay yaşamsal organizma
    ve beden üretebilmek için
  • 2:42 - 2:45
    işlenmemiş elementleri
    ve genetik bilgiyi kullanmak.
  • 2:45 - 2:47
    Yine de geçen milyar yıl içinde
  • 2:47 - 2:50
    bir uzaylı uygarlığı böyle
    bir makine yarattıysa
  • 2:50 - 2:53
    ve bize doğru çoğalarak
    gelmeye ayarladıysa
  • 2:53 - 2:56
    galaksimiz şimdiye kadar
    onlarla dolmuştur.
  • 2:56 - 2:59
    Peki o zaman tüm bu makineler nerede?
  • 2:59 - 3:01
    Carl Sagan gibi bazı astronomlar
  • 3:01 - 3:06
    zeki uzaylıların kendini kopyalayan
    makineler yapmayacağını söyler.
  • 3:06 - 3:08
    Bunlar kontrolden çıkabilir,
  • 3:08 - 3:12
    kopyalanmaya devam etmek için gezegenleri
    çekirdeklerine kadar yok edebilir.
  • 3:12 - 3:14
    Diğerleri de makinelerin yokluğunu
  • 3:14 - 3:17
    zeki uzaylı uygarlıkların var
    olmadığının kanıtı olarak görür
  • 3:17 - 3:22
    ya da gerekli teknoloji geliştiremeden
    galaksiden silinmiş olabilirler.
  • 3:22 - 3:25
    Ama bunların hiçbiri insanları
    ya orada olsalardı
  • 3:25 - 3:27
    diye hayal etmekten alıkoyamadı.
  • 3:27 - 3:29
    Bilim kurgu yazarı David Brin,
  • 3:29 - 3:33
    birçok farklı von Neuman makinesinin
    var olduğu ve eşzamanlı çoğaldığı
  • 3:33 - 3:35
    bir evren hakkında yazar.
  • 3:35 - 3:38
    Bazıları genç uygarlıkları
    karşılamak için, diğerleri de
  • 3:38 - 3:42
    yer tespit etmek, tehdit oluşturmadan
    yok etmek için tasarlanmıştır.
  • 3:42 - 3:45
    Aslında Brin'in hikâyesi "Lungfish"de,
  • 3:45 - 3:50
    bazı von Neuman makineleri şu anda
    dünyayı yakından izliyor ve
  • 3:50 - 3:53
    bizim belli bir kültür seviyesine
    ulaşmamızı bekliyorlar.
  • 3:53 - 3:56
    Ardından hamlelerini yapacaklar.
  • 3:56 - 3:59
    Şimdilik tüm sahip olduğumuz
    merak ve teori.
  • 3:59 - 4:01
    Ama gelecek sefer gece gökyüzünü izlerken
  • 4:01 - 4:04
    milyarlarca kendini kopyalayan makinenin
  • 4:04 - 4:10
    şu anda galaksimizdeki yıldızlar arasından
    ilerliyor olabileceğini düşünün.
  • 4:10 - 4:13
    Eğer varlarsa aralarından biri
    eninde sonunda Dünya'ya inecektir
  • 4:13 - 4:17
    ya da belki, evet belki
    çoktan buradadırlar.
Title:
İnsan uygarlığı tüm galaksiye yayılabilir mi? - Roey Tzezana
Speaker:
Roey Tzezana
Description:

Dersin tamamı için: http://ed.ted.com/lessons/could-human-civilization-spread-across-the-whole-galaxy-roey-tzezana

İnsan uygarlıği sonunda tüm Samanyolu Galaksisi'ne yayılabilir mi? Oradaki milyarlarca yıldız sistemine koloni kurmak için küçük mavi gezegenimizin ötesine geçebilir miyiz? Bu sorular epey ürkütücü ama teorik cevapları, aslında on yıllar önce öne sürüldü. Roey Tzezana kavramsal von Neuman makinesini anlatıyor.

Ders Roey Tzezana, animasyon Eoin Duffy tarafından hazırlandı.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:34

Turkish subtitles

Revisions