Return to Video

چه چیزی سل را به عفونی ترین قاتل جهان تبدیل می‌کند؟ - ملوین سانیکاس

  • 0:08 - 0:14
    درسال ۲۰۰۸. باستانشناسان دو اسکلت ۹,۰۰۰
    ساله کشف کردند.
  • 0:14 - 0:18
    هیچ راه قطعی برای دانستن این که چه عاملی
    این مردم باستانی را کشته است وجود ندارد،
  • 0:18 - 0:24
    اما میدانیم که استخوانهای آنها توسط
    یک باکتری کاملاً آشنا آلوده شده بود.
  • 0:24 - 0:28
    یونانیان باستان اثرات ویرانگر آن را
    با نام فتزیس میشناختند:
  • 0:28 - 0:34
    سرخپوستان آن را چاکی و
    انگلیسیها آن را توبرکلوزیس نامیدند.
  • 0:34 - 0:37
    امروزه، سل، یا TB،
  • 0:37 - 0:40
    هنوز یکی از بزرگترین قاتلان
    عفونی جهان است.
  • 0:40 - 0:45
    و باعث مرگ بیشتر از مالاریا یا حتی HIV
    و ایدز میشود.
  • 0:45 - 0:51
    اما این بیماری دقیقاً چیست و چگونه این
    پاتوژن تا مدتها مقاومت کرده است؟
  • 0:51 - 0:57
    عموما، باکتریهای سل، مایکوباکتریوم
    توبرکلوزیس، از هوا منتقل میشوند.
  • 0:57 - 1:01
    آنها با سفر به به راههای هوایی ما،
    ریههای ما را آلوده میسازند.
  • 1:01 - 1:05
    اینجا، سلولهای ایمنی به نام ماکروفاژها
    به محل عفونت هجوم میبرند،
  • 1:05 - 1:10
    و سعی در جذب و تجزیه مهاجمان
    باکتریایی دارند.
  • 1:10 - 1:14
    در بسیاری از موارد، این پاسخ برای از
    بین بردن باکتریها کافی است.
  • 1:14 - 1:16
    اما در افراد با سایر شرایط پزشکی -
  • 1:16 - 1:21
    اعم از سوء تغذیه و HIV تا دیابت و بارداری
  • 1:21 - 1:26
    - پاسخ ایمنی ممکن است به اندازه کافی
    برای از بین بردن متجاوز قوی نباشد.
  • 1:26 - 1:32
    در این صورت، مایکوباکتریوم توبرکلوزیس
    در آن ماکروفاژها تولید مثل میکند،
  • 1:32 - 1:35
    و در بافت اطراف ریه کلونی تشکیل میدهد.
  • 1:35 - 1:37
    مادامی که آنها سلولهای بیشتری
    را آلوده میکنند،
  • 1:37 - 1:42
    باکتریها از آنزیمهای تخریب کننده سلول
    بهره برده تا بافت آلوده را نابود کنند.
  • 1:42 - 1:47
    که باعث ایجاد درد قفسه سینه، و
    سرفه خونی بیماران می شوند.
  • 1:47 - 1:50
    آسیب به ریهها منجر به محرومیت
    اکسیژن میشود.
  • 1:50 - 1:53
    این جریانی از تغییرات هورمونی است -
  • 1:53 - 1:57
    که شامل کاهش اشتها و تولید آهن است.
  • 1:57 - 2:00
    از اینجا، میکروبها میتوانند به
    سیستم اسکلتی گسترش یابند.
  • 2:00 - 2:03
    و باعث کمر درد و مشکل حرکتی شوند:
  • 2:03 - 2:06
    در ادامه به کلیهها و رودهها،
    باعث درد شکم میشود.
  • 2:06 - 2:11
    و به مغز، باعث سردرد و حتی
    اختلال آگاهی میشود.
  • 2:11 - 2:14
    این علائم تصویر کلاسیک سل را ایجاد میکند:
  • 2:14 - 2:19
    کاهش وزن، تک سرفه، سرفه خونین و پوست خشک.
  • 2:19 - 2:23
    این ظاهر وحشتناک سل را به
    عنوان"طاعون سفید"
  • 2:23 - 2:26
    در دوره ویکتوریا انگلیس معرفی کرد.
  • 2:26 - 2:30
    در این دوره، سل یک بیماری"عاشقانه"
    به حساب میآمد،
  • 2:30 - 2:34
    زیرا تمایل داشت تا هنرمندان و شاعران آسیب
    دیده فقر را تحت تأثیر قرار دهد-
  • 2:34 - 2:36
    افرادی با سیستم ایمنی ضعیفتر.
  • 2:36 - 2:43
    علائم بیرونی سل حتی به اسطوره محبوب
    خون آشام کمک کرده است.
  • 2:43 - 2:48
    علی رغم - یا شاید به دلیل این موارد کمتر
    از نگرانیهای علمی
  • 2:48 - 2:53
    این دوره همچنین اولین اقدامات در
    زمینه درمان سل را نشان داد.
  • 2:53 - 2:56
    در سال ۱۸۸۲، پزشک آلمانی رابرت کخ
  • 2:56 - 2:59
    منشأ باکتریایی این بیماری را شناسایی کرد.
  • 2:59 - 3:04
    ۱۳ سال بعد، ویلهلم رونتگن فیزیکدان،
    پرتو ایکس را کشف کرد.
  • 3:04 - 3:10
    که به پزشکان این امکان را میداد تا پیشرفت
    آنرا در بدن تشخیص داده و پیگیری کنند.
  • 3:10 - 3:14
    این تکنیکها به محققان اجازه میدهد تا
    واکسنهای قابل اعتماد و مؤثری را تهیه کنند
  • 3:14 - 3:18
    ابتدا برای آبله، و دوباره در سال ۱۹۲۱،
  • 3:18 - 3:23
    هنگامی که دانشمندان واکسن BCG را برای
    مبارزه با سل تهیه کردند.
  • 3:23 - 3:28
    این پیشرفتها زمینه رابرای آنتی بیوتیکهای
    مدرنی فراهم کرده است-
  • 3:28 - 3:31
    که در حال حاضر بهترین و موثرترین
    درمانهای سل است
  • 3:31 - 3:36
    اما، آنتی بیوتیکها نتوانستند به یک عارضه
    مهم تشخیصی بپردازند:
  • 3:36 - 3:42
    حدود ۹۰% از مبتلایان به سل علائمی
    نشان نمیدهند.
  • 3:42 - 3:47
    در این عفونتهای نهفته، باکتری سل
    ممکن است غیرفعال باشد،
  • 3:47 - 3:52
    هنگامی که سیستم ایمنی بدن برای دفاع
    بسیار ضعیف باشد، فعال میشود.
  • 3:52 - 3:55
    این تشخیص سل را بسیار دشوارتر میکند.
  • 3:55 - 3:57
    و حتی در صورت شناسایی صحیح،
  • 3:57 - 4:00
    درمانهای سنتی میتواند تا ۹ ماه طول بکشد.
  • 4:00 - 4:05
    که به داروهای متعدد نیاز دارد
    و پتانسیل بالایی برای عوارض جانبی دارد.
  • 4:05 - 4:08
    این امر مردم را از اتمام کامل دوره
    منصرف میکند،
  • 4:08 - 4:13
    و درمان جزئی باعث میشود باکتریها
    در مقابل این داروها مقاومت کنند.
  • 4:13 - 4:17
    امروزه این بیماری در ۳۰ کشور
    جهان شایع است،
  • 4:17 - 4:20
    که بیشتر آنها با بحرانهای بهداشتی
    دیگری روبرو هستند
  • 4:20 - 4:24
    که سل را تشدید میکند و باعث بروز
    موارد نهفته میشود.
  • 4:24 - 4:29
    بدتر از همه، دسترسی به درمان در بسیاری
    از این کشورها دشوار است.
  • 4:29 - 4:33
    ننگ نسبت به سل میتواند مردم را از گرفتن
    حمایت مورد نیازشان منصرف کند.
  • 4:33 - 4:37
    کارشناسان بهداشت موافق هستند که ما نیاز
    به تشخیص بهتر،
  • 4:37 - 4:42
    آنتی بیوتیکهای سریع تر
    و واکسنهای موثرتر داریم.
  • 4:42 - 4:47
    محققان قبلاً آزمایش ادرار را توسعه دادند
    که منجر به نتیجه در ۱۲ ساعت میشود.
  • 4:47 - 4:53
    همچنین معالجه جدید دهانی است که
    میتواند زمان درمان را ۷۵% کاهش دهد.
  • 4:53 - 4:55
    امیدوارم با چنین پیشرفتهایی،
  • 4:55 - 5:00
    در نهایت بتوانیم سل را منحصراً عاملی
    در گذشته بدانیم.
Title:
چه چیزی سل را به عفونی ترین قاتل جهان تبدیل می‌کند؟ - ملوین سانیکاس
Speaker:
ملوین سانیکاس
Description:

در سال ۲۰۰۸، دو اسکلت ۹,۰۰۰ ساله کشف شدند که استخوان‌هایشان با باکتری های آشنا آلوده شده بودند. یونانیان باستان اثرات آن را به فتیزیس می‌شناختند: سرخپوستان آن را چاکی آنکای می‌نامیدند: و امروزه آن را توبرکلوزیس می‌نامیم، یا TB. سل هنوز هم یکی از آلوده‌ترین قاتلان جهان است، که باعث مرگ بیشتر از مالاریا یا حتی HIV می‌شود.چطور اینقدر مقاومت کرده است؟ ملوین سانیکاس تحقیق می‌کند.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:01

Persian subtitles

Revisions