Những tác động tích cực của việc tập thể dục đối với não bộ
-
0:01 - 0:05Bạn nghĩ sao nếu tôi nói cho bạn
một điều bạn có thể làm ngay bây giờ -
0:05 - 0:09để thay đổi tích cực và tức thời
cho bộ não, -
0:09 - 0:12tâm trạng và sự tập trung của bạn?
-
0:12 - 0:18Và nếu tôi cho bạn biết tác dụng đó
có thể kéo dài -
0:18 - 0:20và bảo vệ não bạn khỏi những chứng bệnh
-
0:20 - 0:24như trầm cảm, bệnh Alzheimer
hoặc mất trí. -
0:24 - 0:26Bạn sẽ làm chứ?
-
0:26 - 0:27Tốt!
-
0:27 - 0:32Tôi đang nói về hiệu quả mạnh mẽ
của hoạt động thể chất. -
0:32 - 0:34Đó là chỉ đơn giản vận động cơ thể thôi
-
0:34 - 0:39sẽ được những hiệu quả lập tức, kéo dài,
bảo vệ não bạn. -
0:40 - 0:42Và nó có thể kéo dài
đến hết cuộc đời bạn. -
0:42 - 0:45Vì vậy điều tôi muốn làm hôm nay
là kể cho các bạn một câu chuyện -
0:45 - 0:49về việc làm thế nào tôi đã dùng hiểu biết
sâu của mình về thần kinh học -
0:49 - 0:51với vai trò là một giáo sư
thần kinh học -
0:51 - 0:54để tự làm một thử nghiệm trên chính mình.
-
0:54 - 0:57Trong đó tôi khám phá ra
nền tảng khoa học giải thích -
0:57 - 1:01vì sao hoạt động thể chất
có tác động biến đổi lớn nhất -
1:01 - 1:03mà bạn có thể làm cho não của mình
ngay hôm nay. -
1:03 - 1:07Là một nhà thần kinh học,
tôi biết rằng bộ não của chúng ta -
1:07 - 1:10thứ trong đầu chúng ta hiện giờ,
-
1:10 - 1:15chính là cấu trúc phức tạp bậc nhất
mà con người biết đến. -
1:15 - 1:18Nhưng nói về bộ não nãy giờ rồi,
-
1:18 - 1:20giờ chúng ta hãy xem nó.
-
1:20 - 1:23Đây là một bộ não thật được bảo quản.
-
1:23 - 1:27Có hai vùng quan trọng
mà chúng ta sẽ nói hôm nay. -
1:27 - 1:31Thứ nhất là vùng vỏ não trước,
ngay sau trán của bạn, -
1:31 - 1:37quan trọng cho những thứ như đưa ra
quyết định, tập trung, chú ý và tính cách. -
1:37 - 1:42Vùng quan trọng thứ hai nằm trong
thuỳ thái dương, ở ngay đây. -
1:42 - 1:45Bạn có hai thuỳ thái dương trong bộ não,
bên phải và bên trái, -
1:45 - 1:47và sâu bên trong thuỳ thái dương
là một cấu trúc chính -
1:47 - 1:49thiết yếu cho khả năng
-
1:49 - 1:54hình thành và lưu giữ trí nhớ dài hạn
cho thực tế và sự kiện. -
1:54 - 1:57Cấu trúc đó được gọi là
hồi hải mã. -
1:57 - 2:00Tôi luôn bị mê hoặc
bởi hồi hải mã. -
2:01 - 2:05Làm thế nào một sự kiện
chỉ xảy ra trong chớp mắt, -
2:05 - 2:08như là nụ hôn đầu tiên,
-
2:08 - 2:11hay khoảnh khắc đứa con
đầu tiên ra đời, -
2:11 - 2:14có thể tạo thành một ký ức
làm thay đổi não của bạn, -
2:14 - 2:17tồn tại suốt cuộc đời?
-
2:17 - 2:19Đó là điều mà tôi muốn hiểu được.
-
2:19 - 2:24Tôi từng muốn ghi lại
hoạt động của những tế bào não độc lập -
2:24 - 2:25trong hồi hải mã
-
2:25 - 2:28khi người bệnh đang
hình thành ký ức mới. -
2:28 - 2:33Và thử nghiệm rồi giải mã xem làm thế nào
những chớp sáng từ hoạt động điện, -
2:33 - 2:36do các nơ-ron giao tiếp với nhau,
-
2:36 - 2:41làm sao những chớp sáng ấy khiến chúng ta
tạo ra được một ký ức mới hoặc không. -
2:41 - 2:44Nhưng vài năm trước đây, tôi đã làm
một việc bất thường trong khoa học. -
2:44 - 2:46Là một giáo sư về thần kinh học,
-
2:46 - 2:50tôi đã quyết định chuyển hướng hoàn toàn
nghiên cứu của mình. -
2:51 - 2:55Bởi vì tôi đã gặp một thứ rất tuyệt vời
-
2:55 - 2:58có tiềm năng thay đổi
rất nhiều cuộc đời -
2:58 - 3:00khiến tôi phải nghiên cứu nó.
-
3:00 - 3:06Tôi đã khám phá và trải nghiệm hiệu quả
thay đổi bộ não của việc tập thể dục. -
3:06 - 3:10Và tôi đã trải qua nó một cách
hoàn toàn bất ngờ. -
3:10 - 3:13Thực ra tôi đã ở đỉnh cao
của các nghiên cứu về trí nhớ lúc đó -
3:13 - 3:15số liệu được thu về,
-
3:15 - 3:19tôi được biết đến trong ngành của mình
nhờ tất cả các nghiên cứu này. -
3:20 - 3:24Mọi thứ lẽ ra đã rất tuyệt.
Về mặt khoa học, nó đã rất tuyệt. -
3:24 - 3:28Nhưng rồi khi tôi bước ra
khỏi cửa phòng thí nghiệm, -
3:28 - 3:30Tôi chợt nhận ra một điều.
-
3:30 - 3:31Tôi không có cuộc sống ngoài đời.
-
3:31 - 3:34Tôi đã dành quá nhiều thời gian
lắng nghe những tế bào não đó -
3:34 - 3:36trong một căn phòng tối, một mình.
-
3:36 - 3:37(Cười)
-
3:37 - 3:40Tôi chẳng di chuyển cơ thể
của mình chút nào. -
3:40 - 3:42Tôi tăng 25 pound.
-
3:42 - 3:45Thực ra, tôi đã mất nhiều năm
mới nhận ra được điều đó, -
3:45 - 3:47Tôi thật khổ sở
-
3:47 - 3:48Lẽ ra tôi không phải khổ sở.
-
3:48 - 3:53Và tôi thực hiện một chuyến chèo thuyền
trên sông, một mình, vì tôi chả có ai. -
3:53 - 3:54Rồi tôi quay lại,
-
3:54 - 3:55(Cười)
-
3:55 - 3:58và nghĩ: "Trời ơi, mình là người
yếu đuối nhất trong chuyến dã ngoại đó." -
3:58 - 4:00Và tôi trở về với một nhiệm vụ,
-
4:00 - 4:03tôi nhủ: "Mình sẽ không bao giờ
là người yếu đuối nhất -
4:03 - 4:05trong một chuyến dã ngoại như vậy nữa."
-
4:05 - 4:07Đó là động lực khiến tôi đi tập gym.
-
4:07 - 4:10Tôi tập trung tính cách hạng A của mình
-
4:10 - 4:13vào việc tham gia tất cả
các lớp trong phòng gym. -
4:13 - 4:15Tôi thử mọi thứ.
-
4:15 - 4:19Tôi vào lớp kickbox, nhảy,
yoga, bước theo nhịp, -
4:19 - 4:21ban đầu thực sự rất khó khăn.
-
4:21 - 4:26Nhưng điều tôi để ý là sau mỗi
buổi tập vã mồ hôi mà tôi thử, -
4:26 - 4:30tôi đã có thêm tâm trạng tốt
và thêm năng lượng. -
4:30 - 4:33Và điều đó là thứ làm tôi
tiếp tục đến phòng tập. -
4:33 - 4:35Tôi đã thấy mạnh mẽ hơn.
-
4:35 - 4:39Tôi bắt đầu thấy tốt hơn,
tôi thậm chí còn giảm đi 25 pound. -
4:39 - 4:45Bây giờ, tua nhanh qua một năm rưỡi
thường xuyên tập chương trình thể dục này. -
4:45 - 4:48tôi nhận ra có gì đó đã thực sự làm tôi
phải ngồi xuống và ghi chú lại. -
4:48 - 4:51Tôi đang ngồi ở bàn làm việc,
viết giấy xin tài trợ nghiên cứu -
4:51 - 4:53thì một ý nghĩ xoẹt qua đầu,
-
4:53 - 4:56điều mà tôi chưa bao giờ nghĩ đến.
-
4:56 - 4:58Suy nghĩ đó là:
-
4:58 - 5:01"Chà, việc viết thư xin tài trợ đang
có vẻ suôn sẻ." -
5:01 - 5:03Và tất cả các nhà khoa học --
-
5:03 - 5:03(Cười)
-
5:03 - 5:06vâng, tất cả các nhà khoa học
luôn cười khi tôi nói thế, -
5:06 - 5:08vì viết thư xin tài trợ
không bao giờ suôn sẻ. -
5:08 - 5:11Nó rất khó. Bạn luôn vò đầu bứt tai,
-
5:11 - 5:14cố gắng ra được ý tưởng đáng giá triệu đô.
-
5:14 - 5:17Nhưng tôi nhận ra rằng thư xin tài trợ đó
đang suôn sẻ, -
5:17 - 5:22bởi vì tôi có thể tập trung và duy trì
sự tập trung của mình -
5:22 - 5:24lâu hơn trước đây.
-
5:24 - 5:29Và trí nhớ dài hạn của tôi - thứ tôi
nghiên cứu trong phòng thí nghiệm của mình -
5:29 - 5:32dường như đã trở nên tốt hơn.
-
5:32 - 5:34Đó là lúc tôi kết nối sự việc lại.
-
5:34 - 5:39Có thể tất cả bài tập thể dục mà tôi
tổng hợp và đưa vào cuộc sống của tôi -
5:39 - 5:40đang thay đổi bộ não mình.
-
5:40 - 5:43Có thể tôi đã làm một thí nghiệm trên
chính mình mà không nhận ra. -
5:43 - 5:45Vì thế, là một nhà thần kinh học tò mò,
-
5:45 - 5:49tôi nghiên cứu tài liệu để xem
có thể tìm thấy gì về thứ chúng ta đã biết -
5:49 - 5:51về hiệu quả của việc tập thể dục
lên bộ não. -
5:51 - 5:55Và thứ tôi tìm thấy thật thú vị
và là một nghiên cứu đang phát triển -
5:55 - 5:59nó chỉ ra tất cả những thứ tôi nhận ra
với chính bản thân mình: -
5:59 - 6:04tâm trạng tốt hơn, năng lượng nhiều hơn,
trí nhớ tốt hơn, tập trung hơn. -
6:04 - 6:06Tôi càng học nhiều,
-
6:06 - 6:09càng nhận ra tập thể dục hiệu quả
mạnh mẽ đến thế nào. -
6:09 - 6:12Điều đó cuối cùng dẫn tôi đến
quyết định lớn -
6:12 - 6:16là chuyển hướng nghiên cứu hoàn toàn.
-
6:16 - 6:21Và bây giờ, sau nhiều năm
thực sự tập trung vào câu hỏi này, -
6:21 - 6:24tôi đã có được kết luận như sau:
-
6:24 - 6:27vận động cơ thể chính là thứ
giúp thay đổi nhiều nhất -
6:27 - 6:30mà bạn có thế làm cho bộ não
của mình hôm nay -
6:30 - 6:32bởi ba lý do sau đây.
-
6:32 - 6:36Thứ nhất: nó có những ảnh hưởng
lập tức đến não của bạn. -
6:36 - 6:38Mỗi bài thể dục bạn tập
-
6:38 - 6:41sẽ lập tức tăng nồng độ
các chất dẫn truyền thần kinh -
6:41 - 6:45như dopamine, serotonin và noradrenaline
-
6:45 - 6:48khiến bạn phấn chấn
ngay sau bài tập đó, -
6:48 - 6:50y như điều tôi đang cảm nhận.
-
6:50 - 6:53Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy
rằng mỗi bài tập -
6:53 - 6:56có thể tăng khả năng
thay đổi và tập trung sự chú ý, -
6:56 - 7:00và sự cải thiện về tập trung đó
sẽ kéo dài ít nhất hai tiếng. -
7:00 - 7:02Và cuối cùng, các nghiên cứu
đã chỉ ra rằng -
7:02 - 7:05mỗi bài tập sẽ tăng
khả năng phản xạ của bạn -
7:05 - 7:06có nghĩa là
-
7:06 - 7:09bạn sẽ trở nên nhanh hơn
để chụp kịp ly Starbucks -
7:09 - 7:11đang rơi khỏi quầy tính tiền,
-
7:11 - 7:13điều này rất, rất quan trọng.
-
7:13 - 7:14(Cười)
-
7:14 - 7:19Nhưng những tác động tức thì đó là
tạm thời, chúng giúp bạn lập tức. -
7:19 - 7:21Thứ bạn cần làm là như những gì
tôi đã làm, -
7:21 - 7:25đó là thay đổi chế độ tập luyện,
tăng cường chức năng tim mạch, -
7:25 - 7:27để có được hiệu quả lâu dài.
-
7:27 - 7:29Những hiệu quả này lâu dài
-
7:29 - 7:34vì tập thể dục thực sự
thay đổi cấu trúc bộ não, -
7:34 - 7:36về sinh lý học và chức năng.
-
7:36 - 7:40Hãy bắt đầu với phần não
ưa thích của tôi, hồi hải mã. -
7:40 - 7:41Hồi hải mã --
-
7:42 - 7:46hay thực ra là tập thể dục
sản sinh ra những tế bào não mới, -
7:46 - 7:51những tế bào não mới trong hồi hải mã,
thực sự gia tăng kích thước, -
7:51 - 7:55cũng như tăng trí nhớ dài hạn
của bạn, -
7:55 - 7:58bao gồm cả bạn và tôi.
-
7:58 - 8:02Thứ hai: điều được khám phá thường thấy
trong nghiên cứu thần kinh học, -
8:02 - 8:05bằng các hiệu quả của việc
tập thể dục lâu dài, -
8:05 - 8:09là việc tăng khả năng chú ý phụ thuộc vào
phần vỏ não trước của bạn. -
8:09 - 8:12Bạn không chỉ có được
sự tập trung và chú ý tốt hơn, -
8:12 - 8:15mà kích cỡ của hồi hải mã
cũng tăng lên thêm. -
8:15 - 8:20Và cuối cùng, tập thể dục không chỉ có
tác động tức thời lên tâm trạng -
8:20 - 8:22mà những thứ đó còn tồn tại
một thời gian dài. -
8:22 - 8:28Bạn sẽ có được sự gia tăng bền vững
các chất dẫn truyền thần kinh tích cực ấy. -
8:28 - 8:33Nhưng thực ra, thứ biến đổi nhiều nhất
mà hoạt động thể chất mang lại -
8:33 - 8:36là hiệu quả bảo vệ bộ não của bạn.
-
8:36 - 8:39Ở đây các bạn có thể nghĩ
về bộ não như một thứ cơ bắp. -
8:39 - 8:40Bạn càng tập luyện nhiều,
-
8:40 - 8:45hồi hải mã và vỏ não trước
càng to và mạnh hơn. -
8:45 - 8:47Tại sao điều đó lại quan trọng?
-
8:47 - 8:50Bởi vì vỏ não trước và hồi hải mã
-
8:50 - 8:56là hai vùng nhạy cảm nhất với
các bệnh thoái hoá thần kinh -
8:56 - 8:59và suy giảm nhận thức bình thường
theo tuổi tác. -
8:59 - 9:02Vì vậy nhờ tăng cường tập thể dục
suốt đời, -
9:02 - 9:05bạn sẽ không chữa chứng mất trí
hay bệnh Alzheimer, -
9:05 - 9:08nhưng điều bạn sẽ làm là tạo ra
-
9:08 - 9:11hồi hải mã và vỏ não trước trán
lớn nhất, mạnh nhất -
9:11 - 9:16để chúng có thể làm các bệnh tật đó
mất thời gian lâu hơn mới gây hậu quả. -
9:16 - 9:18Do đó, bạn có thể nghĩ hoạt động thể chất
-
9:18 - 9:24giống như bảo hiểm y tế
cho bộ não của bạn vậy. -
9:24 - 9:28Nó thậm chí còn tuyệt hơn,
bởi vì nó miễn phí. -
9:28 - 9:31Giờ thì tới lúc mà mọi người sẽ nói:
-
9:31 - 9:33"Nghe thật thú vị, Wendy,
-
9:33 - 9:36nhưng tôi thực sự chỉ muốn
biết một điều. -
9:36 - 9:39Đó là, hãy cho tôi biết
khối lượng tập luyện ít nhất -
9:39 - 9:42mà tôi cần để có được tất cả
những thay đổi đó." -
9:42 - 9:42(Cười)
-
9:42 - 9:45Vậy nên tôi sẽ nói cho bạn biết
câu trả lời cho câu hỏi đó. -
9:45 - 9:50Đầu tiên, tin tốt là: bạn không cần phải
là một vận động viên ba môn phối hợp. -
9:50 - 9:54Nguyên tắc chung là bạn cần tập thể dục
ba tới bốn lần một tuần -
9:54 - 9:57ít nhất là 30 phút một lần tập,
-
9:58 - 10:00và bạn cần đưa bài tập
thể dục nhịp điệu vào. -
10:00 - 10:02Điều đó làm nhịp tim tăng lên.
-
10:02 - 10:05Và tin tốt là, bạn không cần phải
đi tới phòng tập -
10:05 - 10:07để trở thành thành viên
một phòng tập đắt tiền. -
10:07 - 10:11Chỉ cần thêm một vòng đi bộ quanh khối nhà
trong phiên tập đi bộ nhanh của bạn. -
10:11 - 10:13Nếu bạn thấy cầu thang -- leo cầu thang.
-
10:13 - 10:17Việc hút bụi cũng tốt như bài
thể dục nhịp điệu -
10:17 - 10:19mà bạn học ở phòng tập.
-
10:19 - 10:24Thế là tôi từ người đi tiên phong
về trí nhớ -
10:24 - 10:26thành người khám phá việc vận động cơ thể.
-
10:26 - 10:29Từ việc đi vào các hoạt động
sâu bên trong của bộ não, -
10:29 - 10:34đến việc cố gắng tìm hiểu vì sao tập
thể dục có thể tăng cường chức năng não, -
10:34 - 10:37và mục tiêu của tôi trong phòng
nghiên cứu hiện giờ -
10:37 - 10:40là vượt khỏi quy luật mà tôi
vừa cho bạn biết -- -
10:40 - 10:42ba đến bốn lần một tuần, 30 phút.
-
10:42 - 10:47Tôi muốn hiểu được kế hoạch
luyện tập tối ưu -
10:47 - 10:51cho bạn, ở độ tuổi của bạn,
với tình trạng sức khoẻ của bạn, -
10:51 - 10:53với thông tin gen di truyền của bạn,
-
10:53 - 10:57để tối đa hoá hiệu quả của việc
tập thể dục hôm nay -
10:57 - 11:02và cũng để phát triển và bảo vệ
bộ não của bạn tốt nhất -
11:02 - 11:04cho phần đời còn lại của bạn.
-
11:04 - 11:08Nhưng nói tập thì dễ,
tập thật mới khó. -
11:08 - 11:12Vậy nên tôi xin dùng năng lực của mình với
tư cách là một huấn luyện viên có bằng cấp -
11:12 - 11:13để đề nghị các bạn đứng lên.
-
11:13 - 11:15(Cười)
-
11:15 - 11:17Chúng ta sẽ tập thể dục một phút thôi.
-
11:17 - 11:21Nó là trò gọi-và-thưa, chỉ cần làm
những gì tôi làm, nói những gì tôi nói, -
11:21 - 11:24và đảm bảo là bạn không đấm vào
người bên cạnh, được chứ? -
11:24 - 11:25Nhạc lên!
-
11:25 - 11:27(Nhạc hào hứng)
-
11:27 - 11:31Năm, sáu, bảy, tám,
phải, trái, phải, trái. -
11:31 - 11:36Và tôi nói, tôi khỏe mạnh.
-
11:36 - 11:37Tới lượt bạn.
-
11:37 - 11:40[Khán giả]: Tôi khỏe mạnh
-
11:40 - 11:44Các bạn nữ, tôi mạnh như Wonder Woman.
-
11:44 - 11:45Tới lượt bạn!
-
11:45 - 11:48[Khán giả]: Tôi mạnh như Wonder Woman.
-
11:48 - 11:51Động tác mới -- đánh từ dưới lên,
phải và trái. -
11:51 - 11:55Tôi thấy hào hứng.
Các bạn nói đi! -
11:55 - 11:58[Khán giả]: Tôi thấy hào hứng.
-
11:58 - 12:02Động tác cuối -- kéo nó xuống,
phải và trái, phải và trái. -
12:02 - 12:07Tôi nói, tôi đang bùng cháy!
Các bạn nói nào. -
12:07 - 12:10[Khán giả]: Tôi đang bùng cháy.
-
12:10 - 12:13Xong rồi. Làm tốt lắm!
-
12:13 - 12:18(Vỗ tay)
-
12:18 - 12:20Cảm ơn các bạn.
-
12:20 - 12:22Tôi muốn để lại cho bạn
một suy nghĩ cuối cùng. -
12:22 - 12:26Đó là, đem hoạt động thể chất
vào cuộc sống của bạn -
12:26 - 12:31không chỉ giúp bạn có cuộc sống hạnh phúc,
được bảo vệ tốt hơn hôm nay, -
12:31 - 12:36mà nó còn bảo vệ bộ não bạn
khỏi những bệnh nan y. -
12:36 - 12:41Và theo cách này nó sẽ thay đổi
chiều hướng cuộc sống của bạn -
12:41 - 12:42trở nên tốt hơn.
-
12:42 - 12:43Cảm ơn các bạn rất nhiều.
-
12:43 - 12:46(Vỗ tay)
-
12:46 - 12:48Cảm ơn các bạn.
-
12:48 - 12:50(Vỗ tay)
- Title:
- Những tác động tích cực của việc tập thể dục đối với não bộ
- Speaker:
- Wendy Suzuki
- Description:
-
more » « less
Bạn có thể làm gì ngay hôm nay để giúp thay đổi não bộ một cách rõ rệt nhất? Tập thể dục! Đó là lời khuyên của nhà thần kinh học Wendy Suzuki. Hãy hứng khởi đi tới phòng gym sau khi nghe Suzuki trình bày khía cạnh khoa học giải thích vì sao hoạt động thể chất thúc đẩy tâm trạng, trí nhớ của bạn và bảo vệ bộ não của bạn khỏi những bệnh thoái hoá thần kinh như Alzheimer.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 13:02
|
Thu Ha Tran approved Vietnamese subtitles for The brain-changing benefits of exercise | |
|
Thu Ha Tran edited Vietnamese subtitles for The brain-changing benefits of exercise | |
| Thai Phan accepted Vietnamese subtitles for The brain-changing benefits of exercise | ||
| Thai Phan edited Vietnamese subtitles for The brain-changing benefits of exercise | ||
| Thai Phan edited Vietnamese subtitles for The brain-changing benefits of exercise | ||
| Thu Do edited Vietnamese subtitles for The brain-changing benefits of exercise | ||
| Thu Do edited Vietnamese subtitles for The brain-changing benefits of exercise | ||
| Thu Do edited Vietnamese subtitles for The brain-changing benefits of exercise |
