အရက်ကြောင့် ကျုပ်တို့ အရက်မူးရတာ ဘာကြောင့်လဲ - Judy Grisel
-
0:07 - 0:12အီသနော ဆိုတဲ့ မော်လီကျူးကို သေးငယ်ကြတဲ့
ကာဗွန်အက်တမ် အနည်းငယ်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားပြီး -
0:12 - 0:15အရက်မူးခြင်းရဲ့ အကြောင်းရင်းပါ။
-
0:15 - 0:18မကြာခဏဆိုသလို အရက်လို ခေါ်လေ့ရှိကြတဲ့
-
0:18 - 0:21အီသနောဟာ အရက်ယမကာများထဲက
အဓိကပါဝင်ပစ္စည်းပါ။ -
0:21 - 0:24၎င်းရဲ့ ရိုးရှင်းမှုကြောင့်
အမြှေးပါးတွေထဲ စိမ့်ဝင်နိုင်စွမ်းရှိပြီး -
0:24 - 0:26ချောင်ချိုချောင်ကြား
အများအပြားထဲမှာ နေရာယူလျက် -
0:26 - 0:31အခြားသော မော်လီကျူးများနဲ့ ယှဉ်ကြည့်ရင်
ကျယ်ပြန့်တဲ့ သက်ရောက်မှု ရှိနိုင်ပါတယ်။ -
0:31 - 0:34အရက်ဟာ ဘာဖြစ်လို့ မူးလာစေတာလဲ၊
-
0:34 - 0:38ပြီးတော့ လူအမျိုးမျိုးအပေါ် သက်ရောက်ပုံ
ဘာဖြစ်လို့ များစွာမှ ကွဲပြားရတာလဲ။ -
0:38 - 0:40အဲဒီလို မေးခွန်းတွေကို ဖြေပေးရန်၊
-
0:40 - 0:44ကျုပ်တို့ဟာ အရက်က ခန္ဓာကိုယ်ထဲ ဖြတ်သန်း
သွားပုံကို လေ့လာကြည့်ရပါမယ်။ -
0:44 - 0:47အရက်ဟာ အစာအိမ်ထဲ ရောက်တာနဲ့
အစာချေရေး လမ်းကြောင်းမှတစ်ဆင့် -
0:47 - 0:51အထူးသဖြင့်အူသိမ်းမှတစ်ဆင့်
သွေးထဲ ရောက်ရှိသွားပါတယ်။ -
0:51 - 0:54ထမင်းစားပြီးသွားတာနဲ့ အစာအိမ်နဲ့
အူသိမ်းကို ပိုင်းခြားထားတဲ့ -
0:54 - 0:58pyloric sphincter က ပိတ်သွားတာမို့လို့၊
အစာအိမ်ထဲမှာ ရှိနေတဲ့ အရာတွေဟာ -
0:58 - 1:01အရက်ရဲ့ လုပ်နိုင်စွမ်းအပေါ်
သက်ရောက်မှု ရှိပါတယ်။ -
1:01 - 1:05အဲဒါကြောင့် ထမင်းတဝကြီး စားပြီးလို့
အရက် သောက်လိုက်ရင် သွေးထဲပါဝင်မှုအဆင့်ဟာ -
1:05 - 1:09ဘာမှမရှိတဲ့ အစာအိမ်ထဲ သောက်လိုက်တဲ့
အရက်နဲ့စာရင် လေးပုံတစ်ပုံမျှသာ ရှိမှာပါ။ -
1:09 - 1:12သွေးထဲမှနေပြီး အရက်ဟာ
ကိုယ်တွင်းအင်္ဂါများဆီသို့၊ -
1:12 - 1:14အထူးသဖြင့် သွေးအများဆုံး စီးဆင်းကြတဲ့
-
1:14 - 1:17အသည်းနှင့် ဦးနှောက်ဆီကို သွားပါတယ်။
-
1:17 - 1:20၎င်းဟာ အသည်းဆီ ပထမဦးဆုံး ရောက်သွားပြီး
အသည်းထဲက အင်ဇိုင်းတွေဟာ -
1:20 - 1:23အရက်မော်လီကျူးကို
အဆင့်နှစ်ဆင့်ဖြင့် ဖြိုခွင်းပစ်ပါတယ်။ -
1:23 - 1:29ဦးစွာ ADH အင်ဇိုင်းက အရက်ကို acetaldehyde
သို့ ပြောင်းပစ်ရာ အဆိပ်ဖြစ်ပါတယ်။ -
1:29 - 1:36ALDH အင်ဇိုင်းက အဆိပ် acetaldehyde မှ
အဆိပ်မဟုတ်တဲ့ acetate သို့ ပြောင်းပေးတယ်။ -
1:36 - 1:40သွေးဟာ ဆက်လည်ပတ်နေရာ အသည်းဟာ
အရက်ကို ဆက်တိုက် ချေဖျက်ပါတယ်၊ -
1:40 - 1:44ဒါပေမဲ့ ပထမအဆင့်မှ
ချေဖျက်ခံလိုက်ရတဲ့ အရက်ကမှ -
1:44 - 1:47ဦးနှောက်နဲ့ အခြားကိုယ်တွင်း အင်္ဂါများဆီ
ဘယ်လောက် ရောက်မှာကို ဆုံးဖြတ်ပေးပါတယ်။ -
1:47 - 1:51ဦးနှောက်ရဲ့ ခံနိုင်စွမ်းကိုလိုက်ပြီး
စိတ်ပိုင်း၊ သိမြင်မှု၊ -
1:51 - 1:57ပြုမူပုံတို့အပေါ် အရက်ရဲ့ ဩဇာသက်ရောက်
မှုကို အရက်မူးမှုလို့ ခေါ်ကြတာပါ။ -
1:57 - 2:01အရက်ဟာ ဦးနှောက်ရဲ့ အဓိက ဘရိတ်ဖြစ်တဲ့
neurotransmitter GABA ကို ဖွင့်ပေးလျက် -
2:01 - 2:05အဓိကဓာတ်ငွေ့ဖြစ်တဲ့ neurotransmitter
glutamate ကို လျှော့ချပစ်ပါတယ်။ -
2:05 - 2:09အဲဒီအချက်က အာရုံခံဆဲလ်တွေရဲ့ ဆက်သွယ်
နိုင်စွမ်းကို နှိမ့်ချပစ်လို့ -
2:09 - 2:13သုံးစွဲသူဟာ အသင့်အတင့် သောက်ထားရင်
စိတ်ပြေလျော့သလို ခံစားရပြီး၊ -
2:13 - 2:19သောက်တာ များလွန်းရင် အသက်ရှင်မှုဆိုင်ရာ
ဦးနှောက် လုပ်ငန်းကို တားဆီးနိုင်ပါတယ်။ -
2:19 - 2:22အရက်ဟာ ဦးနှောက်အလယ်ပိုင်းမှ
nucleus accumben များ -
2:22 - 2:26အထိရှိကြတဲ့အာရုံခံဆဲလ်
အုပ်စုလေးကို စေ့ဆော်ပေးတတ်ရာ -
2:26 - 2:28လှုံ့ဆော်စိတ်အတွက် အရေးကြီးတဲ့ နေရာပါ။
-
2:28 - 2:30စွဲတတ်တဲ့ ဆေးဝါးတိုင်းလိုပဲ၊
-
2:30 - 2:33အရက်ဟာ nucleus accumben များထဲကို
dopamine ကို ပစ်သွင်းပေးတတ်ရာ -
2:33 - 2:36သုံးစွဲသူအား စိတ်ထဲ ပျော်ပါးသလို
ခံစားစေပါတယ်။ -
2:36 - 2:40ထို့အပြင် အရက်ဟာ တချို့အာရုံခံဆဲလ်များကို
endorphin များကို ထုတ်လုပ်လာစေပါတယ်။ -
2:40 - 2:45စိတ်ဖိစီးမှု ဒါမှမဟုတ် အန္တရာယ်ရှိချိန်မှာ
Endorphin က ကျုပ်တို့ စိတ်ကိုငြိမ်စေပါတယ်။ -
2:45 - 2:48endorphin တွေရဲ့ အဆင့်မြင့်မားမှုက
အရက်သောက်မှုနဲ့ ဆက်စပ်နေပြီး -
2:48 - 2:51ဝမ်းသာပီတိ ဖြစ်မှုနဲ့
စိတ်ပြေလျော့မှုကို ခံစားရစေပါတယ်။ -
2:51 - 2:52နောက်ဆုံးမှာတော့၊
-
2:52 - 2:56အသည်းကနေပြီး အရက်အား ချေဖျက်မှု ပမာဏက
ဦး နှောက်ရဲ့ စုပ်ယူမှုထက် နည်းလာတာနဲ့ -
2:56 - 2:58အရက်မူးမှုဟာ လွင့်စင်သွားတတ်ပါတယ်။
-
2:58 - 3:01အဲဒီခရီး တစ်လျှောက်အလိုက် ရှိနိုင်တဲ့
လူတစ်ဦးစီရဲ့ ကွဲပြားမှုက -
3:01 - 3:04အရက်မူးမှုကို ပိုစေ ဒါမှမဟုတ်
နည်းစေနိုင်ပါတယ်။ -
3:04 - 3:08ဥပမာ၊ အလေးချိန် တူတဲ့ အမျိုးသား တစ်ဦးနှင့်
အမျိုးသမီးတစ်ဦး တူညီတဲ့ ပမာဏကို သောက်ကြရင် -
3:08 - 3:13တူညီတဲ့ အစားအစာကို စားနေတောင်မှ သွေးထဲ
အရက်ပျော်ဝင်မှု -
3:13 - 3:15တနည်းအားဖြင့် BAC ဟာ ကွဲပြားကြမယ်၊။
-
3:15 - 3:18အကြောင်းရင်းက အမျိုးသမီးတွေမှာ သွေးပမာဏ
နည်းတတ်ပြီး -
3:18 - 3:20အမျိုးသမီးတွေဆီမှာ အဆီပါဝင်မှုလည်း
ပိုများတတ်လို့ -
3:20 - 3:22ကြွက်သားနဲ့စာရင်
သွေးကို လျော့ပြီး လိုအပ်လို့ပါ။ -
3:22 - 3:26သွေးပမာဏ နည်းပေမဲ့
ပါ၀င်တဲ့ အရက်ပမာဏက တူတယ်ဆိုတော့၊ -
3:26 - 3:29အမျိုးသမီးတွေဆီမှာ အရပ်ပျော်ဝင်မှု
နှုန်းဟမျာ ပိုမြင့်မှာကို ဆိုလိုပါတယ်။ -
3:29 - 3:35အရက်ကို ချေဖျက်ပေးတဲ့ အသည်း အင်ဇိုင်းများ
ဆိုင်ရာ ဗီဇမတူမှုက BAC ကို သက်ရောက်တယ်။ -
3:35 - 3:38ပုံမှန်သောက်သုံးသူဆီမှာ အရက်ကို
ခံနိုင်ရည် ရှိလာလို့ -
3:38 - 3:40အဲဒီအင်ဇိုင်းတွေကို
တိုးပြီး ထုတ်လုပ်တတ်ပါတယ်။ -
3:40 - 3:44ပြီးတော့ အရက်ကို အလွန်အကျွံ ရေရှည်
သောက်လာသူတို့ဆီမှာ -
3:44 - 3:48အသည်းပျက်စီးလာနိုင်လို့
ဆန့်ကျင်ဘက် အကျိုးသက်ရောက်နိုင်တယ်။ -
3:48 - 3:52ယင်းအတောအတွင်းမှာ dopamine ထဲက
မျိုးရိုးဗီဇကွဲပြားချက်တွေ၊ GABA နှင့် -
3:52 - 3:55endorphin စီးဆင်းမှုဟာ
အရက်စွဲမှုဆိုင်ရာ -
3:55 - 3:57ပြဿနာတွေ ပေါ်ပေါက်လာမှာ စိုးရပါတယ်။
-
3:57 - 4:00သဘာဝအလျောက် endorphin ဒါမှမဟုတ် dopamine
နည်းပြီး ရှိကြသူတို့ဟာ အရက်ကို -
4:00 - 4:02သောက်ရာတွင် မိမိကိုမိမိ
ထိန်းချုပ်နိုင်ကြတယ်။ -
4:02 - 4:05တချို့လူတွေကျတော့ endorphin
တုံ့ပြန်နိုင်စွမ်း မြင့်မားလို့ -
4:05 - 4:09အရက်ကြောင့် စိတ်ထဲပျော်ရွှင်သလို
ခံစားရမှုကို မြှင့်တင်ပေးနိုင်တာမို့လို့ -
4:09 - 4:11အရက်ကို အလွန်အကျွံ စွဲလာမယ့်
အန္တရာယ် ရှိပါတယ်။ -
4:11 - 4:13တချို့သူတို့ရဲ့ GABA စီးဆင်းမှုဟာ
တမျိုးဖြစ်တတ်လို့ -
4:13 - 4:17သူတို့ဟာ အရက်ရဲ့ စိတ်ငြိမ်စေရေး သက်ရောက်
မှုကို အထူးခံစားတတ်သူ ဖြစ်လာစေလို့ -
4:17 - 4:21အရက်ကို စည်းမဲ့ကမ်းမဲ့ သောက်လာနိုင်မယ့်
အန္တရာယ် ရှိလာမှာ စိုးရပါတယ်။ -
4:21 - 4:26တစ်ချိန်တည်းမှ ဦး နှောက်ဟာ ရေရှည်
အရက်သောက်မှုကြောင့် GABA၊ -
4:26 - 4:30dopamine နဲ့ endorphin စီးဆင်းမှု နည်းလျက်
glutamate လှုပ်ရှားမှုကို မြှင့်ပေးတယ်။ -
4:30 - 4:34ပုံမှန်သောက်သူတို့ဟာ သောကများတတ်ပြီး
အိပ်မပျော်မှု ပြဿနာ ရှိနိုင်ကာ -
4:34 - 4:37စိတ်ပျော်ရွှင်မှုကို ခံစားနိုင်စွမ်း
နည်းလာနိုင်ကြတယ်။ -
4:37 - 4:41ခန္ဓာကိုယ်နဲ့ လုပ်ကိုင်နိုင်စွမ်း ပြောင်း
လဲမှုတွေက စည်းမဲ့ သောက်မှုဆီ တွန်းပို့လျက် -
4:41 - 4:45အရက်သောက်မှ ပုံမှန်လို ခံစားရပြီး
မသောက်ရရင် မနေတတ်မထိုင်တတ် ဖြစ်တတ်လျက် -
4:45 - 4:48အဲဒီ သံသရာထဲက ထွက်မရနိုင်တော့ပါ။
-
4:48 - 4:53ဒီတော့ လူတစ်ဦးရဲ့ အရက်ဆိုင်ရာ ပြုမူပုံဟာ
မျိုးရိုးဗီဇနဲ့ ဘဝအတွေ့အကြုံနဲ့ ဆက်စပ်လျက် -
4:53 - 4:56လူတချို့ဟာ အခြားသူတွေနဲ့ ယှဉ်ပြောရပါက
-
4:56 - 4:58အရက်သောက်ပုံ သောက်နည်း မတူကွဲပြားနိုင်သလို
-
4:58 - 5:03ကြာရှည်စွာ သောက်သုံးမှုက အာရုံကြောဆိုင်ရာ
နဲ့ ပြုမူပုံကို ပြောင်းလဲပစ်နိုင်ပါတယ်။
- Title:
- အရက်ကြောင့် ကျုပ်တို့ အရက်မူးရတာ ဘာကြောင့်လဲ - Judy Grisel
- Speaker:
- Judy Grisel
- Description:
-
more » « less
သင်ခန်းစာ အပြည့်ကို ကြည့်ရန်- https://ed.ted.com/lessons/how-does-alcohol-make-you-drunk-judy-grisel
အီသနော ဆိုတဲ့ မော်လီကျူးကို သေးငယ်ကြတဲ့ ကာဗွန်အက်တမ် အနည်းငယ်ဖြင့် ပြုလုပ်ထားပြီး ၎င်းဟာ အရက်မူးမှုနဲ့ သက်ဆိုင်ပါတယ်။ မကြာခဏဆိုသလို အရက်လို ခေါ်လေ့ရှိကြတဲ့ အီသနောဟာ အရက်ယမကာများထဲက အဓိကပါဝင်ပစ္စည်းပါ။ အရက်ဟာ ဘာဖြစ်လို့ မူးလာစေတာလဲ၊ ပြီးတော့ လူအမျိုးမျိုးအပေါ် သက်ရောက်ပုံ ဘာဖြစ်လို့ များစွာမှ ကွဲပြားရတာလဲ။ Judy Grisel ဟာ အဲဒါကို ရှင်းပြန်ဖို့ ခန္ဓာကိုယ် တလျှောက် စူးစမ်းလေ့လာခဲ့ပါတယ်။
Judy Grisel ရဲ့ သင်ခန်းစာကို Anton Bogaty မှ စီစဉ်ရိုက်ကူးပေးထားပါတယ်။
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 05:04
|
Myo Aung approved Burmese subtitles for How does alcohol make you drunk? | |
|
|
Myo Aung accepted Burmese subtitles for How does alcohol make you drunk? | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for How does alcohol make you drunk? | |
|
Sanda Aung edited Burmese subtitles for How does alcohol make you drunk? | |
|
|
Sanda Aung edited Burmese subtitles for How does alcohol make you drunk? | |
|
|
Sanda Aung edited Burmese subtitles for How does alcohol make you drunk? |