Scholen doden de creativiteit

Sir Ken Robinson pleit vermakelijk en zeer bewogen voor een onderwijssysteem dat creativiteit koestert in plaats van ondermijnt.

Goedemorgen. Hoe gaat het? Geweldig hier, vind je niet?

Ik ben overdonderd.

Weet je wat? Ik vertrek. (Gelach)

Er kwamen drie thema's

in deze conferentie aan bod die relevant zijn

voor wat ik wil vertellen.

Eén is het buitengewone bewijs van de menselijke creativiteit

in alle presentaties die we zagen

en in alle mensen hier. Alleen al de verscheidenheid

en het bereik ervan. Een tweede is dat

het ons op een plek zet
waar we geen idee hebben wat

de toekomst brengt. Geen idee

op wat dit zal uitdraaien.

Ik heb belang bij onderwijs --

eigenlijk, ik merk dat iedereen belang heeft
bij onderwijs.

Vind je niet? Ik vind dit zeer interessant.

Als je op een etentje vertelt dat…

je in het onderwijs werkt.

Gebeurt niet zo vaak als je in het onderwijs werkt. (gelach)

Je wordt niet uitgenodigd.

Je wordt vreemd genoeg ook nooit teruggevraagd.

Maar als je wel teruggevraagd wordt

en ze vragen je: “Wat doe je?”

en je zegt dat je in het onderwijs werkt…

dan zie je hun gezichten wit wegtrekken.
Ze zeggen:

“Oh mijn God, waarom ik?
Mijn enig avondje uit deze week.” (Gelach)

Vraag hen niet over hún onderwijs,

dan nágelen ze je aan de muur.
Het is een van die dingen…

dat mensen raakt. Heb ik gelijk?

Zoals religie en geld en andere dingen.

Ik heb een groot belang bij onderwijs
en ik denk wij allemaal.

We hebben er enorm veel belang bij.

Deels omdat onderwijs ons naar een ongrijpbare…

toekomst moet brengen.

Als je erover nadenkt,
kinderen die dit jaar met school beginnen…

gaan in 2065 met pensioen.
Niemand heeft een idee—

ondanks alle expertise die we de afgelopen vier dagen hebben gezien—

hoe de wereld eruit zal zien…

over vijf jaar.

Toch moeten wij hen daarvoor opleiden.

De onvoorspelbaarheid is uitzonderlijk.

Het derde deel is dat…

we het allen toch eens zijn over de…

werkelijk bijzondere capaciteiten van kinderen,

hun vermogen voor innovatie.
Sirena gisteravond was een wonder.

Gewoon om te zien waartoe ze in staat was.

Ze is uitzonderlijk, maar voor mij

niet uitzonderlijk voor een kind.

Ze is een persoon met bijzondere toewijding…

die een talent heeft gevonden.
Mijn standpunt is dat…

alle kinderen fantastische talenten hebben.

Wij verkwanselen ze. Behoorlijk genadeloos.

Ik wil het dus hebben over onderwijs…

en ik wil het hebben over creativiteit.

Creativiteit in het onderwijs is net zo belangrijk
als leren lezen…

en we moeten het met dezelfde status behandelen.

(Applaus) Dank je. Trouwens, dat was het…

Heel erg bedankt. (Gelach)
Zo, nog 15 minuten over.

Ik werd geboren… Nee. (Gelach)

Laatst hoorde ik een goed verhaal

over een meisje van zes dat tekenles kreeg.

Ze zat achterin en tekende.

De lerares zei dat dit kleine meisje
bijna nooit oplette…

maar in de tekenles deed ze dat wel.

De lerares was gefascineerd en ging naar haar toe…

en ze vroeg: “Wat teken je?”

Het meisje antwoordde:
“Ik maak een tekening van God.”

De lerares zei:
“Maar niemand weet hoe God eruit ziet.”

Het meisje antwoordde: “Zometeen wel.”

(Gelach)

Toen mijn zoon vier was, in Engeland—

eigenlijk was hij overal vier, om eerlijk te zijn. (Gelach)

Om precies te zijn: waar hij ook ging,
hij was vier dat jaar.

Hij zat in het kerst-toneelstuk.

Herinner je je het verhaal?
Nee, het was groots.

Mel Gibson deed het vervolg.

Mogelijk dat je het gezien hebt: ‘Nativity II’.
James speelde Jozef

en daar waren we opgewonden over.

Wij vonden dit een van de belangrijkste rollen.

We hadden de zaal tjokvol
met aanhangers in T-shirts:

'James Robinson ís Jozef!' (Gelach)

Hij hoefde niets te zeggen.

De drie wijzen komen binnen met geschenken

en brengen goud, wierook en mirre.

Dit is waar gebeurd.
We zaten daar…

en ik denk dat ze gewoon de volgorde kwijt raakten.

We spraken het jongetje na afloop en zeiden:

“Was het oké voor jou?”
Hij zei: “Ja. Waarom? Was het fout?”

Ze waren gewoon gewisseld,
dat was alles.

De drie jongens kwamen binnen,

vierjarigen met theedoeken op hun hoofden,

en zetten die dozen neer.

De eerste jongen zei: “Ik breng u goud.”

De tweede jongen zei: “Ik breng u mirre.”

De derde jongen zei: “Frank stuurde dit.” (Gelach)

Wat was er gemeenschappelijk?
Kinderen nemen een kans.

Als ze het niet weten,
gaan ze er gewoon voor.

Heb ik gelijk?
Ze zijn niet bang om fouten te maken.

Ik bedoel niet dat fout zijn hetzelfde is
als creatief zijn.

Wat we weten is dat…

als je niet bereid bent fouten te maken,

je nooit met iets origineels komt.

Tegen de tijd dat ze volwassenen zijn,

hebben de meeste kinderen dat vermogen verloren.

Ze zijn bang geworden om fouten te maken.

Zo leiden we onze bedrijven overigens ook.

Wij stigmatiseren fouten. Nu leiden we…

nationale onderwijssystemen waar…

fouten de ergste dingen zijn die je kunt maken.

Het resultaat is dat we mensen uit hun creatieve

vermogen onderwijzen.
Picasso zei ooit

dat alle kinderen als artiest worden geboren.

De kunst is artiest te blijven als we opgroeien.
Ik geloof dit met passie:

we groeien niet in de creativiteit,

we groeien eruit.
Of liever, we worden eruit onderwezen.

Waarom is dit?

Ik woonde in Stratford-on-Avon
tot ongeveer vijf jaar geleden.

In feite verhuisden we
van Stratford naar Los Angeles.

Kun je je voorstellen
wat een naadloze overgang dat was?

(Gelach)

We woonden in Snitterfield,

net buiten Stratford,

waar Shakespeares vader geboren werd.
Een nieuwe gedachte kwam in mij op:

ik dacht er nooit aan
dat Shakespeare een vader had.

Jij wel? We denken nooit aan

Shakespeare als kind.

Shakespeare als zevenjarige?
Ik heb er nooit over nagedacht.

zeven op een gegeven moment.
Hij zat in…

iemands Engelse les.
Hoe vervelend zou dat zijn?

(Gelach) “Moet beter mijn best doen.”
Naar bed gestuurd worden door zijn vader:

“Ga naar bed, nú",

Tegen William Shakespeare:
"En leg het potlood neer.

Stop met zo te praten. Het verwart iedereen.”

(Gelach)

We verhuisden dus van Stratford naar Los Angeles.

Ik wil iets zeggen over de overgang.

Mijn zoon wilde niet meekomen.

Ik heb twee kinderen.
Hij is nu 21, mijn dochter is 16.

Hij wilde niet naar Los Angeles komen.
Hij hield ervan,

maar hij had een vriendin in Engeland.
Ze was de liefde van zijn leven, Sarah.

Hij kende haar een maand.

Ze vierden hun relatie al een vierde keer,

omdat het een lange tijd is als je 16 bent.

Hij was echt van streek in het vliegtuig…

en hij zei:
“Ik zal nooit een ander meisje zoals Sarah vinden.”

Daar waren we behoorlijk blij mee, eerlijk gezegd,

(Gelach) …want zij was de belangrijkste reden
dat we het land verlieten.

(Gelach)

Er valt iets op als je naar Amerika verhuist…

en wanneer je de wereld over reist:

elk onderwijssysteem op aarde heeft dezelfde hiërarchie van onderwerpen.

Het maakt niet uit waar je heen gaat.

Je verwacht het anders, maar dat is het niet.

Bovenaan staan wiskunde en talen,

dan de geesteswetenschappen
en onderaan staan de kunsten.

Overal op Aarde.

In bijna elk systeem ook…

is er een hiërarchie binnen de kunsten.

Kunst en muziek krijgen normaal
een hogere status op scholen…

dan drama en dans.
Er is geen enkel onderwijssysteem op de planeet…

dat elke dag dans leert aan kinderen…

op de manier waarop we ze wiskunde leren.
Waarom?

Waarom niet? Ik denk dat dit nogal belangrijk is.

Ik denk dat wiskunde heel belangrijk is,
maar dat is dans ook.

Kinderen dansen de hele tijd als ze de kans krijgen. Dat doen we allemaal.

We hebben allemaal lichamen, nietwaar?
Heb ik iets gemist?

(Gelach) In realiteit

beginnen we opgroeiende kinderen op te leiden…

van hun middel af omhoog.
We richten ons op hun hoofden.

Lichtjes naar één kant.

Als je een opleiding zou bezoeken
als buitenaards wezen…

en zegt: “Waartoe dient openbare scholing?”

Als je kijkt naar de resultaten:

wie is er echt succesvol?

Wie doet alles wat ze behoren te doen?

Wie krijgt alle punten? Wie zijn de winnaars?

De conclusie dat het hele doel
van openbare scholing…

over de hele wereld is:

universitaire professoren produceren.

Zij komen er als de toppers uit.

Ik was er ook een, dus… (gelach)

Ik mag de universitaire professoren, maar

we dienen ze niet als het hoogste niveau
van menselijk bereik te bestempelen.

Ze zijn gewoon een levensvorm,

een andere vorm van leven.
Ze zijn nogal vreemd…

en dat zeg ik uit genegenheid.

Er is iets opmerkelijks aan professoren

niet allemaal, maar typisch:
ze leven in hun hoofden.

Ze leven hierboven en licht naar één kant.

Ze hebben haast letterlijk, geen lichaam.

Ze bekijken hun lichaam …

als een manier van transport voor hun hoofden. (Gelach)

Het is een manier om hun hoofden naar vergaderingen te brengen.

Als je echt bewijs zoekt
van buitenlichamelijke ervaringen,

ga dan eens naar een plaatselijke conferentie…

van senior academici,

en bezoek de discotheek op de laatste avond. (Gelach)

Daar zul je het zien,
volwassen mannen en vrouwen…

onbestuurbaar kronkelen, uit de maat, wachtend tot het ophoudt zodat ze naar huis kunnen gaan

om er een rapport over te schrijven.

Ons onderwijssysteem is gebaseerd
op het idee van academisch vermogen.

Daar is een reden voor.

Het hele systeem was uitgevonden—
over de hele wereld waren er…

voor de 19e eeuw geen openbare systemen voor onderwijs.

Ze ontstonden allemaal…

om te voorzien in de behoeften van industrialisatie.

Dus de hiërarchie is in twee ideeën geworteld.

Ten eerste dat de meest bruikbare onderwerpen
voor werk…

bovenaan staan.
Je werd waarschijnlijk vriendelijk weggeleid…

van zaken op school die je leuk vond
toen je jong was,

Je zou toch

nooit een baan krijgen om dat te doen.
Klopt dat?

Doe geen muziek, je wordt toch geen muzikant;

doe geen kunst, je wordt toch geen kunstenaar.

Goedbedoeld advies maar een zware vergissing.
De hele wereld

is verzwolgen in een revolutie.

Het tweede is academisch vermogen
dat nu echt onze kijk…

op intelligentie is komen domineren

omdat de universiteiten het systeem
naar hun beeld hebben ontworpen.

Als je erover nadenkt, het hele systeem…

van openbaar onderwijs in de wereld
is een langdurig proces…

van toegang tot de universiteit.

Het gevolg is dat veel hoogbegaafde,

briljante, creatieve mensen denken
dat ze dat niet zijn.

Waar ze goed in waren op school…

werd niet gewaardeerd of zelfs gestigmatiseerd.

Ik denk dat we het ons niet kunnen veroorloven
zo door te gaan.

In de volgende 30 jaren, volgens UNESCO,

halen wereldwijd meer mensen hun diploma…

door onderwijs
dan sinds het begin van de geschiedenis.

Meer mensen, en het is de combinatie…

van alle zaken waar we over gesproken hebben—

technologie en haar transformationeel effect op werk en demografie…

en de enorme bevolkingsexplosie.

Opeens zijn diploma's niets meer waard.

Toen ik student was betekende
een diploma een baan.

Als je geen baan had,
was dat omdat je er geen wilde.

Ik wilde er geen, eigenlijk. (Gelach)

Maar nu gaan jongeren met diploma's vaak…

richting huis om door te gaan met hun videospellen…

omdat je een Master of Arts nodig hebt terwijl de vorige baan een Bachelor of Arts nodig had,

en nu heb je PhD nodig voor de andere.

Het is een proces van academische inflatie.

Het toont aan dat de hele structuur van opleiding…

onder onze voeten verschuift.
We dienen onze blik op intelligentie…

radicaal te herzien.

We weten drie dingen over intelligentie.

Ten eerste is het divers. We denken op allerlei manieren na over de wereld…

die we ervaren. We denken visueel,

we denken in geluid, we denken kinesthetisch.

We denken in abstracte termen,
we denken in beweging.

Ten tweede is intelligentie dynamisch.

Als je naar de interacties
van een menselijk brein kijkt.

We hoorden gisteren in een aantal presentaties,

dat intelligentie wonderlijk interactief is.

Het brein is niet verdeeld in compartimenten.

In feite komt creativiteit—
dat ik definieer als het proces…

van het hebben van originele ideeën met waarde—

meer wel dan niet door de interactie…

van verschillende gedisciplineerde wijzen
van het zien der dingen.

Het brein is intentioneel.

Er is een zenuwbundel die de twee helften
van het brein verbindt:

het corpus callosum. Bij vrouwen is die dikker.

Dat lijkt wel zo te zijn

omdat vrouwen beter zijn
in meerdere dingen tegelijk doen.

Dat klopt toch?

Er is een hele bak onderzoek,
maar ik ken het vanuit mijn eigen leven.

Als mijn vrouw een maaltijd bereidt thuis—

en dat is niet zo vaak, gelukkig. (Gelach)

Ze is goed in sommige dingen—

maar als ze kookt

dan telefoneert ze met mensen,

ze praat met de kinderen, schildert het plafond

en ze doet openhartchirurgie.

Als ik kook, is de deur dicht,
de kinderen naar buiten,

de telefoon van de haak en als ze binnenkomt,
stoort mij dat.

ik zeg: “Terry, alsjeblieft, ik probeer hier een ei te bakken. Laat me even.” (Gelach)

Je kent toch wel die oude filosofische uitspraak:

als er in het woud een boom valt
en niemand hoort het,

is het dan gebeurd?
Herinner je je die oude kastanje nog?

Ik zag laatst een geweldige T-shirt waarop stond:
'Als een man zijn mening zegt

in een woud en geen vrouw hoort hem,

heeft hij dan nog steeds ongelijk?' (Gelach)

Het derde over intelligentie is:

het is onderscheidend.
Op dit moment ben ik bezig met een nieuw boek…

'Epiphany', gebaseerd op een serie…

interviews met mensen
over hoe zij hun talent ontdekten.

Dat fascineert mij: hoe zij dat ontdekt hebben.

De aanleiding was een gesprek dat ik

met een schitterende vrouw had.
De meeste mensen hebben waarschijnlijk

nooit van haar gehoord. Ze heet Gillian Lynne.

Kennen jullie haar?
Sommigen wel. Ze is choreografe…

en iedereen kent haar werk.

Ze deed 'Cats' en 'Phantom of the Opera'.

Ze is fantastisch.
Ik zat in het bestuur van de Royal Ballet in Engeland,

zoals je kan zien. (Gelach)

Gillian en ik lunchten samen op een dag en ik zei:

“Gillian, hoe word je een danser?”
Ze antwoordde --

en dat was interessant: op school

was ze echt wanhopig.
De school - het was in de jaren 1930 -

schreef een brief aan haar ouders:
“We denken dat…

Gillian een leerstoornis heeft.”
Ze kon zich niet concentreren.

Ze zat te friemelen. Nu zouden ze zeggen

dat ze ADHD had.
Maar dat was in de jaren 30,

ADHD was nog niet uitgevonden.

Het was nog geen beschikbare stoornis. (Gelach)

Mensen wisten nog niet
dat ze daaraan konden lijden.

Ze ging naar een specialist
in een kamer met eiken panelen.

Ze was daar met haar moeder

en ze werd op de laatste stoel gezet.

Ze zat 20 minuten op haar handen terwijl…

deze man tegen haar moeder sprak over alle…

problemen die Gillian op school had:

ze stoorde anderen,

haar huiswerk was altijd te laat af, enzovoort,

Dit is een meisje van acht!
De dokter liep naar

Gillian, ging naast haar zitten en zei:
“Gillian,

ik heb geluisterd naar alle dingen die je moeder…

me heeft verteld
en ik moet haar even alleen spreken.”

Hij zei: “Wacht hier maar even, we komen zo terug.”

Ze vertrokken en lieten haar achter.

Maar voordat ze de kamer verlieten,
zette hij de radio aan…

die op zijn bureau stond. Toen ze uit…

de kamer liepen, zei hij tegen haar moeder:

"Blijf maar staan en observeer haar.”
Zodra ze de kamer uit waren

stond ze op en bewoog mee met de muziek.

Ze bleven een paar minuten kijken…

en hij draaide zich naar de moeder en zei:

“Mevrouw Lynne, Gillian is niet ziek,
ze is een danseres.

Neem haar mee naar een dansschool.”

Ik zei: “Wat is er gebeurd?”

Ze zei: “Ze deed het.
Ik kan je niet vertellen hoe prachtig dat was.

We liepen in een kamer en die zat vol met…

mensen zoals ik. Mensen die niet stil konden zitten.

Mensen die moesten bewegen om te denken.”

Ze deden aan ballet, tapdansen en jazz,

ze deden modern, ze deden hedendaags.

Uiteindelijk deed ze auditie
voor de Royal Ballet School,

ze ging solo en had een schitterende carrière…

bij het Royal Ballet. Uiteindelijk slaagde ze…

voor de Royal Ballet School en…

richtte haar eigen bedrijf op,
de Gillian Lynne Dance Company,

met Andrew Lloyd Webber.
Ze is verantwoordelijk voor…

enkele van de meest succesvolle muziektheater-

producties in de geschiedenis.
Ze gaf aan miljoenen mensen plezier

en ze is een multimiljonaire.
Iemand anders…

had haar wellicht medicatie gegeven
en haar verteld om rustig aan te doen.

(Applaus)

Ik denk dat het hierop neerkomt:

Al Gore sprak gisteravond…

over ecologie en de revolutie
veroorzaakt door Rachel Carson.

Onze enige hoop voor de toekomst…

is de adoptie van een nieuwe opvatting
van menselijke ecologie.

Eén waarbij we starten met een nieuwe opvatting

van de rijkdom van menselijk vermogen.

Ons opleidingssysteem
heeft onze geesten zo ondermijnd dat we

roofbouw plegen op de aarde
voor een bepaalde grondstof.

Het komt ons niet ten goede In de toekomst.

We dienen de fundamentele beginselen
opnieuw te overwegen

op basis waarvan we onze kinderen opleiden.

Een prachtige uitspraak van Jonas Salki:
“Als alle insecten…

zouden verdwijnen van de Aarde,

dan eindigt al het leven op Aarde binnen 50 jaar.

Als alle menselijke wezens verdwijnen van de Aarde,

dan floreren alle levensvormen binnen 50 jaar.”

Hij heeft gelijk.

TED viert het geschenk
van de menselijke verbeelding.

We moeten ervoor zorgen
dat we wijs met dit geschenk omgaan

en dat we sommige van de scenario's voorkomen,

scenario's waar we het over gehad hebben.
De enige manier…

waarop we dat kunnen doen
is door onze creatieve vermogens te zien…

als de rijkdom die ze zijn, en onze…

kinderen zien als de hoop die ze zijn.
Onze taak…

is om hun hele wezen te onderwijzen
zodat ze deze toekomst aankunnen.

Wij zien deze toekomst misschien niet,

maar zij wel.
Het is onze plicht om hen te helpen…

er iets van te maken. Heel veel dank.