อะไรที่ทำให้เกิดการดื้อต่อยาปฏิชีวนะ - เควิน วู (Kevin Wu)
-
0:06 - 0:11จะคิดอย่างไรถ้าผมบอกว่า มีแบคทีเรียเล็กๆ
หลายล้านล้าน อยู่รอบตัวคุณ -
0:11 - 0:12มันจริงนะ
-
0:13 - 0:17จุลชีพที่เรียกว่าแบคทีเรีย
เป็นสิ่งมีชีวิตแรกๆ -
0:17 - 0:18ที่ปรากฏตัวขึ้นบนโลก
-
0:19 - 0:21แม้ว่าพวกมันจะมีแค่เซลล์เดียว
-
0:21 - 0:25ชีวมวลรวมของพวกมันมากกว่า
ของพืชและสัตว์รวมกัน -
0:27 - 0:29และพวกมันก็อาศัยอยู่ทุกหนทุกแห่ง
-
0:29 - 0:31บนพื้นดิน ในน้ำ
-
0:31 - 0:34บนโต๊ะในครัวของคุณ บนผิวหนังของคุณ
-
0:34 - 0:35แม้แต่ในตัวคุณ
-
0:36 - 0:38อย่าเพิ่งกดปุ่มตกใจ
-
0:38 - 0:42แม้คุณจะมีแบคทีเรียในตัวมากเป็น 10 เท่า
-
0:42 - 0:44ของเซลล์ร่างกายของคุณ
-
0:44 - 0:48ส่วนมากแบคทีเรียพวกนี้ไม่มีพิษภัย
และยังเป็นประโยชน์ -
0:48 - 0:50ช่วยย่อยอาหารและให้ภูมิคุ้มกัน
-
0:51 - 0:55แต่ก็มีพวกแย่ๆ เหมือนกัน
สามารถทำให้เกิดการติดเชื้อที่เป็นอันตราย -
0:55 - 0:58ตั้งแต่อาการไม่สบายเล็กๆ น้อยๆ
ไปจนถึงโรคระบาดที่น่าสะพรึงกลัว -
0:59 - 1:04โชคดี มียาที่น่าทึ่งซึ่งถูกออกแบบมา
เพื่อสู้กับการติดเชื้อแบคทีเรีย -
1:04 - 1:08สกัดจากสารเคมีหรือเกิดขึ้นตามธรรมชาติ
เช่นในเชื้อรา -
1:08 - 1:11ยาปฏิชีวนะเหล่านี้ฆ่าหรือล้างพิษแบคทีเรีย
-
1:11 - 1:14โดยยับยั้งการสร้างผนังเซลล์
-
1:14 - 1:18หรือขัดขวางกระบวนการที่สำคัญ
อย่างการสังเคราะห์โปรตีน -
1:18 - 1:20โดยไม่ทำอันตรายให้กับเซลล์มนุษย์
-
1:21 - 1:24การพัฒนาของยาปฏิชีวนะ ตลอดศตวรรษที่ 20
-
1:24 - 1:28ได้ทำให้โรคร้ายแรงมากมายก่อนหน้านี้
ถูกรักษาได้อย่างง่ายดาย -
1:28 - 1:31แต่ปัจจุบัน ยาปฏิชีวนะของเรา
มีมากมายหลายชนิด -
1:31 - 1:33กำลังลดประสิทธิภาพลง
-
1:33 - 1:36มีอะไรผิดปกติที่ทำให้มันหยุดทำงานงั้นหรือ
-
1:36 - 1:40ปัญหาไม่ได้เกี่ยวกับยาปฏิชีวนะ
แต่เป็นแบคทีเรียที่พวกมันต่อสู้ด้วย -
1:40 - 1:44และเหตุผลก็ตั้งอยู่บนทฤษฎี
การคัดเลือกโดยธรรมชาติของดาร์วิน -
1:45 - 1:46เหมือนกับสิ่งมีชีวิตอื่น ๆ
-
1:46 - 1:50แบคทีเรียตัวหนึ่งสามารกลายพันธุ์ได้อย่างสุ่ม
-
1:50 - 1:53การกลายพันธุ์หลายอย่าง
เป็นอันตรายและไร้ประโยชน์ -
1:53 - 1:57แต่บางครั้งบางที
ก็มีแบบที่ทำให้สิ่งมีชีวิตนั้น -
1:57 - 1:58มีโอกาสที่จะอยู่รอด
-
1:58 - 2:00และสำหรับแบคทีเรีย
-
2:00 - 2:03การกลายพันธุ์ที่ทำให้มันสามารถดื้อต่อ
ยาปฏิชีวนะบางอย่าง -
2:03 - 2:04ค่อนข้างจะให้โอกาสพวกมัน
-
2:05 - 2:08ในขณะที่แบคทีเรียที่ไม่ดื้อยาถูกฆ่าไป
-
2:08 - 2:11ซึ่งเกิดขึ้นค่อนข้างเร็วในสภาพแวดล้อม
ที่มียาปฏิชีวนะอยู่มาก -
2:11 - 2:12เช่นในโรงพยาบาล
-
2:13 - 2:16ทำให้มีพื้นที่และแหล่งอาหารมากกว่า
สำหรับแบคทีเรียดื้อยาที่จะเติบโต -
2:16 - 2:20และส่งต่อแต่พันธุกรรมที่กลายพันธุ์นั้น
ที่ช่วยพวกมัน -
2:20 - 2:22การสืบพันธุ์ไม่ใช่ทางเดียวที่จะทำสิ่งนี้
-
2:23 - 2:27บางชนิดสามารถปล่อยดีเอ็นเอเมื่อพวกมันตาย
ให้แบคทีเรียตัวอื่นเก็บไป -
2:27 - 2:29ในขณะที่ชนิดอื่นอาจใช้วิธีที่เรียกว่า
คอนจูเกชั่น (conjugation) -
2:29 - 2:32เชื่อมต่อผ่านพิไล (pili) เพื่อแลกยีนของพวกมัน
-
2:32 - 2:35เมื่อเวลาผ่านไป ยีนดื้อยาก็เพิ่มจำนวนขึ้น
-
2:35 - 2:38สร้างสายพันธ์ุที่มีความดื้อยายิ่งยวด
-
2:39 - 2:43แล้ว เรามีเวลาแค่ไหนก่อนที่แบคทีเรีย
เหล่านี้จะเข้าครอบครอง -
2:43 - 2:46อืม มันเกิดขึ้นแล้วในแบคทีเรียบางชนิด
-
2:47 - 2:50ยกตัวอย่างเช่น สเตรฟิโลค๊อกคัส ออรูรัส
บางสายพันธุ์ -
2:50 - 2:54ที่ทำให้เกิดทุกอย่างตั้งแต่ผิวหนังติดเชื้อ
จนถึงปอดบวมและติดเชื้อในกระแสโลหิต -
2:54 - 2:56ได้พัฒนาไปเป็น MRSA
-
2:56 - 2:59ที่สามารถดื้อยาปฏิชีวนะ บีต้า-แลคแทม
-
2:59 - 3:02เช่นเพนนิซิลิน เมทิซิลิน และออกซาซิลิน
-
3:03 - 3:07ต้องขอบคุณยีนที่แทนที่โปรตีนบีต้า-แลคแทม
ที่ปกติคือเป้าหมาย และที่เข้าจับ -
3:07 - 3:11MRSA ทำให้ผนังเซลล์ของมัน
ไม่สามารถถูกขัดขวางได้ -
3:11 - 3:14แบคทีเรียดื้อยาอื่นๆ อย่าง ซาโมเนลา
-
3:14 - 3:17บางทีก็ผลิตเอนไซม์อย่าง บีต้า-แลคแทม
-
3:17 - 3:21ที่สลายยาปฏิชีวนะที่บุกเข้ามา
ก่อนที่จะทำอะไรมันได้ -
3:21 - 3:22และ อีโคไล ซึ่งเป็นแบคทีเรีย
กลุ่มที่มีความหลากหลาย -
3:23 - 3:27ที่มีสายพันธุ์ที่ทำให้เกิดโรคท้องเสียและไตวาย
-
3:27 - 3:29สามารถยับยั้งการทำงานของยาปฏิชีวนะ
-
3:29 - 3:31เช่น ควิโนโลนส์ โดยสะกัดกั้นผู้บุกรุกใดๆ
-
3:31 - 3:33ที่หมายจะเข้ามาในเซลล์
-
3:35 - 3:36แต่ยังมีข่าวดี
-
3:36 - 3:40นักวิทยาศาสตร์กำลังหาทาง
ที่จะก้าวล้ำแบคทีเรียพวกนี้ไปหนึ่งก้าว -
3:40 - 3:42และแม้ว่าการพัฒนายาปฏิชีวนะตัวใหม่
-
3:42 - 3:43ค่อนข้างล่าช้าในหลายปีที่ผ่านมา
-
3:43 - 3:48องค์กรอนามัยโลกได้ให้ความสำคัญ
ในการพัฒนาการบำบัดรักษาแบบใหม่ -
3:48 - 3:51นักวิทยาศาสตร์คนอื่นๆ
กำลังทำการสำรวจทางเลือกอื่นๆ -
3:51 - 3:55เช่นการบำบัดรักษาโดยฟาร์จ
หรือการใช้วัคซีนป้องกันการติดเชื้อ -
3:56 - 4:00ที่สำคัญที่สุด การควบคุมการใช้ยาปฏิชีวนะ
ที่มากเกินไปหรือไม่จำเป็น -
4:00 - 4:03สำหรับการติดเชื้อเล็กน้อย
ที่สามารถหายได้เอง -
4:03 - 4:06หรือการเปลี่ยนวิธีการทางการแพทย์
เพื่อป้องกันการติดเชื้อในโรงพยาบาล -
4:06 - 4:08อาจมีผลกระทบที่สำคัญ
-
4:08 - 4:10ในการทำให้แบคทีเรียที่ไม่ดื้อยามีชีวิตอยู่
-
4:10 - 4:12เป็นคู่แข่งของสายพันธุ์ที่ดื้อยา
-
4:13 - 4:17ในสงครามต้านแบคทีเรียดื้อยา
การลดจำนวนลงอาจได้ผลมากกว่า -
4:17 - 4:19พัฒนาการแข่งขันด้านอาวุธ
- Title:
- อะไรที่ทำให้เกิดการดื้อต่อยาปฏิชีวนะ - เควิน วู (Kevin Wu)
- Description:
-
ชมบทเรียนแบบเต็มได้ที่: http://ed.ted.com/lessons/how-antibiotics-become-resistant-over-time-kevin-wu
ตอนนี้ คุณกำลังถูกใช้เป็นที่อาศัยของแบคทีเรียมากมายเป็นล้านล้าน พวกมันส่วนใหญ่ไม่มีพิษภัย (แต่อาจเป็นประโยชน์) แต่มีบางสายพันธุ์ของแบคทีเรียดื้อยาที่ค่อนข้างจะน่าขยะแขยง และพวกมันก็ดื้อต่อยาปฏิชีวนะของเรามากขึ้นเรื่อยๆ ทำไมมันจึงเกิดขึ้น เควิน วูให้รายละเอียดเรื่องพัฒนาการของปัญหาที่ปรากฎเป็นความท้าทายอันยิ่งใหญ่สำหรับอนาคตของการแพทย์
บทเรียนโดย Kevin Wu, แอนิเมชั่นโดย Brett Underhill.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:35
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for What causes antibiotic resistance? - Kevin Wu | ||
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for What causes antibiotic resistance? - Kevin Wu | ||
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for What causes antibiotic resistance? - Kevin Wu | ||
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for What causes antibiotic resistance? - Kevin Wu | ||
Rawee Ma accepted Thai subtitles for What causes antibiotic resistance? - Kevin Wu | ||
Rawee Ma edited Thai subtitles for What causes antibiotic resistance? - Kevin Wu | ||
Rawee Ma edited Thai subtitles for What causes antibiotic resistance? - Kevin Wu | ||
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for What causes antibiotic resistance? - Kevin Wu |