< Return to Video

Constructing a box-and-whisker plot

  • 0:01 - 0:06
    რესტორანის მფლობელს აინტერესებს,
    საიდან მოდიან მისი კლიენტები.
  • 0:06 - 0:13
    ერთ დღეს მან შეაგროვა მონაცემები, თუ
    რამდენ მილს გადიან ისინი რესტორნამდე
  • 0:13 - 0:18
    კლიენტებმა შემდეგი მანძილები დაასახელეს.
    ანუ აქ არის ყველას მიერ გავილი მანძილი.
  • 0:18 - 0:20
    რესტორნის მფლობელს უნდა,
    შეადგინოს გრაფიკი, რომელიც დაეხმარება,
  • 0:20 - 0:23
    გაიგოს მანძილების გავრცელების დიაპაზონი,
  • 0:23 - 0:32
    და ეს მნიშვნელოვანი სიტყვაა: დიაპაზონი და
    მედიანა იმ მანძილების, რასაც გადის ხალხი.
  • 0:32 - 0:37
    როგორი გრაფიკი უნდა
    შეადგინოს რესტორნის მფლობელმა?
  • 0:37 - 0:42
    პასუხი, თუ როგორი გრაფიკი უნდა
    შეადგინოს, უფრო მარტივი გასაგებია,
  • 0:42 - 0:45
    ვიდრე გრაფიკის რეალურად
    შედგენა, რასაც გავაკეთებთ,
  • 0:45 - 0:47
    მაგრამ რესტორნის მფლობელი
    ცდილობს, ვიზუალურად წარმოადგინოს
  • 0:47 - 0:50
    ინფორმაციის გავრცელების დიაპაზონი
  • 0:50 - 0:53
    და, ამავდროულად, მას
    მედიანის პოვნაც უნდა, ასე რომ,
  • 0:53 - 0:56
    რომელი გრაფიკი
    გვიჩვენებს ორივე ინფორმაციას?
  • 0:56 - 1:01
    ეს არის ბოქსპლოტი! მოდით,
    ვცადოთ ბოქსპლოტის შედგენა!
  • 1:01 - 1:04
    ბოქსპლოტის დასახატად,
    უნდა გავიგოთ მედიანა და
  • 1:04 - 1:07
    შემდეგ დაგვჭირდება მონაცემთა
    ნახევრების მედიანებიც;
  • 1:07 - 1:09
    და როცა კი რაღაცის
    მედიანის გაგებას ვცდილობთ,
  • 1:09 - 1:12
    ეს ძალიან გვეხმარება მონაცემთა დალაგებაში.
  • 1:12 - 1:19
    მოდით, ვცადოთ მონაცემთა დალაგება.
    რომელია უმცირესი რიცხვი ჩვენს მონაცემებში?
  • 1:19 - 1:22
    ვნახოთ... აქ გვაქვს ერთ ორიანი,
    ამიტომ, მოვნიშნოთ ეს ორიანი,
  • 1:22 - 1:25
    შემდეგ კიდევ ერთი ორიანი გვაქვს
  • 1:25 - 1:32
    ანუ, სულ ორი ორიანია და შემდეგ
    გვაქვს ეს სამიანი, შემდეგ ეს სამიანი.
  • 1:32 - 1:34
    მგონი, ყველა სამიანი ვიპოვეთ.
  • 1:34 - 1:40
    შემდეგ გვაქვს ეს ოთხიანი და ეს ოთხიანი.
  • 1:40 - 1:46
    ხუთიანი გვაქვს? არა, ექვსიანი?
    კი! აი, ეს ექვსიანი გვაქვს.
  • 1:46 - 1:52
    როგორც ჩანს, მხოლოდ ერთ ექვსიანია. სადმე
    შვიდიანი არის? დიახ, აი, აქ გვაქვს შვიდიანი.
  • 1:52 - 1:57
    ახლა მივხვდი, რომე ს ერთანი გამომრჩა,
    ამიტომ მას მონაცემების დასაწყისში ჩავსვამ.
  • 1:57 - 2:01
    უფრო სწორად, ორი ერთანი გამომრჩა.
  • 2:01 - 2:05
    ორივე ერთიანი მონაცემთა
    სულ თავში უნდა იყოს.
  • 2:05 - 2:08
    ესე იგი, მაქვს: ერთიანები, ორიანები,
    სამიანები, ოთხიანები, არც ერთი ხუთიანი,
  • 2:08 - 2:13
    ეს არის ერთი ექვსიანი,
    ერთი შვიდიანი, ერთი რვიანი,
  • 2:13 - 2:18
    ვნახოთ... ცხრიანი გვაქვს? არა, ცხრიანი
    არ გვაქვს. ათიანი? დიახ, ათიანი გვაქვს.
  • 2:18 - 2:24
    11? კი, 11-იც გვაქვს. 12? არა.
  • 2:24 - 2:35
    გვაქვს 14 და 15, კიდევ 20 და 22.
  • 2:35 - 2:36
    ესე იგი, ყველა მონაცემი დავალაგეთ,
  • 2:36 - 2:40
    ახლა უკვე ძალიან მარტივი
    უნდა იყოს შუა მონაცემის პოვნა.
  • 2:40 - 2:42
    მედიანის პოვნა. ესე იგი,
    სულ რამდენი მონაცემი გვაქვს?
  • 2:42 - 2:46
    1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10
  • 2:46 - 2:50
    11, 12, 13, 1,4 15, 1,6 17.
  • 2:50 - 2:54
    ამიტომ შუა რიცხვი იქნება ის,
    რომლისთვისაც რვა მასზე დიდი რიცხვი გვექნება
  • 2:54 - 3:00
    და რვა მასზე მცირე.
    დავფიქრდეთ... 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.
  • 3:00 - 3:07
    ესე იგი, რიცხვი ექვსი არის რვა რიცხვზე
    დიდი და, თუ სწორად გამოვიანგარიშე,
  • 3:07 - 3:12
    ის რვა რიცხვზე მცირე უნდა
    იყოს. 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8.
  • 3:12 - 3:16
    სწორია, ექვსი ნამდვილად მედიანაა.
  • 3:16 - 3:27
    ახლა ბოქსპლოტი შევადგინოთ. გვაქვს მედიანა,
    რომელიც მონაცემებს ორ ნაწილად ჰყოფს
  • 3:27 - 3:31
    ახლა კი, მოდით, ვიპოვოთ
    თითოეული ამ ნაწილის მედიანა
  • 3:31 - 3:34
    და შემდეგ ჩვენი მედიანები უნდა მოვაცილოთ
    და დავიტოვოთ დანარჩენი მონაცემები.
  • 3:34 - 3:37
    ზოგჯერ მედიანებსაც ტოვებენ,
    მაგრამ, სტანდარტის მიხედვით,
  • 3:37 - 3:38
    მედიანები უნდა ამოვიღოთ მონაცემებიდან
  • 3:38 - 3:42
    და ცალკე ამ მონაცემებს უნდა
    შევხედოთ და ცალკე ამ მონაცემებს.
  • 3:42 - 3:45
    ესე იგი, თუ ამ პირველ, ჩვენი
    მონაცემების ქვედა ნახევარს შევხედავთ,
  • 3:45 - 3:49
    რა არის ამ რიცხვების მედიანა?
  • 3:49 - 3:54
    გვაქვს 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8
    მონაცემთა წერტილი,
  • 3:54 - 3:57
    ანუ ორი შუა რიცხვი გვექნება.
  • 3:57 - 4:01
    ესე იგი, ეს ორი შუა
    რიცხვია ეს ორიანი და ეს სამიანი.
  • 4:01 - 4:04
    სამი რიცხვი არის ამ ორ რიცხვზე
    ნაკლები და სამი არის მათზე დიდი
  • 4:04 - 4:06
    და როცა მედიანას გაგება გვინდა,
    თუ ეს ორი შუა რიცხვი გვაქვს,
  • 4:06 - 4:08
    მათი საშუალო
    არითმეტიკული უნდა გამოვთვალოთ.
  • 4:08 - 4:13
    ესე იგი, ორსა და სამს შორის არის 2.5.
  • 4:13 - 4:17
    ორს დამატებული სამი არის ხუთი,
    ხუთი გაყოფილი ორზე არის 2.5.
  • 4:17 - 4:22
    ესე იგი, ამ ქვედა ნაწილის მედიანაა 2.5.
  • 4:22 - 4:27
    ახლა ვნახოთ ამ ზედა ნაწილის
    მედიანა. ისევ რვა მონაცემი გვაქვს,
  • 4:27 - 4:33
    ანუ შუა ორი რიცხვი იქნება ეს 11 და ეს 14
  • 4:33 - 4:39
    და თუ ამ ორი რიცხვის საშუალოს გაგება
    გვინდა, 11-ს დამატებული 14 არის 25,
  • 4:39 - 4:48
    25-ის ნახევარი არის 12.5. 12.5 არის
    ზუსტად 11-ისა და 14-ის შუაში.
  • 4:48 - 4:54
    ახლა სრულად გვაქვს საჭირო ინფორმაცია
    და უკვე უნდა ავაგოთ ბოქსპლოტი.
  • 4:54 - 5:04
    დავხაზავ რიცხვით ღერძს. ამაზე
    უკეთ წრფეს ვერ დავხაზავ...
  • 5:04 - 5:08
    ეს არის ჩემი რიცხვითი ღერძი.
  • 5:08 - 5:10
    ვთქვათ, რომ აქ არის ნული.
  • 5:10 - 5:14
    უნდა დავრწმუნდე, რომ 22-მდე
    ავალ ან გავცდები კიდეც 22-ს.
  • 5:14 - 5:19
    ესე იგი, ეს არის ნული,
    ეს არის ხუთი, ეს არის 10,
  • 5:19 - 5:23
    ეს იქნება 15, ეს 20,
  • 5:23 - 5:30
    ეს 25. შეგვიძლია, გავაგრძელოთ: 30, 35-იც.
  • 5:30 - 5:34
    პირველ რიგში, რამდენიმე
    გზა არსებობს ასაგებად.
  • 5:34 - 5:38
    ბოქსპლოტის ყუთის ნაწილზეც დავფიქრდეთ.
  • 5:38 - 5:41
    ის ჩვენი მონაცემის
    შუა ნახევარს წარმოადგენს,
  • 5:41 - 5:46
    ანუ, ამ, ამ მონაცემების
    წარმოდგენისთვისაა საჭირო
  • 5:46 - 5:52
    ესე იგი, აქ არის ორ ნახევარს
    შორის აი, ამ მედიანაზეა საუბარი.
  • 5:52 - 5:56
    ანუ, ამ ნაწილს ყუთით წარმოვადგენთ.
  • 5:56 - 6:00
    ამიტომ აი, აქედან
    დავიწყებთ, ქვედა 2.5-იდან,
  • 6:00 - 6:03
    რომელიც პირველ კვარტილს
    მეორე კვარტილისგან გამოყოფს,
  • 6:03 - 6:07
    რიცხვებს პირველი კვარტილიდან
    გამოყოფს მეორე კვარტილის რიცხვებისგან
  • 6:07 - 6:09
    ამიტომ მოდით, აქ დავწეროთ ეს 2.5
  • 6:09 - 6:14
    2.5 ნულისა და ხუთის ზუსტად
    შუაშია, ესე იგი, ეს არის 2.5
  • 6:14 - 6:18
    და შემდეგ აქ, ზევით, გვაქვს 12.5
  • 6:18 - 6:22
    12.5 არის...
  • 6:22 - 6:26
    ეს არის 10, ანუ სადღაც...
  • 6:26 - 6:32
    10-ისა და 15-ის შუაში არის 12.5
  • 6:32 - 6:35
    აი, აქ არის 12.5
  • 6:35 - 6:37
    12.5...
  • 6:37 - 6:42
    ის ერთმანეთისგან ჰყოფს
    მესამე და მეოთხე კვარტილებს
  • 6:42 - 6:44
    შემდეგ ჩვენი ყუთები,
    ყველაფერი რაც მათ შორისაა,
  • 6:44 - 6:48
    ანუ ეს იქნება ჩვენი რიცხვების შუა ნახევარი
  • 6:48 - 6:52
    და გვინდა, ვაჩვენოთ, სად არის რეალური
    მედიანა. სწორედ ამაზე გვინდოდა დაფიქრება,
  • 6:52 - 6:58
    როცა რესტორნის მფლობელს აინტერესებს,
    რა მანძილის გავლა უწევს ხალხს.
  • 6:58 - 7:00
    ესე იგი, მედიანა არის ექვსი.
  • 7:00 - 7:03
    აქვე შეგვიძლია, მოვნიშნოთ
  • 7:03 - 7:08
    აი, დაახლოებით აქ
    იქნება ექვსი, ვარდისფრად.
  • 7:08 - 7:12
    ესე იგი, ეს არის ექვსი.
  • 7:12 - 7:15
    ახლა კი ბოქსპლოტის
    საზღვრები, რომელიც, ფაქტიურად,
  • 7:15 - 7:17
    გვიჩვენებს ჩვენი მონაცემების გაბნევას.
  • 7:17 - 7:19
    მოდით, ახლა ამას გავაკეთებ.
  • 7:19 - 7:22
    ახალი ფერი დამჭირდება.
    რას იტყვით ნარინჯისფერზე?
  • 7:22 - 7:24
    თუ მინდა, დავინახო...
  • 7:24 - 7:27
    ნახეთ, რიცხვები 22-მდე ადის
  • 7:27 - 7:37
    ეს არის 22, ჩვენი რიცხვები 22-მდე ადის.
  • 7:37 - 7:40
    და იწყება ერთიდან.
  • 7:40 - 7:47
    ერთი სადღაც აქ უნდა იყოს.
    ესე იგი, იწყება ერთიდან...
  • 7:47 - 7:52
    მზადაა. ეს არის ჩვენი ბოქსპლოტი.
    ხედავთ, რომ თუ ასეთი რამ გვაქვს,
  • 7:52 - 7:55
    ვიზუალურადაც მაშინვე
    ჩანს, რა არის მედიანა?
  • 7:55 - 7:59
    ეს არის ყუთის შუა ნაწილი.
    ის გვიჩვენებს შუა ნახევარს,
  • 7:59 - 8:03
    ან სად არის თავმოყრილი მონაცემები
  • 8:03 - 8:06
    და ამის გარდა, გვაქვს დიაპაზონი, რომელიც
  • 8:06 - 8:10
    ბევრად შორს გრძელდება და გვიჩვენებს,
    როგორია მონაცემების მთლიანი გაბნევა.
  • 8:10 - 8:16
    ანუ, ის საკმაოდ კარგ წარმოდგენას გვაძლევს
    მედიანასა და მონაცემთა გაბნევაზე.
Title:
Constructing a box-and-whisker plot
Description:
more » « less
Video Language:
English
Team:
Khan Academy
Duration:
08:18

Georgian subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.