Sêri bài học OTP 04: Làm thế nào để dịch

Bài hướng dẫn này chứa đựng một vài phương pháp dịch hữu ích cho những tình nguyện viên của Dự án dịch thuật mở TED.

Để truy cập vào các hướng dẫn dịch thuật mở rộng được đề cập trong video, hãy đến:
http://translations.ted.org/wiki/How_to_Tackle_a_Translation

Video này được tạo ra cho những tình nguyện viên trong Dự án dịch thuật mở TED. Dự án dịch thuật mở TED đem những bài nói TED bằng tiếng Anh để tạo ra các phụ đề, những bản dịch và đem lại khả năng để bất kỳ bài nói nào cũng được phiên dịch bởi các tình nguyện viên trên toàn thế giới.

Tìm hiểu thêm tại http://www.ted.com/participate/translate

[Cách phiên dịch]

Nhiều người sẽ nói với bạn rằng
học phiên dịch tốt nhất l

à thông qua thực hành.
Điều đó có thể đúng,

nhưng nó vẫn có vài quy tắc
mà bạn có thể xem xét.

Nếu phải cho bạn một lời khuyên
về phiên dịch,

đó sẽ là: "Đừng bao giờ dịch
từng từ riêng lẻ mà hãy dịch thoát ý."

Đầu tiên, hãy chắc rằng
bạn thật sự hiểu nghĩa

tất cả các từ, các thuật ngữ
và các vấn đề liên quan đến văn hoá

trong bản gốc,
và hãy tìm hiểu chúng, nếu cần thiết.

Và sau đó,
hãy quên đi những từ này đi,

và cố tưởng tượng xem
người nói sẽ nói chúng tự nhiên ra sao

nếu họ sống
và nói bằng ngôn ngữ của bạn

và đang cố truyền tải
một thông điệp tương tự.

Và đây là vài mẫu lời khuyên cụ thể

theo quy tắc "không phải từng từ,
mà là toàn bộ ngữ nghĩa".

Đừng vội!

Bạn có hẳn 30 ngày để dịch,

vì thế hãy cho bản thân đủ thời gian
để đảm bảo rằng mọi thứ đều chính xác.

Hãy cố truyền đạt lại
phong cách của diễn giả.

bằng cách dịch lại
những câu đùa và những mẫu chuyện vui,

điều đó đặc biệt quan trọng nếu chúng được
hưởng ứng bởi tiếng cười của khán giả,

bởi vì người xem cần biết điều gì
đã khiến khán giả cười.

Đừng dịch các thành ngữ
từng chữ một.

Thành ngữ là những cụm từ hay nhóm từ
được đặt cùng nhau để diễn tả một ý tưởng.

Ví dụ như thành ngữ
"at the drop of a hat"

Bạn không thể dịch là
"ở tại thời điểm cái nón rơi"

mà nên dịch nghĩa của nó.

Sự tương đương tự nhiên nhất của
"at the drop of a hat" trong ngôn ngữ của bạn

thậm chí có thể
không phải là một thành ngữ,

nhưng là những từ như
"ngay lập tức", hay là "không do dự".

Và vậy là được rồi!

Đừng tự dịch
những thuật ngữ chuyên môn.

Thuật ngữ là những từ hay những cụm từ
được sử dụng trong các lĩnh vực chuyên môn

Hãy luôn cẩn trọng
đối với các thuật ngữ,

như tên của các thiết bị hay
các tiến trình khoa học hoặc kinh tế...

Và thay vì tự đưa ra
các cách dịch mới,

hãy chắc rằng bạn đã tìm hiểu
những từ tương đương

phổ biến trong ngôn ngữ của mình
Cũng giông giống như thành ngữ vậy.

Ví dụ, khi bạn nhìn thấy thuật ngữ
"thư mục gốc"

thay vì dịch là
"đường dẫn với nguồn"

bạn cần phải đảm bảo rằng
bạn hiểu rõ nghĩa của thuật ngữ này,

và sau đó, tìm kiếm ở trên mạng

những bài báo hay những trang web
nói về nghĩa của từ "thư mục gốc".

Và bằng cách này,
bạn có thể tìm thấy

thuật ngữ tương đương thật sự
trong ngôn ngữ của mình.

Một điều khác cần ghi nhớ là
"nếu cần thiết, hãy cô đọng".

Khi làm phụ đề,

bạn sẽ thường xuyên cần phải
cô đọng hay thu ngắn bài dịch

để giữ một tốc độ đọc thoải mái
cho người xem.

Bạn sẽ cần phải nghĩ về

những thứ như tách phụ đề
thành hai hàng

và cố gắng giữ các mệnh đề với nhau.

Nhưng chúng tôi có những hướng dẫn khác
sẽ giúp bạn điều đó.

Và dĩ nhiên, đừng quên
mặt kĩ thuật của ngôn ngữ,

như ngữ pháp và luật chấm câu.

Sau khi đã hoàn thành,
hãy xem lại bài nói một lần nữa

với phụ đề được bật
như là lần kiểm tra lỗi cuối cùng,

và sau đó gửi đăng
để chờ duyệt lại.

Khi bạn gặp khó khăn
trong phiên dịhc,

hãy đến trang ngôn ngữ của bạn
trên OTPedia

để tìm tài liệu cụ thể
cho ngôn ngữ của bạn,

và tìm kiếm sự giúp đỡ và ý tưởng
từ nhóm ngôn ngữ của bạn trên Facebook.

Khi tham gia phiên dịch,

hãy luôn ghi nhớ rằng
bạn là một phần của cộng đồng.

Để có thêm lời khuyên trong phiên dịch,
hãy xem những hướng dẫn này trên OTPedia.

Và bây giờ, ký âm
và phiên dịch vui vẻ nhé!