Jak inteligentne są delfiny? - Lori Marino

Cała lekcja dostępna tutaj: http://ed.ted.com/lessons/how-smart-are-dolphins-lori-marino

Delfiny są jednym z najmądrzejszych gatunków zwierząt na Ziemi. Ich współczynnik encefalizacji (rozmiar mózgu w stosunku do średniej wielkości ciała) jest drugi po ludzkim. Ale właściwie jak bardzo są inteligentne? Lori Marino przedstawia pewne niezwykłe fakty na ich temat.

Lekcja: Lori Marino, animacja: Zedem Media.

W 1985 roku trzech naukowców
podczas ekspedycji badającej delfiny

zaczęło się nudzić.

Dla zabawy jeden z nich
zaczął udawać Posejdona,

zakładając na głowę wianek z wodorostów
i później wyrzucając go do oceanu.

Chwilę później wynurzył się delfin
z wiankiem na głowie.

Oczywiście to mógł być przypadek,

ale jest też całkiem możliwe,
że delfin naśladował naukowca,

bo delfiny to jedne
z najinteligentniejszych zwierząt.

Jak bardzo są mądre?

Podobnie jak wieloryby i morświny,

delfiny należą do grupy ssaków wodnych,

znanej jako walenie,
liczącej 86 gatunków zwierząt

i spokrewnionej z kopytnymi.

Pierwotnie ssaki lądowe,

pierwsze walenie pojawiły się w wodzie
około 55 milionów lat temu,

jako ogromne drapieżniki z ostrymi zębami.

Około 35 milionów lat temu
zmieniła się temperatura oceanów

i zmniejszyła się ilość pożywienia.

Jedna grupą waleni,
która przetrwała tę zmianę,

to zębowce uzbrojone
w mniejsze i mniej ostre zęby,

ale też w większe
i bardziej złożone mózgi,

pozwalające tworzyć
złożone relacje społeczne

i echolokację służącą
do nawigacji i komunikacji.

Wróćmy do teraźniejszości.

Mózgi współczesnych delfinów są tak duże,
że ich współczynnik encefalizacji,

czyli stosunek objętości mózgu
do średniej wielkości ciała,

są drugie po ludzkich.

Delfiny wyewoluowały i przetrwały

dzięki zdolności tworzenia
złożonych społeczności,

które wspólnie polują,
przepędzają rywali i wychowują młode.

Na przykład, grupa delfinów z Florydy

stosuje zaawansowaną formę współpracy
podczas polowania na ryby.

Delfin wyznaczony jako ,,sieciowy"

wzburza muł, a kolejny daje sygnał,

żeby inne delfiny jednocześnie
zajęły pozycje i łapały uciekające ryby.

Osiągnięcie takiego celu wymaga
świadomego planowania i współpracy,

do których potrzebny jest
jakiś rodzaj komunikacji intencjonalnej.

Delfiny przekazują metody komunikacji
oraz inne umiejętności

z pokolenia na pokolenie.

Poszczególne populacje delfinów
mają rożne sposoby witania się,

polowania i zachowywania.

Ten swego rodzaju przekaz kulturowy
obejmuje też użycie narzędzi.

Grupa delfinów butlonosów
żyjących u wybrzeży Australii,

przezwana Delfinim Klubem Gąbki,

nauczyła się zakrywać nosy gąbkami
polując wśród ostrych koralowców

i przekazuje tę wiedzę z matki na córkę.

Delfiny wykazują się nawet
rozumieniem języka.

Uczone języka opartego
na gwizdach i gestach,

nie tylko rozumieją
co te sygnały oznaczają,

ale również to,
że ich kolejność ma znaczenie,

jak np. różnica między
"przynieś piłkę do obręczy"

a "przenieś obręcz do piłki".

Przyswoiły więc 2 główne elementy
ludzkiego języka,

symbole oznaczające
przedmioty i czynności

oraz składnię określającą ich strukturę.

Delfiny są też jednym z niewielu gatunków,
które zdały test lustra.

Rozpoznając się w lustrze,
zdradzają zdolność samoświadomości,

a badania pokazują,
że rozpoznają nie tylko swoje ciało,

ale również swoje myśli,
co nazywa się metakognicją.

W jednym z badań,
delfiny porównujące 2 dźwięki,

potrafiły odpowiedzieć, że są to te same
albo różne dźwięki, albo że nie są pewne.

Tak jak ludzie,

częściej odpowiadały, że nie są pewne
przy trudnych zadaniach, pokazując,

że są świadome posiadanej wiedzy

i tego, jak pewne są tej wiedzy.

Jednak chyba najbardziej
niezwykłe u delfinów

są empatia, altruizm i przywiązanie.

Zwyczaj pomagania rannym
rozciąga się poza ich gatunek,

o czym świadczy wiele relacji

o delfinach wynoszących tonących ludzi,
żeby zaczerpnęli tchu na powierzchni.

Tak jak my opłakują śmierć bliskich.

Nasuwa się więc pytanie,

czemu nadal zabija się delfiny na mięso
i naraża na wyginięcie

przez rybołówstwo i zanieczyszczenia

lub zamyka w oceanariach dla rozrywki?

Najważniejsze pytanie być może nie brzmi,
czy delfiny są inteligentnymi

i skomplikowanymi istotami,

ale czy mamy na tyle empatii,
żeby dać im bezpieczeństwo i wolność.