Robert Legato: Sztuka wywoływania grozy

Bywa, że filmowe obrazy, które tworzy Bob Legato, są tak doskonałe, iż zdają się być bardziej wiarygodne niż rzeczywistość. W ciepłej i zabawnej prezentacji opowiada o pracy nad efektami specjalnymi w filmach "Titanic", "Apollo 13" i "Hugo".

Pracowałem nad filmem "Apollo 13",

kiedy odkryłem,

jak działają nasze mózgi.

Gdy przepełnia nas entuzjazm,

strach czy czułość,

inaczej widzimy świat.

Inaczej też zapamiętujemy.

Miałem za zadanie

odtworzyć start

sondy Saturn V w tym filmie.

W ramach eksperymentu

zaprosiłem grupę ludzi

i puściłem im to nagranie.

Chciałem zbadać,

co utkwi im w pamięci,

co muszę odtworzyć,

co naśladować?

Pokazałem to nagranie.

Odkryłem, że samo nagranie

oraz fakt pracy nad filmem

budziło emocje,

wspomnienia startu,

tego, co dla nas znaczył.

Gdy pytałem,

co widzowie zapamiętali,

zmieniali przebieg filmu.

Dodawali ruchy kamery

i inne rzeczy.

Intrygowało mnie to.

Oglądali coś przed chwilą

i skąd takie opisy?

Zrozumiałem, że powinienem odtworzyć to,

co pamiętali, a nie to, co widzieli.

To nagranie startu oparte na

rozmowach z widzami

i zestawieniu różnych ujęć.

Wszystko razem przedstawia

zbiorową pamięć o tym zdarzeniu,

a nie prawdę obiektywną.

To powstało dla filmu "Apollo 13".

(Odgłosy startu)

Oglądacie połączenie wspomnień

różnych osób, w tym moich,

i kreatywnego spojrzenia

na całe wydarzenie.

Kręciłem obiektywem szerokokątnym,

więc byłem blisko.

Wykadrowaliśmy to tak, jak w teleobiektywie,

co daje poczucie odległości.

Zmontowaliśmy coś,

czego nie widzieliście.
(Muzyka)

Pokażę teraz,

na co reagowaliście.

(Muzyka)

Tom Hanks: Halo, Houston, tu Odyssey.

Dobrze znów was widzieć. (Brawa) (Muzyka)

Udaję, że to mnie oklaskują.

(Śmiech)

Tu jestem na parkingu

i odtwarzam start za pomocą gaśnic,

ognia i wosku.

Jeśli uwierzyliście

w cokolwiek z tego filmu,

to wasze uczucia wywołał

kompletny fałsz.

To niezwykłe.

Tu kręcimy punkt kulminacyjny filmu.

Wystarczyło wyrzucić model

z helikoptera i nagrać to.

Tak zrobiłem.

Jestem przeciętnym operatorem,

stąd taki autentyzm.

Filmuję rakietę i staram się

utrzymać ją w obiektywie.

I kolejna rzecz.

Kontaktowaliśmy się z byłym astronautą,

który był na misjach Apollo 15.

Sprawdzał moją wiedzę naukową.

Ktoś uznał, że to konieczne.

(Śmiech)

Nie wiem czemu.

To bohater, astronauta,

więc byliśmy podekscytowani.

Nasze ujęcia

nie były całkiem do kitu.

Były nawet niezłe.

Miał sprawdzić,

jak sobie radzimy

i dać nam szóstkę z plusem.

Pokazałem mu kilka ujęć

oczekując dobrej reakcji.

I dostałem ją. (Muzyka)
(Odgłosy startu)

Pokazałem mu te dwa ujęcia,

żeby je ocenił.

("Źle") (Śmiech)

(Śmiech)

O tym marzyłem.

(Śmiech)

Oto co usłyszałem:

"Nie buduje się takich rakiet.

Rakieta nigdy nie startuje,

jeśli wokół są wsporniki.

Wiesz, co mogłoby się stać?

Nikt by tego tak nie zaprojektował".

Starałem się odtworzyć

jedną z ważniejszych chwil

w historii Ameryki

za pomocą gaśnic na parkingu.

(Śmiech)

Nie będę się kłócić. On jest bohaterem,

a ja jestem z prowincji.

(Śmiech)

Pokażę wam parę nagrań

do oceny. W końcu dostałem

reakcję, na jaką liczyłem.

To autentyczne nagranie.

Misja Apollo 15, w której brał udział.

Zareagował dość ciekawie.

("To też źle".) (Śmiech)

Zrozumiałem wtedy,

że on to inaczej pamięta.

Zapamiętał zabezpieczone wsporniki

i bezpieczny start,

bo tę ogromną rakietę

zbudowano najtańszym kosztem.

Liczył, że się uda.

(Śmiech) (Brawa)

Zniekształcił sobie wspomnienia.

Ron Howard spotkał Buzza Aldrina,

który nie wiedział,

że imitujemy te nagrania

i tak zareagował.

Ron Howard: Buzz Aldrin spytał mnie:

"W tym filmie były ujęcia,

których wcześniej nie widziałem.

Skąd to wzięliście?"

Ja na to: "Sami nagraliśmy".

A on: "Niezłe. Możemy to wykorzystać?"

(Wybuch) ("Pewnie")
(Śmiech)

To wielki Amerykanin.

(Śmiech)

"Titanic", jeśli nie znacie fabuły,

nie kończy się dobrze.

(Śmiech)

Jim Cameron zrobił zdjęcia

prawdziwego Titanica,

żeby pozbyć się wątpliwości.

Dwa batyskafy zeszły w głębiny

i sfilmowały wrak.

Przejmujący materiał.

Jest piękny, budzi emocje,

ale nie sfilmował wszystkiego.

Żeby o tym opowiedzieć,

musiałem wypełnić luki,

odtworzyć po kolei

wszystkie zdarzenia.

Mogłem nie dać rady.

Materiał, który nagrał

był niesamowity i wzruszający.

Niech gra w tle,

żebyście się wczuli,

a ja opiszę swoje wrażenia.

Chciałem zobaczyć,

jak statek wraca do życia,

jest w całej okazałości,

ale też widzieć

go w stanie obecnym,

jako wrak.

Później pokażę ten efekt.

Jest on dla mnie esencją filmu,

i powodem, dla którego

chciałem nad nim pracować.

Ciekawiło mnie też,

co tak naprawdę

budziło emocje widza.

To zdjęcia z planu.

Tak naprawdę widzicie

kilka osób przechylających łódkę,

a batyskafy są wielkości

a batyskafy są wielkości

małej piłki.

Jim zszedł 3 mile wgłąb.

A ja odszedłem 3 mile od studia

i sfilmowałem to w garażu.

Mój materiał wywołuje

takie same emocje,

jak nagranie Jima.

To niesamowite, że gdy w coś uwierzymy,

przenosimy na to odczucia,

mimo, że obraz jest sztuczny.

To gra pozorów, ale nie dla widza.

Wykorzystałem to odkrycie

przy kolejnym efekcie,

który pokażę.

To magiczna przemiana.

Chciałem, żeby było płynne,

żeby widz myślał,

że to nie moja wersja,

ale jego własne wyobrażenie.

Kolejne ujęcie.

Dwa batyskafy w jednym ujęciu

Dwa batyskafy w jednym ujęciu

W nich ukryte są kamery.

Jim kręcił z jednego.

Nie wiem, czyj to fragment.

Niech będzie, że Jima,

poprawi mu humor.

(Śmiech)

A teraz przemiana statku,

przejście z jednego stanu w drugi,

jak wcześniej mówiłem.

Puszczę wam to. (Muzyka)

(Muzyka)

Chciałem, żeby to się rozpłynęło.

Gloria Stuart: Wtedy Titanic po raz ostatni
widział światło dzienne.

RL: Potem w innym studiu

śledziłem ruchy kamery,

to, na co patrzy widz,

czyli postaci na dziobie.

Nagle zaciera się granica

i statek staje się

zardzewiałym wrakiem.

Oglądałem to codziennie,

aż znalazłem moment

kiedy zaczyna się przemiana

i zaznaczyłem tę klatkę.

Gdy się to ogląda,

trudno wychwycić

tę chwilę.

Pokażę jeszcze raz.

(Muzyka) Wykorzystałem naturę

ludzkiego mózgu. Gdy przestajemy uważać,

coś zaczyna się zmieniać.

Zostawiłem szal,

żeby wyglądali jak duchy,

pochowani na zawsze na wraku.

Nieważne. Zmyśliłem to.

(Śmiech)

Sam dawno nie widziałem światła dziennego.

Długo pracowaliśmy.
(Śmiech)

Kolejny film, "Hugo",

jest o iluzjach filmowych,

które zwodzą

nasz mózg.

Sasha Baron Cohen,

bardzo inteligentny aktor,

chciał grać gagi

w stylu Bustera Keatona

i zaklinować protezę w pociągu.

To niebezpieczne i niewykonalne,

bo nasz plan był za mały,

żeby ruszyć pociąg.

Pokażę to ujęcie.

Użyłem sztuczki Siergieja Eisensteina.

Gdy kamera porusza się razem z obiektem,

wydaje się, że obiekt stoi,

a porusza się otoczenie.

Tu pociąg stoi w miejscu,

a porusza się podłoga.

To zdjęcia z planu.

Ten mały ekran to test.

Ten mały ekran to test.

To tak naprawdę widzieliście.

Ta sztuczka wpisuje się

w temat filmu.

Niestety nie jest moją zasługą,

bo wymyślono ją w 1910 roku.

Powiedziałem Marty'emu:

„Nie zrozumiesz, póki nie zobaczysz”.

Odpowiedział:

"Niech spojrzę.

To z kołami się nie rusza?"

(Śmiech) (Brawa)

"A to bez kół się rusza?"

Dokładnie. (Śmiech)

Dokładnie. (Śmiech)

Przecież Marty tego nie zobaczy. (Śmiech)

To nie wyjdzie poza tą salę?

Kolejny materiał to teoria jednego ujęcia;

eleganckie opowiadanie historii,

zwłaszcza jeśli śledzisz podróż,

która mówi coś

o osobowości bohatera.

Użyliśmy jednego z najlepszych

ujęć w historii kina,

z "Chłopców z ferajny" Martina Scorsese.

To spacer Henry'ego Hilla

przez Copacabanę.

Był panem swojego świata,

podobnie jak Hugo.

(Muzyka)

To Hugo. (Muzyka)

Kamera podąża za nim

i pozwala widzowi

poczuć sie jak chłopiec,

jak pan świata

ukrytego w głębi stacji.

Tylko tam Hugo się odnajduje.

Miało to wyglądać autentycznie

i scena z jednym ujęciem

była bardzo ważna.

W 3D kamera wisi na kiju,

jest niestatyczna,

więc musieliśmy się namęczyć,

żeby wyszło

jak w "Chłopcach z ferajny".

Pokażę, jak to zrobiliśmy.

Było pięć planów

i dwóch aktorów.

Po lewej ujęcie się kończy,

a po prawej zaczyna.

Tu Asa Butterfielda, gwiazdę filmu,

zmienia dubler. (Muzyka)

Zbudowaliśmy

fajną zjeżdżalnię. (Muzyka)

To plan nr 3

i ostatnie ujęcie

nagrane kamerą statyczną.

Całą reszte kręciliśmy

za pomocą żurawi.

5 planów, 2 chłopców, w różnym czasie.

A wydaje się, że to jedno ujęcie.

Zebrałem za nie najlepsze recenzje

w mojej karierze.

Byłem z niego dumny.

Może nie powinienem.

Pochwaliłem się koledze:

"To najlepiej oceniane ujęcie,

nad jakim pracowałem.

Jak myślisz, dlaczego?"

A on: "Bo nikt nie wie,

że masz z nim coś wspólnego".

(Śmiech)

Na koniec prezentacji

mogę tylko powiedzieć: dziękuję. (Brawa)

(Brawa)