Atmosferden karbondioksit temizlemenin yeni bir yolu
-
0:01 - 0:03Milyonda dört yüz parçacık:
-
0:03 - 0:08Bugün karbondioksitin
atmosferimizdeki yaklaşık oranı. -
0:08 - 0:10Peki bu ne anlama geliyor?
-
0:10 - 0:14Her 400 molekül karbondioksit için
-
0:14 - 0:18bir milyon oksijen ve nitrojen
molekülümüz var demek. -
0:18 - 0:22Bugün burada yaklaşık 1800 kişi var.
-
0:22 - 0:26Sadece bir kişinin yeşil tişört giydiğini
-
0:26 - 0:29ve sizden o kişiyi bulmanız
istendiğini varsayın. -
0:29 - 0:33İşte karbondioksiti direkt havadan alırken
-
0:33 - 0:35yüzleştiğimiz zorluk bu.
-
0:35 - 0:37Kulağa çok kolay geliyor,
-
0:37 - 0:39havadan karbondioksiti çekip çıkarmak.
-
0:39 - 0:41Aslında çok zor.
-
0:41 - 0:43Ama size kolay olanı söyleyeyim:
-
0:43 - 0:46Karbondioksit salınımından kaçınmak.
-
0:47 - 0:48Ama biz bunu yapmıyoruz.
-
0:49 - 0:53Bu yüzden burada düşünmemiz
gereken tekrar geriye dönmek; -
0:53 - 0:56havadan karbondioksiti çekip çıkarmak.
-
0:57 - 1:01Ne kadar zor olsa da
aslında bunu yapmak mümkün. -
1:01 - 1:05Ve ben bugün sizinle
teknolojinin şu anda nerede olduğunu -
1:05 - 1:07ve yakın gelecekte
nereye gidebileceğini paylaşacağım. -
1:08 - 1:13Dünya karbondioksiti
deniz suyu, toprak, bitki -
1:13 - 1:18hatta kayalarla doğal
yollarla havadan çekiyor. -
1:18 - 1:22Mühendisler ve bilim insanları
bu doğal süreci hızlandırmak için -
1:22 - 1:26paha biçilmez bir iş çıkarıyor olsalar da
-
1:26 - 1:28pek yeterli olmuyor.
-
1:28 - 1:30İyi haber ise bundan fazlası var.
-
1:30 - 1:34İnsanoğlunun hünerleri sayesinde
kimyasal bir yaklaşımla -
1:34 - 1:37havadan karbondioksit temizlemek için
-
1:37 - 1:40gerekli teknolojiye sahibiz.
-
1:40 - 1:43Bunu suni bir orman gibi düşünüyorum.
-
1:43 - 1:48Böyle bir ormanı yaratmak
veya büyütmek için iki temel yaklaşım var. -
1:49 - 1:54İlki suda çözünen
CO2 tutucu kimyasallar kullanmak. -
1:54 - 1:57Diğeri ise CO2 tutucu kimyasallarla
katı malzemeler kullanmak. -
1:58 - 2:01Hangi yolu seçerseniz seçin,
ikisi de esasında aynı görünür. -
2:02 - 2:06Bunu yapmak için gerekli olan sistemin
-
2:06 - 2:07neye benzediğini gösteriyorum.
-
2:07 - 2:09Buna hava kontaktörü diyoruz.
-
2:09 - 2:12Gördüğünüz gibi bu aletin
çok geniş olması gerekiyor ki -
2:12 - 2:14gerekli tüm havayı işleyebilmek için
-
2:14 - 2:17yeterince büyük yüzeyi olabilsin,
-
2:17 - 2:18çünkü hatırlayın,
-
2:18 - 2:22Bir milyon molekülden sadece
400'ünü yakalamaya çalışıyoruz. -
2:22 - 2:25Bunu yapmak için sıvı bazlı
yaklaşım kullanıyorsunuz, -
2:25 - 2:28bu büyük yüzeye ambalaj malzemesi koyup
-
2:28 - 2:30kontaktörü ambalaj malzemesiyle doldurarak
-
2:31 - 2:35sıvıyı ambalaj boyunca dağıtmak için
pompalar kullanıyorsunuz -
2:35 - 2:38ve sıvıyı köpürtebilmek için,
önde gördüğünüz gibi -
2:38 - 2:41fanları kullanıyorsunuz.
-
2:41 - 2:45Havadaki karbondikosit,
bu sıvı yardımıyla -
2:45 - 2:52bağları kuvvetli CO2 molekülleriyle
reaksiyona girerek havadan ayrılıyor. -
2:52 - 2:54Daha çok CO2 yakalamak içinse,
-
2:54 - 2:57kontaktörü derinleştirmeniz gerekir
-
2:57 - 2:59ama bunu daha derin yapmak,
-
2:59 - 3:01giren hava kadar enerji harcattığı için
-
3:01 - 3:05kontaktörler bu şekilde
optimize edilmiştir. -
3:05 - 3:09Bu nedenle hava kontaktörleri
bu benzersiz karakteristik tasarıma sahip, -
3:09 - 3:14devasa yüzey alanına sahip
ancak nispeten ince bir kalınlıkta. -
3:14 - 3:17Şimdi CO2'yi bir kere yakaladığınızda
-
3:18 - 3:20onu yakalamak için kullandığınız malzemeyi
-
3:20 - 3:23tekrar tekrar geri dönüştürebilmelisiniz.
-
3:23 - 3:26Karbon yakalama ölçeği o kadar muazzam ki
-
3:26 - 3:28yakalama süreci sürdürülebilir olmalı
-
3:28 - 3:30ve bir malzeme
birçok kez kullanılabilmeli. -
3:31 - 3:35Şöyle düşünün: CO2 havada çok seyrek
-
3:35 - 3:38ve gerçekten güçlü bir bağla bağlanmış,
-
3:38 - 3:41bu yüzden malzemenin geri dönüşümü için
-
3:41 - 3:45muazzam bir ısıya ihtiyaç duyar.
-
3:45 - 3:48Malzemeyi bu ısıyla geri dönüştürmek için
-
3:48 - 3:54havadaki seyreltik CO2'den
aldığınız konsantre CO2 -
3:54 - 3:56artık açığa çıkıyor
-
3:56 - 3:58ve yüksek saflıkta CO2 üretiyorsunuz.
-
3:58 - 4:00Bu gerçekten önemli
-
4:00 - 4:04çünkü yüksek saflıkta
CO2'nin sıvılaştırılması -
4:04 - 4:08bir boru hattında
veya kamyonda taşınması -
4:08 - 4:10ya da bir yakıt veya kimyasal olarak
-
4:10 - 4:12doğrudan kullanılması daha kolaydır.
-
4:13 - 4:17Bu enerji hakkında
biraz konuşmak istiyorum. -
4:17 - 4:21Bu malzemeleri yenilemek veya
geri dönüştürmek için gerekli olan ısı -
4:21 - 4:28kesinlikle bunu ve dolayısıyla bunu
yapmanın maliyetini belirlemekte. -
4:29 - 4:31Bu yüzden soruyorum:
-
4:31 - 4:34Sizce bir yılda bir milyon ton CO2'nin
-
4:34 - 4:37havadan alınması için
-
4:37 - 4:39ne kadar enerji gerekir?
-
4:39 - 4:41Cevap: bir elektrik santrali.
-
4:41 - 4:45CO2'yi doğrudan havadan yakalamak
için bir elektrik santrali gerekir. -
4:45 - 4:47Seçtiğiniz yaklaşıma bağlı olarak
-
4:47 - 4:51santral 300 ile 500
megavat seviyesinde olabilir. -
4:52 - 4:56Ne tür bir enerji santrali
seçtiğinize dikkat etmeniz gerekir. -
4:56 - 4:57Kömür seçerseniz,
-
4:57 - 5:01yakaladığınızdan
daha fazla CO2 yayarsınız. -
5:02 - 5:03Şimdi maliyetlerden konuşalım.
-
5:03 - 5:07Bu teknolojinin yoğun
enerjili bir versiyonu -
5:07 - 5:10bir tonunu yakalamak için
-
5:10 - 5:111.000 dolara mal olabilir.
-
5:12 - 5:14Bu ne demek bir bakalım.
-
5:14 - 5:18Bu çok pahalı CO2'yi alıp
onu sıvı bir yakıta dönüştürürseniz -
5:18 - 5:21dört litresi 50 dolara çıkıyor.
-
5:21 - 5:24Bu çok pahalı, mümkün değil.
-
5:24 - 5:26Peki bu maliyeti nasıl azaltabiliriz?
-
5:26 - 5:29Bu kısmen, benim yaptığım iş.
-
5:30 - 5:32Bugün ticari ölçekli bir şirket,
-
5:33 - 5:35bunu, tonu 600 dolar gibi
düşük bir maliyete yapabiliyor -
5:35 - 5:39Bunu daha da ucuza yapabilen
teknolojiler geliştiren -
5:39 - 5:41birkaç şirket var.
-
5:42 - 5:43Bu farklı şirketlerin birkaçı hakkında
-
5:43 - 5:45sizinle biraz konuşmak istiyorum.
-
5:45 - 5:47Bunlardan biri Carbon Engineering.
-
5:47 - 5:49Kanada merkezli bir şirket.
-
5:49 - 5:51Gerekli ısıyı sağlamak için
-
5:51 - 5:56bol miktarda ucuz doğal gazı yakarak
-
5:56 - 5:58sıvı bazlı bir ayrıştırma
yaklaşımı kullanıyorlar. -
5:58 - 6:00Çok zekice bir yaklaşımları var;
-
6:00 - 6:04aynı anda hem havadaki CO2'yi
-
6:04 - 6:08hem de yanan doğal gazın saldığı
CO2'yi yakalayabiliyorlar. -
6:08 - 6:10Böyle yaparak
-
6:10 - 6:13aşırı kirliliği dengeliyor
ve maliyetleri düşürüyorlar. -
6:14 - 6:18İsviçre merkezli Climeworks
ve ABD merkezli Global Thermostat -
6:18 - 6:20farklı bir yaklaşım kullanıyor.
-
6:20 - 6:22Yakalamak için katı
malzemeler kullanıyorlar. -
6:22 - 6:25Kirliliği ve maliyetleri azaltmak için
-
6:25 - 6:27dünyadaki ısıyı, jeotermali
-
6:27 - 6:30ve hatta diğer endüstriyel
işlemlerden artan -
6:30 - 6:32fazla buharı kullanıyorlar.
-
6:33 - 6:35Global Termostat'ın
farklı bir yaklaşımı var. -
6:35 - 6:38Gerekli ısıya
-
6:38 - 6:42ve malzemenin içinden
geçtikleri hıza odaklanıyorlar, -
6:42 - 6:46böylece gerçekten yüksek bir hızda
-
6:46 - 6:48CO2 salınımı yapıp üretebiliyorlar,
-
6:48 - 6:51bu da daha kompakt
bir tasarıma ve ucuz maliyete -
6:51 - 6:53sahip olmalarına olanak tanıyor.
-
6:55 - 6:57Daha fazlası var.
-
6:57 - 7:02Sentetik bir ormanın, gerçeğine
göre önemli bir avantajı var: boyut. -
7:03 - 7:07Size göstereceğim bu resim
Amazon yağmur ormanlarının bir haritası. -
7:07 - 7:13Amazon, her yıl 1,6 milyar ton
CO2 yakalayabiliyor. -
7:13 - 7:16Bu, ABD'deki yıllık salınımlarımızın
-
7:16 - 7:19yaklaşık yüzde 25'ine eşdeğer.
-
7:19 - 7:22Sentetik bir orman için
gerekli arazi alanı -
7:22 - 7:24ya da aynı şekilde
ele geçirilmesi için üretilmiş -
7:24 - 7:26bir doğrudan hava yakalama tesisi
-
7:26 - 7:28500 kat daha küçük.
-
7:29 - 7:32Buna ek olarak,
sentetik bir orman için -
7:32 - 7:35ekilebilir arazi üzerine
inşa etmek zorunda değilsiniz, -
7:35 - 7:39bu yüzden tarım arazileri
veya yiyeceklerle rekabet yok -
7:39 - 7:44ve ayrıca gerçek ağaçları kesmek için
-
7:44 - 7:46bir sebebiniz yok.
-
7:47 - 7:48Geriye dönmek
-
7:48 - 7:52ve negatif emisyon kavramını
gündeme getirmek istiyorum. -
7:52 - 7:56Negatif emisyonlar, ayrılan CO2'nin
-
7:56 - 8:00atmosferden kalıcı olarak
uzaklaştırılmasını gerektirir. -
8:00 - 8:03Bu da ilk önce geldiği yere
-
8:03 - 8:06yer altına yerleştirilmesi anlamına gelir.
-
8:06 - 8:09Gerçek şu ki
hiç kimse bunun için ödeme almıyor, -
8:09 - 8:10en azından yeteri kadar.
-
8:11 - 8:14Dolayısıyla bu teknolojileri
geliştiren şirketler, -
8:15 - 8:17CO2'yi almak ve bunun dışında
-
8:17 - 8:20faydalı bir ürün yapmakla ilgilenmektedir.
-
8:20 - 8:24Sıvı yakıtlar, plastik
-
8:24 - 8:26ve hatta sentetik çakıl olabilir.
-
8:26 - 8:29Beni yanlış anlamayın,
bu karbon piyasaları harika -
8:31 - 8:33ama hayal kırıklığına
uğramanızı da istemiyorum. -
8:33 - 8:37Bunlar iklim krizimizi çözecek
kadar büyük değil -
8:37 - 8:41ve yapmamız gereken şey
aslında ne yapabileceğini -
8:41 - 8:42düşünmemiz gerektiği.
-
8:42 - 8:46Karbon piyasaları hakkında
kesinlikle söyleyeceğim bir şey, -
8:46 - 8:51yeni yakalama tesislerinin
yapılmasına izin vermeleri -
8:51 - 8:53ve her yakalama tesisi ile
-
8:53 - 8:54daha fazla şey öğrenmemiz.
-
8:54 - 8:56Yeni şeyler öğrendiğimizde
-
8:56 - 8:59maliyetleri düşürme fırsatımız olur.
-
9:00 - 9:03Ama aynı zamanda küresel
bir toplum olarak yatırım yapmaya -
9:03 - 9:05istekli olmamız gerekiyor.
-
9:07 - 9:10Dünyadaki tüm akıllı düşünce
ve teknolojilere sahip olabilsek de -
9:10 - 9:12bu teknolojinin iklim üzerinde
-
9:12 - 9:16önemli bir etkisi olması
için yeterli olmayacak. -
9:16 - 9:19Gerçekten de düzenlemeye ihtiyacımız var,
-
9:19 - 9:20sübvansiyonlara,
-
9:20 - 9:22karbon vergisine ihtiyacımız var.
-
9:22 - 9:27Biraz daha fazla ödeme
yapmaya istekli olacak birkaçımız var, -
9:27 - 9:30ancak karbon-nötr,
karbon-negatif yollar, -
9:30 - 9:32iklimi etkilemek için
-
9:32 - 9:35toplumun çoğunluğuna
uygun maliyetli olması için -
9:35 - 9:37gerekli olacak.
-
9:37 - 9:40Bu tür yatırımlara ek olarak,
-
9:40 - 9:44AR-GE için yatırım
yapmaya da ihtiyacımız var. -
9:44 - 9:45Peki bu nasıl görünebilir?
-
9:46 - 9:521966'da ABD, Apollo programında
gayri safi yurtiçi hasılanın -
9:52 - 9:54yaklaşık yüzde yarısını kullandı.
-
9:55 - 9:57Dünya'dan Ay'a ve tekrar dünyaya
-
9:57 - 9:59güvenle insan taşıdı.
-
9:59 - 10:03Bugün GSYİH'nın yüzde biri,
yaklaşık 100 milyar dolar. -
10:04 - 10:06İklim değişikliğiyle mücadelemizde
-
10:06 - 10:09doğrudan hava yakalamanın bir
ön adım olduğunu bilerek -
10:10 - 10:1320 milyar dolar yatırım
yapabileceğimizi hayal edin. -
10:14 - 10:16Ayrıca maliyetleri bir ton için
-
10:16 - 10:18100 dolara çıkarabileceğimizi
hayal edelim. -
10:19 - 10:23Bu zor olacak, ama işimi
eğlenceli yapan şeyin bir parçası. -
10:24 - 10:25Bu neye benziyor,
-
10:25 - 10:2820 milyar dolar,
100 dolara bir ton mu? -
10:28 - 10:31Bu, her biri yılda
bir milyon ton CO2 yakalayabilen -
10:31 - 10:37200 sentetik orman
inşa etmemizi gerektiriyor. -
10:37 - 10:41Bu, ABD yıllık salınımlarını
yaklaşık yüzde beş artırıyor. -
10:41 - 10:43Kulağa çok fazla gelmiyor.
-
10:43 - 10:45Ancak aslında oldukça kayda değer.
-
10:45 - 10:49Uzun mesafeli kamyon
ve ticari uçaklarla ilgili -
10:49 - 10:51salınımlara bakarsanız
-
10:51 - 10:53bunlar yüzde beşe kadar çıkmakta.
-
10:53 - 10:57Sıvı yakıtlara bağımlılığımız,
bu salınımları önlemeyi -
10:57 - 11:00gerçekten zor hale getiriyor.
-
11:00 - 11:05Yani bu yatırım
kesinlikle önemli olabilir. -
11:05 - 11:09Bunu yapmak için arazi alanı
açısından ne gerekiyor? -
11:09 - 11:10200 bitki mi?
-
11:10 - 11:15Görünen o ki Vancouver'ın kara alanının
yaklaşık yarısını demek bu. -
11:15 - 11:17Tabii yakıtları doğal gazsa.
-
11:17 - 11:22Fakat doğal gazın dezavantajını da
unutmayın, aynı zamanda CO2 yayıyor. -
11:22 - 11:24Doğrudan hava çekmek için
doğal gaz kullanırsanız -
11:24 - 11:28Carbon Engineering'in sahip olduğu
-
11:28 - 11:30akıllı yakalama yaklaşımına
sahip değilseniz, -
11:30 - 11:33amaçlananın sadece
üçte birini yakalayabilirsiniz. -
11:33 - 11:35Böyle alternatif bir yaklaşıma sahip olsak
-
11:35 - 11:38ve bunu yapmak için
rüzgar veya güneş kullansaydık -
11:38 - 11:42arazi alanı yaklaşık olarak
New Jersey eyaletine baktığımızda -
11:42 - 11:44yaklaşık 15 kat daha büyük olurdu.
-
11:44 - 11:48Çalışmam ve araştırmamda
düşündüğüm şeylerden biri -
11:48 - 11:52bu bitkileri en optimal şekilde
nereye koyacağımızı anlamak -
11:52 - 11:55ve mevcut yerel kaynakları düşünmek;
-
11:55 - 11:58toprak, su, ucuz ve temiz
elektrik olup olmadığı gibi, -
11:58 - 12:01çünkü örneğin,
gerekli olan ısıyı sağlamak amacıyla -
12:01 - 12:03doğal gaz için mükemmel,
karbonsuz bir yedek olan -
12:03 - 12:07hidrojeni üretmek için suyu bölmek için
-
12:07 - 12:09temiz elektrik kullanabilirsiniz.
-
12:10 - 12:14Yine de negatif emisyonları
biraz daha yansıtmamızı istiyorum. -
12:14 - 12:18Negatif emisyonlar
sihirli bir değnek gibi düşünülmemeli, -
12:18 - 12:20ancak dünya çapında
CO2 kirliliğini azaltmaya -
12:21 - 12:24devam edersek bize yardımcı olabilirler.
-
12:24 - 12:27İşte bu yüzden dikkatli olmak zorundayız.
-
12:27 - 12:30Bu yaklaşım o kadar cazip ki
riskli bile olabilir, -
12:30 - 12:35çünkü kimileri iklim krizine tam
bir çözüm olarak takılı kalıyorlar. -
12:36 - 12:40İnsanları günde 24 saat, yılda 365 gün
-
12:40 - 12:44fosil yakıt yakmaya
devam etmek için teşvik edebilir. -
12:44 - 12:47Kirliliği durdurmak için
-
12:47 - 12:49negatif salınımlar görmek yerine,
-
12:49 - 12:55her şeyi içeren mevcut bir portföyün,
-
12:55 - 12:56enerji verimliliğinin arttırılmasından,
-
12:56 - 12:58düşük enerjili karbondan
-
12:58 - 13:00gelişmiş tarıma kadar
-
13:00 - 13:05hep birlikte bir gün net sıfır emisyon
yolu üzerinde olacağımıza inanıyorum. -
13:06 - 13:08Biraz öz-yansıma:
-
13:08 - 13:11kocam bir acil doktoru.
-
13:12 - 13:15Kendimi onun ve
meslektaşlarının her gün yaptıkları -
13:15 - 13:19can kurtarma çalışmalarına
hayran kalırken buluyorum. -
13:19 - 13:23Karbon yakalama konusundaki
çalışmalarım hakkında onlarla konuştuğumda -
13:23 - 13:25aynı derecede şaşırdıklarını görüyorum,
-
13:26 - 13:31çünkü iklim değişikliğiyle
mücadele etmem -
13:31 - 13:33sadece kutup ayılarını veya buzulları
-
13:33 - 13:34kurtarmakla ilgili değil.
-
13:34 - 13:36İnsan hayatını kurtarmakla ilgili.
-
13:38 - 13:43Sentetik bir orman gerçeği
kadar güzel olmayabilir -
13:43 - 13:47ama sadece Amazon'u değil,
-
13:47 - 13:48tüm insanları,
-
13:48 - 13:50sevdiğimiz, önemsediğimiz herkesi
-
13:50 - 13:55ve hem gelecek nesilleri
hem de modern uygarlığı -
13:55 - 13:57korumamızı da sağlayabilir.
-
13:57 - 13:58Teşekkür ederim
-
13:58 - 14:02(Alkışlar)
- Title:
- Atmosferden karbondioksit temizlemenin yeni bir yolu
- Speaker:
- Jennifer Wilcox
- Description:
-
Gezegenimizin bir karbon sorunu var - eğer atmosferden karbondioksit çıkarmaya başlamazsak, daha hızlı, daha hızlı ısınacağız. Kimya mühendisi Jennifer Wilcox, havadaki karbonu temizlemek için ağaçların yaptığı şekilde CO2 teknolojisini kullanan ve yeniden kullanılmasını sağlayan inanılmaz teknolojiyi öneriyor -ama geniş bir ölçekte. Bu ayrıntılı konuşma, hem verilen sözleri hem de tuzakları gözden geçiriyor.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:15
![]() |
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for A new way to remove CO2 from the atmosphere | |
![]() |
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for A new way to remove CO2 from the atmosphere | |
![]() |
Cihan Ekmekçi accepted Turkish subtitles for A new way to remove CO2 from the atmosphere | |
![]() |
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for A new way to remove CO2 from the atmosphere | |
![]() |
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for A new way to remove CO2 from the atmosphere | |
![]() |
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for A new way to remove CO2 from the atmosphere | |
![]() |
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for A new way to remove CO2 from the atmosphere | |
![]() |
Figen Ergürbüz edited Turkish subtitles for A new way to remove CO2 from the atmosphere |