-
ეს არის მეოთხე იმ ხუთი ამოცანიდან,
რომლებიც კორტაჟიომ გამომიგზავნა.
-
ამ ამოცანებში არის, ის რასაც ფიზიკა
შეიძლება უწოდოთ და ასევე ცოტა ალგებრაც.
-
საკმაოდ საინტერესო რაღაცებია და თავიდან არ
ვიცით არის თუ არა ინფორმაცია საკმარისი.
-
მატარებელი A (აღნიშნული --> თი)
არის 200 მეტრი სიგრძეში.
-
მატარებელი B-ს სიგრძე არის 400 მეტრი.
-
ისინი მოძრაობენ პარალელურ რელსებზე
მუდმივი სიჩქარით, ერთიდაიგივე მიმართულებით
-
A უსწრებს B-ს 15 წამში.
ეს აქაა გამოსახული.
-
აქ A არის ზუსტად B-ს უკან,
შემდეგ კი ზუსტად B-ს წინ ექცევა.
-
ამ სიტუაციას დავხატავ.
-
ეს ლურჯი იქნება მატარებელი A
და მისი სიგრძეა 200 მეტრი
-
შემდეგ ეს მწვანე იქნება მატარებელი B
ის ორჯერ გრძელია, ანუ 400 მეტრია.
-
ეს არის საწყისი მდგომარეობა,
-
ამ მდგომარეობაში გადასასვლელად კი 15
წუთია საჭირო.
-
საბოლოო მდგომარეობა იქნება ასეთი:
აქ მწვანე, მატარებელი B
-
მატარებელმა A-მ გაუსწრო მას,
მის წინ მოექცა.
-
პირველი მდგომარეობიდან მეორეში
გადასასვლელად იხარჯება 15 წამი,
-
A უსწრებს B-ს 15 წამში.
-
ეს მთლიანი წინადადება არის ამ
ნახაზში გამოსახული.
-
საპირისპირო მიმართულებით მოძრაობისას კი
ერთმანეთს 5 წამში სცდებიან, ანუ
-
ამ მდგომარეობიდან მეორე მდგომარეობაში
ხუთ წამში გადადიან.
-
საპირიპიროდ მოძრაობისას,
საწყისი პოზიცია შემდეგნაირია:
-
ეს არის მატარებელი A, ის 200 მეტრია,
-
მატარებელი B საპირისპიროდაა მიმართული,
მისი სიგრძეა 400 მეტრი.
-
ხუთ წამში ისინი ამ საწყისი მდგომარეობიდან
გადადიან აი ამ მდგომარეობაში.
-
ეს ლურჯი არის მატარებელი A,
მწვანე კი მატარებელი B.
-
ამ მდგომარეობების შეცვლას
დასჭირდა ხუთი წამი.
-
საპირისპირო მიმართულებების ქონისას
ერთმანეთს ხუთ წამში ჩაუვლიან
-
ჩვენ უნდა გავიგოთ თითოეული მატარებლის
სიჩქარე მეტრ/წამებში.
-
სიჩქარეებზე არაფერი ვიცით, მხოლოდ
ჩავლის და გადასწრების დროები გვითხრეს
-
თუმცა, ამ ორივე ინფორმაციის გამოყენებით
ალბათ შევძლებთ ამოცანის ამოხსნას.
-
A მატარებლის სიჩქარე აღვნიშნოთ Va-თი
B მატარებლის კი - Vb-თი.
-
რა მიმართულებითაც არ უნდა მიდიოდნენ,
მათი სიჩქარეები მაინც მუდმივია.
-
უნდა გვახსოვდეს, რომ მანძილი უდრის
სიჩქარე გამრავლებული დროზე
-
ასევე, სულ შეგვიძლია ავიღოთ ისეთი სიჩქარე
რომელიც რაიმესთან არის ფარდობითი.
-
რა მანძილს გადის მატარებელი A
B მატარებელთან შეფარდებით?
-
ამ წერტილიდან A მატარებელი მიდის
ამ წერტილამდე,
-
ანუ უნდა გაიაროს 400 მეტრი და შემდეგ
კიდევ 200 მეტრი,
-
ჯამში გაივლის 600 მეტრს.
-
რამდენს გაივლის ამ შემთხვევაში?
-
აქაც, თუ დავუშებთ, რომ B მატარებელი არის
ერთ ადგილზე გაჩერებული,
-
დავუშვებთ, რომ ეს მატარებელი მოძრაობს და
ჩვენ ათვლის წერტილად მაინც მას ვირჩევთ.
-
აქაც ამ წერტილიდან ჯერ გავდივართ 400,
შემდეგ კი კიდევ 200 მეტრს.
-
ორივე შემთხვევაში ერთად
600 მეტრს გავდივართ.
-
პირველ შემთხვევაში 600 მეტრი გავიარეთ
B მატარებლის უკანა ნაწილის მიმართ,
-
მეორეში კი 600 მეტრი გავიარეთ
B მატარებლის წინა ნაწილის მიმართ.
-
პირველ შემთხვევაში
ეს 15 წამში მოხდა, რადგან
-
A მატარებლის სიჩქარეს,
თითქოს, B-ს სიჩქარე აბრკოლებდა.
-
B-ს სიჩქარე ნული რომ ყოფილიყო, A მის
მიმართ თავისი სიჩქარით ივლიდა, თუმცა
-
B-ს რაღაც სიჩქარე გააჩნია, ამიტომ A-ს
სიჩქარე მის მიმართ ნაკლები იქნება.
-
რა იქნება A-ს სიჩქარე B-ს მიმართ?
-
თუ ხარ მგზავრი,
რომელიც B მატარებელში ზის,
-
როგორ დაინახავ A-ს მოძრაობას,
შენთვის რამდენად სწრაფად ივლის ის?
-
რა იქნება მისი ფარდობითი სიჩქარე?
-
ეს იქნება ამ ორი მატარებლის
სიჩქარეების სხვაობა.
-
ეს იქნება Va-ს მინუს Vb.
-
თუ B-ში ზიხარ, მაშინ იტყვი, რომ
ეს სიჩქარე გამრავლებული დროზე, 15 წამზე,
-
უდრის A-ს განვლილ მანძილს.
-
თუ ხარ მგზავრი, რომელიც ამ მწვანე
მატარებელში ზის იტყვი,
-
რომ ლურჯმა მატარებელმა გაგასწრო
და შემდეგ კიდევ 200 მეტრი გაიარა,
-
ანუ ჯამში 600 მეტრი გაიარა.
-
ორივე მატარებელს დადებითი სიჩქარეები აქვთ,
A 600 მეტრზე მეტ მანძილს გაივლიდა.
-
ყველაფერს მწვანე მატარებლის
მგზავრების მიმართ ვთვლით.
-
აქაც, მწვანე მატარებლის მგზავრი--
-
მისთვის რა სიჩქარე ექნება ლურჯ
მატარებელს?
-
მწვანე ამ მიმართულებით
მიდის Vb სიჩქარით,
-
ლურჯი კი მიდის Va მიმართულებით.
-
უნდა შეკრიბო სიჩქარეები, თუ ორივეს
სიჩქარე 60 მეტრ/წამია, მაშინ
-
B-ს მგზავრისთვის A მატარებელი
120 მეტრ/წამით იმოძრავებს,
-
ანუ ამ ადამიანისთვის A მატარებელი მოდის
Va-ს პლიუს Vb სიჩქარით.
-
ხუთ წამში A მატარებელი
600 მეტრს გაივლის.
-
ეს ყველაფერი ხდება მწვანე მატარებელში
მსხდომი მგზავრის მიმართ.
-
ახლა გვაქვს ორი განტოლება და ორი
უცნობი - მატარებლების სიჩქარე.
-
გასამარტივებლად, პირველი განტოლების
ორივე მხარე 15-ზე გავყოთ:
-
Va-ს მინუს Vb უდრის 40 მეტრ/წამს.
-
მარჯვნივ ორივე მხარე ხუთზე გავყოთ:
Va-ს პლიუს Vb უდრის 120-ს.
-
ახლა შეგვიძლია ეს განტოლებები შევკრიბოთ:
-
Va-ს მინუს Vb უდრის 40 მეტრ/წამს.
-
შევკრიბოთ:
ორ Va-ს პლიუს--
-
ეს ორი შეიკვეცება
ორი Va უდრის 160 მეტრ/წამს,
-
ანუ Va უდრის 80 მეტრ/წამს,
-
ანუ 80-ს მინუს Vb უდრის 40 მეტრ/წამს,
-
Vb-ს სიჩქარე გამოვა 40 მეტრ/წამი.
-
ამოცანა ამოხსნილია, მთავარი იყო ყველაფრის
B მატარებლის მგზავრის მიმართ გაკეთება.–––––––––––––––––––
-
ათვლის წერტილად სხვა რამის არჩევაც
შეიძლებოდა, თუმცა
-
ჩემი აზრით, ეს იყო ყველაზე მარტივი გზა
-
B მატარებელი ივლის 40 მეტრ/წამით
-
A მატარებელი კი ივლის 80 მეტრ/წამით.
-
ეს 80 მეტრ/წამი სიჩქარით მოძრაობს,
ეს კი 40 მეტრ/წამი სიჩქარით.
-
მადლობა კოტაჟიოს ამ ამოცანისთვის.