Cfarë është ngjyra? - Colm Kelleher

Keni pyetur ndonjëherë se cfarë është ngjyra? Në episodin e parë të serisë për dritën, Colm Kelleher përshkruan fizikën pas ngjyrave-- sepse ngjyrat që shikojmë janë të lidhura me lëvizjen periodike dhe frekuencën e valëve.

Leksioni nga Colm Keleher, animacioni nga Vitreous.

Njëra ndër vetitë më të mrekullueshme të
jetës është se ka ngjyrë.

Për të kuptuar fenomemin e ngjyrës, të
ndihmon nëse mendon për dritën si valë.

Por, para se të dalim aty,

le të flasim pak për valët në përgjithësi.

Imagjinoni që jeni ulur në një varkë në
oqean duke shikuar një tapë duke lëvizur në ujë

Gjëja e parë që vëreni rreth lëvizjes
është që përsëritet.

Tapa ndjek të njëjtën rrugë tërë kohës...
lart e poshtë, lart e poshtë.

Kjo lëvizje përsëritëse ose periodike
është karakteristikë e valëve.

Pastaj ju vëreni diçka tjetër...

duke përdorur kohëmatës, ju matni kohën
që i duhet copës së tapës

për të shkuar nga pozicioni i saj më i lartë
në atë më të ultin dhe pastaj përsëri.

Supozojmë se kjo i merr dy sekonda.

Për të përdorur zhargonin e fizikës, ju
keni matur periodën e valëve që oshilon tapa.

Kjo është, sa kohë i mer një vale për të
kryer një lëvizje të plotë një herë.

I njëjti informacion mund të shprehet në mënyrë
të ndryshme duke kalkuluar frekuencën e valës

Frekuenca, sic sugjeron edhe emri, tregon
se sa të shpeshta janë valët.

Kjo është, sa prej tyre kalojnë
në një sekondë.

Nëse e di se sa sekonda i mer një vale
e plotë,

atëherë është e lehtë ta kuptosh se sa valë
kalojnë në një sekondë.

Në këtë rast, pasi secila valë merr 2 sekonda,
frekuenca është 0.5 valë për sekondë.

Po mjaft rreth lëvizjes së tapave...
çka rreth dritës dhe ngjyrës?

Nëse drita është valë, atëherë duhet të
ketë frekuencë. Saktë?

Epo... po, ka.

Duket se kemi tashmë një emër për
frekuencën e dritës që perceptojnë sytë tanë.

Quhet ngjyrë.

Po pra. Ngjyra nuk është asgjë tjetër vecse
një matje e asaj se sa shpejt valët po valëzohen.

Nëse sytë tonë do ishin mjaftueshëm të shpejtë,
ne ndoshta do të mundeshim të vëzhgonim këtë

lëvizje periodike në mënyrë direkte,

sic mundemi me tapën dhe oqeanin.

Por frekuenca e dritës që ne shohim është
aq e lartë,

Valëzon lart e poshtë rreth
400 milion milion herë në sekondë,

saqë nuk është e mundur ta shohim si valë.
Por mund të themi, duke shikuar ngjyrën,

se çfarë frekuence është.

Frekuenca më e ulët e dritës që ne mund të
shohim është e kuqja, dhe më e larta është lejla.

Në mes të këtyre, të gjithë frekuencat e tjera
formojnë një brez ngjyrash të vazhdueshëm,

i quajtur spektri i dukshëm.

çka nëse keni një laps të verdhë
mbi tavolinën tuaj?

Dielli rrezaton të gjitha ngjyrat e dritës,
kështu të gjitha ngjyrat po godasin lapsin tënd.

Lapsi duket i verdhë sepse reflekton dritën
e verdhë më shumë sesa ngjyrat tjera.

Çka ndodh me dritën e kaltër, lejla
dhe të kuqe?

Ato absorbohen dhe energjia që mbartin
kthehet në nxehtësi.

Ndodh e njëjta gjë edhe me objekte
të ngjyrave tjera.

Gjërat e kaltërta reflektojnë dritë të kaltër,
të kuqet reflektojnë dritë të kuqe dhe kështu me rradhë.

Objektet e bardha reflektojnë të gjitha
ngjyrat e dritës,

ndërsa gjërat e zeza bëjnë pikërisht të
kundërtën dhe absorbojnë te të gjitha frekuencat.

Kjo - meqë ra fjala - është arsyeja pse është
e parehatshme të veshësh fanellën e Metallica-s

në një ditë me diell.