Podwójny efekt Bohra | Fizjologia układu krążenia | NCLEX-RN | Khan Academy

Polskie napisy: fundacja Edukacja dla Przyszłości, https://www.edukacjaprzyszlosci.org/ dzięki wsparciu Fundacji Akamai.

Dowiedz się, jak efekt Bohra zachodzi w łożysku. Rishi jest lekarzem chorób zakaźnych dzieci i współpracuje z Khan Academy. Stworzone przez Rishi Desai.

Obejrzyj następną lekcję: https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/nclex-rn-circulatory-system/fetal-circulation-ddp/v/fetal-circulation-right-before-birth?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn

Przegapiłeś poprzednią lekcję? https://www.khanacademy.org/test-prep/nclex-rn/nclex-rn-circulatory-system/fetal-circulation-ddp/v/fetal-hemoglobin-and-hematocrit?utm_source=YT&utm_medium=Desc&utm_campaign=Nclex-rn

NCLEX-RN w Khan Academy: Zbiór pytań z treści zawartych w NCLEX-RN. Pytania dostępne są na licencji Creative Commons Attribution-NonCommercial-ShareAlike 3.0 United States License (dostępne pod: http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/3.0/us/).

O Khan Academy: Khan Academy dostarcza materiały ćwiczeniowe, filmy instruktażowe oraz spersonalizowany pulpit, które umożliwiają uczniom samodzielną naukę w klasie i poza nią. Przygotowujemy materiały dotyczące przedmiotów ścisłych, w tym matematyki, programowania, historii, historii sztuki, ekonomii, a także innych dziedzin. Naszą misją jest poprowadzenie uczniów od przedszkola aż po rachunek różniczkowy przy pomocy najnowocześniejszej technologii adaptacyjnej, która identyfikuje zarówno mocne strony ucznia, jak i luki w nauce. Ponadto współpracujemy z takimi instytucjami jak NASA, Muzeum Sztuki Współczesnej, Kalifornijską Akademią Nauk oraz MI, aby dostarczane przez nas treści miały jak najwyższą jakość.

Za darmo. Dla każdego. Zawsze. #YouCanLearnAnything

Subskrybuj kanał Khan Academy NCLEX-RN: https://www.youtube.com/channel/UCDx5cTeADCvKWgF9x_Qjz3g?sub_confirmation=1

Subskrybuj kanał Khan Academy: https://www.youtube.com/subscription_center?add_user=khanacademy

Opowiem dziś co nieco o przepływie tlenu pomiędzy organizmami matki i płodu

Opowiem dziś co nieco o przepływie tlenu pomiędzy organizmami matki i płodu

i o tym, ile tlenu trafia tak naprawdę do krążenia płodowego.

i o tym, ile tlenu trafia tak naprawdę do krążenia płodowego.

Na początek przypomnijmy sobie,

skąd bierze się w organizmie tlen

i dokąd jest kierowany.

Płód posiada dwie tętnice pępkowe.

Tętnice pępkowe są odgałęzieniami

tętnic biodrowych wewnętrznych

i przebiegają w obrębie sznura pępowinowego.

i przebiegają w obrębie sznura pępowinowego.

Oto nasza pępowina.

A następnie rozgałęziają się na mniejsze naczynia.

A następnie rozgałęziają się na mniejsze naczynia.

Narysuję tu parę takich naczyń.

Narysuję tu parę takich naczyń.

Naczynia te wnikają w ten obszar,

do płyty kosmkowej.

To nasza płyta kosmkowa.

Pozostawię tu niewielki otwór.

Po drugiej stronie płyty kosmkowej

znajduje się zbiornik krwi.

Zbiornik krwi pochodzącej od matki.

Matka oddaje tu tętnice, które tworzą zbiornik krwi.

Matka oddaje tu tętnice, które tworzą zbiornik krwi.

Narysujmy kilka takich tętnic.

Uchodzą one do tego zbiornika

i oddają tu krew.

Z drugiej strony, docierają tu również naczynia żylne.

Mówiąc o drugiej stronie, mam na myśli,

że po prostu tu są i odbierają stąd krew.

W przeciwieństwie do innych obszarów organizmu, gdzie krążenie jest zamknięte,

tętnice i żyły otwierają się bezpośrednio do tego zbiornika.

tętnice i żyły otwierają się bezpośrednio do tego zbiornika.

Po tej stronie mamy ścianę macicy,

zatem naczynia krwionośne matki

przebijają się przez tą ścianę.

Macica jest narządem mięśniowym.

Rozbudowana mięśniówka macicy

będzie później brała udział w porodzie,

pomagając matce wydać dziecko na świat.

Zatem silna mięśniówka.

Wszędzie tu widać włókna mięśniowe.

A więc tak zbudowane jest łożysko.

Krew matki napływa do tego zbiornika i zużyta krew go opuszcza.

Z przeciwnej strony łożyska

do tej bogatej w tlen krew,

sięgają wypustki płyty kosmkowej

sięgają wypustki płyty kosmkowej

i zanurzają się w tej odżywczej krwi.

W obrębie tych wypustek znajdują się naczynia krwionośne.

Maleńkie naczynia włosowate.

Te maleńkie włośniczki płodu wychwytują tlen,

a następnie zawracają

i prowadzą krew z powrotem do pępowiny.

Cała ta mocno utlenowana krew spływa do jednego dużego naczynia.

Cała ta krew płynie tędy,

do żyły pępkowej.

Tak wygląda wędrówka krwi przez łożysko.

Po stronie matki

mamy tętnice i żyły maciczne.

To matczyna część łożyska.

Chciałbym teraz zastanowić się nad każdym z tych naczyń

Chciałbym teraz zastanowić się nad każdym z tych naczyń

i dowiedzieć się, ile zawierają tlenu.

Tlen znajduje się w naczyniach w formie rozpuszczonej,

jako ciśnienie parcjalne tlenu

lub w formie związanej z hemoglobiną.

Są tylko dwie opcje.

Dotyczy to również płodu.

Zapiszę to.

Tlen albo łączy się z hemoglobiną, albo rozpuszcza.

Hemoglobina połączona z tlenem to HbO2.

A rozpuszczony tlen podajemy w jednostkach,

milimetrach słupa rtęci.

Milimetrach słupa rtęci.

Ile tlenu rozpuszczonego we krwi

znajduje się w tętnicach macicznych?

W tętnicach, ciśnienie parcjalne tlenu sięga zwykle około 100 milimetrów słupa rtęci.

W tętnicach, ciśnienie parcjalne tlenu sięga zwykle około 100 milimetrów słupa rtęci.

Mniej więcej.

Jeśli chodzi o hemoglobinę, to około 98% z niej

wysycone jest tlenem,

co stanowi naprawdę wysoki wynik.

W żyle będzie to około 40 mmHg

i około 75% wysycenia hemoglobiny.

Tak to wygląda po stronie matki.

Tak to wygląda po stronie matki.

Po stronie płodu, te liczby są znacznie niższe.

Tlen rozpuszczony we krwi tętnic pępkowych

ma ciśnienie na poziomie 18

i tylko około 45% hemoglobiny,

hemoglobiny płodowej, czyli hemoglobiny F, wysycone jest tlenem.

W żyle pępkowej mamy około 28, czyli nieco więcej

i 70% hemoglobiny wysycone jest tlenem.

Takie są szacunkowe wyniki.

Pytanie brzmi, czy ilość tlenu,

całkowita ilość tlenu tracona przez matkę

jest taka sama, jak całkowita ilość tlenu

zyskiwana przez płód?

Czy są to równe ilości,

czy coś jest tracone?

Spodziewalibyśmy się, że będą one identyczne, prawda?

Ilość krwi oddawanej przez matkę

powinna być równa pobieranej przez płód.

Zobaczmy, czy tak jest.

Narysowałem już wcześniej taki wykres.

Narysowałem już wcześniej taki wykres.

Bazuje on na wartościach, które przed chwilą podałem.

Bazuje on na wartościach, które przed chwilą podałem.

Zapiszę te wszystkie liczby.

Oś x przedstawia tlen w milimetrach słupa rtęci,

a właściwie ciśnienie parcjalne tlenu w milimetrach słupa rtęci.

Tutaj mieliśmy 18, tutaj około 28.

Tutaj mieliśmy 18, tutaj około 28.

Tutaj około 40 i tutaj około 100.

Takie wartości mamy na osi x

i odnoszą się one do tlenu rozpuszczonego we krwi.

Oś y przedstawia zawartość tlenu.

Nie saturację,

tylko całkowitą ilość tlenu,

uwzględniając ten rozpuszczony we krwi

i ten połączony z hemoglobiną.

Pierwsza różowa linia reprezentuje nam żyłę pępkową.

To ta różowa na górze.

Ta jasnoniebieska, znajdująca się tuż nad nią,

to tętnica pępkowa.

Zatem ta część wykresu odnosi się do płodu.

Natomiast jeśli o chodzi o matkę, to ta czerwona,

trudno ją odróżnić od różowej, bo są bardzo podobne,

tutaj mamy tętnicę maciczną.

A tutaj, w kolorze ciemnym niebieskim,

mamy żyłę maciczną.

Zatem mamy dwie linie płodu i dwie linie matki.

Jeszcze raz podkreślę, że mamy tu dwie linie,

Jeszcze raz podkreślę, że mamy tu dwie linie,

bo tętnice pępkowe zawierają krew z większą ilością dwutlenku węgla

i o niższym pH.

Pamiętaj, że niższe pH

oznacza większe stężenie jonów wodorowych.

Miej to na uwadze.

W przypadku żyły macicznej jest podobnie.

Zawiera ona więcej dwutlenku węgla

i ma niższe pH,

a tym samym wyższe stężenie jonów wodorowych.

Stężenie, więc umieszczę to w nawiasie kwadratowym.

Na tym polega różnica pomiędzy tymi dwoma.

Teraz, istnieje coś takiego, jak efekt Bohra.

Efekt Bohra jest wtedy, gdy dwutlenek węgla i jony wodorowe

powodują odłączenie tlenu od hemoglobiny,

albo gorsze przyłączanie go do hemoglobiny.

Kilka ważnych rzeczy.

Zauważ, że krzywe płodowe przesunięte są w lewo.

Zauważ, że krzywe płodowe przesunięte są w lewo.

To dlatego, że krwinki płodu zawierają hemoglobinę F.

Hemoglobina F różni się od tej, którą ma matka,

czyli od hemoglobiny A.

Hemoglobina F znacznie silniej łączy się z tlenem,

stąd krzywe przesunięte są w lewo.

Kolejna różnica polega na tym,

że krzywe płodowe sięgają znacznie wyżej niż krzywe matczyne.

Oznacza to, że zawierają więcej tlenu.

Jest tak dlatego, że płód ma wyższy hematokryt.

Hematokryt płodu to jakieś 55%,

podczas gdy hematokryt matki to około 35%.

Wyższy hematokryt przekłada się na to,

że płód ma więcej hemoglobiny,

w jego krwinkach znajduje się więcej hemoglobiny.

A gdy jest więcej hemoglobiny,

pamiętaj że to jeden z elementów równania,

służącego do obliczania zawartości tlenu.

To dlatego te krzywe sięgają wyżej.

Chciałem tu pokazać,

że różnica zawartości tlenu w tętnicy macicznej

i jego zawartości w żyle macicznej,

to właśnie oddany przez nią tlen.

To, co tracimy stąd dotąd,

to tyle, ile zyskuje płód.

Żeby dowiedzieć się, ile dociera do płodu,

sprawdzamy ile jest w tętnicy pępkowej.

To nasz punkt wyjścia.

I ile jest na końcu, w żyle pępkowej.

To tlen, który otrzymał płód.

Tyle tlenu zyskuje.

Jak widać, tlen oddany przez matkę

równa się niemalże temu, co dostał płód.

Bazując na moim schemacie,

tak powinno być.

Utrata matki i zysk płodu są równe.

I w końcu, mówiliśmy o efekcie Bohra.

Pamiętaj, że krzywa tętnicy pępkowej

pozostaje taka do momentu,

kiedy zaczyna ona tracić dwutlenek węgla.

Gdy ilość dwutlenku węgla zaczyna spadać,

krzywa zaczyna przybierać kształt tej krzywej.

A ta odległość,

ta pionowa odległość to efekt Bohra.

Zatem efekt Bohra ma miejsce w kosmkach łożyskowych.

Zachodzi on po stronie płodu.

Ale po stronie matki, w tym zbiorniku krwi,

zachodzi podobne zjawisko,

gdzie poziom dwutlenku węgla powoli rośnie

i krzywa natlenowana

zmienia się w tę drugą,

gdzie poziom dwutlenku węgla jest wyższy.

I to też jest efekt Bohra.

Zachodzi on zarówno po stronie płodu, jak i po stronie matki.

Zachodzi on zarówno po stronie płodu, jak i po stronie matki.

A że wszystko to ma miejsce w obrębie jednego łożyska,

to mówimy o podwójnym efekcie Bohra.

To jego jedna i druga składowa.

Jeśli spotkasz się gdzieś z pojęciem podwójnego efektu Bohra,

to właśnie o to chodzi.

O te cztery wykresy,

przestawiające zjawiska zachodzących w łożysku w tym samym czasie.

przestawiające zjawiska zachodzących w łożysku w tym samym czasie.

Choć to tak naprawdę dwa osobne efekty Bohra.

Choć to tak naprawdę dwa osobne efekty Bohra.