Nina Tandon: Te kujdesesh për inxhinjerin indore
-
0:00 - 0:03Mirëmengjes te gjitheve.
-
0:03 - 0:05Unë punoj me gjera mahnitese,
-
0:05 - 0:08te vogla, krijesa te quajtura qeliza.
-
0:08 - 0:10Dhe me lejoni t'ju them se cfare eshte
-
0:10 - 0:12te rrisesh keto qeliza ne nje laborator.
-
0:12 - 0:15Une punoj ne nje laborator ku marrim qelizat jashte natyres se rritjes.
-
0:15 - 0:17I vendosim ne nje ene
-
0:17 - 0:19qe ndonjehere i quajme pjata Petri.
-
0:19 - 0:22I ushqejme ato -- i stirilizojm sigurisht --
-
0:22 - 0:25me ate qe quajm qeliza mediale kulturore -- i cili eshte pothuajse ushqimi i tyre --
-
0:25 - 0:28dhe i rrisim ato ne ekupatore.
-
0:28 - 0:30Përse e bejmë këtë?
-
0:30 - 0:32Ne i shikojme qelizat ne nje pjatë,
-
0:32 - 0:34dhe ato janë vetem në tokë.
-
0:34 - 0:37Por ajo se cfare ne jemi duke provuar te bejme në laboratorin tim
-
0:37 - 0:40eshte te nxjerrim inxhinjerit indore nga ato.
-
0:40 - 0:42Cfare kuptimi ka në të vertet?
-
0:42 - 0:44Do te thot te rrisësh zemren aktuale,
-
0:44 - 0:46le te themi,
-
0:46 - 0:48ose te rrisim nje pjes te shtylles kurrizore
-
0:48 - 0:50e cila mund te jet e vendosur brenda trupit.
-
0:50 - 0:53Jo vetem ate, por ato mund te perdoren edhe per metoda te sherimit te semundjeve te ndryshme.
-
0:53 - 0:55Dhe per kete arsye, qelizat tradicionale me teknik te kulturuar
-
0:55 - 0:57nuk jane te mjaftueshme.
-
0:57 - 0:59Qelizat jan pothuajse te semura;
-
0:59 - 1:01pjata nuk i ben te ndihen si ne shtepine e tyre.
-
1:01 - 1:03Dhe ne duhet te bejme me te miren per kopimin e ambientie te tyre natyror
-
1:03 - 1:05per ti lulezuar ato.
-
1:05 - 1:07Ne e quajme kete paradiagem biometrike --
-
1:07 - 1:10kopimi i origjinales ne laborator.
-
1:10 - 1:12Le te marrim shembull nje zemer,
-
1:12 - 1:14tema e nje prej kerkimeve te mija te shumta.
-
1:14 - 1:16Cfare e ben zemren unike?
-
1:16 - 1:18Rrahjet e zemres,
-
1:18 - 1:21ritmike, te njekohesishme, me fat.
-
1:21 - 1:23Ne i kopjojme ato ne labuoator
-
1:23 - 1:26duke nxjerre kulturen e sistemit te qelizave me elektroda.
-
1:26 - 1:28Keto elektroda veprojne sikurse nje krijues i vogel i paqes
-
1:28 - 1:31per ti marr qelizat ne laborator.
-
1:31 - 1:33Cfare tjeter dim rreth zemres?
-
1:33 - 1:35Qelizat e zemres jane shume te lakmueshme.
-
1:35 - 1:37Natyra ushqen qelizat e zemres se trupit tuaj
-
1:37 - 1:39me nje dendesi furnizimi me gjak.
-
1:39 - 1:41Ne laburator, ne kanalet mikro - modele
-
1:41 - 1:43ne biomateriale
-
1:43 - 1:45ne te cilat ne i rrisim qelizat,
-
1:45 - 1:48dhe kjo na lejon neve te rendisim qelizat mediale, ushqimet qelizore,
-
1:48 - 1:51neper rrjeta ku jemi duke rritur qelizat --
-
1:51 - 1:53me shume se ajo qe mundeni te perfytyroni
-
1:53 - 1:55prej nje shtrati kapilar ne nje zemer.
-
1:55 - 1:58pra kjo me dergon mua tek mesimi i pare:
-
1:58 - 2:01jeta mund te bej shume me gjerat e vogla.
-
2:01 - 2:03Le te marrim nje shembull me nje stimulim elektrik.
-
2:03 - 2:06Le te shohim sa e fuqishme vetem nje nga keto burime mund te jete.
-
2:07 - 2:10Ne te majten, ne shohim nje pjes te vogel te zemres indore qe rreh
-
2:10 - 2:12qe i inxhinjeron qelizat e minjve ne laborator.
-
2:12 - 2:14Eshte pothuajse e njejta madhesi me nje marshmalow te vogel.
-
2:14 - 2:16Dhe pas nje jave, eshte tunduar.
-
2:16 - 2:18Ju mund ta shihni ate ne hapsiren e krahut te majte.
-
2:18 - 2:20Mos u brengosni nese nuk mund ta shihni shume mire.
-
2:20 - 2:23Eshte e mahniteshme se keto qeliza i tundojne te gjitha.
-
2:23 - 2:25Por cfare me te vertet eshte mbreslenese
-
2:25 - 2:27eshte se qelizat, kur ne ne menyre elektronike i simulojme ato,
-
2:27 - 2:29sikurse me krijuesin e paqes,
-
2:29 - 2:31ato tundohen shume me teper.
-
2:31 - 2:33Por kjo me sjell tek mesimi numer dy:
-
2:33 - 2:35qelizat e bejne te gjith punen.
-
2:35 - 2:38Ne nje sens, inxhinjeria indore ka nje lloj krize identiteti ketu,
-
2:38 - 2:40sepse struktura inxhinjerike
-
2:40 - 2:43nderton ura dhe gjera te medha,
-
2:43 - 2:45inxhinjeri kompjuterike, kompjutera,
-
2:45 - 2:47por cfare ne jemi duke bere
-
2:47 - 2:50eshte aktualisht te ndertosh teknologjin e qelizave te tyre:
-
2:50 - 2:52Cfare kuptimi ka kjo per ne?
-
2:52 - 2:54Le te bejm dicka shume te thjesht.
-
2:54 - 2:56Ti'a kujtojm vetes sone
-
2:56 - 2:59qe qelizat nuk jan ndonje koncept abstrakt.
-
2:59 - 3:02Le te kujtojme se qelizat tone e mbajne jeten tone
-
3:02 - 3:04ne nje menyre shume reale.
-
3:04 - 3:07"Ne jemi ato se cfare hame," shume lehte mund te jete e pershkrueshme
-
3:07 - 3:09sikurse, "Ne jemi ato se cfare qelizat tona hane".
-
3:09 - 3:11Dhe ne rastin e bimesise ne zorren tone,
-
3:11 - 3:14keto qeliza munden edhe te mos jene njerezore.
-
3:15 - 3:17Por eshte e rendesishme ti veme re ato
-
3:17 - 3:20se qelizat gjithashtu mundesojne eksperiencen e jeteses sone.
-
3:20 - 3:23Prapa cdo zeri, shikimi, prekjeje, nuhatjeje dhe ndjesie
-
3:23 - 3:25jane nje sere qelizash korresponduese
-
3:25 - 3:27qe marrin kete informacion
-
3:27 - 3:29dhe e interpretojne ate per ne.
-
3:29 - 3:31Nxjerrim pyetjen:
-
3:31 - 3:34a duhet ta zgjerojme sensin tone te ambientit shoqerues
-
3:34 - 3:37per te perfshire ekosistemin tone te trupit?
-
3:37 - 3:39Ju ftoj te flisni me mua me teper per kete ceshtje,
-
3:39 - 3:42dhe nderkohe une ju uroj juve fat.
-
3:42 - 3:44Nuk munden qelizat tuaja dhe ato jo-kanceroze
-
3:44 - 3:46te jene specie te integruara.
-
3:46 - 3:48Faliminderit.
-
3:48 - 3:52(Duartrokitje)
- Title:
- Nina Tandon: Te kujdesesh për inxhinjerin indore
- Speaker:
- Nina Tandon
- Description:
-
Inxhinjeria indore dhe Bashkëpunetorja e Ted-it Nina Tandon është duke rritur artificialisht zemra dhe kocka kurrizore, për ta berë atë, ajo ka nevoj për një menyr te re te kujdesjes për rritjen artificiale te qelizave - teknike te cilen ajo eshte duke e zhvilluar ne nje menyre shume te thjesht mirepo shume te fuqishme duke i kopjuar metodat e tyre natyres te gjendjes natyrale.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 03:53