-
Sa tala ngayon ay may 100 milyong tao
sa buong mundo ang
-
napilitang umalis sa kanilang tirahan.
-
Batay iyan sa huling bilang ng UN.
-
Ang digmaan sa Ukraine kasama na ang
bago at tuloy-tuloy na kaganapan
-
sa mga lugar gaya ng Ethiopia,
Afghanistan at Congo
-
ay dagdag pa sa mataas na bilang na ito.
-
At kadalasan, ang mga pribadong gawa
pa ang tumutulong sa mga lumilikas.
-
At para pasinayangan ang
World Refugee Day ngayon
-
narito ang ulat
-
mula kapital ng Croatia na Zagreb,
kung saan may
-
mga bolunter ay nagsimula ng kawang-gawa
-
para sa mga nawalan ng tahanan
at mga lumikas.
-
Ang tindahang “Are you serious?”
ay bukas 2 beses kada linggo
-
para sa nangangailangan.
-
Dito, pwede silang
kumuha ng damit ng libre.
-
Noong dumating kami dito,
-
nawala halos lahat sa amin
para lang makarating dito.
-
Libo-libong migrante ang dumadating
sa Croatia kada taon.
-
Marami sa kanila nang dumating,
paalisin ulit sila ng pilit at ilegal,
-
palabas ng EU, balik sa hangganan
ng Bosnia at Croatia.
-
Pero merong ilan na nakakarating dito.
-
Sa dinaanan nila,
-
sa paglalakbay nila,
-
ito ang isa sa mga
di-pangkaraniwang lugar
-
na gusto nilang mabalikan.
-
Dahil hindi sila hinuhusgahan dito.
-
Maraming pumupunta hindi lang
dahil sa donasyon,
-
kundi para mag-kape,
-
makipag-kwentuhan, magkipaglaro.
-
Mula sila sa Syria, Afghanistan, Cuba
-
at iba pang lugar.
-
Sa ngayon, sabi sa amin
wala na halos donasyon para sa migrante.
-
Dahil, ang mga donasyon mula taga-Croatia
ay para lang sa mga tumakas ng Ukraine.
-
Diyan, alam ko na nakakalimutan natin
-
na meron ding ibang mga tao dito,
mga lumikas na kaylangan ng tulong.
-
Kahit ang mga lumikas sa Ukraine
nagdadala ng donasyon,
-
dahil sobra-sobra ang natatanggap nila.
-
Ang ibang mga donasyon ay napunta
a mga taga-Russia na lumikas pa-Croatia.
-
Karamihan sa mga nakausap natin ay
-
mga magkakahalong mag-asawa.
-
Taga-Russia at taga-Ukraine.
-
O mga tao na hindi lang sang-ayon
-
sa nangyayari sa Ukraine at Russia.
-
Gusto ng libreng tindahan na
maisama ang mga bagong dating sa
-
kumunidad ng mga taga-Croatia.
-
Karamihan sa nagbibigay ay taga-Croatia
at ilan taon nang tumutulong.
-
Gaya ni Ivana Borosic.
-
Ito ang likas natin bilang tao
-
na tumulong sa kapwa nating
nangangailangan.
-
Ang pakiramdam sa harap ng tindahan
-
ay masaya at payapa.
-
Matapos maglakbay na para sa ilan
ay inabot ng ilang taon,
-
normal na buhay ito para sa mga
taong malayo sa tahanan nila.
-
Si Matthew Saltmarsh mula sa
United Nations Refugee Agency
-
at nandito siya kasama ko
sa Geneva, Switzerland.
-
Kamusta Matthew,
pagbati mula sa DW.
-
Isang interesante pagsiyasat
-
sa ulat na nakita natin.
-
Mapakaraming donasyon
para sa lumikas ng Ukraine.
-
Pero wala halos para sa iba.
-
Naranasan mo rin ba ang ganito?
-
Totoo na napakaraming pagdamay
at pagtulong para sa
-
mga lumikas ng Ukraine.
-
At nakita natin na ang mga bansa sa Europa
nagbubukas
-
ng kanilang hangganan,
nagbibigay ng pansamantalang proteksyon,
-
at, alam mo, daan at libo pang mga tao
mula sa Europa at lagpas pa ang
-
nagbubukas ng kanilang tahanan
at nagbibigay ng tulong-pinansyal.
-
Napaka-positibo nito at
inaanyayahan namin ito.
-
Meron din tayong
dapat isipin sa iyong ulat.
-
Sa ibang parte ng mundo,
sitwasyon ng mga lumikas, problema
-
sa ibang rehiyon, tulad sa Africa,
Gitnang Silangan at Gitna't Timog Amerika
-
ay apektado dahil kung iisipin
-
napupunta ang malaking tulong sa Ukraine,
-
maliit nang bahagi para sa iba
sa katapusan ng taon.
-
At siyempre ito ay kailangang-kailangan
para sa iba-iba pang lugar.
-
Ngayon, ano ang pinakamakatotohanan
para sa mga lumikas ng Ukraine?
-
Siyempre, mahirap sabihin.
-
Merong limang milyong nagrehistro
bilang lumikas
-
at higit-kumulang 7 milyon ang nawalan
ng tahanan sa loob ng bansa.
-
At, siyempre nakasalalay ito sa kaganapan
at kahihinatnan ng alitan,
-
hanggang kailan ito magtatagal,
sa mga lugar sa silangan lang ba ito
-
o kung lalawak pa ulit ito.
-
Sa tingin ko lahat ng iyon
doon nakasalalay.
-
Minsanan, ang ilan sa mga lumikas
ay bumalik ulit.
-
Ilan sa kanila may trabaho,
at kung nasa ligtas silang lugar,
-
titiyakin nila, ayos ba ang bahay nila,
at iba pa.
-
Pero mas madalas, hindi ganoon
-
at may ilan na babalik pagkatapos
-
ay babalik ulit sa hangganan
-
para manatili sa Europa.
-
Pag-usapan natin muna
ang natalakay natin kanina,
-
sa pagitan ng mga lumikas ng Ukraine
at mga galing sa ibang lugar.
-
Paano mo ito tinitignan?
At anong ginagawa mo para dito?
-
Siyempre, meron nito,
-
itong malaking dagsa ng tulong
lalo na galing sa Europa.
-
Ang mga kalapit-bansa,
mga kalapit ng Ukraine,
-
at naiintindihan ko kung bakit.
-
Pero ang mensahe natin sa
-
Pandaigdigang Araw ng mga
Lumikas, na ngayon sabi mo nga,
-
ay lahat ay may karapatan
sa pagkupkop na tulong,
-
saan man sila, ano man ang ginawa nila,
-
paano paraan man sila pumunta dito.
-
At siyempre nakita na natin ito dati, .
-
sa Europa at kahit sa ibang rehiyon
ng mga nagsilikas,
-
hindi sila natulungan na makupkop.
-
Kaya ang tiyak na mensahe natin ay,
siyempre,
-
ang maikupkop natin ang nangangailangan,
at mga naghahanap nito.
-
At iyan ang pinakamainam
-
na magagawa ng mga bansa
para sa mga lumikas.
-
Ngayon Matthew, nabanggit mo kanina,
-
na dagsa ang ang pakikiramay
-
para sa mga lumikas ng Ukraine
sa panahon ng paglisan nila doon.
-
Ganoo ka ka-positibo na ito…
ito ay matutuloy-tuloy?
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-