Kafa yapınızı nasıl değiştirip geleceğinizi seçersiniz

Hayatımızda büyük sorunlar ortaya çıktığında, genellikle bir yol ayrımına geliriz: Ya bu büyük zorluk karşısında güçsüz ve aciz olduğumuza inanırız ya da bu zorluğu göğüslemek için ayağa kalkarız. Politik stratejist Tom Rivett-Carnac, yaptığı bu acil eylem çağrısında, iklim değişikliği krizini (veya yolumuza çıkan diğer krizleri) karşılamakta "inatçı iyimserlik" bakış akışını benimsemek ve geleceği iyileştirmek için gerekli eylemleri yapma konusunu ele alıyor. Kendi ifadesiyle "İnatçı iyimserlik hayatımızı anlam ve amaçla doldurabilir."

TED Konuşmamı böyle bir yerde
yapacağım hiç aklıma gelmezdi.

Ancak bütün insanlığın yarısı gibi

geçtiğimiz dört haftayı
COVID-19 un yarattığı

küresel pandemi nedeniyle evde geçirdim.

Bu süre boyunca son derece şanslıyım,

Güney İngiltere'de, evimin yakınındaki
bu ormana gidebiliyorum.

Bu orman bana hep ilham vermiştir

ve insanlık olarak, eyleme geçmezsek
yolumuza çıkacak olan

korkunç şeyleri önlemek için,

eylemlerimizin kontrolünü
yeniden ele almak için

nereden ilham alacağımızı
düşünüp bulmaya çalışırken

burada konuşmamızın
iyi olacağını düşündüm.

Altı yıl önceki bir öyküyle
başlamak istiyorum,

Birleşmiş Milletler'e ilk kez katılmıştım.

BM'nin şu anda dünyada
uyum ve iş birliğini geliştirmede

benzersiz bir önemi olduğuna

gerçekten inanıyorum.

Ama BM'ye katıldığınızda
size söylemedikleri şey

yapılan temel işin

genellikle son derece sıkıcı
toplantılar biçiminde olduğudur,

son derece uzun, sıkıcı toplantılar.

Hayatınızda bazı uzun, sıkıcı toplantılara
katıldığınızı düşünebilirsiniz

ve eminim öyledir.

Ancak bu BM toplantıları bir üst seviyede

ve orada çalışan herkes
olaya normalde sadece Zen üstatlarının

başarabileceği seviyede
bir sakinlikle yaklaşıyor.

Ama ben buna hazır değildim.

Dramatik şeyleri, gerginliği
ve önemli ilerlemeleri umarak katılmıştım.

Hazır olmadığım şey ise

bir buzul hızıyla ilerliyor
gibi görünen süreçti,

harekete geçmesi
bir buzulun hızıyla oluyordu.

Bu uzun toplantılardan birinin ortasında

bana bir not verildi.

Notu bana veren kişi arkadaşım,
meslektaşım ve yazı ortağım

Christiana Figueres idi.

Christiana, BM, İklim Değişikliği
Çerçeve Anlaşması yönetici sekreteriydi.

ve bu nedenle BM'nin

sonradan Paris Anlaşması olacak
noktaya ulaşmasında baş sorumluydu.

Onun için politik stratejiler
yürütüyordum.

O notu bana uzattığında,

sıkışıp kalmış gibi göründüğümüz
bu kâbus gibi bataklıktan

nasıl çıkacağımıza dair
ayrıntılı politik talimatlar

içerdiğini sanmıştım.

Notu alıp baktım.

Şöyle yazıyordu:

"Acı verici ama sevgiyle yaklaşalım!"

O notu pek çok nedenle seviyorum.

"Acı verici" kelimesinden çıkan
ince uzantıları seviyorum.

O andaki duygumun gerçekten
iyi bir görsel betimlemesiydi.

Ama onu özellikle sevmemin nedeni,

nota baktığımda bunun bir
politik talimat olduğunu fark etmekti,

yani, eğer başarılı olacaksak

bunu nasıl yapacağımızı söylüyordu.

Peki, bunu açıklayayım.

O toplantılarda hissettiğim şey
aslında kontrolle ilgiliydi.

New York, Brooklyn'den
Almanya'nın Bonn şehrine taşınmıştım

ve karım bunu hiç gönlü
olmadan desteklemişti.

Çocuklarım gittikleri okuldaki
dili bilmiyordu

ve aklımdaki, yaşamımdaki
bütün bu aksaklıklarla baş etme yöntemi,

olacak şeyler üzerinde
bir derecede kontrole sahip olmaktı.

Bizim kuşağın belirleyici zorluğunun
yıllardır iklim krizi

olduğunu düşünüyordum

ve işte oradaydım, insanlık için
üzerime düşeni yapmaya hazırdım.

Ama bana verilmiş olan kontrol kollarını

tutup çektiğimde hiçbir şey olmuyordu.

Kontrol edebileceğim şeylerin önemsiz
gündelik şeyler olduğunu anladım.

"İşe bisikletle mi gitsem?
Öğle yemeğini nerede yesem?" gibi.

Halbuki, başarsak da başaramasak da,

karara bağlayacağımız şeyler
şuna benzer konulardı:

"Rusya müzakereleri bozacak mı?

Çin kendi emisyonu konusunda
sorumluluk alacak mı?

ABD yoksul ülkelere iklim değişikliğinin
getirdiği yükler için yardım edecek mi?"

Aradaki fark çok büyük geliyordu.

Bu ikisini bağdaştırmanın
bir yolunu göremiyordum.

Beyhude bir çabaydı.

Hata yaptığımı düşünmeye başlamıştım.

Depresyona girmeye başladım.

Fakat o anda bile,

yıllar önce iklim değişikliğini
ilk öğrendiğim zamandaki hissettiklerimle

o anda hissettiklerim arasında
pek çok benzerlik olduğunu fark ettim.

Gençliğimin, 20'li yaşlarımın çoğunu

bir Budist rahibi olarak geçirmiş

ve sonra manastır hayatını bırakmıştım

çünkü o zaman, 20 yıl önce bile,

iklim krizinin çabuk ilerleyen
bir acil durum olduğunu hissetmiş

ve üzerime düşeni yapmak istemiştim.

Manastırı bırakıp
dünyaya yeniden karışınca

neyi konrol edebileceğime baktım.

Bunlar, benim ve mevcut ailemin
birkaç tonluk emisyonu,

birkaç yılda bir hangi siyasi partiye
oy vereceğim

ve bir iki yürüyüşe
katılıp katılmayacağımdı.

Sonra sonucu belirleyecek konulara baktım,

bunlar büyük jeopolitik müzakerelerdi,

devasa altyapı yatırım planlarıydı,

herkesin yaptığı şeylerdi.

Fark yine o kadar büyüktü ki

bunları bağdaştırmanın
bir yolunu göremiyordum.

Eyleme geçmeye çalıştım

ama işe yaramadı.

Boşuna geliyordu.

Biliyoruz ki bu pek çok insanın
yaşadığı ortak bir deneyim

ve belki siz de bunu yaşadınız.

Üzerinde etkimiz veya kontrolümüz
olmadığını düşündüğümüz

çok büyük bir zorlukla karşılaştığımızda

aklımız bizi korumak için
küçük bir numara yapabilir.

Büyük zorlukları kontrol edemediğimizi

düşünmekten hoşlanmayız

ve bu yüzden zihnimiz bize,
"Bu belki de o kadar önemli değil.

Belki de olay insanların
gördüğü gibi değil" der.

Veya bizim rolümüzü küçümser.

"Bireysel olarak yapabileceğim
bir şey yok, neden uğraşayım ki?"

Ancak burada tuhaf bir şey olmaktadır.

İnsanların sadece üzerinde
yüksek bir kontrol gücü olduğunu

hissettikleri çok önemli bir sorunda

sürekli ve kararlı bir eylem
yapması gerçekten doğru mu?

Şu resimlere bakın.

Bu insanlar, koronavirüs COVID-19

son birkaç aydır bir pandemi
halinde dünyaya yayılırken

insanlığa yardım eden
bakıcılar ve hemşireler.

Bu insanlar hastalığın
yayılmasını engelleyebiliyor mu?

Hayır engelleyemiyorlar.

Hastaların ölmesini
engelleyebiliyorlar mu?

Bazılarını engelleyebilecekler

ama diğerleri
onların kontrolü dışında kalacak.

Bu onların katkısını boş
ve anlamsız mı kılıyor?

Aslında bunu ima etmek bile incitici.

Yaptıkları şey çok zor durumda olan

diğer insanlara bakmak.

Bu emeğin anlamı çok büyük,

bu resmi yalnızca şunun için
size göstermek zorundayım:

Bu insanların sergilediği
cesaret ve insanlığın,

sonucu değiştiremeseler bile

yaptıkları işin
bir insan olarak yapılabilecek

en anlamlı işlerden biri olduğunu

açıkça göstermek için.

Bu ilginç

çünkü bu bize insanların
sonucu değiştiremeseler bile

kararlı ve sürekli bir eylem yapmaya

yetkin olduğunu gösteriyor.

Bu bizi başka bir zorlukla
baş başa bırakıyor,

iklim kriziyle.

Yaptığımız şeyler
onun etkisinden ayrı kalıyor,

oysa bu resimlerde olan şey,

bu hemşirelerin kararlılığı dünyayı
kurtarmak gibi yüce bir amaçtan değil,

hasta düşmüş insanlara
yardım etmenin verdiği

rutin bir memnuniyet
duygusundan kaynaklanıyor.

İklim krizinde ise büyük
bir uzaklık duygumuz var.

Eskiden krizle aramızda
zaman farkı vardı.

İklim krizinin etkilerinin uzak
gelecekte olacağı varsayılıyordu.

Ama artık, gelecek bizimle
tanışmaya geldi.

Kıtalar yanıyor.

Şehirler suya gömülüyor.

Ülkeler suya gömülüyor.

İklim değişikliği yüzünden
yüz binlerce kişi yollara düştü.

Fakat bu etkilerle artık aramızda
zaman farkı olmasa bile,

aramızda hâlâ bu doğrudan
bağlantıyı hissetmemizi engelleyen

uzaklıklar var.

Bunlar başka bir yerdeki başka birinin
başına geliyor veya bize oluyor

ama eskisinden
farklı bir biçimde yaşıyoruz.

Yani bu hemşirelerin öyküsü
insan doğası hakkında

bize bir şeyleri ispat etse de,

iklim krizi ile kararlı bir biçimde
mücadele etmede

farklı bir yöntem benimseyeceğiz.

Bunu yapmamızın bir yolu var,

derin ve destekleyici bir tutum,

tutarlı ve kalıcı
eylemlerle birleştiğinde,

toplumun ortak bir amaca doğru

kalıcı ve kararlı eylemler
yapmasını mümkün kılabilir.

Bu yöntem tarih boyunca
çok etkili biçimde kullanılmıştır.

Açıklamak için tarihi bir olayı anlatayım.

Şu anda bulunduğum yer,

Güney İngiltere'de
evimin yakınındaki orman.

Bu orman Londra'ya uzak değil.

Seksen yıl önce, 1930'ların sonunda

bu şehir saldırı altındaydı,

Britanya halkı, Hitler'in
Avrupa'yı fethetmeden asla durmayacağı

gerçeğiyle yüzleşmekten
kaçmak için her şeyi yapıyordu.

Birinci Dünya Savaşı'nın
hatıraları tazeydi,

Nazilerin saldırganlığından
dehşete kapılmışlardı

ama gerçekle yüzleşmekten
kaçmak için de her şeyi yapıyorlardı.

Ama sonunda gerçek galip geldi.

Churchill pek çok şeyle hatırlanır
ve bunların hepsi olumlu değildir

ama savaşın ilk günlerinde yaptığı şeyler.

Brtitanya halkının
kendine anlattığı öyküyü,

yaptıkları şeyleri
ve olacakları değiştirdi.

Endişe, gerginlik ve korku gitmiş

yerine sakin bir kararlılık gelmişti,

tek başına bir adaydı,

en kritik anlarındaydı,

en büyük kuşaktı

ve ülke olarak Nazilerle,
sahillerinde, tepelerinde,

sokaklarında savaşacaktı,

bu ülke asla teslim olmayacaktı.

Bu korkuyu ve endişeyi bırakıp

ne kadar karanlık da olsa
çıplak gerçekle yüzleşmenin

savaşı kazanma ihtimali ile
hiçbir ilgisi yoktu.

Cepheden gelen haberler
savaşın iyiye gittiğini söylemiyordu,

hatta yeni ve güçlü bir müttefikin
savaşa girmesi bile,

kazanmaları ihtimalini artırmamıştı.

Bu sadece bir seçimdi.

Derin, kararlı ve inatçı
bir iyimserlik yükseldi,

bu, yaklaşan karanlıktan kaçış
veya onu inkâr etmek değil

fakat yılgın olmayı reddetmekti.

İnatçı iyimserlik güçlüdür.

Sonucun iyi olacağı
varsayımına bel bağlamaz

ya da gelecekle ilgili
boş hayallere sevk etmez.

Ancak eyleme canlılık verir

ve eyleme anlam kazandırır.

O zamanlardan şunu biliyoruz,

risklerine ve zorluklarına rağmen,

amaca tamamen sadık, anlamlı zamanlardı

ve çok sayıda kayıt şunu doğruluyor ki

Britanya Savaşı'na katılan
pilotların yaptıklarından

topraktan patates hasat etmeye kadar

yapılan her iş anlam kazanmıştı.

Ortak bir amaç ve ortak bir
sonuca yönelip canlanmışlardı.

Bunu bütün tarih boyunca görürüz.

Derin, kararlı ve inatçı iyimserliğin
eylemle birleşmesi,

iyimserliğin kararlı eylemleri getirmesi,

onların ayakta kalmalarını sağladı,

inatçı iyimserlik olmadan
eylemde süreklilik sağlanamaz;

eylemi olmayan inatçı iyimserlikse
sadece bir duruştur.

Bu ikisi bir araya geldiğinde
bütün hikâyeyi ve dünyayı değiştirebilir.

Bunu birçok başka zamanlarda gördük.

Rosa Parks otobüsteki yerini
vermeyi reddettiğinde gördük.

Gandhi'nin uzun tuz yürüyüşünü gördük.

Kadınlara oy hakkı
isteyenlerin şu sözünde:

"Cesaret her yerde cesur olmaktır"

ve Kennedy, 10 yıl içinde
aya insan göndereceğiz

dediğinde gördük.

Bu bir kuşağın, nasıl başaracaklarını
bilmeseler bile,

karanlık ve korkutucu bir hasıma karşı

ortak bir amaca doğru
harekete geçmesini sağladı.

Bu olayların hepsinde,

gerçekçi ve cesur fakat ayrıca
kararlı ve inatçı iyimserlik

başarının sonucu değil,

başarının nedeniydi.

Paris Anlaşması'na giden yolda

yaşanan dönüşüm de buydu.

Bu zorlayıcı, çetin ve kötümser
toplantılar dönüşmeye

ve gittikçe daha fazla sayıda insan,
bu bizim kararlı olma anımız,

seyirci olup sorumluluktan
kaçmayacağız kararı vermeye başladıkça

sonuca ulaşma ihtimalimizin
mümkün olduğunu anladık.

Gittikçe daha fazla sayıda insan
bu bakış açısına döndü

ve çalışmaya başladı

ve sonunda bu bir
momentum dalgasına ulaşıp

üzerimize çarpınca

bu çetin meseleleri
daha önce hayal edebileceklerimizden

daha iyi bir sonuca bağladı.

Yıllar sonra, şimdi bile, Beyaz Saray'da
bir iklim inkarcısı olsa bile,

o günlerde başlatılanların çoğu
hâlâ ilerlemeye devam ediyor

ve iklim kriziyle baş etmede
önümüzdeki aylar ve yıllarda

elimizde oynayacak her kozumuz var.

Şu anda çoğumuzun hayatında gördüğü

en zorlu dönemden geçiyoruz.

Kişisel bir trajediye
sebep olsa da olmasa da

küresel pandemi korku salıyor.

Fakat aynı zamanda,
büyük değişimler karşısında

güçsüz olduğumuz inancını da sarsıyor.

Birkaç haftalık boşlukta,

en savunmasız olanları korumak için

insanlığın yarısını sert önlemler alma
noktasına kadar harekete geçirdik.

Eğer bunu yapabiliyorsak

insanoğlunun ortak bir güçlük karşısında
yapabileceği şeylerin sınırını

henüz test etmemiş olabiliriz.

Bu acizlik, güçsüzlük söylemini
geride bırakmamız gerekiyor

çünkü şu yanlışa düşmeyelim:

Bize doğru gelmekte olan
bu trajediyi engellemek için

hâlâ yapabileceğimiz şeyleri yapmazsak

iklim krizi mecburiyetlerinin çapı
pandemiden daha beter olacak.

Güçsüz olduğumuz bahanesine
sığınma lüksümüz artık yok.

Bizden sonraki kuşaklar,

bizim şu anımıza, geleceği iyileştirme
ve ziyan etme arasında durduğumuz

bu yol ayrımına,

korku ve saygıyla bakacaklar.

Ve gerçek şu ki, bu geçiş döneminde
pek çok şey bizim için epey iyi gidiyor.

Temiz enerji maliyetleri düşüyor.

Şehirler dönüşüyor,
topraklar canlandırılıyor.

Sokaklarda insanlar
geçen kuşaktan beri görmediğimiz

bir şevk ve azimle

değişim çağrısı yapıyor.

Bu geçiş döneminde,
dahiyane başarılar da mümkün,

dahiyane başarısızlıklar da

ve bu nedenle, yaşadığımız
dönem çok heyecan verici.

Bu soruna, cesur, gerçekçi, kararlı
ve inatçı bir iyimserlikle

yaklaşma kararını şu anda alabilir
ve bu pandemiden çıktıktan sonra,

yenilenmiş, canlandırılmış geleceğe doğru
gidilecek yolu biçimlendirmede

gücümüz dahilindeki her şeyi yapabiliriz.

Önümüzde karanlık günler olsa bile,

hepimiz insanlık için birer
işaret ateşi olmaya karar verebiliriz

ve gelecek 10 yılda emisyonumuzu

en az yüzde 50 düşürmekten
sorumlu olduğumuza

karar verebiliriz

ve pandemiden çıktıktan sonra,
hükûmetler ve şirketlerden

dünyayı yeniden kurmak için
yapılması gereken şeyleri

yapmalarını isteyebiliriz.

Şu anda bunların hepsi mümkün.

Christiana'nın bana verdiği nota baktığım

şu sıkıcı toplantı odasına geri dönelim.

O nota baktığımda,

yaşamımın en dönüştürücü
deneyimlerden birini hatırlamıştım.

Bir keşiş olarak öğrendiğim
pek çok şeyden biri de şudur:

Açık bir zihin ve sevinçli bir kalp
hayatta hem bir yol hem de amaçtır.

Bu inatçı iyimserlik,
sevginin hayata geçmiş biçimidir.

Hem yaratmak istediğimiz dünya,

hem de onu yaratma şeklimizdir.

Bu hepimizin yapması gereken bir seçim.

Bu zamanları inatçı bir iyimserlikle
karşılamayı seçmek

yaşamlarımızı anlam
ve amaçla doldurabilir

ve bunu yaparak
elimizi tarihin akışına uzatıp

onu bizim seçtiğimiz geleceğe
doğru döndürebiliriz.

Evet, şu anda bunu kontrol
edemiyor gibi hissediyoruz.

Bu ürkütücü, dehşet verici
ve yeni geliyor.

Fakat şu anda bize doğru ilerleyen

bu çok hayati dönüşümde bocalamayalım.

Bunu inatçı ve kararlı bir
iyimserlikle karşılayalım.

Evet, şu anda dünyada
olan değişimleri izlemek

acı veriyor olabilir.

Ama buna sevgiyle yaklaşalım.

Teşekkür ederim.