Những Điều Bạn Cần Biết Về Ebola

SciShow News cung cấp cho bạn những điều bạn cần biết về Ebola – một trong những dịch bệnh nguy hiểm nhất trên thế giới và hiện đang hoành hành ở Tây Phi.

Đã đến lúc chúng ta nói về Ebola.

Chúng ta đã nghe nhiều về nó trên báo đài vì một lý do rất chính đáng.

Nó là một trong những dịch bệnh nguy hiểm nhất mà con người từng gặp.

Chính xác thì nó là dịch bệnh nguy hiểm thứ hai chúng ta từng đối đầu,

và nó đang hoành hành ở Tây Phi.

Hai người Mỹ đầu tiên nhiễm bệnh

đã được đưa về nước để chữa trị.

Nhưng đừng vội khoá lại tất cả các cửa trong nhà bạn và nghĩ rằng

nó giống như dịch cúm gia cầm bùng phát vào năm 2006,

bởi dịch bệnh này đã từng xuất hiện,

và chúng ta đang tìm hiểu về nó nhiều hơn bao giờ hết.

Nó từng được biết đến với cái tên Sốt Xuất Huyết Ebola,

và gần đây, nó được biết đến nhiều hơn với cái tên Bệnh Virus Ebola.

Tuy rằng giới truyền thông gọi dịch bệnh này một cách đơn giản

và đôi khi nực cười là Ebola,

Ebola thực chất là một trong ít nhất năm loại virus Ebola đã được biết đến.

Cái mà giới truyền thông đang nói đến là loại virus nguy hiểm nhất trong số đó

có tên là virus Zaire Ebola hay Zebov.

Tên của nó được đặt theo tên một nước Trung Phi,

nơi mà vào năm 1976, nó được phát hiện lần đầu tiên dọc bờ sông Ebola.

Nó được giới truyền thông nhắc đến nhiều bởi trong năm nay, nhiều người nhiễm bệnh này

hơn bất kỳ năm nào trước đây kể từ khi dịch bệnh này xuất hiện.

Tính đến thời điểm hiện tại, 1.323 người đã nhiễm bệnh, và trong số đó, 729 người đã tử vong.

Loại virus này đã lây lan sang một số vùng đông dân cư ở Tây Phi,

bao gồm các nước như Guinea, Liberia, Sierra Leone,

và nhiều khả năng là cả thủ đô Lagos của Nigeria.

Người ta đưa tin nhiều về nó vì nhiều lý do.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, bệnh nhân nhiễm Zebov

có tỉ lệ tử vong trung bình là 83%,

nhưng ở một số nơi, nó đã làm hơn 90% số người nhiễm bệnh chết.

Ebola là một loại sốt xuất huyết,

nghĩa là một trong những triệu chứng dễ nhận thấy nhất của bệnh là chảy máu nhiều

bên trong hoặc bên ngoài cơ thể.

Tuy nhiên, bệnh nhân không chết do mất máu.

Sau khi làm bệnh nhân nôn mửa và tiêu chảy – tương tự những triệu chứng xuất hiện khi con người mắc cúm –

Zebov nhắm đến toàn bộ hệ tuần hoàn,

khiến các mạch máu không hoạt động bình thường được, làm giảm huyết áp,

và cuối cùng, làm tất cả các cơ quan nội tạng chính ngưng hoạt động.

Tuy nhiên, chúng ta hãy tìm hiểu kỹ hơn về dịch bệnh này.

Đúng là Ebola có khả năng lây nhiễm,

nhưng nó không dễ lây lan như bệnh cúm.

Nó không lây lan qua không khí.

Nó chỉ lây từ những người bệnh

có những triệu chứng kể trên, và kể cả khi đó, nó cũng chỉ có thể lây lan qua

tiếp xúc trực tiếp với dịch cơ thể.

Đó là lý do tại sao hầu hết những người bị lây bệnh

là các nhân viên y tế làm việc trong những trạm xá không đáp ứng đủ tiêu chuẩn về vệ sinh

hoặc người nhà bệnh nhân khi chăm sóc cho bệnh nhân tại nhà

và chuẩn bị xác bệnh nhân cho việc chôn cất.

Vì vậy, việc ở trên cùng một máy bay hoặc trong cùng một bệnh viện

với một bệnh nhân Ebola không làm bạn

nhiễm virus ngay được.

Ngoài ra, chúng ta có một niềm hy vọng nhỏ. Một số người

đã phát triển hệ miễn dịch Ebola một cách tự nhiên.

Một nghiên cứu vào năm 2010 đã chỉ ra rằng hơn 15% dân số

Gabon – một nước Tây Phi – mang trong mình kháng thể

chống lại virus Zebov, mặc dù ở đó không có

ca nhiễm bệnh Ebola nào.

Các nhà nghiên cứu cho rằng những người dân ở đó đã tiếp xúc với loại virus này

hàng chục năm nay, có lẽ là qua các loại quả

đã bị loài dơi truyền virus gây bệnh.

Nhưng thay vì nhiễm bệnh, họ phát triển

khả năng kháng bệnh.

Có lẽ bạn cũng đoán được là

những người dân ở Gabon này đang nhận được rất nhiều sự chú ý của các nhà khoa học.

Dĩ nhiên, hiện chúng ta không có vắc-xin phòng virus Ebola,

nhưng các nguyên mẫu đang được tạo ra.

Có thể bạn vẫn nhớ rằng năm ngoái, chúng tôi nhắc đến

một bước đột phá trong những nỗ lực tạo ra vắc-xin phòng virus này.

Các nhà nghiên cứu sinh học ở Boston đã phát hiện ra rằng các tế bào được điều trị bằng một hợp chất

có tên Indoline Alkaloids đã chặn khả năng

nhân đôi của virus.

Những Alkaloids này thuộc cùng loại với các chất hóa học đã làm cho nhiều loại cây

có khả năng chữa bệnh.

Vấn đề là các nhà khoa học chưa biết tại sao chúng lại có tác dụng

hay làm thế nào để biến chúng thành phương pháp chữa Ebola hiệu quả.

Ngoài mục đích tìm cách xử lý những rủi ro của dịch bệnh hiện nay,

nó cũng đáng và đang được nghiên cứu một cách tổng quát.

Những con số nhận được từ Tây Phi tuy đáng sợ và đáng buồn,

nhưng nó thực sự không đáng kể so với hậu quả của những khủng hoảng y tế khác trong khu vực.

Số người nhiễm HIV ở một số nước thuộc vùng sa mạc Sahara ở Tây Phi

vẫn chiếm trên 12% dân số,

và ở đó, hơn 1,2 triệu người chết vì AIDS mỗi năm.

Ngoài ra, có hơn 600.000 ca tử vong mỗi năm do sốt rét.

Vì thế, nếu chính phủ và người dân quan tâm nhiều đến những khủng hoảng y tế hơn thì sẽ tốt hơn.

Có lẽ kết cục khả quan nhất của tình hình hiện nay không chỉ là

cách chữa Ebola hiệu quả hơn, mà còn là sự cống hiến nhiều hơn về tiền bạc, nghiên cứu khoa học,

và năng lực trí tuệ để chinh phục những nguy cơ còn lớn hơn Ebola

ở Tây Phi và các khu vực khác trên thế giới.

Cảm ơn bạn đã xem chương trình SciShow News của chúng tôi.

Nếu bạn muốn tiếp tục khám phá khoa học cùng chúng tôi,

hãy vào youtube.com/scishow và nhấn Subscribe.