Billy Collins: Momente të jetës së përditshme, të ruajtura në kohë

Duke kombinuar humorin me kunja me thellësinë artistike, Billy Collins ndan me ne një projekt prej të cilit shumë poema te tij janë shndërruar në filma të animuar të lezetshëm, në bashkëpunim me Sundance Channel. Pesë prej tyre jane të shfaqura në këtë video të mrekullushme dhe interesante -- gjithsesi shikoje dhe dëgjoje poemen e fundit qesharake!

Billy Collins: Unë jam këtu që t'ju jap

dietën tuaj të rekomanduar

të poezisë.

Dhe mënyra që do ta bëj atë

është duke ju prezentuar

pesë animacione

të pesë poemave te mia.

Më lejoni të ju tregoj pakëz se si erdhi kjo.

Sepse përzierja e këtyre dy mediave

është disi një akt jo natyral dhe i panevojshëm.

Por kur unë isha Laureati i Poezise se Shteteve të Bashkuara --

më pëlqen ta them atë.

(Qeshje)

Është një mënyrë e mirë për ta filluar fjalën.

Kur unë isha ai atëherë,

u afrova te kompania e reklamave J. Walter Thompson,

dhe ata ishin të punësuar

disi nga Sundance Channel.

Ideja ishte qe unë të inçizoj disa nga poemat e mia

dhe pastaj ata do t'i gjenin animatorët

për ti animuar.

Në fillim rezistoja

sepse unë gjithmonë mendoj

se poezia mund të qëndroj ashtu siç është.

Përpjekjet për t'i vënë poemat e mia në muzikë

kan pasur rezultate katastrofike

në të gjitha rastet.

Poema nëse është e shkruar me vesh,

atëherë është vendosur në muzikën e saj verbale

në momentin kur është kompozuar.

Dhe sigurisht, nëse je duke e lexuar një poemë

që e përmend një lopë,

nuk të duhet vizatimi i një lope

ne faqen që ke përpara.

Dua të them ta lejojmë lexuesin që të punojë pak.

Por unë u zbuta sepse dukej si një shanc interesant

dhe une jam poashtu një njeri i varur në filma vizatimor

që nga fëmijëria.

Unë mendoj që më influencues

se Emily Dickinson apo Coleridge apo Wordsworth

në imagjinatin time

ishin Warner Brothers, Merrie Melodies

dhe filmat vizatimor të Loony Tunes.

Bugs Bunny është në mendjen time gjatë gjithë kohës.

Në këtë mënyrë poezia mund ta gjej rrugen e saj në të gjitha televizionet.

Dhe unë jam pro që poezia të shfaqet në vende publike --

në autobus, në metro,

në billborde, në kuti të drithërave.

Kur isha Laureat i Poezisë, ja pra po filloj prapë --

s'kam c'të bëj, është e vërtetë --

(Qeshje)

unë krijova një kanal të poezisë për Delta Airlines

që zgjati për disa vite.

Pra mund të dëgjoje poezi gjatë fluturimit.

Ajo që dua të them është se

është një gjë e mirë që ta largosh poezinë nga raftet

dhe ta futësh në jetën publike.

Filloje një mbledhje me një poemë. Kjo do të ishte një ide e mirë për ty.

Kur e sheh një poezi në një billboard, në radio,

në kuti të drithërave apo çfarëdo qoftë,

të ndodh që menjëherë

nuk ke kohë

që t'i pozicionosh mburojat deflektuese të poezisë

që ishin instaluar në shkollën e mesme.

Prandaj, le të fillojmë me poemen e parë.

Është një poemë qe quhet "Budapest,"

dhe në të zbulon

apo mundohet të zbulojë

sekretet e procesit kreativ.

(Video) Tregim: "Budapest."

Stilografi im lëviz nëpër faqe

sikur feçka e ndonjë kafshe të çuditshme

në formë të krahut të njeriut

dhe e veshur në mëngën

e një pulovre të gjelbert të shthurur.

E shikoj se si e nuhat fletën vazhdimisht

me synim si çdo foragjer

që nuk ka asgjë në mendje

përpos vemjeve dhe insekteve

që do t'ia mundësojnë të jetoj edhe një ditë tjetër.

Ai do vetëm që të jetë këtu nesër,

i veshur ndoshta

në mëngët e një këmishe të leshtë,

me hundë të mbështetur në faqe

duke i shkruar edhe disa rreshta

përderisa unë shikoj jashtë dritares

dhe e imagjinoj Budapestin

apo ndonjë qytet tjeter

në të cilin nuk kam qenë asnjëherë.

BC: Pra, kjo e bën të duket pak më e lehtë.

(Duartrokitje)

Vepra e shkruar nuk është edhe aq e lehtë për mua.

Por më pelqen që të shtirem që është e lehtë.

Njëri nga studentet e mi erdhi pas mësimit, një orë e njohjes,

dhe tha, "E di, poezia është më e vështirë sesa vepra e shkruar,"

të cilën e konsiderova si thellë të gabuar.

(Qeshje)

Më pëlqen qe së paku te bëj gjoja se ajo rrjedh jasht

Një mik i imi që është poashtu një poet e ka një slogan.

Ai thotë se, "Nëse herën e parë nuk ia del mbanë,

fshehe të gjithë evidencën që ke provuar."

(Qeshje)

Poema tjetër është edhe më e shkurtër.

Poezia vetëm i thotë disa gjëra në mënyra të ndryshme.

Unë mendoj se ju mund ta shkurtoni këtë poemë duke thënë,

"Disa ditë ti e ha ariun, disa ditë ariu të ha ty."

Dhe e përdorë imazhin

e orendive të shtëpisë së kukullave.

(Video) Tregim: "Disa Ditë."

Disa ditë

Unë i vendos njerëzit në vendet e tyre në tavolinë,

lakoj këmbët e tyre te gjunjët,

nëse vijnë me atë veçori,

dhe i ul ata në karrige të vogla druri.

Gjithë pasditen ata janë përballë njëri-tjetrit,

burri me rroba kafe,

gruaja me fustan të kaltër --

të palëvizshem dhe shumë të sjellshëm.

Por ditët tjera unë jam ai

që është i ngritur nga brinjët,

pastaj i ulur në dhomën e ngrënjes të shtëpisë së kukullave

për tu ulur me të tjerët në tavolinën e gjatë.

Shumë qesharake.

Por a do të ju pëlqente juve

nëse nuk do ta dinit nëse sot apo neser

do ta kalosh ditën

duke ecur sikur një Zot i gjallë,

me krahët e tu në re,

apo do të jesh i ulur këtu

në mes të sipërfaqes

drejt drejt përpara

me fytyrën tënde prej gome?

(Duartrokitje)

BC: Aty diku është edhe një film horror.

Poema tjetër quhet harrueshmëria

dhe është vetëm një lloj eseje poetike

në temën e rrëshqitjes mendore.

Poema fillon

me një lloj të caktuar të harrueshmërisë

që dikush e ka quajtur

amnesia letrare,

me fjalë tjera, harresa e gjërave që ke lexuar.

(Video) Tregim: "Harrueshmëria."

Emri i autorit del i pari

i përcjellur bindshëm

nga titulli, përmbajtja,

përfundimi zemërthyes,

e gjithë novela,

e cila befas bëhet ajo të cilën kurrë nuk e ke lexuar

apo dëgjuar.

Është ashtu sikurse një nga një

kujtimet që po i strehoje

kanë vendosur që të pensionohen ne hemisferën jugore të trurit

tek një fshat i vogël peshkimi

ku nuk ka telefona.

Shumë moti,

i ke puthur emrat e nëntë muzave lamtumirëse

dhe shikoni ekuacionin kuadratik

duke e bërë gati çantën.

Edhe tani,

përderisa e mban mend renditjen e planeteve,

diçka tjetër po rrëshqet,

ndoshta një lule e një shteti,

adresa e dajës

apo kryeqyteti i Paraguajit.

Çfarëdo qoftë ajo

që po lufton ta kujtosh,

nuk po të qëndron në maje të gjuhës,

nuk është as duke u fshehur

në ndonjë kënd të errët

të mërzisë tënde.

Ajo ka notuar larg

deri te një lumë i errët mitologjik

emri i të cilit fillon me L

për aq sa mund ta kujtosh,

mirë në prirjen tënde për të harruar

ku do t'i bashkohesh atyre

qe kanë harruar se si të notojnë

apo ta ngasin biçikletën.

Nuk është çudi që ngritesh në mes të natës

për ta shikuar datën e një beteje të famshme

në një liber në luftë.

Nuk është çudi që Hëna në dritare

duket që ka lëvizur nga një poemë dashurie

që e dije dikur nga zemra.

(Duartrokitje)

BC: Poema tjetër quhet "Fshati"

dhe është e bazuar në

kohën kur isha në kollegj

dhe e kam takuar një nxënës të klasës që është ende mik i imi.

Ai ka jetuar dhe ende jeton në fshatin Vermont.

Unë jetoja në Nju Jork.

Ne e vizitonim njëri-tjetrin.

Dhe kur shkoja te krahina,

ai do të më mësonte gjëra sikur gjuetia e drerëve,

e cila do të thotë të humbesh me një armë --

(Qeshje)

dhe peshkimi i troftës e gjëra të tilla.

Pastaj ai do të vinte në Nju Jork

dhe une do t'i mësoja atij ato qe i dija,

e cila kryesisht ishte pirja e duhanit dhe alkoholit.

(Qeshje)

Në këtë mënyrë ne e ndanim dijeninë me njëri-tjetrin.

Poema në vijim

është e bazuar në të duke u munduar që të më tregojë diçka të vogël

për etiketën shtëpiake

të jetës së fshatit

të cilën e kisha shumë të vështirë në fillim për ta kuptuar.

Ajo quhet "Fshati."

(Video) Tregim: "Vendi."

Unë kam menduar për ty

kur me the të mos e lë kurrë

një kuti të qibritave

nëpër shtëpi

sepse miu mund të shkojë te ato

dhe ta ndez një zjarr.

Por fytyra jote ishte e drejtë

kur e dredhe kapakun

në kanaçen e rrumbullakët

ku the se janë gjithmonë qibritat.

Kush mund të flinte atë natë?

Kush mund ta largonte mendjen

nga miu i padëshiruar

qe ec nëpër gypat e ujit të ftohtë

pas sipërfaqes me lule,

duke e kapur një qibrit

ndërmjet majave të dhëmbëve të tij?

Kush nuk do të mund ta shihte duke u sjellur në një kënd,

maja e kaltër e qibritit duke u gërvishtur në drurin e palëmuar,

flaka e papritur

dhe krijesa, në një moment të kthjellur e të shndritur

papritur ia mësyn para kohe --

tani një zjarrëndezës,

tani një pishtar-mbajtës

në një ritual të harruar

një druid i kaftë

duke e ndritur një natë antike?

E kush nuk do të mund ta vërente

i ndezur në një flakë të veçantë,

pamjet e vogla të habisë

në fytyrat e minjëve të tjerë --

banorë

të asaj që një kohë ishte shtëpia jote në atë vend?

(Duartrokitje)

BC: Faleminderit.

(Duartrokitje)

Faleminderit. Poema e fundit quhet "Të Vdekurit."

Këtë e kam shkruar pas një funerali të një miku,

por jo aq shumë sikurse ndonjë lavdërues do të thoshte,

sikurse të gjithë lavdëruesit duan të thonë,

e cila është se sa i lumtur i vdekuri do të ishte

po të na shikonte dhe të na shihte të gjithëve të mbledhur.

Për mua, kjo gjë ishtë një fillim i keq për jetën e amshueshme,

duke qenë aty dëshmitar i funeralit tënd dhe të ndihesh i kënaqur.

Pra, poema e shkurter quhet "Të Vdekurit."

(Video) Tregimi: "The Dead."

Ata thonë se të vdekurit janë gjithmonë duke

na shikuar neve.

Kur ne jemi duke i mbathur këpucët apo duke përgatitur një sendviq

ata shikojnë poshtë

përmes xhamit të poshtëm të anijes së parajses

përderisa po lundrojnë ngadalë

drejt përjetësisë.

Ata shikojnë majet e kokave tona

duke lëvizur poshtë në Tokë.

Kur ne shtrihemi

në një fushë apo në divan,

të droguar ndoshta

nga gumëzhima e pasdites së ngrohtë,

ata mendojnë që edhe ne po i shikojmë ata,

gjë që i bën që ti ngrisin rremat

dhe të bien në qetësi

dhe të presin sikurse prindërit tanë

që na presin deri sa t'i mbyllim sytë.

(Duartrokitje)

BC: Nuk jam i sigurt nëse poemat e tjera

do të animohen. Ishte një kohë e gjatë --

Mendoj, është e pazakontë ta kesh këtë martesë --

një kohë e gjatë ti vendosësh këto dyja së bashku.

Por prap se prap, na mori një kohë të gjatë

për ta vendosur gomën dhe valixhen së bashku.

(Qeshje)

Mendoj, e kemi pasur gomën për ca kohë.

Tërheqja është një akt antik dhe i ndershëm.

(Qeshje)

Unë kam kohë

që të ju lexoj edhe një poemë 'të freskët'.

Nëse ka një titull,

titulli është adoleshenca.

Kjo i përkushtohet një personi të caktuar.

Quhet "Për Vajzën Time të Preferuar 17 Vjeçare në Shkollën së Mesme."

"A e kupton se nëse do filloni ta ndërtoni Parthenonin

në ditën kur keni lindur,

ju do ta përfundonit atë për vetëm një vit?

Natyrisht, nuk do të mund ta bënit atë vetëm.

Kështu që, ska rëndësi;

ju jeni në rregull kur jeni vetëvetja.

Ju jeni të dashur për shkak që jeni vetëvetja.

Por a e keni ditur se në moshën tuaj

Judy Garland fitonte 150,000 dollarë për një pikturë,

Joan of Arc ishte duke e drejtuar ushtrine Franceze drejt fitores

dhe Blaise Pascal e kishte fshirë dhomën e tij --

oh jo, e kisha fjalën se kishte zbuluar kalkulatorin?

Pa dyshim, për këto gjëra do të ketë kohë

më vonë në jetën tuaj,

pasi që dilni nga dhoma juaj

dhe filloni të lulëzoni,

apo se paku ti mblidhni të gjitha qorapet e juaja.

Për ca arsyeje, ende më kujtohet

se Lady Jane Grey ishte mbretëresha e Anglisë

kur i kishte vetëm 15 vite.

Por pastaj asaj ia prenë kokën, prandaj mos e merrni si një shembull.

(Qeshje)

Disa shekuj më vonë,

kur ai ishte në moshën tuaj,

Franc Schubert ishte duke i larë enët për familjen e tij,

por kjo nuk e ndali atë

që ti kompozonte dy simfoni, katër opera

dhe dy këngë hyjnore si një adoleshent.

(Qeshje)

Por pa dyshim qe kjo ndodhi në Austri

në kulmin e lirikës Romantike,

e jo këtu në periferi te Cleveland.

(Qeshje)

Sinqerisht, kujt i intereson

nëse Annie Oakley ishte precize në gjuajtje kur ishte 15 vjeçare,

apo nëse Maria Callas debutoi si Tosca në moshën 17 vjeçare?

Ne mendojmë që ju jeni special vetëm duke qenë vetëvetja --

duke luajtur me ushqim dhe duke shikuar në hapësirë.

(Qeshje)

Meqë ra fjala,

unë gënjeva se Schubert po i lante enët,

por kjo nuk do të thotë qe ai kurrë nuk ka ndihmuar në punët e shtëpisë."

(Qeshje)

(Duartrokitje)

Faleminderit. Faleminderit.

(Duartrokitje)

Faleminderit.

(Duartrokitje)