Return to Video

Những hạt mầm kỳ diệu của cuộc cánh mạng về dữ liệu trong lĩnh vực sức khỏe

  • 0:01 - 0:03
    Có một chuyện cười cũ về một viên cảnh sát
    đi tuần trong khu vực của mình
  • 0:03 - 0:04
    vào lúc nửa đêm
  • 0:04 - 0:07
    và anh ta tình cờ
    gặp một gã dưới ngọn đèn đường
  • 0:07 - 0:09
    đang đi qua đi lại,
    có vẻ như đang tìm kiếm thứ gì đó
  • 0:09 - 0:11
    viên cảnh sát hỏi anh ta.
    Anh đang làm gì thế?
  • 0:11 - 0:13
    Gã nói: tôi đang tìm chùm chìa khóa của mình
  • 0:13 - 0:16
    Thế là viên cảnh sát giúp hắn tìm kiếm
  • 0:16 - 0:17
    nhìn qua nhìn lại một hồi
  • 0:17 - 0:20
    khoảng 2 -3 phút.
    Không thấy chiếc chìa khóa nào cả
  • 0:20 - 0:23
    Viên cảnh sát hỏi: "Anh có chắc không?
    Này anh bạn,
  • 0:23 - 0:25
    Anh có chắc chắn là
    chiếc chìa khóa bị rơi ở đây không?"
  • 0:25 - 0:27
    và gã đó trả lời: "Không, không,
    thực ra tôi mất chìa khóa
  • 0:27 - 0:28
    ở đầu kia của con phố
  • 0:28 - 0:34
    nhưng ánh đèn sáng hơn ở đây."
  • 0:34 - 0:36
    Ngày nay có một khái niệm
    mà người ta nói đến nhiều
  • 0:36 - 0:38
    đó là "dữ liệu lớn", và những gì họ đang nói
  • 0:38 - 0:40
    là tất cả thông tin mà chúng ta tạo ra
  • 0:40 - 0:43
    thông qua sự tương tác với nhau
    và qua mạng internet,
  • 0:43 - 0:45
    tất cả mọi thứ
    từ mạng xã hội Facebook và Twitter
  • 0:45 - 0:49
    đến nhạc, phim ảnh, trực tuyến,
    tất cả các loại công cụ này,
  • 0:49 - 0:51
    và cả những TED video nữa.
  • 0:51 - 0:54
    Và những người làm việc với dữ liệu lớn
    nói rằng, với họ,
  • 0:54 - 0:55
    vấn đề lớn nhất là
  • 0:55 - 0:57
    ta có quá nhiều thông tin,
  • 0:57 - 1:01
    vấn đề lớn nhất là, làm thế nào
    sắp xếp được tất cả những thông tin đó?
  • 1:01 - 1:03
    Tôi có thể nói cho bạn rằng
    làm việc trong lĩnh vực y tế toàn cầu,
  • 1:03 - 1:06
    đó không phải là một vấn đề lớn nhất
    của chúng tôi.
  • 1:06 - 1:08
    Bởi vì với chúng tôi, mặc dù "ánh sáng"
  • 1:08 - 1:11
    tốt hơn trên mạng internet
  • 1:11 - 1:13
    những dữ liệu có thể giúp chúng ta
    giải quyết các vấn đề
  • 1:13 - 1:17
    mà chúng ta đang phải đối mặt
    không thực sự hiện hữu trên mạng internet.
  • 1:17 - 1:18
    Chẳng hạn như
    chúng ta không biết có bao nhiêu người
  • 1:18 - 1:21
    hiện nay đang bị ảnh hưởng bởi thiên tai
  • 1:21 - 1:23
    hoặc bởi các xung đột
    và mâu thuẫn trên thế giới
  • 1:23 - 1:27
    Chúng ta thực sự không biết
    trong các phòng khám bệnh
  • 1:27 - 1:29
    ở các nước đang phát triển,
    nơi nào có thuốc
  • 1:29 - 1:31
    và nơi nào không
  • 1:31 - 1:34
    chúng ta không biết gì
    về chuỗi phân phối cho các phòng khám đó
  • 1:34 - 1:37
    Chúng ta không biết - và điều này thực sự
    khiến tôi rất ngạc nhiên -
  • 1:37 - 1:40
    có bao nhiêu trẻ em
    đã được sinh ra,
  • 1:40 - 1:43
    hoặc có bao nhiêu trẻ em ở Bolivia
  • 1:43 - 1:46
    hay Botswane hay Bhutan.
  • 1:46 - 1:48
    Chúng ta không biết
    có bao nhiêu đứa trẻ đã chết tuần trước
  • 1:48 - 1:49
    ở bất kỳ một quốc gia nào.
  • 1:49 - 1:52
    Chúng ta không biết đến
    nhu cầu của người già, người bị bệnh tâm thần.
  • 1:52 - 1:56
    Đối với những vấn đề quan trọng này
  • 1:56 - 1:59
    hay những lĩnh vực quan trọng
    mà ta muốn giải quyết những vấn đề trong đó
  • 1:59 - 2:04
    về cơ bản, chúng ta không biết gì cả.
  • 2:04 - 2:06
    và một phần lý do tại sao
    ta không biết một chút gì
  • 2:06 - 2:09
    là vì các hệ thống công nghệ thông tin
  • 2:09 - 2:12
    về sức khỏe toàn cầu
    mà ta sử dụng để tìm kiếm dữ liệu
  • 2:12 - 2:15
    để giải quyết các vấn đề
    là những gì mà bạn nhìn thấy ở đây.
  • 2:15 - 2:17
    Đây là một công nghệ
    có tuổi đời khoảng 5000 năm.
  • 2:17 - 2:18
    Một vài người trong số các bạn
    có thể đã dùng nó trước đây.
  • 2:18 - 2:21
    Hiện nay nó đã trở nên lỗi thời,
    nhưng chúng ta vẫn sử dụng nó
  • 2:21 - 2:23
    cho 99% công việc của mình.
  • 2:23 - 2:27
    Đó là một mẫu giấy tờ,
    và những gì bạn đang nhìn thấy
  • 2:27 - 2:30
    là một tờ giấy trên tay một y tá
    Bộ y tế ở Indonesia,
  • 2:30 - 2:34
    người đang đi đến các vùng nông thôn Indonesia
  • 2:34 - 2:37
    vào một ngày, mà tôi chắc chắn,
    là rất nóng và ẩm ướt
  • 2:37 - 2:40
    và cô ấy sẽ gõ cửa hàng nghìn ngôi nhà
  • 2:40 - 2:42
    trong khoảng thời gian vài tuần hoặc vài tháng,
  • 2:42 - 2:44
    gõ cửa các nhà và nói rằng, "Xn lỗi,
  • 2:44 - 2:46
    Xin vui lòng cho chúng tôi
    hỏi bạn một số câu hỏi.
  • 2:46 - 2:50
    Bạn có con không?
    Con của bạn có được tiêm chủng không?
  • 2:50 - 2:52
    bời vì đó là cách duy nhất
    ta thực sự có thể tìm ra
  • 2:52 - 2:55
    có bao nhiêu trẻ em được tiêm chủng
    ở đất nước Indonesia,
  • 2:55 - 2:57
    tỷ lệ phần trăm bao nhiêu trẻ được tiêm chủng
    Những số liệu này thực sự không có
  • 2:57 - 3:00
    trên mạng internet mà phải thông qua
    việc đi ra ngoài và gõ cửa từng nhà,
  • 3:00 - 3:03
    đôi khi hàng chục ngàn nhà.
  • 3:03 - 3:06
    Đôi khi phải mất hàng tháng
    thậm chí hàng năm
  • 3:06 - 3:07
    để làm điều đó
  • 3:07 - 3:09
    Bạn biết đấy,
    một cuộc điều tra dân số ở Indonesia
  • 3:09 - 3:11
    sẽ có thể mất 2 năm để hoàn thành.
  • 3:11 - 3:14
    Và vấn đề là, tất nhiên, với tất cả điều này
  • 3:14 - 3:16
    với tất cả những mẫu giấy đó
    - tôi phải nói với bạn
  • 3:16 - 3:18
    chúng ta có đủ các loại mẫu giấy đơn từ
    cho tất cả mọi thứ
  • 3:18 - 3:21
    chúng ta có mẫu phiếu giấy
    cho các cuộc khảo sát tiêm chủng.
  • 3:21 - 3:24
    chúng ta có các mẫu phiếu giấy
    để theo dõi mọi người đến các phòng khám.
  • 3:24 - 3:27
    chúng ta có các mẫu phiếu giấy
    để theo dõi nguồn cung cấp thuốc,
  • 3:27 - 3:30
    cung cấp máu,
    tất cả các mẫu phiếu giấy khác nhau
  • 3:30 - 3:31
    cho rất nhiều các chủ đề khác nhau
  • 3:31 - 3:34
    tất cả chúng đều có một điểm chung duy nhất,
  • 3:34 - 3:36
    và điểm chung đó
    thường trông giống như thế này.
  • 3:36 - 3:41
    Và những gì chúng tôi đang nhìn thấy ở đây
    là rất nhiều dữ liệu
  • 3:41 - 3:45
    đó là dữ liệu
    từ các cuộc khảo sát về tỷ lệ tiêm chủng
  • 3:45 - 3:47
    ở một huyện ở Zambia
  • 3:47 - 3:49
    mà tôi đã tham gia từ một vài năm trước
  • 3:49 - 3:52
    Điều duy nhất
    mà chúng tôi đã cố gắng tìm hiểu
  • 3:52 - 3:55
    là tỷ lệ phần trăm trẻ em ở Zambia
    được tiêm phòng,
  • 3:55 - 3:58
    và đó là dữ liệu, thu thập trên giấy
    qua nhiều tuần,
  • 3:58 - 4:01
    từ một quận,
    có quy mô tương đương với một thị xã
  • 4:01 - 4:03
    ở Mỹ.
  • 4:03 - 4:05
    Bạn có thể tưởng tượng rằng,
    đối với toàn bộ đất nước Zambia,
  • 4:05 - 4:08
    việc trả lời một câu hỏi duy nhất
  • 4:08 - 4:10
    sẽ trông giống như thế này đây
  • 4:10 - 4:13
    Xe này nối tiếp xe kia
  • 4:13 - 4:16
    chất đầy các đống tài liệu.
  • 4:16 - 4:18
    Điều tệ hơn là
  • 4:18 - 4:20
    đó mới chỉ là khởi đầu mà thôi,
  • 4:20 - 4:22
    bởi vì một khi bạn đã thu thập tất cả dữ liệu,
  • 4:22 - 4:23
    đương nhiên một ai đó,
  • 4:23 - 4:26
    một người không may mắn nào đó,
    sẽ phải nhập những dữ liệu này vào máy tính
  • 4:26 - 4:28
    Khi còn là một sinh viên cao học,
    tôi đã từng
  • 4:28 - 4:30
    là người không may mắn đó một vài lần.
  • 4:30 - 4:33
    Tôi có thể nói với bạn,
    tôi thường không thực sự tập trung cho lắm.
  • 4:33 - 4:35
    tôi có thể đã mắc rất nhiều lỗi khi nhập dữ liệu
  • 4:35 - 4:38
    mà không một ai phát hiện ra,
    nên sự chính xác của dữ liệu thu bị giảm đi
  • 4:38 - 4:41
    nhưng cuối cùng thì những dữ liệu đó
    cũng được nhập vào một máy tính
  • 4:41 - 4:43
    và một ai đó có thể bắt đầu phân tích nó,
  • 4:43 - 4:46
    và một khi họ có bản phân tích
    và bài báo cáo thì
  • 4:46 - 4:49
    hy vọng rằng sau đó, bạn có thể
    lấy các kết quả thu thập dữ liệu đó
  • 4:49 - 4:51
    và dùng nó
    để cải thiện công việc tiêm chủng trẻ em
  • 4:51 - 4:54
    Bởi vì nếu có bất kỳ điều gì tồi tệ hơn,
  • 4:54 - 4:56
    trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng toàn cầu,
  • 4:56 - 4:59
    Tôi không biết điều gì có thể tệ hơn
    là việc để trẻ em trên hành tinh này
  • 4:59 - 5:02
    phải chết vì những căn bệnh
    có thể ngăn ngừa được bằng vaccine
  • 5:02 - 5:06
    những bệnh mà chỉ phải
    tốn chi phí tiêm chủng là một đôla.
  • 5:06 - 5:09
    Hàng triệu trẻ em chết
    vì những bệnh này mỗi năm.
  • 5:09 - 5:12
    Thực tế là, hàng triệu chỉ là ước tính sơ bộ
    bởi vì
  • 5:12 - 5:15
    chúng ta không thực sự biết rằng hàng năm
    có bao nhiêu trẻ em chết vì những điều này.
  • 5:15 - 5:18
    Một điều thậm chí
    làm người ta phẫn nộ hơn là
  • 5:18 - 5:21
    việc nhập dữ liệu, việc mà tôi đã làm
    khi là một sinh viên cao học
  • 5:21 - 5:23
    đôi khi có thể mất đến 6 tháng.
  • 5:23 - 5:25
    Đôi khi có thể mất cả 2 năm
    để nhập thông tin vào một máy tính
  • 5:25 - 5:28
    và đôi khi, thực ra không thất thường lắm,
  • 5:28 - 5:30
    là thậm chí còn không bao giờ thực hiện.
  • 5:30 - 5:33
    Giờ hãy thử suy nghĩ
    xung quanh vấn đề đó khoảng 1 giây.
  • 5:33 - 5:35
    Bạn chỉ có một đội 100 người.
  • 5:35 - 5:37
    Họ đi đến các địa phương
    để tìm câu trả lời cho một câu hỏi nhất định
  • 5:37 - 5:40
    Bạn có thể dành ra 100 nghìn đôla
  • 5:40 - 5:44
    cho nhiên liệu, sao chép và công tác phí,
  • 5:44 - 5:46
    và sau đó vì một vài lý do,
    động lực bị mất đi
  • 5:46 - 5:47
    hoặc không còn đủ tài chính,
  • 5:47 - 5:50
    và tất cả những điều đã làm
    chẳng là gì nữa
  • 5:50 - 5:53
    bởi vì không ai thực sự
    nhập thông tin vào máy tính
  • 5:53 - 5:56
    Quá trình đó ngưng lại.
    Chuyện thế này lúc nào cũng xảy ra.
  • 5:56 - 5:59
    Đây là thứ mà chúng ta dựa vào
    để quyết định về sức khỏe toàn cầu:
  • 5:59 - 6:04
    ít dữ liệu, dữ liệu cũ, không có dữ liệu.
  • 6:04 - 6:06
    quay trở về năm 1995,
    tôi bắt đầu nghĩ về cách
  • 6:06 - 6:08
    mà chúng ta có thể cải thiện quá trình này.
  • 6:08 - 6:11
    Hiện tại năm 1995,
    rõ ràng là đã khá lâu rồi.
  • 6:11 - 6:14
    Tôi đã cảm thấy sợ
    khi nghĩ rằng đó quả là đã từ quá lâu rồi.
  • 6:14 - 6:16
    bộ phim đứng đầu của năm đó là
  • 6:16 - 6:17
    Die Hard with a Vengeance
  • 6:17 - 6:20
    Như các bạn có thể thấy,
    hồi đó Bruce Willis còn rất nhiều tóc.
  • 6:20 - 6:22
    còn tôi thì đang làm việc
    tại trung tâm kiểm soát dịch bệnh,
  • 6:22 - 6:25
    và hồi đó tôi cũng có nhiều tóc hơn bây giờ.
  • 6:25 - 6:28
    nhưng với tôi,
    điều quan trọng nhất mà tôi nhìn thấy năm 1995
  • 6:28 - 6:30
    là điều này.
  • 6:30 - 6:33
    Thật khó để tưởng tượng,
    nhưng vào năm 1995,
  • 6:33 - 6:36
    đây là thiết bị di động tối ưu nhất.
  • 6:36 - 6:39
    Đúng không ? Đó không phải là một chiếc Iphone.
    Đó không phải là một chiếc điện thoại Galaxy.
  • 6:39 - 6:40
    Nó là một chiếc Palm Pilot.
  • 6:40 - 6:44
    và khi tôi nhìn Palm Pilot lần đầu tiên,
    tôi đã nghĩ,
  • 6:44 - 6:46
    tại sao chúng ta
    không thể đặt các mẫu phiếu vào Palm Pilots
  • 6:46 - 6:49
    và đi điều tra ở địa phương
    với chỉ một chiếc Palm Pilot
  • 6:49 - 6:52
    có thể chứa được hàng nghìn mẫu phiếu giấy?
  • 6:52 - 6:54
    Tại sao ta không cố gắng làm điều đó?
  • 6:54 - 6:57
    Bởi vì nếu có thể làm điều đó,
    nếu chúng ta thực sự có thể
  • 6:57 - 7:00
    thu thập dữ liệu bằng công nghệ điện tử
    hay kỹ thuật số,
  • 7:00 - 7:01
    ngay từ lúc đầu,
  • 7:01 - 7:04
    chúng ta có thể tìm ra
    đường tắt cho cả quá trình
  • 7:04 - 7:08
    nhập dữ liệu,
  • 7:08 - 7:10
    hoặc thuê một ai đó nhập liệu cho chúng ta
  • 7:10 - 7:12
    chúng ta có thể nhảy ngay
    đến giai đoạn phân tích
  • 7:12 - 7:15
    và sau đó đến việc sử dụng dữ liệu
    để cứu sống người bệnh sẽ nhanh hơn
  • 7:15 - 7:17
    và vì vậy đó là những gì
    mà tôi đã thực sự bắt tay vào làm.
  • 7:17 - 7:21
    Làm việc ở CDC,
    tôi bắt đầu đi đến các chương trình khác nhau
  • 7:21 - 7:25
    trên khắp thế giới
    để đào tạo họ cách sử dụng Palm Pilots
  • 7:25 - 7:27
    thực hiện thu thập dữ liệu
    thay bằng việc sử dụng giấy.
  • 7:27 - 7:29
    và đó thực sự là một công việc to lớn.
  • 7:29 - 7:32
    nó diễn ra chính xác
    như những gì mà người ta tiên đoán
  • 7:32 - 7:34
    Bạn biết gì không?
    Thu thập dữ liệu điện tử
  • 7:34 - 7:36
    thực sự là hiệu quả hơn nhiều
    so với việc thu thập trên giấy.
  • 7:36 - 7:39
    Trong khi tôi đang làm điều này,
    đối tác kinh doanh của tôi, Rose,
  • 7:39 - 7:42
    người đang ngồi ở đây với chồng của cô ấy,
    Matthew, trên khán đài
  • 7:42 - 7:45
    Rose đã làm một việc tương tự
    cho Hội chữ thập đỏ Mỹ.
  • 7:45 - 7:47
    Vấn đề là, sau một vài năm đang làm điều đó,
  • 7:47 - 7:50
    tôi nhận ra mình đã làm
  • 7:50 - 7:52
    6 hoặc 7 chương trình, và tôi nghĩ,
  • 7:52 - 7:55
    Nếu duy trì tốc độ này
  • 7:55 - 7:56
    với toàn bộ sự nghiệp của tôi,
    có thể tôi sẽ đạt tới
  • 7:56 - 7:59
    20 hoặc 30 chương trình.
  • 7:59 - 8:02
    nhưng vấn đề là,
    20 hoặc 30 chương trình,
  • 8:02 - 8:05
    việc đào tạo 20 hoặc 30 chương trình
    để sử dụng công nghệ,
  • 8:05 - 8:07
    chỉ như muối bỏ bể
  • 8:07 - 8:11
    Nhu cầu này, nhu cầu cho dữ liệu
    để chạy các chương trình tốt hơn,
  • 8:11 - 8:14
    chỉ trong y tế,
    không nói đến tất cả các lĩnh vực khác
  • 8:14 - 8:16
    ở các quốc gia đang phát triển,
    là cực kỳ to lớn.
  • 8:16 - 8:20
    Có hàng triệu và hàng triệu
    và hàng triệu chương trình,
  • 8:20 - 8:22
    hàng triệu bệnh viện cần điều tra lượng thuốc
  • 8:22 - 8:24
    và hàng triệu các chương trình tiêm chủng.
  • 8:24 - 8:26
    Có các trường học
    cần được theo dõi lượng học sinh đến trường
  • 8:26 - 8:28
    Có tất những chương trình khác nhau như thế
  • 8:28 - 8:30
    để chúng tôi thu thập dữ liệu cần thiết.
  • 8:30 - 8:34
    và tôi nhận ra rằng,
    nếu tiếp tục làm việc theo cách mà tôi đang làm,
  • 8:34 - 8:38
    về cơ bản tôi sẽ chẳng thay đổi được gì
  • 8:38 - 8:39
    khi sự nghiệp kết thúc
  • 8:39 - 8:42
    và vì thế tôi bắt đầu vắt óc
  • 8:42 - 8:43
    để cố gắng suy nghĩ về, bạn biết đấy,
  • 8:43 - 8:44
    về quy trình mà tôi đang làm,
  • 8:44 - 8:47
    làm thế nào để đào tạo những người đó
    và cái gì là vấn đề khúc mắc ở đây
  • 8:47 - 8:50
    và cái gì là chướng ngại vật
    ngăn việc thực hiện điều đó nhanh hơn
  • 8:50 - 8:51
    và hiệu quả hơn?
  • 8:51 - 8:55
    Thật không may,
    sau một thời gian suy nghĩ về nó,
  • 8:55 - 8:58
    tôi nhận ra rằng
    - tôi đã xác định được chướng ngại vật chính.
  • 8:58 - 9:00
    Chướng ngại vật chính đó, hóa ra,
  • 9:00 - 9:02
    và đây thực sự
    là một nhận thức đáng buồn
  • 9:02 - 9:04
    rằng chướng ngại vật đó chính là tôi
  • 9:04 - 9:06
    Điều đó có nghĩa là gì?
  • 9:06 - 9:09
    Tôi đã phát triển một quy trình
  • 9:09 - 9:14
    trong đó tôi là trung tâm
  • 9:14 - 9:17
    Nếu bạn muốn sử dụng công nghệ này,
    bạn phải liên lạc với tôi.
  • 9:17 - 9:19
    nghĩa là bạn phải biết tôi tồn tại.
  • 9:19 - 9:20
    sau đó bạn phải kiếm ra tiền
    để trả cho tôi
  • 9:20 - 9:22
    để bay đến đất nước của bạn
  • 9:22 - 9:24
    và tiền để trả khách sạn cho tôi
  • 9:24 - 9:26
    công tác phí
    và chi tiêu hàng ngày của tôi
  • 9:26 - 9:29
    Những khoản tiền đó có thể lên tới
    10,000 hoặc 20.000 hoặc 30.000 đôla
  • 9:29 - 9:32
    đó là nếu tôi thực sự có thời gian
    hoặc việc đó phù hợp với kế hoạch của tôi
  • 9:32 - 9:34
    và tôi phải không đang đi nghỉ.
  • 9:34 - 9:37
    Điều quan trong là bất cứ điều gì,
    bất cứ hệ thống nào phụ thuộc
  • 9:37 - 9:40
    vào một người duy nhất
    hoặc 2 hoặc 3 hoặc 5 người,
  • 9:40 - 9:41
    thì đều không thể phát triển
    trên quy mô lớn hơn được
  • 9:41 - 9:43
    Và đây là vấn đề
    khiến chúng ta cần phải mở rộng công nghệ này
  • 9:43 - 9:46
    và chúng ta cần phải làm điều đó ngay bây giờ.
  • 9:46 - 9:48
    Vì vậy, tôi bắt đầu nghĩ
    về các cách
  • 9:48 - 9:51
    có thể giúp tôi đứng ngoài cuộc.
  • 9:51 - 9:55
    Bạn biết đây, tôi đã suy nghĩ,
  • 9:55 - 9:57
    làm thế nào để có thể đứng ngoài cuộc
  • 9:57 - 9:59
    trong một thời gian.
  • 9:59 - 10:01
    Các bạn biết đấy, tôi đã được dạy rằng
  • 10:01 - 10:04
    cách mà bạn phân phối công nghệ
    trong môi trường phát triển quốc tế
  • 10:04 - 10:06
    vẫn phải dựa vào tư vấn
  • 10:06 - 10:09
    Đó là những gã trông khá giống tôi đây
  • 10:09 - 10:11
    bay từ các quốc gia
    trông khá giống như thế này
  • 10:11 - 10:15
    đến các quốc gia khác
    với những người có làn da sẫm màu hơn.
  • 10:15 - 10:17
    và bạn đến đó
    tốn tiền vào vé máy bay
  • 10:17 - 10:21
    tốn thời gian và công tác phí
  • 10:21 - 10:23
    tốn tiền vào khách sạn
    và dùng tất cả những thứ khác
  • 10:23 - 10:24
    Tôi từng nghĩ đó là cách duy nhất
  • 10:24 - 10:28
    để bạn có thể phân phối công nghệ,
    và tôi không thể tìm ra một cách nào khác nữa.
  • 10:28 - 10:30
    nhưng phép màu đã xảy ra,
  • 10:30 - 10:33
    tôi sẽ gọi nó là Hotmail cho ngắn.
  • 10:33 - 10:35
    Hiện giờ bạn có thể không nghĩ rằng
    Hotmail là một điều kỳ diệu,
  • 10:35 - 10:38
    nhưng với tôi nó là một điều kỳ diệu,
    bởi vì tôi nhận ra rằng,
  • 10:38 - 10:41
    cũng giống như
    tôi đang đau đầu với vấn đề này,
  • 10:41 - 10:44
    tôi đang làm việc ở châu Phi khu vực cận Sahara
    vào thời điểm đó.
  • 10:44 - 10:47
    Tôi nhận thấy rằng
    tất cả các nhân viên y tế
  • 10:47 - 10:51
    mà tôi làm việc cùng, ở đây
    đều có một địa chỉ Hotmail.
  • 10:51 - 10:53
    và tôi chợt nghĩ ra, khá đột ngột,
  • 10:53 - 10:56
    rằng đợi đã, tôi biết rằng người của Hotmail
  • 10:56 - 10:58
    chắc chắn không bay đến Bộ y tế của Kenya
  • 10:58 - 11:01
    để đào tạo mọi người cách sử dụng Hotmail.
  • 11:01 - 11:04
    Hóa ra những người này
    đang phân phối công nghệ.
  • 11:04 - 11:06
    Họ đưa khả năng
    sử dụng phần mềm ra ngoài
  • 11:06 - 11:08
    mà không cần phải thực sự bay khắp thế giới.
  • 11:08 - 11:09
    Tôi cần suy nghĩ về điều đó nhiều hơn.
  • 11:09 - 11:11
    Trong khi suy nghĩ về nó,
    mọi người bắt đầu sử dụng
  • 11:11 - 11:15
    nhiều hơn những thứ như thế,
    cũng giống như chúng ta vậy.
  • 11:15 - 11:16
    Họ bắt đầu sử dụng LinkedIn and Flickr
  • 11:16 - 11:19
    và Gmail và Google Maps,
    tất cả mọi thứ.
  • 11:19 - 11:21
    tất nhiên, tất cả những điều này
    là dựa trên điện toán đám mây.
  • 11:21 - 11:23
    và không đòi hỏi bất kỳ công việc đào tạo nào.
  • 11:23 - 11:25
    họ không cần những nhà lập trình.
  • 11:25 - 11:27
    họ không cần bất kỳ nhà tư vấn nào,
    bởi vì
  • 11:27 - 11:29
    mô hình kinh doanh
    cho tất cả các doanh nghiệp này
  • 11:29 - 11:32
    yêu cầu một thứ đơn giản
    mà chúng ta có thể sử dụng
  • 11:32 - 11:33
    mà không cần hoặc cần rất ít tập huấn.
  • 11:33 - 11:36
    bạn chỉ cần phải nghe về nó
    và vào trang web.
  • 11:36 - 11:40
    và vì thế tôi nghĩ, điều gì sẽ xảy ra
    nếu chúng ta xây dựng phần mềm
  • 11:40 - 11:42
    để làm những việc
    mà tôi đang tư vấn cho mọi người
  • 11:42 - 11:44
    thay vì đào tạo mọi người làm thế nào
  • 11:44 - 11:47
    để đưa các mẫu phiếu vào thiết bị di động,
  • 11:47 - 11:49
    hãy tạo ra phần mềm
    cho phép họ có thể tự làm điều đó
  • 11:49 - 11:51
    mà không phải được đào tạo
    và không cần sự tham gia của tôi
  • 11:51 - 11:53
    Và đó chính xác là những gì chúng tôi đã làm.
  • 11:53 - 11:56
    Thế là chúng tôi tạo ra phần mềm
    có tên gọi là Magpi,
  • 11:56 - 11:58
    và nó có một chức năng
    tạo ra mẫu đơn trực tuyến
  • 11:58 - 11:59
    Không ai phải nói chuyện với tôi.
  • 11:59 - 12:02
    bạn chỉ phải nghe về nó
    và vào trang web.
  • 12:02 - 12:05
    Bạn có thể tạo ra các mẫu đơn,
    và một khi xong việc,
  • 12:05 - 12:07
    bạn có thể chuyển chúng
    sang các loại điện thoại di động thông thường
  • 12:07 - 12:10
    Rõ ràng là ngày nay,
    chúng ta đã chuyển từ Palm Pilots của quá khứ
  • 12:10 - 12:11
    sang những máy di động.
  • 12:11 - 12:12
    và nó không cần phải là
    một chiếc điện thoại thông mình.
  • 12:12 - 12:15
    Nó có thể chỉ là một chiếc điện thoại thông thường
    như chiếc điện thoại bên phải kia
  • 12:15 - 12:16
    bạn biết đấy,
    loại cơ bản dùng hệ điều hành Symbian
  • 12:16 - 12:19
    rất phổ biến ở các quốc gia đang phát triển.
  • 12:19 - 12:23
    Và một điều rất hay là,
    cũng giống như Hotmail.
  • 12:23 - 12:25
    nó là dữ liệu đám mây,
    nó không yêu cầu bất kỳ huấn luyện sử dụng,
  • 12:25 - 12:27
    lập trình hay tư vấn nào.
  • 12:27 - 12:29
    nhưng có cả một vài lợi ích bổ sung
  • 12:29 - 12:31
    bây giờ chúng ta đều biết,
    khi xây dựng hệ thống này,
  • 12:31 - 12:33
    toàn bộ ý nghĩa của nó,
    giống như với Palm Pilots,
  • 12:33 - 12:36
    là bạn phải, bạn có thể
  • 12:36 - 12:39
    thu thập dữ liệu và ngay lập tức
    tải và nhận dữ liệu của bạn.
  • 12:39 - 12:41
    nhưng cái chúng tôi nhận ra là, đương nhiên,
    vì nó đã ở trên một cái máy tính,
  • 12:41 - 12:45
    chúng tôi có thể gửi bản đồ,
    phân tích và vẽ đồ thị ngay lập tức
  • 12:45 - 12:47
    chúng tôi có thể thực hiện một quá trình
    mà trước đó phải mất đến 2 năm
  • 12:47 - 12:50
    chỉ trong vòng khoảng 5 phút.
  • 12:50 - 12:52
    Sự cải tiến về hiệu quả là không thể tin được
  • 12:52 - 12:57
    Dựa trên điện toán đám mây,
    không đào tạo, không người tư vấn, không cần tôi.
  • 12:57 - 13:00
    Và tôi đã nói với bạn rằng
    trong vài năm đầu
  • 13:00 - 13:01
    khi cố gắng thực hiện việc này
    theo cách cũ xưa
  • 13:01 - 13:03
    đi đến từng nước một
  • 13:03 - 13:06
    chúng tôi đã chỉ có thể tập huấn được,
  • 13:06 - 13:08
    tôi cũng không chắc nữa,
    chắc chỉ khoảng 1000 người
  • 13:08 - 13:10
    Điều gì đã xảy ra
    sau khi chúng tôi làm điều này?
  • 13:10 - 13:12
    Trong ba năm tiếp theo,
    chúng tôi đã có 14,000 người
  • 13:12 - 13:15
    tìm đến trang web, đăng nhập,
    và bắt đầu sử dụng nó để thu thập số liệu
  • 13:15 - 13:17
    số liệu cho việc phản hồi sau thiên tai
  • 13:17 - 13:22
    Những người chăn nuôi lợn ở Canada
    theo dõi dịch bệnh ở lợn và đàn lợn
  • 13:22 - 13:24
    Mọi người theo dõi nguồn cung cấp thuốc
  • 13:24 - 13:26
    Một trong những ví dụ ưa thích của tôi
    là IRC
  • 13:26 - 13:28
    tên gọi tắt của Ủy ban giải cứu quốc tế
  • 13:28 - 13:31
    Họ có một chương trình tại nơi
    có người đỡ đẻ không được đi học đầy đủ
  • 13:31 - 13:33
    sử dụng những chiếc điện thoại trị giá $10
  • 13:33 - 13:35
    gửi một đoạn tin nhắn
    bằng phần mềm của chúng tôi
  • 13:35 - 13:38
    mỗi tuần một lần về số ca sinh nở
  • 13:38 - 13:40
    và số cả tử vong,
    điều này đã giúp IRC có được
  • 13:40 - 13:43
    thứ mà chưa tổ chức nào
    trong lĩnh vực y tế toàn cầu nào từng có:
  • 13:43 - 13:46
    một hệ thống thống kê trẻ em
    cập nhật tức thời
  • 13:46 - 13:48
    cho biết có bao nhiêu đứa trẻ
    được sinh ra
  • 13:48 - 13:49
    cho biết có bao nhiêu trẻ em
  • 13:49 - 13:52
    ở Sierra Leone,
    nơi diễn ra việc này
  • 13:52 - 13:55
    và cho biết
    bao nhiêu trẻ em đã chết
  • 13:55 - 13:57
    Các bác sĩ của các tổ chức nhân quyền
  • 13:57 - 13:59
    Điều này hơi ngoài lề một chút
    so với lĩnh vực sức khỏe
  • 13:59 - 14:02
    Họ tụ tập lại, họ đào tạo cho mọi người
  • 14:02 - 14:06
    về kiểm nghiệm hiếp dâm ở Congo,
    nơi vấn đề hiếp dâm đang là một thứ dịch bệnh
  • 14:06 - 14:07
    một loại dịch bệnh khủng khiếp,
  • 14:07 - 14:10
    và họ đang sử dụng
    phần mềm của chúng tôi để ghi lại
  • 14:10 - 14:13
    chứng cứ họ tìm thấy,
    bao gồm cả ảnh,
  • 14:13 - 14:17
    để có thể mang thủ phạm ra trước công lý
  • 14:17 - 14:20
    Camfed, một tổ chức nhân đạo khác ở Anh
  • 14:20 - 14:24
    trả tiền cho các gia đình có bé gái
    để các em có thể tới trường
  • 14:24 - 14:26
    họ hiểu rằng
    đây là sự can thiệp quan trọng nhất
  • 14:26 - 14:29
    mà họ có thể làm.
    Họ đã từng theo dõi
  • 14:29 - 14:31
    tỷ lệ vắng mặt, tỷ lệ có mặt, điểm số trên giấy
  • 14:31 - 14:33
    Khoảng thời gian từ khi giáo viên
  • 14:33 - 14:35
    điền vào những điểm số
    hoặc đánh dấu vắng mặt
  • 14:35 - 14:37
    tới khi có được một báo cáo
    là khoảng 2 tới 3 năm.
  • 14:37 - 14:39
    Bây giờ, điều này được thực hiện
    ngay khi nó diễn ra
  • 14:39 - 14:42
    và bởi vì nó là một hệ thống với chi phí thấp
    dựa trên điện toán đám mây,
  • 14:42 - 14:46
    giá thành của nó cho toàn bộ 5 đất nước
    nơi mà Camfed thực hiện điều này
  • 14:46 - 14:48
    với 10 nghìn nữ sinh,
  • 14:48 - 14:51
    toàn bộ giá thành được tổng hợp
    là 10 nghìn đô la một năm
  • 14:51 - 14:53
    Chi phí này còn ít hơn phí mà tôi nhận được
  • 14:53 - 14:58
    chỉ để đi tư vấn trong vòng 2 tuần
  • 14:58 - 15:00
    Do đó tôi đã nói với bạn trước rằng
  • 15:00 - 15:02
    khi chúng ta còn đang làm việc theo cách cũ,
    tôi nhận ra rằng
  • 15:02 - 15:05
    tất cả công việc của chúng ta
    chỉ như muối bỏ bể
  • 15:05 - 15:07
    10, 20, 30 chương trình khác nhau.
  • 15:07 - 15:10
    chúng ta đã có nhiều cải tiến,
    nhưng tôi nhận ra rằng
  • 15:10 - 15:12
    ngay bây giờ, với cả những công việc
    mà ta đã hoàn thành
  • 15:12 - 15:14
    với 14 nghìn người
    sử dụng sản phẩm nó
  • 15:14 - 15:17
    vẫn sẽ chỉ như muối bỏ biển.
    Nhưng một vài thứ đã thay đổi.
  • 15:17 - 15:18
    Và tôi nghĩ rõ ràng là như thế
  • 15:18 - 15:21
    Điều đã thay đổi là,
  • 15:21 - 15:24
    thay vì có một chương trình phát triển
    ở một tốc độ chậm
  • 15:24 - 15:27
    đến nỗi mà ta chẳng thể nào đến được
    với những người cần chúng ta
  • 15:27 - 15:31
    ta biến nó thành một việc
    mà họ không cần đến chúng ta nữa.
  • 15:31 - 15:34
    Chúng tôi đã tạo ra một công cụ
    cho phép những chương trình
  • 15:34 - 15:37
    cho những đứa trẻ ở trường,
    theo dõi số trẻ sơ sinh được sinh ra
  • 15:37 - 15:40
    và số trẻ sơ sinh tử vong
  • 15:40 - 15:44
    để bắt những tội phạm
    và truy tố thành công
  • 15:44 - 15:46
    để làm tất cả những điều khác biệt này
    để học hỏi được nhiều hơn
  • 15:46 - 15:51
    về những điều đang diễn ra, để hiểu nhiều hơn,
    để nhận ra nhiều điều hơn
  • 15:51 - 15:55
    để duy trì và cải thiện cuộc sống.
  • 15:55 - 15:57
    Xin cảm ơn.
  • 15:57 - 16:01
    (Tiếng vỗ tay)
Title:
Những hạt mầm kỳ diệu của cuộc cánh mạng về dữ liệu trong lĩnh vực sức khỏe
Speaker:
Joel Selanikio
Description:

Thu thập dữ liệu trong lĩnh vực y tế toàn cầu là một quy trình chưa hoàn chỉnh: các nhân viên đi đến khắp các vùng nông thôn, gõ cửa từng nhà, đặt những câu hỏi, ghi lại câu trả lời vào các biểu mẫu giấy và nhập liệu - và dựa vào những thông tin không được cập nhật này, các quốc gia đưa ra những quyết định quan trọng. Chuyên gia dữ liệu Joel Slenikio trình bày về những thay đổi rất lớn trong quy trình thu thập dữ liệu y tế trong thập kỷ qua - bắt đầu với Palm Pilot và Hotmail, và hiện giờ là trên điện toán đám mây

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
16:18

Vietnamese subtitles

Revisions