WEBVTT

00:00:00.717 --> 00:00:03.156
Có một chuyện cười cũ về một viên cảnh sát
đi tuần trong khu vực của mình

00:00:03.156 --> 00:00:04.451
vào lúc nửa đêm

00:00:04.451 --> 00:00:06.816
và anh ta tình cờ 
gặp một gã dưới ngọn đèn đường

00:00:06.816 --> 00:00:09.347
đang đi qua đi lại, 
có vẻ như đang tìm kiếm thứ gì đó

00:00:09.347 --> 00:00:11.206
viên cảnh sát hỏi anh ta. 
Anh đang làm gì thế?

00:00:11.206 --> 00:00:13.165
Gã nói: tôi đang tìm chùm chìa khóa của mình

00:00:13.165 --> 00:00:15.745
Thế là viên cảnh sát giúp hắn tìm kiếm

00:00:15.745 --> 00:00:17.382
nhìn qua nhìn lại một hồi

00:00:17.382 --> 00:00:20.433
khoảng 2 -3 phút. 
Không thấy chiếc chìa khóa nào cả

NOTE Paragraph

00:00:20.433 --> 00:00:23.399
Viên cảnh sát hỏi: "Anh có chắc không? 
Này anh bạn,

00:00:23.399 --> 00:00:25.279
Anh có chắc chắn là 
chiếc chìa khóa bị rơi ở đây không?"

NOTE Paragraph

00:00:25.279 --> 00:00:26.658
và gã đó trả lời: "Không, không, 
thực ra tôi mất chìa khóa

00:00:26.658 --> 00:00:28.183
ở đầu kia của con phố

00:00:28.183 --> 00:00:34.167
nhưng ánh đèn sáng hơn ở đây."

NOTE Paragraph

00:00:34.167 --> 00:00:35.960
Ngày nay có một khái niệm 
mà người ta nói đến nhiều

00:00:35.960 --> 00:00:38.194
đó là "dữ liệu lớn", và những gì họ đang nói

00:00:38.194 --> 00:00:40.360
là tất cả thông tin mà chúng ta tạo ra

00:00:40.360 --> 00:00:43.025
thông qua sự tương tác với nhau 
và qua mạng internet,

00:00:43.025 --> 00:00:44.967
tất cả mọi thứ 
từ mạng xã hội Facebook và Twitter

00:00:44.967 --> 00:00:49.044
đến nhạc, phim ảnh, trực tuyến, 
tất cả các loại công cụ này,

00:00:49.044 --> 00:00:50.919
và cả những TED video nữa.

00:00:50.919 --> 00:00:53.680
Và những người làm việc với dữ liệu lớn 
nói rằng, với họ,

00:00:53.680 --> 00:00:55.451
vấn đề lớn nhất là

00:00:55.451 --> 00:00:57.363
ta có quá nhiều thông tin,

00:00:57.363 --> 00:01:00.855
vấn đề lớn nhất là, làm thế nào 
sắp xếp được tất cả những thông tin đó?

NOTE Paragraph

00:01:00.855 --> 00:01:03.247
Tôi có thể nói cho bạn rằng
làm việc trong lĩnh vực y tế toàn cầu,

00:01:03.247 --> 00:01:06.119
đó không phải là một vấn đề lớn nhất
của chúng tôi.

00:01:06.119 --> 00:01:07.689
Bởi vì với chúng tôi, mặc dù "ánh sáng"

00:01:07.689 --> 00:01:10.846
tốt hơn trên mạng internet

00:01:10.846 --> 00:01:13.166
những dữ liệu có thể giúp chúng ta 
giải quyết các vấn đề

00:01:13.166 --> 00:01:16.552
mà chúng ta đang phải đối mặt
không thực sự hiện hữu trên mạng internet.

00:01:16.552 --> 00:01:18.399
Chẳng hạn như 
chúng ta không biết có bao nhiêu người

00:01:18.399 --> 00:01:20.993
hiện nay đang bị ảnh hưởng bởi thiên tai

00:01:20.993 --> 00:01:23.329
hoặc bởi các xung đột 
và mâu thuẫn trên thế giới

00:01:23.329 --> 00:01:27.072
Chúng ta thực sự không biết 
trong các phòng khám bệnh

00:01:27.072 --> 00:01:29.265
ở các nước đang phát triển, 
nơi nào có thuốc

00:01:29.265 --> 00:01:30.725
và nơi nào không

00:01:30.725 --> 00:01:33.897
chúng ta không biết gì 
về chuỗi phân phối cho các phòng khám đó

00:01:33.897 --> 00:01:36.757
Chúng ta không biết - và điều này thực sự 
khiến tôi rất ngạc nhiên -

00:01:36.757 --> 00:01:39.658
có bao nhiêu trẻ em 
đã được sinh ra,

00:01:39.658 --> 00:01:42.604
hoặc có bao nhiêu trẻ em ở Bolivia

00:01:42.604 --> 00:01:45.758
hay Botswane hay Bhutan.

00:01:45.758 --> 00:01:47.680
Chúng ta không biết 
có bao nhiêu đứa trẻ đã chết tuần trước

00:01:47.680 --> 00:01:49.081
ở bất kỳ một quốc gia nào.

00:01:49.081 --> 00:01:52.453
Chúng ta không biết đến 
nhu cầu của người già, người bị bệnh tâm thần.

00:01:52.453 --> 00:01:55.692
Đối với những vấn đề quan trọng này

00:01:55.692 --> 00:01:58.693
hay những lĩnh vực quan trọng
mà ta muốn giải quyết những vấn đề trong đó

00:01:58.693 --> 00:02:03.805
về cơ bản, chúng ta không biết gì cả.

NOTE Paragraph

00:02:03.805 --> 00:02:06.428
và một phần lý do tại sao
ta không biết một chút gì

00:02:06.428 --> 00:02:08.680
là vì các hệ thống công nghệ thông tin

00:02:08.680 --> 00:02:12.205
về sức khỏe toàn cầu 
mà ta sử dụng để tìm kiếm dữ liệu

00:02:12.205 --> 00:02:15.150
để giải quyết các vấn đề
là những gì mà bạn nhìn thấy ở đây.

00:02:15.150 --> 00:02:17.408
Đây là một công nghệ 
có tuổi đời khoảng 5000 năm.

00:02:17.408 --> 00:02:18.460
Một vài người trong số các bạn
có thể đã dùng nó trước đây.

00:02:18.460 --> 00:02:20.780
Hiện nay nó đã trở nên lỗi thời, 
nhưng chúng ta vẫn sử dụng nó

00:02:20.780 --> 00:02:22.871
cho 99% công việc của mình.

00:02:22.871 --> 00:02:26.880
Đó là một mẫu giấy tờ,
và những gì bạn đang nhìn thấy

00:02:26.880 --> 00:02:30.246
là một tờ giấy trên tay một y tá
Bộ y tế ở Indonesia,

00:02:30.246 --> 00:02:33.534
người đang đi đến các vùng nông thôn Indonesia

00:02:33.534 --> 00:02:37.115
vào một ngày, mà tôi chắc chắn, 
là rất nóng và ẩm ướt

00:02:37.115 --> 00:02:39.840
và cô ấy sẽ gõ cửa hàng nghìn ngôi nhà

00:02:39.840 --> 00:02:41.786
trong khoảng thời gian vài tuần hoặc vài tháng,

00:02:41.786 --> 00:02:44.234
gõ cửa các nhà và nói rằng, "Xn lỗi,

00:02:44.234 --> 00:02:46.406
Xin vui lòng cho chúng tôi 
hỏi bạn một số câu hỏi.

00:02:46.406 --> 00:02:50.077
Bạn có con không? 
Con của bạn có được tiêm chủng không?

00:02:50.077 --> 00:02:51.925
bời vì đó là cách duy nhất 
ta thực sự có thể tìm ra

00:02:51.925 --> 00:02:54.808
có bao nhiêu trẻ em được tiêm chủng
ở đất nước Indonesia,

00:02:54.808 --> 00:02:57.461
tỷ lệ phần trăm bao nhiêu trẻ được tiêm chủng
Những số liệu này thực sự không có

00:02:57.461 --> 00:03:00.361
trên mạng internet mà phải thông qua
việc đi ra ngoài và gõ cửa từng nhà,

00:03:00.361 --> 00:03:03.232
đôi khi hàng chục ngàn nhà.

00:03:03.232 --> 00:03:05.608
Đôi khi phải mất hàng tháng 
thậm chí hàng năm

00:03:05.608 --> 00:03:07.334
để làm điều đó

00:03:07.334 --> 00:03:09.475
Bạn biết đấy, 
một cuộc điều tra dân số ở Indonesia

00:03:09.475 --> 00:03:11.307
sẽ có thể mất 2 năm để hoàn thành.

NOTE Paragraph

00:03:11.307 --> 00:03:13.952
Và vấn đề là, tất nhiên, với tất cả điều này

00:03:13.952 --> 00:03:15.737
với tất cả những mẫu giấy đó
- tôi phải nói với bạn

00:03:15.737 --> 00:03:17.949
chúng ta có đủ các loại mẫu giấy đơn từ 
cho tất cả mọi thứ

00:03:17.949 --> 00:03:20.652
chúng ta có mẫu phiếu giấy 
cho các cuộc khảo sát tiêm chủng.

00:03:20.652 --> 00:03:24.026
chúng ta có các mẫu phiếu giấy 
để theo dõi mọi người đến các phòng khám.

00:03:24.026 --> 00:03:26.821
chúng ta có các mẫu phiếu giấy 
để theo dõi nguồn cung cấp thuốc,

00:03:26.821 --> 00:03:29.625
cung cấp máu, 
tất cả các mẫu phiếu giấy khác nhau

00:03:29.625 --> 00:03:31.350
cho rất nhiều các chủ đề khác nhau

00:03:31.350 --> 00:03:33.582
tất cả chúng đều có một điểm chung duy nhất,

00:03:33.582 --> 00:03:36.247
và điểm chung đó 
thường trông giống như thế này.

00:03:36.247 --> 00:03:40.531
Và những gì chúng tôi đang nhìn thấy ở đây
là rất nhiều dữ liệu

00:03:40.531 --> 00:03:45.150
đó là dữ liệu 
từ các cuộc khảo sát về tỷ lệ tiêm chủng

00:03:45.150 --> 00:03:47.365
ở một huyện ở Zambia

00:03:47.365 --> 00:03:49.493
mà tôi đã tham gia từ một vài năm trước

00:03:49.493 --> 00:03:52.050
Điều duy nhất 
mà chúng tôi đã cố gắng tìm hiểu

00:03:52.050 --> 00:03:55.153
là tỷ lệ phần trăm trẻ em ở Zambia
được tiêm phòng,

00:03:55.153 --> 00:03:58.332
và đó là dữ liệu, thu thập trên giấy 
qua nhiều tuần,

00:03:58.332 --> 00:04:01.206
từ một quận, 
có quy mô tương đương với một thị xã

00:04:01.206 --> 00:04:02.546
ở Mỹ.

00:04:02.546 --> 00:04:04.654
Bạn có thể tưởng tượng rằng, 
đối với toàn bộ đất nước Zambia,

00:04:04.654 --> 00:04:08.228
việc trả lời một câu hỏi duy nhất

00:04:08.228 --> 00:04:10.176
sẽ trông giống như thế này đây

00:04:10.176 --> 00:04:12.831
Xe này nối tiếp xe kia

00:04:12.831 --> 00:04:16.292
chất đầy các đống tài liệu.

NOTE Paragraph

00:04:16.292 --> 00:04:17.620
Điều tệ hơn là

00:04:17.620 --> 00:04:19.558
đó mới chỉ là khởi đầu mà thôi,

00:04:19.558 --> 00:04:21.532
bởi vì một khi bạn đã thu thập tất cả dữ liệu,

00:04:21.532 --> 00:04:23.125
đương nhiên một ai đó,

00:04:23.125 --> 00:04:26.417
một người không may mắn nào đó, 
sẽ phải nhập những dữ liệu này vào máy tính

00:04:26.417 --> 00:04:28.463
Khi còn là một sinh viên cao học,
tôi đã từng

00:04:28.463 --> 00:04:30.466
là người không may mắn đó một vài lần.

00:04:30.466 --> 00:04:33.477
Tôi có thể nói với bạn, 
tôi thường không thực sự tập trung cho lắm.

00:04:33.477 --> 00:04:35.295
tôi có thể đã mắc rất nhiều lỗi khi nhập dữ liệu

00:04:35.295 --> 00:04:38.120
mà không một ai phát hiện ra,
nên sự chính xác của dữ liệu thu bị giảm đi

NOTE Paragraph

00:04:38.120 --> 00:04:41.272
nhưng cuối cùng thì những dữ liệu đó 
cũng được nhập vào một máy tính

00:04:41.272 --> 00:04:43.039
và một ai đó có thể bắt đầu phân tích nó,

00:04:43.039 --> 00:04:45.755
và một khi họ có bản phân tích 
và bài báo cáo thì

00:04:45.755 --> 00:04:49.054
hy vọng rằng sau đó, bạn có thể 
lấy các kết quả thu thập dữ liệu đó

00:04:49.054 --> 00:04:51.201
và dùng nó 
để cải thiện công việc tiêm chủng trẻ em

NOTE Paragraph

00:04:51.201 --> 00:04:54.110
Bởi vì nếu có bất kỳ điều gì tồi tệ hơn,

00:04:54.110 --> 00:04:56.456
trong lĩnh vực sức khỏe cộng đồng toàn cầu,

00:04:56.456 --> 00:04:59.185
Tôi không biết điều gì có thể tệ hơn
là việc để trẻ em trên hành tinh này

00:04:59.185 --> 00:05:02.325
phải chết vì những căn bệnh 
có thể ngăn ngừa được bằng vaccine

00:05:02.325 --> 00:05:05.835
những bệnh mà chỉ phải 
tốn chi phí tiêm chủng là một đôla.

00:05:05.835 --> 00:05:08.923
Hàng triệu trẻ em chết 
vì những bệnh này mỗi năm.

00:05:08.923 --> 00:05:12.385
Thực tế là, hàng triệu chỉ là ước tính sơ bộ 
bởi vì

00:05:12.385 --> 00:05:15.390
chúng ta không thực sự biết rằng hàng năm
có bao nhiêu trẻ em chết vì những điều này.

NOTE Paragraph

00:05:15.390 --> 00:05:17.742
Một điều thậm chí 
làm người ta phẫn nộ hơn là

00:05:17.742 --> 00:05:20.841
việc nhập dữ liệu, việc mà tôi đã làm 
khi là một sinh viên cao học

00:05:20.841 --> 00:05:22.811
đôi khi có thể mất đến 6 tháng.

00:05:22.811 --> 00:05:25.087
Đôi khi có thể mất cả 2 năm 
để nhập thông tin vào một máy tính

00:05:25.087 --> 00:05:28.423
và đôi khi, thực ra không thất thường lắm,

00:05:28.423 --> 00:05:30.411
là thậm chí còn không bao giờ thực hiện.

00:05:30.411 --> 00:05:32.668
Giờ hãy thử suy nghĩ
xung quanh vấn đề đó khoảng 1 giây.

00:05:32.668 --> 00:05:35.110
Bạn chỉ có một đội 100 người.

00:05:35.110 --> 00:05:37.476
Họ đi đến các địa phương 
để tìm câu trả lời cho một câu hỏi nhất định

00:05:37.476 --> 00:05:39.943
Bạn có thể dành ra 100 nghìn đôla

00:05:39.943 --> 00:05:43.787
cho nhiên liệu, sao chép và công tác phí,

00:05:43.787 --> 00:05:46.140
và sau đó vì một vài lý do, 
động lực bị mất đi

00:05:46.140 --> 00:05:47.451
hoặc không còn đủ tài chính,

00:05:47.451 --> 00:05:49.856
và tất cả những điều đã làm 
chẳng là gì nữa

00:05:49.856 --> 00:05:52.503
bởi vì không ai thực sự
nhập thông tin vào máy tính

00:05:52.503 --> 00:05:55.813
Quá trình đó ngưng lại. 
Chuyện thế này lúc nào cũng xảy ra.

00:05:55.813 --> 00:05:58.746
Đây là thứ mà chúng ta dựa vào 
để quyết định về sức khỏe toàn cầu:

00:05:58.746 --> 00:06:03.644
ít dữ liệu, dữ liệu cũ, không có dữ liệu.

NOTE Paragraph

00:06:03.644 --> 00:06:06.211
quay trở về năm 1995, 
tôi bắt đầu nghĩ về cách

00:06:06.211 --> 00:06:08.365
mà chúng ta có thể cải thiện quá trình này.

00:06:08.365 --> 00:06:11.163
Hiện tại năm 1995, 
rõ ràng là đã khá lâu rồi.

00:06:11.163 --> 00:06:13.545
Tôi đã cảm thấy sợ 
khi nghĩ rằng đó quả là đã từ quá lâu rồi.

00:06:13.545 --> 00:06:15.739
bộ phim đứng đầu của năm đó là

00:06:15.739 --> 00:06:16.921
Die Hard with a Vengeance

00:06:16.921 --> 00:06:19.704
Như các bạn có thể thấy, 
hồi đó Bruce Willis còn rất nhiều tóc.

00:06:19.704 --> 00:06:22.088
còn tôi thì đang làm việc 
tại trung tâm kiểm soát dịch bệnh,

00:06:22.088 --> 00:06:25.131
và hồi đó tôi cũng có nhiều tóc hơn bây giờ.

NOTE Paragraph

00:06:25.131 --> 00:06:28.473
nhưng với tôi, 
điều quan trọng nhất mà tôi nhìn thấy năm 1995

00:06:28.473 --> 00:06:29.927
là điều này.

00:06:29.927 --> 00:06:32.568
Thật khó để tưởng tượng, 
nhưng vào năm 1995,

00:06:32.568 --> 00:06:36.166
đây là thiết bị di động tối ưu nhất.

00:06:36.166 --> 00:06:38.538
Đúng không ? Đó không phải là một chiếc Iphone. 
Đó không phải là một chiếc điện thoại Galaxy.

00:06:38.538 --> 00:06:40.016
Nó là một chiếc Palm Pilot.

00:06:40.016 --> 00:06:43.580
và khi tôi nhìn Palm Pilot lần đầu tiên, 
tôi đã nghĩ,

00:06:43.580 --> 00:06:46.107
tại sao chúng ta
không thể đặt các mẫu phiếu vào Palm Pilots

00:06:46.107 --> 00:06:48.979
và đi điều tra ở địa phương 
với chỉ một chiếc Palm Pilot

00:06:48.979 --> 00:06:52.096
có thể chứa được hàng nghìn mẫu phiếu giấy?

00:06:52.096 --> 00:06:54.277
Tại sao ta không cố gắng làm điều đó?

00:06:54.277 --> 00:06:57.025
Bởi vì nếu có thể làm điều đó, 
nếu chúng ta thực sự có thể

00:06:57.025 --> 00:06:59.539
thu thập dữ liệu bằng công nghệ điện tử 
hay kỹ thuật số,

00:06:59.539 --> 00:07:01.442
ngay từ lúc đầu,

00:07:01.442 --> 00:07:04.459
chúng ta có thể tìm ra 
đường tắt cho cả quá trình

00:07:04.459 --> 00:07:07.681
nhập dữ liệu,

00:07:07.681 --> 00:07:09.664
hoặc thuê một ai đó nhập liệu cho chúng ta

00:07:09.664 --> 00:07:11.623
chúng ta có thể nhảy ngay 
đến giai đoạn phân tích

00:07:11.623 --> 00:07:14.698
và sau đó đến việc sử dụng dữ liệu
để cứu sống người bệnh sẽ nhanh hơn

NOTE Paragraph

00:07:14.698 --> 00:07:17.213
và vì vậy đó là những gì 
mà tôi đã thực sự bắt tay vào làm.

00:07:17.213 --> 00:07:20.547
Làm việc ở CDC, 
tôi bắt đầu đi đến các chương trình khác nhau

00:07:20.547 --> 00:07:24.616
trên khắp thế giới 
để đào tạo họ cách sử dụng Palm Pilots

00:07:24.616 --> 00:07:27.141
thực hiện thu thập dữ liệu 
thay bằng việc sử dụng giấy.

00:07:27.141 --> 00:07:29.250
và đó thực sự là một công việc to lớn.

00:07:29.250 --> 00:07:31.915
nó diễn ra chính xác 
như những gì mà người ta tiên đoán

00:07:31.915 --> 00:07:34.148
Bạn biết gì không? 
Thu thập dữ liệu điện tử

00:07:34.148 --> 00:07:36.419
thực sự là hiệu quả hơn nhiều 
so với việc thu thập trên giấy.

00:07:36.419 --> 00:07:38.783
Trong khi tôi đang làm điều này,
đối tác kinh doanh của tôi, Rose,

00:07:38.783 --> 00:07:41.600
người đang ngồi ở đây với chồng của cô ấy, 
Matthew, trên khán đài

00:07:41.600 --> 00:07:44.777
Rose đã làm một việc tương tự
cho Hội chữ thập đỏ Mỹ.

NOTE Paragraph

00:07:44.777 --> 00:07:46.842
Vấn đề là, sau một vài năm đang làm điều đó,

00:07:46.842 --> 00:07:49.582
tôi nhận ra mình đã làm

00:07:49.582 --> 00:07:52.300
6 hoặc 7 chương trình, và tôi nghĩ,

00:07:52.300 --> 00:07:54.610
Nếu duy trì tốc độ này

00:07:54.610 --> 00:07:56.264
với toàn bộ sự nghiệp của tôi, 
có thể tôi sẽ đạt tới

00:07:56.264 --> 00:07:58.541
20 hoặc 30 chương trình.

00:07:58.541 --> 00:08:01.770
nhưng vấn đề là,
20 hoặc 30 chương trình,

00:08:01.770 --> 00:08:04.743
việc đào tạo 20 hoặc 30 chương trình
để sử dụng công nghệ,

00:08:04.743 --> 00:08:06.949
chỉ như muối bỏ bể

00:08:06.949 --> 00:08:10.988
Nhu cầu này, nhu cầu cho dữ liệu
để chạy các chương trình tốt hơn,

00:08:10.988 --> 00:08:13.724
chỉ trong y tế, 
không nói đến tất cả các lĩnh vực khác

00:08:13.724 --> 00:08:15.890
ở các quốc gia đang phát triển, 
là cực kỳ to lớn.

00:08:15.890 --> 00:08:19.900
Có hàng triệu và hàng triệu
và hàng triệu chương trình,

00:08:19.900 --> 00:08:22.435
hàng triệu bệnh viện cần điều tra lượng thuốc

00:08:22.435 --> 00:08:23.734
và hàng triệu các chương trình tiêm chủng.

00:08:23.734 --> 00:08:25.791
Có các trường học 
cần được theo dõi lượng học sinh đến trường

00:08:25.791 --> 00:08:27.796
Có tất những chương trình khác nhau như thế

00:08:27.796 --> 00:08:29.891
để chúng tôi thu thập dữ liệu cần thiết.

00:08:29.891 --> 00:08:34.417
và tôi nhận ra rằng, 
nếu tiếp tục làm việc theo cách mà tôi đang làm,

00:08:34.417 --> 00:08:37.660
về cơ bản tôi sẽ chẳng thay đổi được gì

00:08:37.660 --> 00:08:39.492
khi sự nghiệp kết thúc

NOTE Paragraph

00:08:39.492 --> 00:08:41.647
và vì thế tôi bắt đầu vắt óc

00:08:41.647 --> 00:08:42.790
để cố gắng suy nghĩ về, bạn biết đấy,

00:08:42.790 --> 00:08:44.308
về quy trình mà tôi đang làm,

00:08:44.308 --> 00:08:47.164
làm thế nào để đào tạo những người đó 
và cái gì là vấn đề khúc mắc ở đây

00:08:47.164 --> 00:08:49.977
và cái gì là chướng ngại vật 
ngăn việc thực hiện điều đó nhanh hơn

00:08:49.977 --> 00:08:51.497
và hiệu quả hơn?

00:08:51.497 --> 00:08:54.640
Thật không may, 
sau một thời gian suy nghĩ về nó,

00:08:54.640 --> 00:08:58.092
tôi nhận ra rằng 
- tôi đã xác định được chướng ngại vật chính.

00:08:58.092 --> 00:09:00.069
Chướng ngại vật chính đó, hóa ra,

00:09:00.069 --> 00:09:01.904
và đây thực sự 
là một nhận thức đáng buồn

00:09:01.904 --> 00:09:04.172
rằng chướng ngại vật đó chính là tôi

NOTE Paragraph

00:09:04.172 --> 00:09:06.368
Điều đó có nghĩa là gì?

00:09:06.368 --> 00:09:08.856
Tôi đã phát triển một quy trình

00:09:08.856 --> 00:09:13.901
trong đó tôi là trung tâm

00:09:13.901 --> 00:09:16.890
Nếu bạn muốn sử dụng công nghệ này, 
bạn phải liên lạc với tôi.

00:09:16.890 --> 00:09:18.996
nghĩa là bạn phải biết tôi tồn tại.

00:09:18.996 --> 00:09:20.470
sau đó bạn phải kiếm ra tiền 
để trả cho tôi

00:09:20.470 --> 00:09:21.956
để bay đến đất nước của bạn

00:09:21.956 --> 00:09:23.504
và tiền để trả khách sạn cho tôi

00:09:23.504 --> 00:09:26.264
công tác phí 
và chi tiêu hàng ngày của tôi

00:09:26.264 --> 00:09:29.213
Những khoản tiền đó có thể lên tới 
10,000 hoặc 20.000 hoặc 30.000 đôla

00:09:29.213 --> 00:09:31.795
đó là nếu tôi thực sự có thời gian 
hoặc việc đó phù hợp với kế hoạch của tôi

00:09:31.795 --> 00:09:33.742
và tôi phải không đang đi nghỉ.

00:09:33.742 --> 00:09:36.639
Điều quan trong là bất cứ điều gì,
bất cứ hệ thống nào phụ thuộc

00:09:36.639 --> 00:09:39.509
vào một người duy nhất 
hoặc 2 hoặc 3 hoặc 5 người,

00:09:39.509 --> 00:09:41.245
thì đều không thể phát triển 
trên quy mô lớn hơn được

00:09:41.245 --> 00:09:43.266
Và đây là vấn đề 
khiến chúng ta cần phải mở rộng công nghệ này

00:09:43.266 --> 00:09:46.263
và chúng ta cần phải làm điều đó ngay bây giờ.

NOTE Paragraph

00:09:46.263 --> 00:09:48.485
Vì vậy, tôi bắt đầu nghĩ 
về các cách

00:09:48.485 --> 00:09:50.869
có thể giúp tôi đứng ngoài cuộc.

00:09:50.869 --> 00:09:55.365
Bạn biết đây, tôi đã suy nghĩ,

00:09:55.365 --> 00:09:57.461
làm thế nào để có thể đứng ngoài cuộc

00:09:57.461 --> 00:09:59.270
trong một thời gian.

00:09:59.270 --> 00:10:01.427
Các bạn biết đấy, tôi đã được dạy rằng

00:10:01.427 --> 00:10:04.149
cách mà bạn phân phối công nghệ 
trong môi trường phát triển quốc tế

00:10:04.149 --> 00:10:06.176
vẫn phải dựa vào tư vấn

00:10:06.176 --> 00:10:09.153
Đó là những gã trông khá giống tôi đây

00:10:09.153 --> 00:10:11.454
bay từ các quốc gia 
trông khá giống như thế này

00:10:11.454 --> 00:10:14.560
đến các quốc gia khác
với những người có làn da sẫm màu hơn.

00:10:14.560 --> 00:10:17.005
và bạn đến đó 
tốn tiền vào vé máy bay

00:10:17.005 --> 00:10:20.515
tốn thời gian và công tác phí

00:10:20.515 --> 00:10:22.627
tốn tiền vào khách sạn 
và dùng tất cả những thứ khác

00:10:22.627 --> 00:10:24.478
Tôi từng nghĩ đó là cách duy nhất

00:10:24.478 --> 00:10:27.747
để bạn có thể phân phối công nghệ, 
và tôi không thể tìm ra một cách nào khác nữa.

NOTE Paragraph

00:10:27.747 --> 00:10:30.418
nhưng phép màu đã xảy ra,

00:10:30.418 --> 00:10:33.168
tôi sẽ gọi nó là Hotmail cho ngắn.

00:10:33.168 --> 00:10:35.349
Hiện giờ bạn có thể không nghĩ rằng 
Hotmail là một điều kỳ diệu,

00:10:35.349 --> 00:10:38.262
nhưng với tôi nó là một điều kỳ diệu,
bởi vì tôi nhận ra rằng,

00:10:38.262 --> 00:10:40.828
cũng giống như 
tôi đang đau đầu với vấn đề này,

00:10:40.828 --> 00:10:44.242
tôi đang làm việc ở châu Phi khu vực cận Sahara
vào thời điểm đó.

00:10:44.242 --> 00:10:46.831
Tôi nhận thấy rằng
tất cả các nhân viên y tế

00:10:46.831 --> 00:10:50.939
mà tôi làm việc cùng, ở đây 
đều có một địa chỉ Hotmail.

00:10:50.939 --> 00:10:53.083
và tôi chợt nghĩ ra, khá đột ngột,

00:10:53.083 --> 00:10:55.698
rằng đợi đã, tôi biết rằng người của Hotmail

00:10:55.698 --> 00:10:58.414
chắc chắn không bay đến Bộ y tế của Kenya

00:10:58.414 --> 00:11:01.125
để đào tạo mọi người cách sử dụng Hotmail.

00:11:01.125 --> 00:11:03.612
Hóa ra những người này 
đang phân phối công nghệ.

00:11:03.612 --> 00:11:05.616
Họ đưa khả năng 
sử dụng phần mềm ra ngoài

00:11:05.616 --> 00:11:07.625
mà không cần phải thực sự bay khắp thế giới.

00:11:07.625 --> 00:11:09.185
Tôi cần suy nghĩ về điều đó nhiều hơn.

00:11:09.185 --> 00:11:11.358
Trong khi suy nghĩ về nó, 
mọi người bắt đầu sử dụng

00:11:11.358 --> 00:11:14.558
nhiều hơn những thứ như thế, 
cũng giống như chúng ta vậy.

00:11:14.558 --> 00:11:15.768
Họ bắt đầu sử dụng LinkedIn and Flickr

00:11:15.768 --> 00:11:18.529
và Gmail và Google Maps, 
tất cả mọi thứ.

00:11:18.529 --> 00:11:21.255
tất nhiên, tất cả những điều này
là dựa trên điện toán đám mây.

00:11:21.255 --> 00:11:23.461
và không đòi hỏi bất kỳ công việc đào tạo nào.

00:11:23.461 --> 00:11:25.061
họ không cần những nhà lập trình.

00:11:25.061 --> 00:11:26.770
họ không cần bất kỳ nhà tư vấn nào, 
bởi vì

00:11:26.770 --> 00:11:29.164
mô hình kinh doanh 
cho tất cả các doanh nghiệp này

00:11:29.164 --> 00:11:32.161
yêu cầu một thứ đơn giản 
mà chúng ta có thể sử dụng

00:11:32.161 --> 00:11:33.346
mà không cần hoặc cần rất ít tập huấn.

00:11:33.346 --> 00:11:35.960
bạn chỉ cần phải nghe về nó
và vào trang web.

NOTE Paragraph

00:11:35.960 --> 00:11:40.325
và vì thế tôi nghĩ, điều gì sẽ xảy ra 
nếu chúng ta xây dựng phần mềm

00:11:40.325 --> 00:11:42.336
để làm những việc
mà tôi đang tư vấn cho mọi người

00:11:42.336 --> 00:11:43.770
thay vì đào tạo mọi người làm thế nào

00:11:43.770 --> 00:11:46.620
để đưa các mẫu phiếu vào thiết bị di động,

00:11:46.620 --> 00:11:48.904
hãy tạo ra phần mềm 
cho phép họ có thể tự làm điều đó

00:11:48.904 --> 00:11:50.794
mà không phải được đào tạo
và không cần sự tham gia của tôi

00:11:50.794 --> 00:11:52.598
Và đó chính xác là những gì chúng tôi đã làm.

NOTE Paragraph

00:11:52.598 --> 00:11:56.282
Thế là chúng tôi tạo ra phần mềm 
có tên gọi là Magpi,

00:11:56.282 --> 00:11:58.159
và nó có một chức năng 
tạo ra mẫu đơn trực tuyến

00:11:58.159 --> 00:11:59.310
Không ai phải nói chuyện với tôi.

00:11:59.310 --> 00:12:02.004
bạn chỉ phải nghe về nó 
và vào trang web.

00:12:02.004 --> 00:12:04.751
Bạn có thể tạo ra các mẫu đơn, 
và một khi xong việc,

00:12:04.751 --> 00:12:07.091
bạn có thể chuyển chúng 
sang các loại điện thoại di động thông thường

00:12:07.091 --> 00:12:09.566
Rõ ràng là ngày nay,
chúng ta đã chuyển từ Palm Pilots của quá khứ

00:12:09.566 --> 00:12:10.894
sang những máy di động.

00:12:10.894 --> 00:12:12.026
và nó không cần phải là 
một chiếc điện thoại thông mình.

00:12:12.026 --> 00:12:14.733
Nó có thể chỉ là một chiếc điện thoại thông thường 
như chiếc điện thoại bên phải kia

00:12:14.733 --> 00:12:16.069
bạn biết đấy, 
loại cơ bản dùng hệ điều hành Symbian

00:12:16.069 --> 00:12:18.535
rất phổ biến ở các quốc gia đang phát triển.

00:12:18.535 --> 00:12:22.534
Và một điều rất hay là, 
cũng giống như Hotmail.

00:12:22.534 --> 00:12:24.868
nó là dữ liệu đám mây, 
nó không yêu cầu bất kỳ huấn luyện sử dụng,

00:12:24.868 --> 00:12:26.908
lập trình hay tư vấn nào.

NOTE Paragraph

00:12:26.908 --> 00:12:28.844
nhưng có cả một vài lợi ích bổ sung

00:12:28.844 --> 00:12:30.799
bây giờ chúng ta đều biết, 
khi xây dựng hệ thống này,

00:12:30.799 --> 00:12:33.092
toàn bộ ý nghĩa của nó, 
giống như với Palm Pilots,

00:12:33.092 --> 00:12:35.696
là bạn phải, bạn có thể

00:12:35.696 --> 00:12:38.887
thu thập dữ liệu và ngay lập tức 
tải và nhận dữ liệu của bạn.

00:12:38.887 --> 00:12:41.324
nhưng cái chúng tôi nhận ra là, đương nhiên, 
vì nó đã ở trên một cái máy tính,

00:12:41.324 --> 00:12:44.512
chúng tôi có thể gửi bản đồ,
phân tích và vẽ đồ thị ngay lập tức

00:12:44.512 --> 00:12:46.763
chúng tôi có thể thực hiện một quá trình 
mà trước đó phải mất đến 2 năm

00:12:46.763 --> 00:12:49.985
chỉ trong vòng khoảng 5 phút.

00:12:49.985 --> 00:12:52.491
Sự cải tiến về hiệu quả là không thể tin được

00:12:52.491 --> 00:12:57.257
Dựa trên điện toán đám mây, 
không đào tạo, không người tư vấn, không cần tôi.

00:12:57.257 --> 00:12:59.580
Và tôi đã nói với bạn rằng 
trong vài năm đầu

00:12:59.580 --> 00:13:01.407
khi cố gắng thực hiện việc này
theo cách cũ xưa

00:13:01.407 --> 00:13:02.699
đi đến từng nước một

00:13:02.699 --> 00:13:05.753
chúng tôi đã chỉ có thể tập huấn được,

00:13:05.753 --> 00:13:07.871
tôi cũng không chắc nữa,
chắc chỉ khoảng 1000 người

00:13:07.871 --> 00:13:09.674
Điều gì đã xảy ra 
sau khi chúng tôi làm điều này?

00:13:09.674 --> 00:13:12.180
Trong ba năm tiếp theo, 
chúng tôi đã có 14,000 người

00:13:12.180 --> 00:13:15.373
tìm đến trang web, đăng nhập, 
và bắt đầu sử dụng nó để thu thập số liệu

00:13:15.373 --> 00:13:16.875
số liệu cho việc phản hồi sau thiên tai

00:13:16.875 --> 00:13:21.623
Những người chăn nuôi lợn ở Canada
theo dõi dịch bệnh ở lợn và đàn lợn

00:13:21.623 --> 00:13:24.038
Mọi người theo dõi nguồn cung cấp thuốc

NOTE Paragraph

00:13:24.038 --> 00:13:25.980
Một trong những ví dụ ưa thích của tôi 
là IRC

00:13:25.980 --> 00:13:27.609
tên gọi tắt của Ủy ban giải cứu quốc tế

00:13:27.609 --> 00:13:30.846
Họ có một chương trình tại nơi
có người đỡ đẻ không được đi học đầy đủ

00:13:30.846 --> 00:13:33.273
sử dụng những chiếc điện thoại trị giá $10

00:13:33.273 --> 00:13:35.482
gửi một đoạn tin nhắn 
bằng phần mềm của chúng tôi

00:13:35.482 --> 00:13:37.691
mỗi tuần một lần về số ca sinh nở

00:13:37.691 --> 00:13:40.004
và số cả tử vong, 
điều này đã giúp IRC có được

00:13:40.004 --> 00:13:42.603
thứ mà chưa tổ chức nào 
trong lĩnh vực y tế toàn cầu nào từng có:

00:13:42.603 --> 00:13:46.240
một hệ thống thống kê trẻ em 
cập nhật tức thời

00:13:46.240 --> 00:13:47.732
cho biết có bao nhiêu đứa trẻ 
được sinh ra

00:13:47.732 --> 00:13:49.408
cho biết có bao nhiêu trẻ em

00:13:49.408 --> 00:13:52.190
ở Sierra Leone, 
nơi diễn ra việc này

00:13:52.190 --> 00:13:55.394
và cho biết 
bao nhiêu trẻ em đã chết

NOTE Paragraph

00:13:55.394 --> 00:13:56.991
Các bác sĩ của các tổ chức nhân quyền

00:13:56.991 --> 00:13:59.470
Điều này hơi ngoài lề một chút 
so với lĩnh vực sức khỏe

00:13:59.470 --> 00:14:02.335
Họ tụ tập lại, họ đào tạo cho mọi người

00:14:02.335 --> 00:14:05.699
về kiểm nghiệm hiếp dâm ở Congo, 
nơi vấn đề hiếp dâm đang là một thứ dịch bệnh

00:14:05.699 --> 00:14:07.447
một loại dịch bệnh khủng khiếp,

00:14:07.447 --> 00:14:09.618
và họ đang sử dụng 
phần mềm của chúng tôi để ghi lại

00:14:09.618 --> 00:14:12.590
chứng cứ họ tìm thấy, 
bao gồm cả ảnh,

00:14:12.590 --> 00:14:16.742
để có thể mang thủ phạm ra trước công lý

NOTE Paragraph

00:14:16.742 --> 00:14:20.425
Camfed, một tổ chức nhân đạo khác ở Anh

00:14:20.425 --> 00:14:24.173
trả tiền cho các gia đình có bé gái 
để các em có thể tới trường

00:14:24.173 --> 00:14:26.046
họ hiểu rằng
đây là sự can thiệp quan trọng nhất

00:14:26.046 --> 00:14:29.330
mà họ có thể làm.
Họ đã từng theo dõi

00:14:29.330 --> 00:14:31.316
tỷ lệ vắng mặt, tỷ lệ có mặt, điểm số trên giấy

00:14:31.316 --> 00:14:32.924
Khoảng thời gian từ khi giáo viên

00:14:32.924 --> 00:14:34.650
điền vào những điểm số 
hoặc đánh dấu vắng mặt

00:14:34.650 --> 00:14:37.260
tới khi có được một báo cáo 
là khoảng 2 tới 3 năm.

00:14:37.260 --> 00:14:39.490
Bây giờ, điều này được thực hiện 
ngay khi nó diễn ra

00:14:39.490 --> 00:14:42.430
và bởi vì nó là một hệ thống với chi phí thấp 
dựa trên điện toán đám mây,

00:14:42.430 --> 00:14:45.864
giá thành của nó cho toàn bộ 5 đất nước 
nơi mà Camfed thực hiện điều này

00:14:45.864 --> 00:14:47.796
với 10 nghìn nữ sinh,

00:14:47.796 --> 00:14:51.154
toàn bộ giá thành được tổng hợp
là 10 nghìn đô la một năm

00:14:51.154 --> 00:14:52.955
Chi phí này còn ít hơn phí mà tôi nhận được

00:14:52.955 --> 00:14:58.026
chỉ để đi tư vấn trong vòng 2 tuần

NOTE Paragraph

00:14:58.026 --> 00:15:00.162
Do đó tôi đã nói với bạn trước rằng

00:15:00.162 --> 00:15:02.354
khi chúng ta còn đang làm việc theo cách cũ,
tôi nhận ra rằng

00:15:02.354 --> 00:15:05.252
tất cả công việc của chúng ta
chỉ như muối bỏ bể

00:15:05.252 --> 00:15:07.478
10, 20, 30 chương trình khác nhau.

00:15:07.478 --> 00:15:09.753
chúng ta đã có nhiều cải tiến, 
nhưng tôi nhận ra rằng

00:15:09.753 --> 00:15:11.910
ngay bây giờ, với cả những công việc 
mà ta đã hoàn thành

00:15:11.910 --> 00:15:14.314
với 14 nghìn người
sử dụng sản phẩm nó

00:15:14.314 --> 00:15:17.260
vẫn sẽ chỉ như muối bỏ biển. 
Nhưng một vài thứ đã thay đổi.

00:15:17.260 --> 00:15:18.476
Và tôi nghĩ rõ ràng là như thế

00:15:18.476 --> 00:15:20.567
Điều đã thay đổi là,

00:15:20.567 --> 00:15:24.145
thay vì có một chương trình phát triển
ở một tốc độ chậm

00:15:24.145 --> 00:15:27.343
đến nỗi mà ta chẳng thể nào đến được 
với những người cần chúng ta

00:15:27.343 --> 00:15:31.002
ta biến nó thành một việc 
mà họ không cần đến chúng ta nữa.

00:15:31.002 --> 00:15:34.078
Chúng tôi đã tạo ra một công cụ
cho phép những chương trình

00:15:34.078 --> 00:15:37.233
cho những đứa trẻ ở trường, 
theo dõi số trẻ sơ sinh được sinh ra

00:15:37.233 --> 00:15:40.037
và số trẻ sơ sinh tử vong

00:15:40.037 --> 00:15:43.660
để bắt những tội phạm 
và truy tố thành công

00:15:43.660 --> 00:15:46.350
để làm tất cả những điều khác biệt này 
để học hỏi được nhiều hơn

00:15:46.350 --> 00:15:51.467
về những điều đang diễn ra, để hiểu nhiều hơn, 
để nhận ra nhiều điều hơn

00:15:51.467 --> 00:15:55.438
để duy trì và cải thiện cuộc sống.

NOTE Paragraph

00:15:55.438 --> 00:15:57.435
Xin cảm ơn.

NOTE Paragraph

00:15:57.435 --> 00:16:01.422
(Tiếng vỗ tay)