Mısır'daki Devrimin İç Yüzü

Wael Ghonim, Mısırdaki şiddet rejiminin bir kurbanının anısına Facebook'ta oluşturduğu sayfa ile Mısırdaki demokrasi devriminin başlamasına ön ayak olan, üst düzey bir Google yöneticisidir. Kendisi, TEDxCairo'daki konuşmasında, son iki ayda gerçekleşen ve sıradan Mısırlıların "İnsanların gücünün iktidardakilerin gücünden çok daha kuvvetli" olduğunu gösterdiği olayların iç yüzünü anlatıyor.

Bunun adı Devrim 2.0.'dır.

Hiç kimse kahraman değildi. Hiç kimse kahraman değildi.

Çünkü herkes birer kahramandı.

Herkes bir şeyler yaptı.

Hepimiz Vikipedi'yi kullanıyoruz.

Herkesin içeriğine katkıda bulunduğu

'Vikipedi' kavramını düşündüğünüzde

dünyadaki en geniş ansiklopedinin

oluşturulduğunu görüyorsunuz.

Çok çılgın gibi görünen bir fikirden

dünyadaki en büyük ansiklopediyi oluşturuyorsunuz.

Ve Mısır Devriminde de,

Devrim 2.0'da da,

herkes birşeyler yaptı.

İnsanlık tarihinin devrimlerle ilgili

en ilham verici hikayelerinden birini

bize kazandırmak için,

herkes, az ya da çok, bir şekilde

katkıda bulundu.

Tüm Mısırlıların tamamen değiştiğini görmek

gerçekten ilham vericiydi.

Manzaraya bakacak olursanız,

Mısır, son 30 yıldır, bir düşüşteydi.

Yokuş aşağı gidiyordu.

Herşey kötüye gidiyordu.

Her şey ters gidiyordu.

Fakirliğe, yolsuzluğa,

ifade özgürlüğü eksikliğine,

siyasi eylemsizliğe gelince

hep üst sıralardaydık.

Bunlar bizim

mükemmel rejimimizin başarılarıydı!

Oysa hiçbir şey olmuyordu.

İnsanlar mutlu olduklarından ya da

hayal kırıklıkları yaşamadıklarından değil.

Aslında insanlar fazlasıyla bezmişti.

Ancak herkesin sessiz kalmalarının sebebi

benim 'psikolojik korku bariyeri' dediğim şeydi.

Herkes korkuyordu.

Yok, herkes değil. Cesaretlerinden dolayı

teşekkür etmem gereken bazı Mısırlılar var-

protestolarda dövülüp tutuklanan

yüzlerce Mısırlı.

Ama aslında çoğunluk korkuyordu.

Hiç kimse

başını derde sokmak istemiyordu.

Diktatörler baskı yapmadan yaşayamaz.

İnsanları korku içinde yaşatmak isterler.

Ve bu psikolojik korku bariyeri

çok uzun yıllar işe yaradı.

Ancak şimdi İnternet, teknoloji,

Blackberry, SMS çıktı ortaya.

Birbirimizle bağlantı kurmamızı sağlıyorlar.

YouTube, Twitter, Facebook gibi platformlar

bizim işimize yarıyordu,

çünkü bize "Vay be yalnız değilim, bu baskıdan usanmış

bir sürü insan var" duygusunu veriyordu.

Baskıdan bıkmış, usanmış bir sürü insan var.

Aynı ideali paylaşan bir sürü kişi var.

Özgürlüklerini önemseyen bir sürü kişi var.

Belki de dünya üzerindeki en iyi hayata sahipler.

Mutluluk içindeler. Villalarda yaşıyorlar.

Mutlular, sorunları yok.

Ancak yine de, Mısırlıların acısını hissediyorlar.

Aslında çoğumuz,

birileri ülkenin servetinden

milyarlarca Lira aşırırken,

çöplükten beslenen Mısırlının

görüntüsünü görünce

mutlu olamıyoruz.

İnternet, bu insanların fikirlerini çekinmeden söylemelerinde,

işbirliği yapmalarında, birlikte düşünmeye başlamalarında

büyük rol oynadı.

Bu bir eğitim kampanyasıydı.

Khaled Saeed

2010 Haziran ayında öldürüldü.

O resmi hala hatırlıyorum.

En ince detayına kadar hatırlıyorum.

Resim korkunçtu.

İşkence ediliyordu,

acımasızca ölümüne bir işkence.

Peki, baştakiler bunu nasıl açıkladı?

"Esrar içerken öldü", dediler.

Açıklamaları şuydu:

"O bir suçludur.

Bütün bu kötü alışkanlıklardan kurtuldu."

Fakat insanlar bunu anlayamadı.

Buna inanmadılar.

Gerçekler İnternet sayesinde ortaya çıktı;

herkes gerçeği öğrendi.

Ve herkes "bu benim kardeşim de olabilirdi", diye düşünmeye başladı.

O orta sınıftan biriydi.

Resmini hiçbirimiz unutmadık.

İnternette bir sayfa oluşturuldu.

İsmi meçhul bir yönetici

herkesi sayfaya katılmaları için davet ediyordu;

herhangi bir amaç yoktu.

"Peki bundan sonra ne yapacağız?" "Bilmiyorum."

Birkaç gün içinde, binlerce öfkeli Mısırlı

orada bir araya geldi ve

İçişleri Bakanına:

"Yeter.

O adamı öldürenleri

mahkemeye getirin", dediler.

Ama tabiki dinlemezler.

Herkesin sayfayı sahiplenmesi

hayret vericiydi.

Bu sayfa herkesindi.

İnsanlar fikirlerini yazmaya başladılar.

Hatta en saçma fikirlerden birisi de

sessiz kalmaktı.

Herkes siyahlar içinde sokağa çıksın,

caddeye sırtını verip denize doğru dönsün,

ve bir dakika sessizce durduktan sonra,

hiçbir şey yapmadan

çekip evine geri dönsün.

Bazıları, bu fikirle "Vay be, sessiz kalacakmışız.

Bir dahaki sefere de ileri geri sallanalım bari",

diye dalga geçiyorlardı.

Ancak, insanlar gerçekten de sokağa döküldüğünde-

ki ilkinde binlerce insan

İskenderiye'de yaptı bunu-

hayret vericiydi, muhteşemdi.

Çünkü, sanal alemde aynı ideali,

aynı hayal kırıklıklarını,

aynı öfkeyi ve aynı özgürlük arzusunu paylaşan insanlar

bir araya getirilerek,

gerçek hayata taşınıyordu.

Peki onlar bunu yaparken,

yönetimdekiler bir şey öğrendi mi? Pek değil.

İşin doğrusu onlara saldırıyorlardı.

Bu insanlar barışçıl olmalarına,

protesto bile etmemelerine rağmen,

onlara kötü muamele ediyorlardı.

Ve olaylar Tunus'taki

devrime kadar gitti.

İnsanlar Facebook'ta

yine bir sayfa oluşturdu.

Aslında bu ismi meçhul yöneticinin işi

fikir toplamak,

önerileri tartışmaya açmak

ve yapılanlar hakkında bilgi aktarmaktı.

İnsanlar görüntü alıyor, fotoğraf çekiyor,

Mısır'da insan haklarının nasıl ihlal edildiğini anlatıyor,

fikir öneriyor,

bilfiil fikirleri tartışmaya açıyor

ve sonra da bu fikirleri uygulamaya koyuyorlardı.

Herşey insanlara, insanlar tarafından yapılmıştı

ve bu da İnternetin gücüydü.

Liderleri yoktu.

O sayfadaki herkes liderdi.

Amir'in de dediği gibi Tunus'ta olanlar

hepimize ilham oldu ve bir çıkış yolu olduğunu gösterdi.

Evet yapabiliriz. Biz bunu yapabiliriz.

Bizim de benzer problemlerimiz var.

Yapmamız gereken şey sadece sokağa çıkmak.

Ve Ocak ayının 25'inde sokakları gördüğümde

sayfaya girip, dedim ki:

"25'inden önceki Mısır ile,

25'inden sonraki Mısır hiçbir zaman aynı olmayacak.

Devrim gerçekleşiyor.

Bu bir son değil,

sonun başlangıcıdır."

27 Ocak gecesi göz altına alındım.

Allahtan yerimi falan bildirmiştim.

Ama beni göz altına aldılar.

Başımdan geçenleri anlatmayacağım, çünkü bu konuşma benimle ilgili değil.

12 gün gözlerim bağlı, ellerim kelepçeli

gözaltında tutuldum.

Ve hiçbir şey duymadım; hiçbir şeyden haberim olmadı.

Kimseyle konuşmama müsaade edilmedi.

Ve çıktım.

Ertesi günü Tahrir Meydanındaydım.

Bu meydandaki değişikliği görünce

12 yıl geçmiş gibi geldi.

Böyle bir Mısırlıyı,

bu inanılmaz Mısırlıyı göreceğimi

hiç düşünmemiştim.

Artık korkuları kalmamıştı.

Yerine bir güç, bir kuvvet gelmişti.

İnsanlar öylesine güçlenmişlerdi ki...

Herkesin böylesine güçlenmesi ve

haklarını araması müthişti.

Herşey tamamen tersine dönmüştü.

Aşırılık hoşgörüye dönüşmüştü.

25'inden önce size, yüzbinlerce Hıristiyanın

dua edeceğini ve onbinlerce Müslümanın

onları koruyacağını ve yüzbinlerce Müslümanın dua edip,

onbinlerce Hıristiyanın onları koruyacağını söylesem

bana kim inanırdı?

Bu inanılmaz bir şey!

Yöneticilerin sözde propagandaları

ya da büyük basın kuruluşları aracılığıyla

bize yüklemeye çalıştıkları

tüm basmakalıpların yanlışlığı kanıtlandı.

Tüm bu devrim bize

böyle bir rejimin ne kadar korkunç olduğunu

ve bir Mısırlı erkeğin ya da kadının

bir hedefi olduğunda

ne kadar alçakgönüllü ve

takdire şayan olabileceğini gösterdi.

Bunu anladığımda

gidip Facebook'ta yazdım.

Ve bu tüm olanlardan,

ayrıntılardan bağımsız

kişisel bir görüştür.

Dedim ki: "Kazanacağız.

Kazanacağız, çünkü biz politikadan anlamıyoruz.

Kazanacağız, çünkü biz onların kirli oyunlarını oynamıyoruz.

Kazanacağız, çünkü bizim gizli planlarımız yok.

Kazanacağız, çünkü bizim gözümüzdeki yaşlar

aslında kalbimizden gelen yaşlardır.

Kazanacağız, çünkü bizim hayallerimiz var.

Kazanacağız, çünkü hayallerimiz için mücadeleye hazırız."

Ve böyle de oldu. Biz kazandık.

Ve bu başka bir sebepten dolayı değil,

sadece hayalimize inandığımız için oldu.

Burada kazanan,

siyasi arenada olabilecekler değil,

her bir Mısırlının

itibarıdır.

Bana bir taksi şöförü şöyle dedi:

"Bak, ben hürriyeti soluyorum.

Çok uzun yıllar önce kaybettiğim

onurumun geri geldiğini hissediyorum."

Benim için kazanmak budur;

detaylar mühim değil.

Size söylemek istediğim son söz,

inandığım ve Mısırlıların doğruluğunu ispatladığı bir şey:

"İnsanların gücü iktidardakilerin gücünden

çok daha kuvvetlidir."

Çok teşekkürler.

Alkış