< Return to Video

Վաել Գոնիմ․ Եգիպտական հեղափոխություն՝ տեսակետ ներսից

  • 0:00 - 0:03
    Սա հեղափոխություն 2.0. է։
  • 0:03 - 0:06
    Ոչ մի հերոս չկար: Ոչ մեկ հերոս չէր։
  • 0:06 - 0:09
    Որովհետև բոլորը հերոս էին։
  • 0:10 - 0:13
    Բոլորն ինչ-որ բան էին արել։
  • 0:13 - 0:15
    Մենք բոլորս օգտվում ենք Վիքիփեդիայից։
  • 0:15 - 0:17
    Եթե մտածեք Վիքիփեդիայի գաղափարի մասին,
  • 0:17 - 0:20
    որտեղ բոլորը համագործակցում են պարունակություն ստեղծելու շուրջ։
  • 0:20 - 0:22
    Վերջ ի վերջո
  • 0:22 - 0:26
    մենք ստանում եք աշխարհի ամենամեծ հանրագիտարանը։
  • 0:26 - 0:28
    Այս թվացյալ խենթ գաղափարը,
  • 0:28 - 0:31
    հանդիսանում է աշխարհի ամենամեծ հանրագիտարանի հիմքը։
  • 0:31 - 0:33
    Եգիպտական հեղափոխության,
  • 0:33 - 0:35
    2.0 հեղափոխություն ժամանակ,
  • 0:35 - 0:37
    բոլորն ինչ-որ բանով աջակցել են,
  • 0:37 - 0:40
    մեծ կամ փոքր, իրենք իրենց ներդրումն են ունեցել,
  • 0:40 - 0:42
    մարդկության պատմության մեջ,
  • 0:42 - 0:45
    ամենաոգեշնչող դրվագներից մեկը,
  • 0:45 - 0:47
    մեզ հասցնելու մեջ,
  • 0:47 - 0:49
    երբ խոսքը գնում է հեղափոխությունների մասին։
  • 0:49 - 0:51
    Իրականում շատ ոգեշնչող էր,
  • 0:51 - 0:54
    տեսնել թե ինչպես են եգիպտացիները փոխվում։
  • 0:54 - 0:56
    Եթե նայեք ընդհանուր պատկերին,
  • 0:56 - 0:59
    Եգիպտոսը վերջին 30 տարիներին,
  • 0:59 - 1:01
    միայն անկում էր ապրում։
  • 1:01 - 1:03
    Ամեն ինչ դեպի վատն էր գնում։
  • 1:03 - 1:06
    Ամեն ինչ սխալ էր։
  • 1:06 - 1:09
    Մենք բարձր ցուցանիշներ ունեինք միայն երբ խոսքը գնում էր աղքատության,
  • 1:09 - 1:11
    կոռուպցիայի,
  • 1:11 - 1:13
    խոսքի ազատության բացակայության,
  • 1:13 - 1:15
    քաղաքական ակտիվիզմի պակասի մասին։
  • 1:15 - 1:17
    Սրանք մեր հրաշալի վարչակարգի
  • 1:17 - 1:20
    նվաճումներն էին։
  • 1:21 - 1:23
    Եվ չնայած դրան, որևէ բան տեղի չէր ունենում։
  • 1:23 - 1:25
    Եվ ոչ այն պատճառով, որ մարդիկ երջանիկ էին,
  • 1:25 - 1:28
    կամ որ նրանք դժգոհ չէին։
  • 1:28 - 1:30
    Իրականում, մարդիկ չափազանց դժգոհ էին։
  • 1:30 - 1:33
    Բայց բոլորը լռում էին մի պատճառով,
  • 1:33 - 1:37
    որը ես անվանում եմ վախի հոգեբանական խոչընդոտ։
  • 1:37 - 1:39
    Բոլորը վախեցած էին։
  • 1:39 - 1:41
    Ոչ բոլորը։ Իրականում կային որոշ խիզախ եգիպտացիներ,
  • 1:41 - 1:44
    ում ես պետք է հայտնեմ իմ շնորհակալությունն այդքան խիզախ գտնվելու համար,
  • 1:44 - 1:47
    Նրանք մասնակցում էին բողոքի ցույցերին մի քանի հարյուր մարդկանցով,
  • 1:47 - 1:50
    ծեծի ենթարկվում և ձերբակալվում։
  • 1:50 - 1:53
    Բայց փաստն այն է, որ մեծամասնությունը վախենում էր։
  • 1:53 - 1:55
    Ոչ ոք չէր ցանկանում
  • 1:55 - 1:57
    անախորժության մեջ ընկնել։
  • 1:57 - 2:00
    Բռնակալը չի կարող գոյատևել առանց իր ուժի։
  • 2:00 - 2:03
    Նա ցանկանում է ստիպել մարդկանց ապրել վախի մեջ։
  • 2:03 - 2:06
    Եվ վախի այդ հոգեբանական խոչընդոտը
  • 2:06 - 2:09
    աշխատել է այդքան տարիներ,
  • 2:09 - 2:11
    իսկ հիմա առաջ է գալիս համաշխարհային ցանցը,
  • 2:11 - 2:14
    տեխնոլոգիաները, BlackBerry-ն, բջջային հաղորդագրությունները։
  • 2:14 - 2:17
    Դրանք օգնում եմ մեզ բոլորիս կապի մեջ գտնվել։
  • 2:17 - 2:21
    YouTube-ի, Twitter-ի, Facebook-ի նման պլատֆորմները
  • 2:21 - 2:23
    շատ օգնեցին,
  • 2:23 - 2:26
    քանի որ դրանք տպավորություն ստեղծեցին, որ «Ես մենակ չեմ։
  • 2:26 - 2:28
    Շատ մարդիկ կան, ովքեր ինձ պես դժգոհ են»։
  • 2:28 - 2:30
    Շատ մարդիկ կան, ովքեր դժգոհ են։
  • 2:30 - 2:33
    Շատ մարդիկ կան, ովքեր կիսում են նույն երազանքը։
  • 2:33 - 2:36
    Շատ մարդիկ կան, ում պետք է ազատություն։
  • 2:36 - 2:38
    Նրանք հավանաբար հիանալի կյանքով են ապրում։
  • 2:38 - 2:41
    Նրանք երջանիկ են։ Նրանք ապրում են իրենց ամառանոցներում։
  • 2:41 - 2:43
    Նրանք երջանիկ են, նրանք չունեն խնդիրներ։
  • 2:43 - 2:47
    Բայց միաժամանակ նրանք կիսում են եգիպտացիները ցավը։
  • 2:47 - 2:49
    Մեզանից շատերը երջանիկ չեն,
  • 2:49 - 2:51
    տեսնելով մի տեսահոլովակ, որտեղ մի եգիպտացի տղամարդ
  • 2:51 - 2:53
    աղբից սնվում է,
  • 2:53 - 2:55
    մինչ մյուսները գողանում են
  • 2:55 - 2:57
    միլիարդների հասնող գումարներ
  • 2:57 - 2:59
    երկրի հարստությունից։
  • 2:59 - 3:01
    Ինտերնետը հսկայական դեր է ունեցել
  • 3:01 - 3:04
    օգնելով այդ մարդկանց արտահայտվել,
  • 3:04 - 3:07
    միասին համագործակցել, միասին խորհել։
  • 3:07 - 3:10
    Դա կրթական արշավ էր։
  • 3:10 - 3:12
    Խալեդ Սաիդը սպանվեց
  • 3:12 - 3:15
    2010թ․-ի հունիսին։
  • 3:15 - 3:17
    Ես մինչ այժմ հիշում եմ այդ լուսանկարը։
  • 3:17 - 3:20
    Ես մինչ այժմ հիշում եմ լուսանկարի յուրաքանչյուր մանրուք։
  • 3:20 - 3:23
    Լուսանկարը սարսափելի էր։
  • 3:23 - 3:25
    Նրան տանջել էին,
  • 3:25 - 3:27
    դաժանորեն տանջել և սպանել էին։
  • 3:27 - 3:30
    Բայց ո՞րն էր վարչակարգի պատասխանը։
  • 3:30 - 3:33
    Նա խեղդվել է հաշիշ կուլ տալուց։
  • 3:33 - 3:35
    Դա նրանց պատասխանն էր․
  • 3:35 - 3:37
    «Նա հանցագործ է։
  • 3:37 - 3:39
    Նա մեկն է, ով փրկվել է բոլոր այս վատ բաներից»։
  • 3:39 - 3:41
    Բայց մարդիկ չընդունեցին դա։
  • 3:41 - 3:43
    Մարդիկ չհավատացին դրան։
  • 3:43 - 3:46
    Ինտերնետի շնորհիվ ճշմարտությունը հաղթանակեց,
  • 3:46 - 3:48
    և բոլորն այն իմացան։
  • 3:48 - 3:51
    Եվ բոլորը սկսեցին մտածել, որ «այդ երիտասարդը կարող էր լինել իմ եղբայրը»։
  • 3:51 - 3:53
    Նա միջին խավին էր պատկանում։
  • 3:53 - 3:56
    Նրա լուսանկարը բոլորս հիշում ենք։
  • 3:56 - 3:58
    Ստեղծվեց իր էջը։
  • 3:58 - 4:00
    Անանուն ադմինիստրատոր
  • 4:00 - 4:03
    հրավիրում էր մարդկանց միանալ էջին,
  • 4:03 - 4:05
    բայց որևէ ծրագիր չկար։
  • 4:05 - 4:07
    «Ի՞նչ ենք մենք պատրաստվում անել»։ «Ես չգիտեմ»։
  • 4:07 - 4:10
    Մի քանի օրվա ընթացքում, տասնյակ հազարավոր մարդիկ,
  • 4:10 - 4:12
    զայրացած եգիպտացիներ,
  • 4:12 - 4:15
    Ներքին գործերի նախարարությանը պահանջ են ներկայացնում․
  • 4:15 - 4:17
    «Բավական է։
  • 4:17 - 4:20
    Գտեք տղային սպանած մարդկանց
  • 4:20 - 4:22
    և պատժեք նրանց»։
  • 4:22 - 4:24
    Բայց իհարկե նրանց ոչ մեկ չի լսում։
  • 4:24 - 4:26
    Սա մի հրաշալի պատմություն է,
  • 4:26 - 4:29
    թե ինչպես բոլորը սկսեցին իրենց պատասխանատու զգալ։
  • 4:29 - 4:31
    Այդ էջը պատկանում էր բոլորին։
  • 4:31 - 4:33
    Մարդիկ սկսեցին մտքեր փոխանակել։
  • 4:33 - 4:36
    Իրականում, ամենածիծաղելի մտքերից մեկն էր,
  • 4:36 - 4:38
    եկեք լուռ ցույց անենք։
  • 4:38 - 4:41
    Եկենք դուրս գանք փողոց,
  • 4:41 - 4:44
    դեմքով դեպի ծովը, մեջքով դեպի փողոց,
  • 4:44 - 4:47
    սև հագնված, լուռ կանգնենք մեկ ժամ,
  • 4:47 - 4:49
    առանց որևէ բան անելու, և ապա թողնենք
  • 4:49 - 4:51
    գնանք տուն։
  • 4:51 - 4:54
    Որոշ մարդիկ մտածեցին․ «Լռության ակցիա,
  • 4:54 - 4:56
    իսկ մյուս անգամ տատանում է լինելու»։
  • 4:56 - 4:59
    Մարդիկ ծաղրի ենթարկեցին այդ միտքը։
  • 4:59 - 5:01
    Բայց իրականում երբ մարդիկ դուրս եկան փողոց,
  • 5:01 - 5:03
    առաջին անգամ դա հազարավոր մարդիկ էին
  • 5:03 - 5:05
    Ալեքսանդրիայում,
  • 5:05 - 5:08
    դա հրաշալի էր, դա հիասքանչ էր։
  • 5:08 - 5:10
    Դա միացրեց վիրտուալ աշխարհի մարդկանց,
  • 5:10 - 5:12
    բերեց նրանց իրական աշխարհ,
  • 5:12 - 5:15
    մարդկանց, ովքեր կիսում են նույն երազանքը,
  • 5:15 - 5:17
    նույն դժգոհությունը, նույն զայրույթը,
  • 5:17 - 5:19
    նույն ազատատենչությունը։
  • 5:19 - 5:21
    Եվ նրանք մասնակցում էին այս ամենին։
  • 5:21 - 5:23
    Բայց արդյո՞ք վարչակարգը որևէ դաս քաղեց դրանից։ Չէի ասի։
  • 5:23 - 5:25
    Նրանք իրականում հարձակվեցին մարդկանց վրա։
  • 5:25 - 5:27
    և ծեծի ենթարկեցին նրանց,
  • 5:27 - 5:29
    անկախ նրանից, որ այս մարդիկ շատ խաղաղ էին,
  • 5:29 - 5:31
    նրանք նույնիսկ չէին բողոքում։
  • 5:31 - 5:34
    Եվ դեպքերը զարգացան
  • 5:34 - 5:37
    մինչև Թունիսյան հեղափոխությունը։
  • 5:37 - 5:39
    Կրկին, էջն ամբողջությամբ
  • 5:39 - 5:41
    կառավարվում էր մարդկանց կողմից։
  • 5:41 - 5:44
    Իրականում, անանուն ադմինիստրատորի գործն էր
  • 5:44 - 5:46
    կուտակել մտքերը,
  • 5:46 - 5:48
    օգնել մարդկանց քվեարկել դրանց օգտին,
  • 5:48 - 5:50
    և տեղեկացնել մարդկանց իրենց անելիքի մասին։
  • 5:50 - 5:52
    Մարդիկ լուսանկարներ էին անում,
  • 5:52 - 5:55
    և զեկուցում Եգիպտիսում մարդկանց իրավունքների խախտումների մասին,
  • 5:55 - 5:57
    մարդիկ գաղափարներ էին առաջարկում,
  • 5:57 - 5:59
    նրանք իրականում քվեարկում էին գաղափարների օգտին,
  • 5:59 - 6:02
    իսկ այնուհետև դրանք ի կատար ածում, տեսահոլովակներ նկարում։
  • 6:02 - 6:04
    Ամեն բան արվում էր մարդկանց կողմից մարդկանց համար,
  • 6:04 - 6:06
    և դրանում է ինտերնետի հզորությունը։
  • 6:06 - 6:08
    Չկար մեկ առաջնորդ։
  • 6:08 - 6:11
    Այդ էջում յուրաքանչյուրն առաջնորդ էր։
  • 6:11 - 6:13
    Թունիսյան փորձը, ինչպես Ամիրն էր ասում,
  • 6:13 - 6:15
    ոգեշնչեց մեզ բոլորիս, ցույց տվեց, որ պայքարի միջոց կա։
  • 6:15 - 6:17
    Այո, մենք կարող ենք դա անել։
  • 6:17 - 6:19
    Մենք ունենք նույն խնդիրները,
  • 6:19 - 6:21
    մենք կարող ենք պարզապես փողոց դուրս գալ։
  • 6:21 - 6:23
    Եվ երբ ես տեսա փողոցը 25-ին,
  • 6:23 - 6:25
    ես հետ գնացի և ասացի,
  • 6:25 - 6:27
    «Եգիպտոսը 25-ից առաջ,
  • 6:27 - 6:29
    երբեք նույն երկիրը չի լինի ինչ 25-ից հետո։
  • 6:29 - 6:31
    Տեղի է ունենում հեղափոխություն։
  • 6:31 - 6:33
    Սա վերջը չէ,
  • 6:33 - 6:36
    սա վերջի սկիզբն է»։
  • 6:37 - 6:41
    Ինձ ձերբակալեցին 27-ի գիշերը։
  • 6:41 - 6:44
    Փառք աստծո ես հայտարարեցի բոլոր վայրերը և մնացած ամենը։
  • 6:44 - 6:46
    Բայց նրանք ձերբակալեցին ինձ։
  • 6:46 - 6:49
    Ես չեմ պատրաստվում խոսել դրա մասին, որովհետև այստեղ կարևորը ես չէի։
  • 6:49 - 6:51
    Ես ձերբակալված էի 12 օր,
  • 6:51 - 6:54
    աչքերս կապված էին, ձեռքերս՝ շղթայված։
  • 6:54 - 6:57
    Ես ոչ մի բան չէի լսում։ Ես ոչ մի բան չգիտեի։
  • 6:57 - 6:59
    Ինձ թույլ չէին տալիս խոսել որևէ մեկի հետ։
  • 6:59 - 7:01
    Այնուհետև ինձ ազատ արձակեցին։
  • 7:01 - 7:03
    Հաջորդ օրը ես Թահրիրում էի։
  • 7:03 - 7:06
    Այն փոփոխությունը, որ նկատեցի հրապարակում,
  • 7:06 - 7:09
    ստիպեց ինձ մտածել, որ 12 տարի է անցել։
  • 7:09 - 7:11
    Ես չէի կարող պատկերացնել,
  • 7:11 - 7:13
    որ կտեսնեմ եգիպտացիներին,
  • 7:13 - 7:15
    զարմանալի եգիպտացիներին։
  • 7:15 - 7:17
    Վախն այլևս վախ չէ։
  • 7:17 - 7:19
    Այն իրականում ուժ է։
  • 7:19 - 7:21
    Մարդիկ այնքան թևավորված էին,
  • 7:21 - 7:23
    պարզապես հրաշալի էր տեսնել բոլորին այդքան թևավորված,
  • 7:23 - 7:25
    և պատրաստ պաշտպանելու իրենց իրավունքները։
  • 7:25 - 7:27
    Ամբողջությամբ հակառակ պատկեր։
  • 7:27 - 7:30
    Էքստրեմիզմը դարձել էր հանդուրժողականություն։
  • 7:30 - 7:32
    Ո՞վ կարող էր պատկերացնել մինչև ամսի 25-ը,
  • 7:32 - 7:35
    որ հարյուր հազարավոր քրիստոնյաներ կաղոթեն,
  • 7:35 - 7:38
    և տասնյակ հազարավոր մահմեդականներ կպաշտպանեն իրենց,
  • 7:38 - 7:40
    և ապա հարյուր հազարավոր մահմեդականներ կաղոթեն,
  • 7:40 - 7:42
    և տասնյակ հազարավոր քրիստոնյաներ կպաշտպանեն նրանց,
  • 7:42 - 7:44
    դա հրաշալի էր։
  • 7:44 - 7:46
    Բոլոր կարծրատիպերը,
  • 7:46 - 7:49
    որոնք վարչակարգը փորձում էր վերագրել մեզ,
  • 7:49 - 7:52
    այսպես կոչված պրոպագանդայի կամ մեյնսթրիմ մամուլի միջոցով,
  • 7:52 - 7:54
    սխալ դուրս եկան։
  • 7:54 - 7:56
    Այս հեղափոխությունը ցույց տվեց մեզ,
  • 7:56 - 7:59
    թե ինչքան գարշելի էր վարչակարգը,
  • 7:59 - 8:01
    և ինչքան հրաշալի և վեհ են
  • 8:01 - 8:04
    եգիպտացի տղամարդը և կինը,
  • 8:04 - 8:06
    ինչքան պարզ ու զարմանալի են այս մարդիկ,
  • 8:06 - 8:08
    երբ իրենք երազանք ունեն։
  • 8:08 - 8:10
    Երբ ես տեսա դա,
  • 8:10 - 8:13
    ես վերադարձա և գրեցի Facebook-ում։
  • 8:13 - 8:15
    Եվ դա անձնական համոզմունք էր,
  • 8:15 - 8:17
    անկախ նրանից, թե ինչ էր տեղի ունենում,
  • 8:17 - 8:19
    անկախ մանրամասներից։
  • 8:19 - 8:21
    Ես ասացի․ «Մենք հաղթելու ենք։
  • 8:21 - 8:24
    Մենք հաղթելու ենք, որովհետև մենք քաղաքականությունից չենք հասկանում։
  • 8:24 - 8:28
    Մենք հաղթելու ենք, որովհետև մենք չենք խաղում նրանց կեղտոտ խաղերը։
  • 8:28 - 8:31
    Մենք հաղթելու ենք, որովհետև մենք չունենք օրակարգ։
  • 8:31 - 8:34
    Մենք հաղթելու ենք, որովհետև արցունքները, որոնք հոսում են մեր աչքերից,
  • 8:34 - 8:37
    իրականում հոսում են մեր սրտերից։
  • 8:37 - 8:40
    Մենք հաղթելու ենք, որովետև մենք ունենք երազանքներ։
  • 8:40 - 8:44
    Մենք հաղթելու ենք, որովհետև մենք պատրաստ ենք պայքարել մեր երազանքների համար»։
  • 8:44 - 8:47
    Եվ իրականում այդպես էլ եղավ։ Մենք հաղթեցինք։
  • 8:47 - 8:49
    Եվ դա հնարավոր եղավ միայն այն պատճառով,
  • 8:49 - 8:51
    որ մենք հավատացինք մեր երազանքին։
  • 8:51 - 8:53
    Հաղթանակն այստեղ այն չէ,
  • 8:53 - 8:56
    թե ինչ է տեղի ունենալու քաղաքական ասպարեզում։
  • 8:56 - 8:58
    Հաղթանակն այստեղ յուրաքանչյուր եգիպտացու
  • 8:58 - 9:01
    արժանապատվության հաղթանակն է։
  • 9:01 - 9:04
    Մի տաքսու վարորդ ինձ հետևյալն ասաց․
  • 9:04 - 9:07
    «Ես ազատություն եմ շնչում։
  • 9:07 - 9:09
    Ես զգում եմ կարծես արժանապատվություն ունեմ,
  • 9:09 - 9:11
    որն այսքան տարիների ընթացքում կորցրել էի»։
  • 9:11 - 9:13
    Ինձ համար դա հաղթանակ է,
  • 9:13 - 9:15
    անկախ մնացած մանրամասներից։
  • 9:15 - 9:18
    Իմ վերջին խոսքը ձեզ մի պնդում է, որին ես հավատում եմ,
  • 9:18 - 9:21
    Եգիպտացիներն ապացուցեցին, որ այն ճշմարիտ է,
  • 9:21 - 9:23
    մարդկանց իշխանությունը
  • 9:23 - 9:25
    շատ ավելի հզոր է քան իշխանության հասած մարդիկ։
  • 9:25 - 9:27
    Շատ շնորհակալություն։
  • 9:27 - 9:46
    (Ծափահարություններ)
Title:
Վաել Գոնիմ․ Եգիպտական հեղափոխություն՝ տեսակետ ներսից
Speaker:
Wael Ghonim
Description:

Վաել Գոնիմը Google-ի ղեկավար աշխատակից է, ով Եգիպտոսի ժողովրդավարական հեղափոխության սկիզբն է դրել՝ ստեղծելով Facebook էջ նվիրված վարչակարգի բռնության զոհի հիշատակին։ Ելույթ ունենալով TEDxCairo-ում, նա պատմում է վերջին երկու ամիսների պատմությունը, երբ եգիպտացիները ցույց տվեցին, որ «մարդկանց իշխանությունն ավելի հզոր է քան իշխանության հասած մարդիկ»։

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:47
Gohar Khachatryan added a translation

Armenian subtitles

Revisions