Xây dựng sự tự tin -- và khơi gợi tự tin nơi người khác

"Sự tự tin là mồi lửa cần được nhóm lên trước tất thảy mọi thứ," nhà giáo dục và nhà hoạt động Brittany Packnett phát biểu. Trong bài nói chuyện truyền cảm hứng này, cô chia sẻ ba cách để mở khoá sự tự tin -- và giấc mơ về một thế giới nơi sự tự tin giúp chúng ta biến những giấc mơ táo bạo nhất thành hiện thực.

Khi tôi còn là một đứa trẻ,

có một quyển sách trên bàn cà phê
trong phòng khách,

chỉ cách cửa nhà vài bước.

Phòng khách chính là ấn tượng đầu tiên.

Phòng khách của chúng tôi
có thảm màu trắng

và một món đồ cổ trong
bộ sưu tập quý giá của mẹ tôi.

Căn phòng đó tượng trưng
cho sự hy sinh của nhiều thế hệ trước,

những người,
vì nghèo túng hay chính sách,

không có nổi một bộ sưu tập

chứ chưa nói đến một căn nhà
trung lưu để chứa chúng.

Căn phòng đó đúng ra
phải được giữ hoàn hảo.

nhưng tôi cứ liều mình
xáo trộn nó mỗi ngày

chỉ để thấy quyển sách đó.

Trên bìa sách, một người phụ nữ
tên Septima Clark,

ngồi trong một tư thế hoàn hảo
với gương mặt ngẩng cao.

Bà có mái tóc thắt bím
màu muối tiêu hoàn hảo

tạo nếp xuống hai bên đầu,

sự kiêu hãnh và khôn ngoan
tỏa ra từ làn da đen của bà.

Septima Clark
là một nhà hoạt động và giáo dục,

người mà tôi đã lấy làm hình mẫu
cho sự nghiệp của mình.

Nhưng trên tất cả mọi từ ngữ
mà bà từng nói,

duy nhất bức hình đó của Septima Clark,

đã định nghĩa
cho sự tự tin trong tôi

ngay trước cả khi tôi biết đến nó.

Nghe có vẻ đơn giản,

nhưng tự tin là thứ mà ta thường
đánh giá thấp.

Ta xem nó như thứ
có-thì-tốt thay vì phải-có.

Ta đề cao giá trị
của hiểu biết và nguồn lực

lên trên kĩ năng mềm về sự tự tin.

Nhưng hầu hết các mặt,
chúng ta hiện có nhiều hiểu biết

và nguồn lực hơn bất kỳ
thời điểm nào trong lịch sử,

và sự bất công lẫn thách thức
vẫn còn hiện hữu.

Nếu hiểu biết và nguồn lực
là tất cả những gì ta cần,

chúng ta đã không
chỉ tiến được tới đây.

Tôi tin rằng sự tự tin
là một trong những biến số chính

bị thiếu trong công thức.

Tôi hoàn toàn
bị ám ảnh về sự tự tin.

Đó là hành trình
quan trọng nhất của cuộc đời tôi,

hành trình mà, thật lòng,
tôi vẫn còn đang đi.

Tự tin là mồi lửa cần được
nhóm lên trước tất thảy mọi thứ.

Tự tin là sự khác biệt giữa
được truyền cảm hứng

và thật sự bắt tay vào làm,

giữa thử làm và
cố gắng hoàn thành.

Sự tự tin giúp ta tiếp tục tiến bước
ngay cả khi thất bại.

Tựa của cuốn sách trên chiếc bàn cà phê đó
là "Tôi Mơ Về Một Thế Giới,"

và hôm nay, tôi mơ về một thế giới
nơi sự tự tin

giúp ta biến những giấc mơ táo bạo nhất
thành hiện thực.

Đó chính xác là thế giới mà tôi muốn
tạo ra trong lớp học của mình

khi còn là một giáo viên,

như thế giới tưởng tượng kì ảo
của Willy Wonka,

nhưng mang tính học thuật hơn.

Tất cả học trò của tôi
đều là da đen hoặc da màu.

Tất cả các em đều lớn lên
trong cảnh nghèo túng.

Một số là người nhập cư,
một số khuyết tật,

tất cả là những người

có ít lí do nhất
để có thể trở nên tự tin.

Vì thế, việc xây dựng một lớp học
giúp thúc đẩy tự tin

là cực kỳ quan trọng,
để các em có thể

học cách đối đầu
cùng với sự tự tin cần

để định hình lại thế giới
theo cách mà chúng mong muốn.

Sau tất cả, kĩ năng học thuật có ích gì
nếu không có sự tự tin để ứng dụng,

để bước ra và thay đổi thế giới.

Giờ, tôi sẽ kể cho các bạn về
hai em học sinh của tôi, Jamal và Regina.

Tôi đã đổi tên,
nhưng câu chuyện về các em vẫn không đổi.

Jamal đặc biệt tỏa sáng,
nhưng thiếu sự tập trung.

Thằng bé hay nhấp nhỏm trên ghế
khi làm việc độc lập,

và không bao giờ ngồi yên
quá ba hoặc bốn phút.

Học sinh như Jamal có thể
khiến những giáo viên mới bối rối

vì họ không biết cách hỗ trợ
những trẻ như vậy.

Tôi đã dùng
cách tiếp cận trực tiếp.

Tôi thương lượng với Jamal.

Nếu có thể tập trung học,

em ấy có thể làm thế
ở bất kỳ đâu trong phòng học,

ở dưới sàn,
ở đằng sau bàn của tôi,

ở trong tủ của cậu bé,
vốn là nơi ưa thích của cậu.

Môn học Jamal
không ưa nhất là viết,

thằng bé không bao giờ muốn đọc
cái mình viết ra trước cả lớp,

nhưng chúng tôi vẫn đang cố gắng.

Một hôm, tôi quyết định giả lập
cuộc bầu cử tổng thống năm 2008

trong lớp của mình.

Những học sinh lớp ba của tôi
phải nghiên cứu viết

một bài diễn thuyết ngắn
cho ứng viên mà các em chọn:

Barack Obama, Hillary Clinton
hay John McCain.

Người được chọn nhiều nhất
đã quá rõ,

nhưng có một em đã chọn John McCain.

Đó là Jamal.

Jamal, cuối cùng, cũng chịu đọc cái
mà em viết ra trước cả lớp,

và khiến chúng tôi sững sờ
với khả năng của mình.

Cũng như bố của Jamal,
John McCain là một cựu binh,

và cũng như bố
đã bảo vệ cho em,

Jamal tin rằng John McCain
sẽ bảo vệ cả quốc gia.

Ông ấy không phải ứng viên mà tôi sẽ chọn,
nhưng điều đó không quan trọng,

vì cả lớp đã bùng nổ
những tràng pháo tay,

đứng lên khen ngợi
cho người bạn dũng cảm Jamal

người, cuối cùng, cũng xuất hiện
trong dáng vẻ tự tin nhất của mình,

lần đầu tiên trong năm đó.

Tiếp theo, chúng ta có Regina.

Regina cũng xuất sắc như vậy
nhưng năng động hơn.

Cô bé chắc chắn
sẽ hoàn thành bài tập sớm,

và bắt đầu công cuộc
làm xao nhãng các bạn khác.

(Tiếng cười)

Đi lại, nói chuyện,

chuyền những mẩu giấy mà
giáo viên ghét nhưng bọn trẻ lại thích

Các bạn cũng trông như đã chuyền
rất nhiều mẩu giấy như thế.

(Tiếng cười)

Bất chấp lý tưởng cao vợi
đặt ra cho lớp của mình,

tôi vẫn thường quay
với bản năng,

đặt kỉ luật lên trên sự tự tin.

Regina là một "lỗi"
trong hệ thống mà tôi muốn vạch ra.

Một người thầy giỏi có thể
sửa đổi hành vi sai lệch

nhưng vẫn là thần tượng
trong mắt học trò mình.

Nhưng vào ngày đặc biệt đó,

tôi đã chọn cách kiểm soát già cỗi,

tôi quát lên,

và hành động của tôi
không nói với Regina

rằng hành động của con bé
đang gây xao nhãng

mà là chính bản thân Regina
là sự xao nhãng.

Tôi nhìn thấy ánh sáng vụt tắt
trong mắt con bé,

đó là tia sáng khơi lên
niềm vui trong lớp của tôi.

Tôi đã vừa dập tắt nó.

Cả lớp trở nên căng thẳng,

và chúng tôi không thể hồi phục
suốt phần còn lại của ngày.

Rất nhiều lần tôi nghĩ về ngày hôm đó,

nhiều lần tôi cầu nguyện mình đã không
gây nên thương tổn kinh khủng như thế,

vì với tư cách là một phụ nữ
cũng từng là một bé gái như Regina,

tôi biết tôi có thể vô tình
bước đầu giết đi sự tự tin của em

mãi mãi.

Sự thiếu tự tin
kéo ta xuống đáy

và đè nặng lên chúng ta,

đẩy ta vào đám mây mù của những từ
không thể, không xảy ra và không khả thi.

Không có tự tin,
chúng ta bị mắc kẹt,

và khi mắc kẹt,
ta, thậm chí, còn không thể bắt đầu.

Thay vì bị sa lầy trong những gì
có thể gây cản trở,

sự tự tin mời gọi chúng ta
thể hiện một cách quyết liệt.

Tất cả chúng ta đều cư xử khác đi
khi chắc chắn mình có thể chiến thắng

so với khi
chỉ hy vọng mình sẽ làm được.

Đây có thể là
một bài kiểm tra hữu ích.

Nếu không có đủ tự tin,

có thể bạn cần
điều chỉnh lại mục tiêu của mình.

Nếu quá tự tin,

có thể là do
bạn không có căn cứ thực tế.

Không phải ai cũng thiếu tự tin.

Trong xã hội này, một số người
dễ dàng tìm được sự tự tin hơn

vì phù hợp hơn với hình mẫu lãnh đạo
được ưa thích.

Chúng ta tưởng thưởng
cho sự tự tin ở một số người

và trừng phạt sự tự tin
ở một số người khác,

trong khi có quá nhiều người

đang sống mỗi ngày
mà không có được tự tin.

Với một số trong chúng ta,

tự tin là một lựa chọn
mang tính cách mạng

và sẽ thật đáng tiếc

nếu để những ý tưởng hay nhất
của ta bị chôn vùi

và những giấc mơ tươi sáng nhất
mãi chỉ là giấc mơ,

tất cả chỉ vì
thiếu đi sự tự tin.

Đó không phải là rủi ro
mà tôi sẵn sàng chấp nhận.

Vậy làm thế nào để mở khoá tự tin?

Trong ước tính của tôi,
cần ít nhất ba điều:

sự cho phép, cộng đồng
và óc tò mò.

Sự cho phép
sinh sự tự tin,

cộng đồng nuôi dưỡng nó

và óc tò mò khẳng định nó.

Trong giáo dục,
chúng tôi có một câu nói:

"Bạn không thể là những gì
bạn không nhìn thấy".

Khi còn là một cô bé,
tôi không thể thể hiện sự tự tin

nếu không có ai đó chỉ cho tôi.

Gia đình tôi
thường làm mọi thứ cùng nhau,

gồm cả những thứ tẻ nhạt
như mua một chiếc xe mới,

và mỗi khi làm điều này,

tôi đều chứng kiến bố mẹ
làm theo một cách duy nhất.

Chúng tôi sẽ tới đại lý,

và bố tôi sẽ ngồi

trong khi mẹ tôi chọn lựa.

Khi mẹ tìm thấy chiếc xe mà bà thích,

họ sẽ đến gặp người bán,

và lần nào,
người bán cũng dành sự chú ý

và xoay cơ thể
về phía cha tôi,

cho rằng ông là người
kiểm soát túi tiền

và do đó, nắm quyền giao dịch này.

Họ nói, "Ngài Packnett, chúng tôi phải
làm gì để ông mua chiếc xe này hôm nay?"

Bố tôi trả lời
trăm lần như một.

Ông sẽ chậm rãi và im lặng
chỉ vào mẹ tôi

và sau đó, khoanh tay lại.

Hoàn toàn có thể là một cú sốc

khi phải đàm phán về tiền bạc
với một phụ nữ da đen ở thập niên 80,

nhưng bất kể đó là gì,

tôi sẽ xem mẹ tôi
thương lượng ra trò

cho đến khi các đại lý này
đồng ý bán với giá như cho.

(Tiếng cười)

Bà chẳng bao giờ nở nụ cười.

Bà chẳng bao giờ sợ phải bỏ đi.

Tôi biết mẹ chỉ nghĩ
bà đã chốt được món hời với chiếc minivan,

nhưng những gì
bà thực sự đang làm

là cho phép tôi
thách thức kỳ vọng

và tự tin thể hiện kỹ năng của tôi
bất kể ai nghi ngờ.

Sự tự tin cần được cho phép để tồn tại

và cộng đồng là nơi an toàn nhất
để thử tự tin.

Tôi tới Kenya năm nay
để tìm hiểu về việc trao quyền cho phụ nữ

trong cộng đồng phụ nữ Maasai.

Tôi đã gặp một nhóm phụ nữ trẻ,

gọi là Đội Sư Tử,

một trong những cộng đồng kiểm lâm
toàn nữ đầu tiên của Kenya.

Tám phụ nữ trẻ, dũng cảm này
đang làm nên lịch sử

khi đang độ tuổi thiếu niên,

và tôi hỏi Purity,
người nói nhiều nhất trong số họ:

"Em có bao giờ sợ không?"

Tôi thề với bạn, tôi muốn xăm
câu trả lời của em ấy lên khắp người tôi.

Em nói: "Tất nhiên rồi,

nhưng các chị em là chỗ dựa cho em.

Họ nhắc nhở em rằng chúng ta
sẽ tốt hơn những người đàn ông này

và chúng ta sẽ không thất bại."

Sự tự tin của Purity để theo dấu sư tử
và tóm những kẻ săn trộm,

không đến từ khả năng thể thao
hay thậm chí, chỉ là niềm tin.

Sự tự tin đó được
nâng đỡ bởi tình chị em,

bởi cộng đồng.

Về cơ bản, những gì em ấy nói
là nếu tôi có bao giờ hoài nghi,

tôi cần bạn ở đó

để lấy lại hy vọng

và dựng lại lòng tin của mình.

Trong cộng đồng, tôi có thể
tìm thấy sự tự tin của mình

và sự tò mò của bạn
có thể khẳng định nó.

Vào giai đoạn đầu sự nghiệp,
tôi đã lãnh đạo một sự kiện lớn

và nó đã không diễn ra
đúng kế hoạch.

Tôi nói dối đấy.
Nó thật tệ.

Và khi mổ xẻ nó với quản lý,

tôi đồ rằng cô ấy
sẽ điểm qua danh sách

mọi sai lầm mà tôi từng mắc phải,

kể từ khi sinh ra.

Nhưng không, thay vào đó,
cô mở đầu bằng một câu hỏi:

Ý định của bạn là gì?

Tôi ngạc nhiên
nhưng thở phào nhẹ nhõm.

Cô ấy biết rằng
tôi đã tự dằn vặt mình

và câu hỏi đó đã gợi ý cho tôi
học hỏi từ sai lầm

thay vì huỷ hoại thêm sự tự tin
vốn đã mong manh trong tôi.

Sự tò mò mời gọi mọi người
chủ động học hỏi từ sai lầm.

Buổi nói chuyện đó giúp tôi
tiếp cận dự án tiếp theo

với kỳ vọng thành công.

Sự cho phép, cộng đồng, óc tò mò:

tất cả là những thứ ta cần
để nuôi dưỡng sự tự tin

thứ cần kíp để giải quyết
những thách thức lớn nhất

và xây dựng thế giới
mà ta mơ ước,

một thế giới nơi không còn bất bình đẳng
và công lý hiện hữu,

một thế giới nơi ta có thể
tự do ở bên ngoài lẫn bên trong

vì ta biết không ai thật sự tự do
cho đến khi tất cả đều được tự do.

Một thế giới
không bị sự tự tin làm nhụt chí

khi nó đến từ một phụ nữ

hay người da màu,

hay từ bất cứ thứ khác với
hình mẫu lãnh đạo được ưa thích.

Một thế giới biết rằng
sự tự tin đó chính là

chiếc chìa khóa ta cần
để mở khóa tương lai mà ta muốn.

Tôi có đủ tự tin
để tin rằng

thế giới đó sẽ thực sự đến,

và chúng ta là những người
biến nó thành hiện thực.

Xin cám ơn rất nhiều.

(vỗ tay)