< Return to Video

Czy statki kosmiczne przyszłości zmieszczą się w kieszeni? - Dhonam Pemba

  • 0:07 - 0:11
    Wyobrażenie statku kosmicznego
    przywodzi na myśl coś takiego,
  • 0:11 - 0:13
    takiego albo takiego.
  • 0:13 - 0:15
    Co mają ze sobą wspólnego?
  • 0:15 - 0:19
    Są większe od innych rzeczy,
    bo muszą pomieścić ludzi, paliwo,
  • 0:19 - 0:23
    różnego rodzaju zasoby,
    urządzenia badawcze,
  • 0:23 - 0:26
    a w niektórych przypadkach
    lasery do niszczenia planet.
  • 0:26 - 0:31
    Następna generacja prawdziwych
    statków kosmicznych może być mniejsza.
  • 0:31 - 0:35
    Tak mała, że zmieści się do kieszeni.
  • 0:35 - 0:41
    Wyobraź sobie wysłanie roju takich
    mikrostatków poza galaktykę.
  • 0:41 - 0:43
    Mogłyby badać odległe gwiazdy i planety
  • 0:43 - 0:46
    za pomocą zaawansowanych
    czujników elektronicznych,
  • 0:46 - 0:50
    mierzących wszystko od temperatury
    do promieniowania kosmicznego.
  • 0:50 - 0:52
    Możesz stworzyć ich tysiące
  • 0:52 - 0:55
    w ramach kosztu jednej misji wahadłowca,
  • 0:55 - 0:57
    gwałtownie zwiększając ilość danych,
  • 0:57 - 1:00
    jakie możemy zebrać o wszechświecie.
  • 1:00 - 1:02
    Jedną łatwo zastąpić inną,
  • 1:02 - 1:05
    co oznacza, że można wysłać je w miejsca,
  • 1:05 - 1:08
    gdzie drogie rakiety i sondy
    byłyby zbyt zagrożone.
  • 1:08 - 1:13
    Wiele tysięcy małych statków
    już teraz okrąża Ziemię,
  • 1:13 - 1:15
    robiąc zdjęcia kosmosu
  • 1:15 - 1:16
    i zbierając dane,
  • 1:16 - 1:20
    takie jak zachowanie bakterii
    w ziemskiej atmosferze
  • 1:20 - 1:23
    albo sygnały magnetyczne
    pomagające przewidywać trzęsienia ziemi.
  • 1:23 - 1:28
    Ileż można by się dowiedzieć,
    jeśli uda im się odlecieć poza orbitę.
  • 1:28 - 1:32
    To właśnie chcą zrobić
    organizacje takie, jak NASA:
  • 1:32 - 1:36
    wysłać małe statki kosmiczne,
    wypatrując planet do zamieszkania,
  • 1:36 - 1:41
    i zarejestrować fenomeny astronomiczne,
    których nie możemy badać z Ziemi.
  • 1:41 - 1:46
    Ale coś tak małego nie może mieć
    ogromnego silnika lub ton paliwa,
  • 1:46 - 1:49
    jak więc się rozpędzi?
  • 1:49 - 1:54
    Dla mikrostatków potrzeba mikronapędu.
  • 1:54 - 1:56
    W bardzo małej skali
  • 1:56 - 1:59
    część ze znanych praw fizyki nie działa,
  • 1:59 - 2:03
    na przykład prawa dynamiki Newtona,
  • 2:03 - 2:07
    a siły zwykle nieistotne nabierają mocy.
  • 2:07 - 2:11
    Te siły to napięcie powierzchniowe
    i zjawisko kapilarne,
  • 2:11 - 2:14
    zjawiska, które rządzą małymi rzeczami.
  • 2:14 - 2:19
    Mikronapęd może wykorzystać te siły,
    aby rozpędzić statek.
  • 2:19 - 2:22
    Jednym z przykładów tego działania
  • 2:22 - 2:26
    jest mikroprzepływowe
    elektrorozpylanie napędowe.
  • 2:26 - 2:28
    To rodzaj silnika jonowego,
  • 2:28 - 2:33
    który wykorzystuje naładowane cząstki
    do stworzenia własnego pędu.
  • 2:33 - 2:36
    Jeden z modeli stworzony
    w laboratorium napędu odrzutowego NASA
  • 2:36 - 2:39
    ma tylko kilka centymetrów.
  • 2:39 - 2:41
    Działa w ten sposób:
  • 2:41 - 2:46
    blaszka wielkości znaczka pocztowego
    jest usiana setkami cienkich igieł
  • 2:46 - 2:51
    i pokryta na przykład idem,
    metalem o niskiej temperaturze topnienia.
  • 2:51 - 2:54
    Metalowa siatka
    znajduje się powyżej igieł,
  • 2:54 - 2:58
    a między siatką a płytą
    powstaje pole elektromagnetyczne.
  • 2:58 - 3:01
    W miarę podgrzewania blaszki ind się topi,
  • 3:01 - 3:05
    a zjawisko kapilarne
    wciąga płynny metal na igły.
  • 3:05 - 3:08
    Pole elektryczne stopniowo
    ciągnie metal do góry,
  • 3:08 - 3:11
    ale napięcie powierzchniowe
    ciągnie je z powrotem
  • 3:11 - 3:14
    przez co ind odkształca się,
    tworząc stożek.
  • 3:14 - 3:16
    Mały promień końcówek igieł
  • 3:16 - 3:21
    umożliwia polu elektrycznemu
    przezwyciężenie napięcia powierzchniowego.
  • 3:21 - 3:23
    Kiedy to się stanie,
  • 3:23 - 3:26
    dodatnio naładowane jony odpalają
  • 3:26 - 3:29
    z prędkością dziesiątek
    kilometrów na sekundę.
  • 3:29 - 3:34
    Strumień jonów napędza statek
    w przeciwnym kierunku
  • 3:34 - 3:36
    dzięki trzeciemu prawu Newtona.
  • 3:36 - 3:39
    Chociaż każdy jon
    jest bardzo małą cząstką,
  • 3:39 - 3:43
    to ich połączone siły wystarczą,
  • 3:43 - 3:46
    aby wytworzyć znaczne przyspieszenie.
  • 3:46 - 3:49
    W przeciwieństwie do spalin
    powstałych z silnika rakietowego,
  • 3:49 - 3:53
    strumień jonów jest mniejszy
    i zdecydowanie bardziej wydajny,
  • 3:53 - 3:58
    przez co lepiej nadaje się
    do długich misji w głęboki kosmos.
  • 3:58 - 4:01
    Systemy mikronapędów
    nie zostały jeszcze w pełni przetestowane,
  • 4:01 - 4:05
    ale niektórzy naukowcy sądzą,
    że zapewnią wystarczającą siłę ciągu,
  • 4:05 - 4:08
    aby wyrwać mały statek z orbity Ziemi.
  • 4:08 - 4:12
    Są przekonani, że tysiące mikrostatków
  • 4:12 - 4:14
    wyruszy w ciągu następnych dziesięciu lat,
  • 4:14 - 4:18
    aby zbierać dane,
    o których dziś możemy pomarzyć.
  • 4:18 - 4:21
    To jest nauka mikrorakietowa.
Title:
Czy statki kosmiczne przyszłości zmieszczą się w kieszeni? - Dhonam Pemba
Description:

Zobacz pełną lekcję: http://ed.ted.com/lessons/will-future-spaceships-fit-in-our-pockets-dhonam-pemba

Kiedy myślisz o rakiecie, pewnie wyobrażasz sobie gigantyczny statek kosmiczny z masą paliwa, ludzi i zasobów. Być może jednak następna generacja statków kosmicznych będzie na tyle mała, że zmieści się w kieszeni? Dhonam Pemba pokazuje mikrostatki przyszłości i tłumaczy, jak naukowcy z NASA chcieliby użyć mikronapędu, aby wysłać te malutkie urządzenia poza naszą orbitę.

Lekcja - Dhonam Pemba, Animacja - Qa'ed Mai.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:37

Polish subtitles

Revisions