Devdutt Pattanaik: Wschód kontra Zachód - mity, które zadziwiają

Devdutt Pattanaik prezentuje rewelacyjne spojrzenie na mity Indii i Zachodu i ukazuje, jak te dwa zupełnie odmienne zbiory wierzeń o Bogu, śmierci i raju sprawiają, że nieustannie się między sobą nie rozumiemy.

Aby zrozumieć kwestię mitologii

i tego, czym zajmuje się prezes do spraw wiary,

musicie usłyszeć historię

o Ganeszy,

bogu z głową słonia,

który jest skrybą opowieści,

oraz o jego bracie -

atletycznym wojowniku wśród bogów -

Kartikei.

Pewnego razu dwaj bracia postanowili się ścigać -

trzy razy dookoła świata.

Kartikeja wskoczył na swojego pawia

i pofrunął nad kontynentami,

nad górami i nad oceanami.

Okrążył świat pierwszy raz,

okrążył świat drugi raz,

okrążył świat trzeci raz.

Ale jego brat, Ganesza,

po prostu obszedł swoich rodziców,

raz, drugi, trzeci,

i powiedział: "Wygrałem."

"Jak to możliwe?" - zapytał Kartikeja.

A Ganesza powiedział:

"Ty okrążyłeś 'świat.'"

Ja okrążyłem 'mój świat.'"

Co liczy się bardziej?

Jeśli zrozumie się różnicę pomiędzy 'światem' a 'moim światem,'

zrozumie się różnicę pomiędzy logosem a mythosem.

'Świat' jest obiektywny,

logiczny, uniwersalny, rzeczowy,

naukowy.

'Mój świat' jest subiektywny.

Jest emocjonalny. Jest osobisty.

Są nim spostrzeżenia, myśli, uczucia, marzenia.

Jest nim nasz system wierzeń.

Jest nim mit, w którym żyjemy.

'Świat' mówi nam, jak funkcjonuje świat,

jak wstaje słońce,

jak się rodzimy.

'Mój świat' mówi nam, dlaczego wstaje słońce,

dlaczego się rodzimy.

Każda kultura stara się siebie zrozumieć.

"Dlaczego istniejemy?"

I każda kultura wymyśla swój własny sposób rozumienia życia,

swoją własną, przystosowaną wersję mitologii.

Kultura jest reakcją wobec natury.

I takie rozumienie naszych przodków

jest przekazywane z pokolenia na pokolenie

w formie historii, symboli i rytuałów,

które zawsze są obojętne na racjonalność.

I kiedy się to studiuje, uświadamia się sobie,

że różni ludzie na świecie

w odmienny sposób rozumieją świat.

Różni ludzie różnie widzą rzeczy:

są różne punkty widzenia.

Istnieje mój świat i twój świat,

a mój świat jest zawsze lepszy od twojego,

ponieważ mój świat jest racjonalny,

a twój to przesądy,

twój to wiara,

twój to brak logiki.

Oto podstawa zderzenia cywilizacji.

Miało ono miejsce na przykład w 326 r. p.n.e.

na brzegu rzeki Indus,

w dzisiejszym Pakistanie.

Ta rzeka dała nazwę Indiom.

Indie. Indus.

Aleksander, młody Macedończyk,

spotkał tam kogoś, kogo nazywał "gimnosofistą,"

co znaczy: "nagi mędrzec."

Nie wiemy, kto to był.

Możliwe, że był to mnich dżinizmu,

jak ten oto Bahubali -

Bahubali-Gomateshwara,

którego posąg znajduje się w pobliżu Mysore.

Lub też był on po prostu joginem,

siedzącym na skale, wpatrującym się w niebo,

słońce i księżyc.

Aleksander spytał: "Co robisz?"

A gimnosofista odpowiedział:

"Doświadczam nicości."

Potem gimnosofista zapytał:

"Co robisz?"

A Aleksander odpowiedział: "Podbijam świat."

I oboje się zaśmiali.

Każdy z nich myślał, że ten drugi był głupcem.

Gimnosofista powiedział: "Dlaczego podbijasz świat?

To bezsensowne."

A Aleksander pomyślał:

"Dlaczego on siedzi i nic nie robi?"

Co za marnowanie życia."

Aby zrozumieć tą różnicę punktów widzenia,

musimy zrozumieć

subiektywną prawdę Aleksandra:

jego mit i mitologię, która go stworzyła.

Matka Aleksandra, rodzice, nauczyciel Arystoteles,

opowiadali mu historię o "Iliadzie" Homera.

Opowiadali mu o wielkim bohaterze Achillesie,

który zapewniał zwycięstwo, jeśli wziął udział w bitwie,

lecz kiedy wycofywał się z bitwy,

porażka była nieuchronna.

Achilles był człowiekiem mogącym kształtować historię,

człowiekiem przeznaczenia.

I ty też taki powinieneś być, Aleksandrze."

To właśnie słyszał.

"Kim nie powinieneś być?

Nie powinieneś być Syzyfem,

który cały dzień wtacza na górę głaz

tylko po to, aby stoczył się on w nocy.

Nie żyj monotonnie,

miernie, bezsensownie.

Bądź spektakularny!

jak greccy bohaterowie,

jak Jazon, który przemierzył morza

razem z Argonautami i zdobył złote runo.

Bądź spektakularny jak Tezeusz,

który wkroczył do labiryntu i zabił Minotaura z głową byka.

Jeśli bierzesz udział w wyścigu, wygrywaj!

Ponieważ radość zwycięstwa, kiedy wygrywasz,

jest najbardziej zbliżona do boskiej ambrozji."

Grecy wierzyli bowiem,

że żyje się tylko raz,

a kiedy się umiera, trzeba przekroczyć rzekę Styks.

Jeśli miałeś nadzwyczajne życie,

zostaniesz powitany w Elizjum,

lub, jak powiadają Francuzi: w "Champs-Élysées," (Pola Elizejskie)

(Śmiech)

raju dla bohaterów.

Ale to nie są historie, które słyszał gimnosofista.

On słyszał całkiem inną historię.

Słyszał o człowieku zwanym Bharat,

od którego pochodzi nazwa Indii - Bhārata.

Bharat także podbił świat.

A potem wszedł na najwyższy szczyt

największej góry w centrum świata,

zwanej Meru.

Chciał wywiesić tam swoją flagę, aby powiedzieć:

"Byłem tutaj pierwszy."

Ale kiedy dotarł na szczyt góry,

zobaczył, że szczyt pokryty jest niezliczonymi flagami

poprzednich zdobywców świata.

Każda z nich twierdziła: "Byłem tutaj pierwszy...

tak sądziłem dopóki tu nie przyszedłem."

I nagle, w tym obrazie nieskończoności,

Bharat poczuł się nic nieznaczący.

Taka była mitologia gimnosofisty.

Widzicie, miał bohaterów, jak Ram - Raghupati Ram -

i Kryszna - Govinda Hari.

Ale nie były to dwie postaci mające różne przygody.

Były to dwa życia tego samego bohatera.

Kiedy Ramajana się kończy, zaczyna się Mahabharata.

Kiedy Ram umiera, rodzi się Kryszna.

Kiedy Kryszna umiera, w końcu powróci jako Ram.

Widzicie, Hindusi także mieli rzekę

oddzielającą krainę żywych od krainy umarłych.

Ale nie przekracza się jej raz.

przekracza się ją tam i z powrotem, w nieskończoność.

Nazywała się Vaitarani.

Jeszcze raz, jeszcze raz, i jeszcze raz.

Ponieważ nic w Indiach

nie trwa wiecznie, nawet śmierć.

Na przykład, istnieją wielkie rytuały,

w których buduje się wizerunki bogiń matek

i czci się je przez 10 dni...

A co się robi po upływie 10 dni?

Wrzuca się je do wody.

Gdyż ich koniec musi nadejść.

A w następnym roku powrócą.

To co krąży, zawsze dzieje się regularnie.

I ta zasada dotyczy nie tylko ludzi,

ale też bogów.

Chodzi o to, że bogowie

muszą powracać na nowo i na nowo, i na nowo

tak jak Ram, tak jak Kryszna.

Nie tylko żyją wiecznie,

ale to samo życie jest przeżywane nieskończoną ilość razy,

aż osiągnięte zostanie sedno tego wszystkiego.

"Dzień Świstaka."

(Śmiech)

Dwie różne mitologie.

Która jest właściwa?

Dwie różne mitologie, dwa różne sposoby patrzenia na świat.

Jeden linearny, jeden cykliczny.

Według jednego, to życie jest jednym jedynym.

Według drugiego, to życie jest jednym z wielu.

A zatem mianownikiem życia Aleksandra był jeden.

Wartością jego życia była suma ogólna

jego osiągnięć.

Mianownikiem życia gimnosofisty była nieskończoność.

Niezależnie co robił,

zawsze wychodziło zero.

Myślę, że właśnie ten mitologiczny paradygmat

zainspirował indyjskich matematyków

do odkrycia liczby zero.

Kto wie?

A to prowadzi nas do mitologii biznesu.

Jeśli wierzenia Aleksandra miały wpływ na jego zachowanie,

jeśli wierzenia gimnosofisty mają wpływ na jego zachowanie,

to na pewno mają też wpływ na sprawy, którymi się zajmowali.

Czym jest biznes

jeśli nie skutkiem zachowań rynku

i zachowań organizacji?

Jeśli spojrzycie na kultury na całym świecie,

musicie jedynie zrozumieć mitologię,

aby pojąć, jak się zachowują i jak prowadzą biznesy.

Zobaczcie.

Jeśli żyje tylko raz, w kulturach jednego życia na świecie,

widoczna będzie obsesja na punkcie logiki binarnej,

prawdy absolutnej, standaryzacji,

bezwzględności, linearnych wzorów projektów.

Ale jeśli spojrzycie na kultury z życiem cyklicznym,

opartym na nieskończoności, widoczna będzie logika rozmyta,

opinia,

myślenie kontekstowe,

gdzie wszystko jest względne, tak jakby...

(Śmiech)

przeważnie.

(Śmiech)

Spójrzcie na sztukę. Spójrzcie na baletnicę.

Jak bardzo jest linearna podczas występu.

A potem spójrzcie na klasyczną tancerkę indyjską,

tancerkę Kuchipudi, tancerkę Bharatanatyam -

krztałtna.

(Śmiech)

A teraz spójrzcie na biznes.

Standardowy model biznesu:

wizja, misja, wartości, procesy.

Brzmi bardzo podobnie do podróży

przez pustynię do ziemi obiecanej,

z przykazaniami niesionymi przez przywódcę.

Jeśli ich przestrzegasz, pójdziesz do nieba.

Ale w Indiach nie ma jednej ziemi obiecanej.

Jest wiele ziem obiecanych,

uzależnionych od twojej pozycji w społeczeństwie,

od stadium twojego życia.

Biznesów nie prowadzi się jako instytucji

z cechami szczególnymi jednostek.

To zawsze kwestia smaku.

To zawsze kwestia mojego smaku.

Na przykład, indyjska muzyka

nie zna pojęcia harmonii.

Nie ma dyrygenta orkiestry.

Jeden wykonawca stoi tam, a wszyscy inni naśladują.

Nie da się powtórzyć dwukrotnie tego samego występu.

Nie chodzi o dokumentację i umowę.

Chodzi o rozmowę i wiarę.

Nie chodzi o przestrzeganie. Chodzi o nastawienie,

wykonanie pracy przy naginaniu lub łamaniu zasad.

Tylko spójrzcie na obecnych tutaj Hindusów,

spójrzcie na ich uśmiech - oni wiedzą o co chodzi.

(Śmiech)

A potem spójrzcie na ludzi, którzy prowadzili w Indiach biznesy -

na ich twarzach ujrzycie poirytowanie.

(Śmiech)

(Brawa)

Takie są dzisiejsze Indie. Rzeczywistość opiera się

na cyklicznym postrzeganiu świata.

A więc jest zmienna, bardzo zróżnicowana,

chaotyczna, dwuznaczna, nieprzewidywalna.

A ludzie nie mają nic przeciwko temu.

A potem następuje globalizacja.

Wkraczają wymagania nowoczesnego myślenia instytucjonalnego,

zakorzenionego w kulturze jednego życia.

I nastąpi zderzenie,

takie jak na brzegach Indusu.

Stanie się to na pewno.

Doświadczyłem tego osobiście. Z wykształcenia jestem lekarzem.

Nie chciałem studiować chirurgii. Nie pytajcie, dlaczego.

Za bardzo kocham mitologię.

Chciałem się uczyć mitologii. Ale nie ma gdzie jej studiować.

A więc musiałem uczyć się jej sam.

A mitologia nie popłaca, cóż, aż do teraz.

(Śmiech)

Więc musiałem iść do pracy. Pracowałem w przemyśle farmaceutycznym.

Pracowałem też w przemyśle opieki zdrowotnej.

Byłem specjalistą do spraw marketingu oraz sprzedaży,

a także do spraw wiedzy, treści i szkoleń.

Byłem nawet doradcą biznesowym od strategii i taktyki.

I wciąż widziałem poirytowanie

wśród kolegów z Ameryki i Europy,

kiedy mieli do czynienia z Indiami.

Na przykład: Proszę objaśnić proces

fakturowania szpitali.

Krok A. Krok B. Krok C. Przeważnie.

(Śmiech)

Jak sparametryzować "przeważnie"?

Jak określić to zgrabnym oprogramowaniem? Jest to niemożliwe.

Wyjaśniałem ludziom mój punkt widzenia.

Ale nikt nie chciał tego słuchać.

dopóki nie spotkałem Kishore Biyani z Future group.

Założył on największą sieć sprzedaży detalicznej, zwaną Big Bazaar.

Powstało ponad 200 oddziałów

w 50 miastach Indii.

Zajmował się zróżnicowanymi i dynamicznymi rynkami.

I wiedział intuicyjnie,

że najlepsze procedury

wypracowane w Japonii i Chinach, i Europie, i Ameryce,

nie zadziałają w Indiach.

Wiedział, że myślenie instytucjonalne nie działa w Indiach. Działa myślenie indywidualne.

Intuicyjnie rozumiał mityczną strukturę Indii.

Więc poprosił mnie, abym został prezesem do spraw wiary.

Powiedział: "Chcę tylko, żebyś zestroił wierzenia."

Brzmi tak łatwo.

Ale wiara nie jest wymierna.

Nie da się jej zmierzyć. Nie da się nią zarządzać.

A więc, jak tworzyć wiarę?

Jak zwiększyć wrażliwość ludzi na "indyjskość".

Nawet jeśli jest się Hindusem - nie jest to oczywiste.

Więc, próbowałem pracować na standardowym modelu kultury,

czyli historiami, symbolami, rytuałami.

Podzielę się z wami jednym z rytuałów.

Opiera się na hinduistycznym rytuale Darshan.

W hinduizmie nie ma pojęcia przykazań.

Więc w życiu nie robi się nic dobrego ani złego.

Nie można być pewnym, jak się stanie przed Bogiem.

Więc, kiedy idzie się do świątyni, szuka się audiencji u Boga.

Chce się widzieć Boga.

Chce się, żeby Bóg widział nas. To dlatego Bogowie mają bardzo wielkie oczy,

wielkie niemrugające oczy,

czasem zrobione ze srebra.

Patrzą na nas.

Ponieważ nie wiemy, czy jesteśmy dobrzy, czy źli,

szukamy jedynie boskiej empatii.

Zobacz, skąd przyszedłem, dlaczego tak kombinowałem."

(Śmiech)

"Dlaczego tak to ustawiłem,

dlaczego nie dbałem o procesy, proszę, zrozum mnie."

Na tej podstawie stworzyliśmy rytuał dla liderów.

Kiedy lider kończy szkolenie i ma przejąć firmę,

zasłaniamy mu oczy, otaczamy go udziałowcami,

klientami, jego rodziną, zespołem, szefem.

Czytamy jego KRA i KPI, dajemy mu wskazówki,

a następnie zdejmujemy opaskę z oczu.

I niezmiennie widzimy łzę,

ponieważ wreszcie do niego dochodzi.

Uświadamia sobie, że aby osiągnąć sukces,

nie musi być "profesjonalistą".

Nie musi pozbywać się emocji.

Musi włączyć wszystkich ludzi

do swojego świata, uszczęśliwić ich,

uszczęśliwić szefa, uszczęśliwić wszystkich.

Klient jest szczęśliwy, ponieważ klient jest Bogiem.

Potrzeba nam właśnie takiej wrażliwości. Jeśli będzie obecna,

zachowania i biznesy będą się udawać.

I już się udawały.

A teraz powróćmy do Aleksandra

i do gimnosofisty.

Każdy mnie pyta: "Która droga jest lepsza, ta czy ta?"

Jest to bardzo niebezpieczne pytanie.

Ponieważ prowadzi na ścieżkę fundamentalizmu i przemocy.

A więc nie odpowiem na pytanie.

Po prostu dam wam indyjską odpowiedź -

indyjskie kręcenie głową.

(Śmiech)

(Brawa)

Zależnie od kontekstu,

zależnie od wyniku,

wybierzcie własny paradygmat.

Oba paradygmaty są konstrukcją ludzką.

Są wytworami kultury,

zjawiskami naturalnymi.

A więc kiedy następnym razem spotkacie kogoś obcego,

jedna prośba:

Zrozumcie, że żyjecie w prawdzie subiektywnej,

tak samo jak i on.

Zrozumcie to.

A kiedy to zrozumiecie, odkryjecie coś spektakularnego.

Odkryjecie, że wśród nieskończonych mitów

leży prawda wieczna.

Kto widzi ją całą?

Waruna ma tysiąc oczu.

Indra - sto.

Ty i ja - tylko dwoje.

Dziękuję.

(Brawa)