< Return to Video

Γιατί ερωτεύτηκα τους τεράστιους πρώτους αριθμούς

  • 0:01 - 0:04
    Α, ναι, τα φοιτητικά χρόνια,
  • 0:04 - 0:08
    ένα μεθυστικό μείγμα αμιγών μαθηματικών
    διδακτορικού επιπέδου
  • 0:08 - 0:10
    και παγκόσμια πρωταθλήματα διαλόγου,
  • 0:10 - 0:15
    ή, όπως μ' αρέσει να λέω,
    «Γεια σας κορίτσια. Ω ναι.»
  • 0:15 - 0:17
    Δεν υπήρχε τίποτα πιο σέξυ από τον Σπενς
  • 0:17 - 0:19
    στο Πανεπιστήμιο, μόνο αυτό σας λέω.
  • 0:19 - 0:23
    Είναι τεράστια συγκίνηση για έναν ταπεινό
    ραδιοεκφωνητή πρωινής εκπομπής
  • 0:23 - 0:26
    από το Σίδνεϊ, την Αυστραλίας,
    να είναι εδώ στη σκηνή του TED
  • 0:26 - 0:28
    κυριολεκτικά στην άλλη πλευρά του κόσμου.
  • 0:28 - 0:29
    Και θα ήθελα να σας ενημερώσω
    πως πολλά από τα πράγματα που έχετε ακούσει
  • 0:29 - 0:31
    για τους Αυστραλούς, είναι αλήθεια.
  • 0:31 - 0:33
    Από πολύ μικρή ηλικία, προβάλλουμε
  • 0:33 - 0:36
    ένα καταπληκτικό αθλητικό ταλέντο.
  • 0:36 - 0:40
    Στο πεδίο της μάχης, είμαστε
    γενναίοι και ευγενείς πολεμιστές.
  • 0:40 - 0:41
    Ό,τι έχετε ακούσει είναι αλήθεια.
  • 0:41 - 0:45
    Σε εμάς τους Αυστραλούς,
    αρέσει το ποτό,
  • 0:45 - 0:49
    μερικές φορές τόσο υπερβολικά, που οδηγεί
    σε ενοχλητικές κοινωνικές καταστάσεις. (Γέλια)
  • 0:49 - 0:55
    Αυτό είναι το Χριστουγεννιάτικο πάρτι στη δουλειά
    του πατέρα μου, το Δεκέμβρη του 1973.
  • 0:55 - 0:57
    Είμαι σχεδόν πέντε ετών.
    Μπορώ να πω με σιγουριά,
  • 0:57 - 0:59
    ότι απολαμβάνω την ημέρα
    πολύ περισσότερο από τον Άγιο Βασίλη.
  • 0:59 - 1:03
    Αλλά στέκομαι ενώπιόν σας σήμερα
  • 1:03 - 1:04
    όχι ως ένας ραδιοεκφωνητής πρωινής εκπομπής,
  • 1:04 - 1:08
    ούτε ως κωμικός,
    αλλά ως κάποιος που ήταν, είναι,
  • 1:08 - 1:11
    και πάντα θα είναι ένας μαθηματικός.
  • 1:11 - 1:14
    Και όποιος έχει κολλήσει
    την αρρώστια των αριθμών
  • 1:14 - 1:17
    ξέρει ότι την κολλάει νωρίς
    και την κολλάει πολύ βαριά.
  • 1:17 - 1:20
    Θυμάμαι, όταν ήμουν στη δευτέρα τάξη
  • 1:20 - 1:22
    σ' ένα όμορφο μικρό δημόσιο σχολείο
  • 1:22 - 1:26
    που ονομάζεται Πάρκο Μπορόνια
    στα προάστια του Σίδνεϊ,
  • 1:26 - 1:28
    και καθώς πλησιάζαμε
    προς το μεσημέρι, η δασκάλα,
  • 1:28 - 1:30
    η Κα Ράσελ, είπε στην τάξη,
  • 1:30 - 1:32
    «Λοιπόν, δευτεράκια.
    Τι θέλετε να κάνετε μετά το μεσημεριανό;
  • 1:32 - 1:35
    Δεν έχω σχέδια».
  • 1:35 - 1:38
    Ήταν μια άσκηση στη δημοκρατική εκπαίδευση,
  • 1:38 - 1:42
    και υποστηρίζω τη δημοκρατική εκπαίδευση,
    αλλά ήμασταν μόλις επτά.
  • 1:42 - 1:44
    Έτσι, ορισμένες από τις προτάσεις
    που κάναμε ως προς το τι
  • 1:44 - 1:47
    μπορεί να θέλουμε να κάνουμε μετά
    το μεσημεριανό γεύμα ήταν λίγο ανέφικτες,
  • 1:47 - 1:49
    και μετά από λίγο, κάποιος έκανε
    μία ιδιαίτερα ανόητη πρόταση
  • 1:49 - 1:51
    και η κα Ράσελ την απέρριψε
    με αυτό το ευγενικό γνωμικό,
  • 1:51 - 1:53
    «Δεν γίνεται αυτό.
  • 1:53 - 1:57
    Αυτό θα ήταν σαν να προσπαθείς να περάσεις
    ένα τετράγωνο καρφί μέσα από μια στρογγυλή τρύπα».
  • 1:57 - 1:59
    Τώρα εγώ δεν το έπαιζα ξύπνιος.
  • 1:59 - 2:00
    Δεν προσπαθούσα να κάνω πνεύμα.
  • 2:00 - 2:02
    Απλά σήκωσα ευγενικά το χέρι μου,
  • 2:02 - 2:04
    και όταν η κα Ράσελ μου έδωσε το λόγο, είπα,
  • 2:04 - 2:07
    μπροστά στους συμμαθητές μου
    της δευτέρας τάξης, είπα κατά λέξη,
  • 2:07 - 2:10
    «Αλλά κυρία,
  • 2:10 - 2:14
    σίγουρα αν η διαγώνιος του τετραγώνου
  • 2:14 - 2:18
    είναι μικρότερη από τη διάμετρο του κύκλου,
  • 2:18 - 2:21
    τότε το τετράγωνο καρφί θα περάσει αρκετά
    εύκολα από την στρογγυλή τρύπα».
  • 2:21 - 2:24
    (Γέλια)
  • 2:24 - 2:28
    «Είναι σαν να βάζουμε μία φέτα του τοστ μέσα
    από μια στεφάνη μπάσκετας, έτσι δεν είναι;»
  • 2:28 - 2:30
    Και εκεί ήταν αυτή η ίδια αμήχανη σιωπή
  • 2:30 - 2:31
    από τους περισσότερους συμμαθητές μου,
  • 2:31 - 2:33
    μέχρι που αυτός που καθόταν δίπλα μου,
    ένας από τους φίλους μου,
  • 2:33 - 2:36
    ένα από τα δημοφιλή παιδιά στην τάξη,
    ο Στήβεν, γύρισε προς τη μεριά μου
  • 2:36 - 2:38
    και μου έδωσε μία δυνατή μπουνιά στο κεφάλι.
  • 2:38 - 2:39
    (Γέλια)
  • 2:39 - 2:42
    Τώρα αυτό που έλεγε ο Στήβεν ήταν,
    «Κοίτα, Άνταμ,
  • 2:42 - 2:46
    βρίσκεσαι σε μια κρίσιμη καμπή
    στη ζωή σου, φίλε μου.
  • 2:46 - 2:49
    Μπορείς να συνεχίσεις να κάθεσαι εδώ μαζί μας.
  • 2:49 - 2:50
    Συνέχισε να λες τέτοια
    και θα πρέπει να πας να κάτσεις
  • 2:50 - 2:54
    εκεί με αυτούς».
  • 2:54 - 2:56
    Το σκέφτηκα για ένα νανοδευτερόλεπτο.
  • 2:56 - 2:59
    Έριξα μία ματιά στην πορεία της ζωής
  • 2:59 - 3:03
    και έτρεξα στον δρόμο με το όνομα «Σπασικλάκι»
  • 3:03 - 3:09
    τόσο γρήγορα όσο μπορούσαν
    τα παχουλά, ασθματικά μου πόδια.
  • 3:09 - 3:12
    Ερωτεύτηκα τα μαθηματικά από πολύ νωρίς.
  • 3:12 - 3:15
    Το εξήγησα σε όλους τους φίλους μου.
    Τα μαθηματικά είναι υπέροχα.
  • 3:15 - 3:17
    Είναι φυσικά. Είναι παντού.
  • 3:17 - 3:20
    Οι αριθμοί είναι οι μουσικές νότες
  • 3:20 - 3:25
    με την οποία γράφεται
    η συμφωνία του σύμπαντος.
  • 3:25 - 3:27
    Ο σπουδαίος Ντεκάρτ είπε κάτι αρκετά παρόμοιο.
  • 3:27 - 3:30
    Το σύμπαν «είναι γραμμένο
    στη γλώσσα των μαθηματικών».
  • 3:30 - 3:34
    Και σήμερα, θέλω να δείξω
    μία από αυτές τις μουσικές νότες,
  • 3:34 - 3:38
    ένας αριθμός τόσο όμορφος, τόσο τεράστιος,
  • 3:38 - 3:41
    που νομίζω πως θα σας συναρπάσει.
  • 3:41 - 3:44
    Σήμερα θα μιλήσουμε για τους πρώτους αριθμούς.
  • 3:44 - 3:48
    Είμαι σίγουρος πως οι περισσότεροι από εσάς
    θυμόσαστε ότι το έξι δεν είναι πρώτος
  • 3:48 - 3:50
    επειδή είναι 2 x 3.
  • 3:50 - 3:54
    Το επτά είναι πρώτος επειδή είναι 1 x 7,
  • 3:54 - 3:56
    αλλά δεν μπορούμε να τον διασπάσουμε
    σε οποιαδήποτε μικρότερα κομμάτια,
  • 3:56 - 3:58
    ή, όπως λέμε, διαιρέτες.
  • 3:58 - 4:01
    Τώρα μερικά πράγματα που θα θέλατε
    να ξέρετε για τους πρώτους αριθμούς.
  • 4:01 - 4:03
    Το ένα δεν είναι πρώτος.
  • 4:03 - 4:05
    Η απόδειξη του είναι
    ένα πολύ καλό κόλπο για πάρτι
  • 4:05 - 4:08
    που ομολογουμένως λειτουργεί
    μόνο σε ορισμένα πάρτι.
  • 4:08 - 4:11
    (Γέλια)
  • 4:11 - 4:15
    Ένα άλλο πράγμα σχετικά με τους πρώτους,
    δεν υπάρχει τελικός πρώτος αριθμός.
  • 4:15 - 4:16
    Συνεχίζουν για πάντα.
  • 4:16 - 4:18
    Γνωρίζουμε ότι υπάρχει ένας άπειρος
    αριθμός πρώτων αριθμών
  • 4:18 - 4:20
    λόγω του λαμπρού μαθηματικού Ευκλείδη.
  • 4:20 - 4:23
    Μας το απέδειξε χιλιάδες χρόνια πριν.
  • 4:23 - 4:25
    Αλλά το τρίτο πράγμα για τους πρώτους αριθμούς,
  • 4:25 - 4:26
    πάντα αναρωτιόντουσαν οι μαθηματικοί,
  • 4:26 - 4:29
    σε οποιαδήποτε δεδομένη στιγμή στο χρόνο,
  • 4:29 - 4:31
    ποιος είναι ο μεγαλύτερος
    πρώτος αριθμός που γνωρίζουμε;
  • 4:31 - 4:36
    Σήμερα θα κυνηγήσουμε
    αυτόν τον τεράστιο πρώτο.
  • 4:36 - 4:39
    Μην φρικάρετε.
  • 4:39 - 4:42
    Όλα όσα πρέπει να ξέρετε,
    από όλα τα μαθηματικά
  • 4:42 - 4:46
    που μάθατε, ξεμάθατε, που διαβάσατε
    την τελευταία στιγμή για εξετάσεις, που έχετε ξεχάσει,
  • 4:46 - 4:48
    που ποτέ δεν καταλάβατε εξαρχής,
  • 4:48 - 4:50
    όλα όσα πρέπει να ξέρετε είναι το εξής:
  • 4:50 - 4:55
    Όταν λέω 2 ^ 5,
  • 4:55 - 4:58
    μιλάω για πέντε μικρά δυαράκια
    το ένα δίπλα στο άλλο
  • 4:58 - 4:59
    που πολλαπλασιάζονται μαζί,
  • 4:59 - 5:02
    2 x 2 x 2 x 2 x 2.
  • 5:02 - 5:06
    Έτσι, 2 ^ 5 είναι 2 x 2 = 4,
  • 5:06 - 5:08
    8, 16, 32.
  • 5:08 - 5:11
    Αν το πιάσατε αυτό, είστε μαζί μου
    για το σύνολο της διαδρομής. Εντάξει?
  • 5:11 - 5:13
    Έτσι 2 ^ 5,
  • 5:13 - 5:15
    τα πέντε δυαράκια πολλαπλασιάζονται μαζί.
  • 5:15 - 5:19
    (2 ^ 5)-1 = 31.
  • 5:19 - 5:22
    Το 31 είναι πρώτος αριθμός
    και αυτό το πέντε στη δύναμη
  • 5:22 - 5:25
    επίσης είναι πρώτος αριθμός.
  • 5:25 - 5:29
    Και ο μεγάλος όγκος των τεράστιων
    πρώτων που βρήκαμε ποτέ
  • 5:29 - 5:30
    ανήκουν σε αυτή την φόρμα:
  • 5:30 - 5:33
    δύο εις την δύναμη κάποιου
    πρώτου αριθμού, αφαιρώ ένα.
  • 5:33 - 5:35
    Δεν θα μπω σε μεγάλη λεπτομέρεια
    ως προς το γιατί,
  • 5:35 - 5:38
    επειδή τα μάτια σας θα βγουν από το κεφάλι σας αιμορραγώντας, αν το κάνω,
  • 5:38 - 5:42
    αλλά αρκεί να πω, ένας αριθμός αυτής της μορφής
  • 5:42 - 5:46
    είναι αρκετά εύκολο να δοκιμαστεί για πρώτος.
  • 5:46 - 5:49
    Ένας τυχαίος μονός αριθμός είναι
    πολύ πιο δύσκολο να δοκιμαστεί.
  • 5:49 - 5:51
    Αλλά από τη στιγμή που πάμε
    για κυνήγι για τεράστιους πρώτους,
  • 5:51 - 5:53
    αντιλαμβανόμαστε ότι δεν είναι αρκετό
  • 5:53 - 5:56
    απλά να υψώνουμε οποιονδήποτε
    πρώτο αριθμό στη δύναμη.
  • 5:56 - 5:59
    (2 ^ 11)-1 = 2.047,
  • 5:59 - 6:02
    και δεν χρειάζεται να σας πω ότι είναι 23 x 89.
  • 6:02 - 6:04
    (Γέλια)
  • 6:04 - 6:07
    Αλλά (2 ^ 13) - 1, (2 ^ 17) - 1
  • 6:07 - 6:11
    (2 ^ 19) - 1, είναι όλοι τους πρώτοι αριθμοί.
  • 6:11 - 6:14
    Μετά από αυτό το σημείο, αραιώνουν πολύ.
  • 6:14 - 6:16
    Και ένα από τα πράγματα σχετικά
    με την αναζήτηση για τεράστιους πρώτους
  • 6:16 - 6:19
    που αγαπώ τόσο πολύ, είναι ότι μερικά
    από τα μεγάλα μαθηματικά μυαλά
  • 6:19 - 6:21
    όλων των εποχών έχουν πάει
    σε αυτήν την αναζήτηση.
  • 6:21 - 6:24
    Αυτός είναι ο σπουδαίος Ελβετός
    μαθηματικός Λέοναρντ Όιλερ.
  • 6:24 - 6:27
    Τον 18ο αιώνα, οι άλλοι μαθηματικοί είπαν
  • 6:27 - 6:30
    ότι είναι απλά ο κύριος όλων μας.
  • 6:30 - 6:33
    Είχε κερδίσει τόσο τον σεβασμό,
    που τον έβαλαν σε Ευρωπαϊκό νόμισμα
  • 6:33 - 6:35
    τότε που αυτό ήταν φιλοφρόνηση.
  • 6:35 - 6:40
    (Γέλια)
  • 6:40 - 6:43
    Ο Όιλερ ανακάλυψε τότε
    τον μεγαλύτερο πρώτο στον κόσμο:
  • 6:43 - 6:45
    (2 ^ 31) - 1.
  • 6:45 - 6:48
    Είναι πάνω από δύο δισεκατομμύρια.
  • 6:48 - 6:50
    Απέδειξε ότι ήταν πρώτος με τίποτα παραπάνω
  • 6:50 - 6:53
    από μία πένα, μελάνι, χαρτί και το μυαλό του.
  • 6:53 - 6:54
    Νομίζετε ότι αυτός είναι μεγάλος.
  • 6:54 - 6:58
    Γνωρίζουμε ότι (2 ^ 127) - 1
  • 6:58 - 6:59
    είναι πρώτος αριθμός.
  • 6:59 - 7:01
    Είναι ένα απόλυτο κτήνος.
  • 7:01 - 7:05
    Κοιτάξτε εδώ: μέγεθος 39 ψηφίων,
  • 7:05 - 7:08
    αποδείχθηκε ότι είναι πρώτος το 1876
  • 7:08 - 7:10
    από έναν μαθηματικό που ονομάζεται Λούκας.
  • 7:10 - 7:12
    Φιλάρα, είσαι και πολύ πρώτος.
  • 7:12 - 7:14
    (Γέλια)
  • 7:14 - 7:16
    Αλλά ένα από τα σπουδαία πράγματα σχετικά
    με την αναζήτηση για τεράστιους πρώτους,
  • 7:16 - 7:18
    δεν είναι απλά να βρεις τους πρώτους.
  • 7:18 - 7:22
    Μερικές φορές, το να αποδείξεις ότι ένας άλλος αριθμός δεν είναι πρώτος είναι εξίσου συναρπαστικό.
  • 7:22 - 7:28
    Ο Λούκας και πάλι, το 1876,
    μας έδειξε ότι ο (2 ^ 67) - 1,
  • 7:28 - 7:30
    μέγεθος 21 ψηφίων, δεν ήταν πρώτος.
  • 7:30 - 7:33
    Αλλά δεν ήξερε ποιοι ήταν οι διαιρέτες.
  • 7:33 - 7:34
    Ξέραμε ότι ήταν περίπου έξι, αλλά δεν γνωρίζουμε
  • 7:34 - 7:37
    ποια είναι τα 2 x 3 που πολλαπλασιάζονται μαζί
  • 7:37 - 7:38
    για να μας δώσουν εκείνο τον τεράστιο αριθμό.
  • 7:38 - 7:40
    Δεν γνωρίζαμε για σχεδόν 40 χρόνια
  • 7:40 - 7:43
    έως ότου ήρθε ο Φρανκ Νέλσον Κόουλ.
  • 7:43 - 7:45
    Και σε μια συγκέντρωση
    Αμερικανών μαθηματικών κύρους,
  • 7:45 - 7:49
    πήγε στον πίνακα, πήρε ένα κομμάτι κιμωλίας,
  • 7:49 - 7:52
    και άρχισε να γράφει τις δυνάμεις του δύο:
  • 7:52 - 7:55
    δύο, τέσσερα, οκτώ, 16 --
  • 7:55 - 7:57
    ελάτε, πείτε τις μαζί μου, ξέρετε πώς πηγαίνει --
  • 7:57 - 8:01
    32, 64, 128, 256,
  • 8:01 - 8:05
    512, 1.024, 2.048.
  • 8:05 - 8:08
    Είμαι σε παράδεισο για σπασικλάκια.
    Θα σταματήσουμε εκεί για ένα δευτερόλεπτο.
  • 8:08 - 8:11
    Ο Φρανκ Νέλσον Κόουλ δεν σταμάτησε εκεί.
  • 8:11 - 8:12
    Συνέχισε
  • 8:12 - 8:16
    και υπολόγισε 67 δυνάμεις του δύο.
  • 8:16 - 8:19
    Αφαίρεσε το ένα και έγραψε
    αυτόν τον αριθμό στον πίνακα.
  • 8:19 - 8:23
    Ένα ρίγος ενθουσιασμού πέρασε στο δωμάτιο.
  • 8:23 - 8:25
    Έγινε ακόμα πιο συναρπαστικό
    όταν έγραψε στη συνέχεια
  • 8:25 - 8:30
    αυτούς τους δύο μεγάλους πρώτους αριθμούς
    στην κλασική μορφή πολλαπλασιασμού --
  • 8:30 - 8:33
    και για το υπόλοιπο της ώρας της ομιλίας του
  • 8:33 - 8:38
    ο Φρανκ Νέλσον Κόουλ έκανε κάτι συναρπαστικό.
  • 8:38 - 8:40
    Βρήκε τους πρώτους διαιρέτες
  • 8:40 - 8:43
    του (2 ^ 67) - 1.
  • 8:43 - 8:45
    Το ακροατήριο τρελάθηκε --
  • 8:45 - 8:47
    (Γέλια)--
  • 8:47 - 8:49
    καθώς ο Φρανκ Νέλσον Κόουλ κάθισε,
  • 8:49 - 8:52
    έχοντας κάνει την μόνη ομιλία
    στην ιστορία των μαθηματικών
  • 8:52 - 8:55
    χωρίς καμία λέξη.
  • 8:55 - 8:58
    Παραδέχτηκε στη συνέχεια
    ότι δεν ήταν και τόσο δύσκολο.
  • 8:58 - 9:00
    Χρειάστηκε συγκέντρωση.
    Χρειάστηκε αφοσίωση.
  • 9:00 - 9:02
    Του πήρε, από τις εκτιμήσεις του,
  • 9:02 - 9:06
    «τρία χρόνια Κυριακές.»
  • 9:06 - 9:09
    Αλλά, στη συνέχεια,
    στο πεδίο των μαθηματικών,
  • 9:09 - 9:12
    όπως και σε τόσα πολλά από τα πεδία
    που έχουμε ακούσει σε αυτό το TED,
  • 9:12 - 9:16
    έρχεται η εποχή των υπολογιστών
    και γίνεται μία έκρηξη.
  • 9:16 - 9:19
    Αυτοί είναι οι μεγαλύτεροι
    πρώτοι αριθμοί που γνωρίζαμε
  • 9:19 - 9:22
    δεκαετία με δεκαετία,
    καθένας ξεπερνούσε τον προηγούμενό του
  • 9:22 - 9:25
    καθώς ανέλαβαν οι υπολογιστές
    και η δύναμη μας να υπολογίζουμε
  • 9:25 - 9:27
    απλά μεγάλωνε συνεχώς.
  • 9:27 - 9:30
    Αυτός είναι ο μεγαλύτερος πρώτος αριθμός
    που γνωρίζαμε το 1996,
  • 9:30 - 9:32
    μια πολύ συναισθηματική χρονιά για μένα.
  • 9:32 - 9:34
    Ήταν η χρονιά που άφησα το πανεπιστήμιο.
  • 9:34 - 9:37
    Ήμουν διχασμένος μεταξύ των μαθηματικών
    και των μέσων ενημέρωσης.
  • 9:37 - 9:39
    Ήταν μια δύσκολη απόφαση.
    Μου άρεσε το Πανεπιστήμιο.
  • 9:39 - 9:43
    Το πτυχίο μου στις τέχνες ήταν τα καλύτερα
    εννιάμισι χρόνια της ζωής μου.
  • 9:43 - 9:46
    (Γέλια)
  • 9:46 - 9:49
    Αλλά συνειδητοποίησα κάτι
    σχετικά με τη δική μου ικανότητα.
  • 9:49 - 9:53
    Απλά, σε ένα δωμάτιο γεμάτο
    από τυχαία επιλεγμένους ανθρώπους,
  • 9:53 - 9:55
    είμαι μια μαθηματική μεγαλοφυία .
  • 9:55 - 9:57
    Σε ένα δωμάτιο γεμάτο
    με διδάκτορες μαθηματικών,
  • 9:57 - 10:01
    είμαι τόσο ηλίθιος,
    όσο ένα κιβώτιο με σφυριά.
  • 10:01 - 10:02
    Η ικανότητά μου δεν είναι στα μαθηματικά.
  • 10:02 - 10:06
    Είναι στην αφήγηση
    της ιστορίας των μαθηματικών.
  • 10:06 - 10:08
    Και κατά την περίοδο αυτή,
    από τότε που άφησα το Πανεπιστήμιο,
  • 10:08 - 10:11
    αυτοί οι αριθμοί έχουν γίνει όλο και μεγαλύτεροι,
  • 10:11 - 10:12
    ο καθένας ξεπερνά τον προηγούμενο,
  • 10:12 - 10:17
    έως ότου, ήρθε αυτός ο άνθρωπος,
    ο Δρ. Κέρτις Κούπερ,
  • 10:17 - 10:21
    ο οποίος πριν από λίγα χρόνια κατείχε το ρεκόρ
    για τον μεγαλύτερο πρώτο αριθμό,
  • 10:21 - 10:24
    μέχρι που του το άρπαξε
    ένα αντίπαλο Πανεπιστήμιο.
  • 10:24 - 10:28
    Και στη συνέχεια ο Κέρτις Κούπερ το πήρε πίσω.
  • 10:28 - 10:33
    Δεν ήταν πριν από χρόνια, ούτε πριν από μήνες,
    ήταν πριν από μέρες.
  • 10:33 - 10:35
    Σε μια καταπληκτική στιγμή τρομερής τύχης,
  • 10:35 - 10:39
    χρειάστηκε να στείλω στο TED μια νέα διαφάνεια
  • 10:39 - 10:41
    για να σας δείξω τι είχε κάνει αυτός ο τύπος.
  • 10:41 - 10:44
    Θυμάμαι ακόμα
    -- (Χειροκροτήματα) --
  • 10:44 - 10:45
    θυμάμαι ακόμα όταν συνέβη.
  • 10:45 - 10:47
    Έκανα την πρωινή μου ραδιοφωνική εκπομπή.
  • 10:47 - 10:48
    Κοίταξα στο Twitter. Υπήρχε ένα τιτίβισμα:
  • 10:48 - 10:50
    «Άνταμ, είδες τον καινούργιο
    μεγαλύτερο πρώτο αριθμό;»
  • 10:50 - 10:52
    Ανατρίχιασα --
  • 10:52 - 10:54
    (Γέλια) --
  • 10:54 - 10:57
    επικοινώνησα με τις παραγωγούς της ραδιοφωνικής εκπομπής μου στο άλλο δωμάτιο,
  • 10:57 - 10:59
    και είπα «Κορίτσια, κρατήστε την πρώτη σελίδα.
  • 10:59 - 11:01
    Σήμερα δεν θα μιλήσουμε για πολιτική.
  • 11:01 - 11:03
    Σήμερα δεν θα μιλήσουμε για αθλητικά.
  • 11:03 - 11:05
    Βρήκαν έναν άλλο μεγαπρώτο».
  • 11:05 - 11:06
    Τα κορίτσια απλά κούνησαν το κεφάλι τους,
  • 11:06 - 11:09
    το έβαλαν στα χέρια τους,
    και με άφησαν να συνεχίσω.
  • 11:09 - 11:11
    Είναι λόγω του Κέρτις Κούπερ που γνωρίζουμε,
  • 11:11 - 11:14
    ότι αυτή την στιγμή ο μεγαλύτερος
    γνωστός πρώτος αριθμός
  • 11:14 - 11:22
    είναι ο 2 ^ 57,885,161.
  • 11:22 - 11:24
    Μην ξεχάσετε να αφαιρέσετε το ένα.
  • 11:24 - 11:32
    Ο αριθμός αυτός είναι σχεδόν 17μισι
    εκατομμύριο ψηφία μεγάλος.
  • 11:32 - 11:35
    Εάν τον δακτυλογραφήσετε σε έναν υπολογιστή
    και τον αποθηκεύσετε ως αρχείο κειμένου,
  • 11:35 - 11:38
    θα είναι 22 μεγκαμπάιτ.
  • 11:38 - 11:40
    Για εσάς που είσαστε λιγότερο σπασικλάκια,
  • 11:40 - 11:42
    σκεφτείτε τα μυθιστορήματα του Χάρι Πότερ, εντάξει;
  • 11:42 - 11:44
    Αυτό είναι το πρώτο μυθιστόρημα του Χάρι Πότερ.
  • 11:44 - 11:46
    Αυτό είναι και τα επτά μυθιστορήματα του Χάρι Πότερ,
  • 11:46 - 11:48
    επειδή προς το τέλος τα έκανε κάπως πιο χοντρά.
  • 11:48 - 11:52
    (Γέλια)
  • 11:52 - 11:54
    Αν τον γράψουμε σαν ένα βιβλίο,
    αυτός ο αριθμός θα είχε
  • 11:54 - 11:59
    το μήκος των μυθιστορημάτων
    του Χάρι Πότερ και μισό ακόμη.
  • 11:59 - 12:04
    Εδώ είναι μια διαφάνεια από τα πρώτα
    1.000 ψηφία αυτού του πρώτου.
  • 12:04 - 12:07
    Αν, όταν είχε αρχίσει το TED,
    στις 11 η ώρα την Τρίτη,
  • 12:07 - 12:12
    βγαίναμε και απλά δείχναμε
    μία διαφάνεια κάθε δευτερόλεπτο,
  • 12:12 - 12:17
    θα χρειαζόντουσαν πέντε ώρες
    για να σας δείξω εκείνο τον αριθμό.
  • 12:17 - 12:20
    Ήθελα να το κάνω,
    δεν μπόρεσα να πείσω τον Μπόνο.
  • 12:20 - 12:23
    Έτσι πάει.
  • 12:23 - 12:27
    Αυτός ο αριθμός έχει μέγεθος
    17μισι χιλιάδες διαφάνειες,
  • 12:27 - 12:31
    και γνωρίζουμε ότι είναι πρώτος
    με την ίδια σιγουριά
  • 12:31 - 12:35
    που γνωρίζουμε ότι ο αριθμός επτά είναι πρώτος.
  • 12:35 - 12:40
    Αυτό σχεδόν μου προκαλεί
    σεξουαλικό ενθουσιασμό.
  • 12:40 - 12:43
    Ποιον κοροϊδεύω όταν λέω σχεδόν;
  • 12:43 - 12:45
    (Γέλια)
  • 12:45 - 12:47
    Ξέρω τι σκέφτεστε:
  • 12:47 - 12:52
    Άνταμ, χαιρόμαστε που χαίρεσαι,
  • 12:52 - 12:54
    αλλά τι μας νοιάζει;
  • 12:54 - 12:57
    Επιτρέψτε μου να σας δώσω ακριβώς τρεις λόγους,
    γιατί αυτό είναι τόσο όμορφο.
  • 12:57 - 13:01
    Πρώτα από όλα, όπως εξήγησα,
    το να ρωτήσεις έναν υπολογιστή
  • 13:01 - 13:04
    «Είναι αυτός ο αριθμός πρώτος;», να τον πληκτρολογήσετε
    στην συντετμημένη του μορφή,
  • 13:04 - 13:08
    και μετά από μόνο έξι γραμμές κώδικα είναι
    η δοκιμή για το αν είναι πρώτος,
  • 13:08 - 13:10
    είναι μια εξαιρετικά απλή ερώτηση.
  • 13:10 - 13:13
    Έχει μία εξαιρετικά σαφής απάντηση ναι/όχι,
  • 13:13 - 13:16
    και απαιτεί μόνο ένα φαινομενικό γρύλισμα.
  • 13:16 - 13:18
    Οι μεγάλοι πρώτοι αριθμοί είναι ένας
    πολύ καλός τρόπος να δοκιμάσεις
  • 13:18 - 13:21
    την ταχύτητα και την ακρίβεια
    των τσιπ υπολογιστών.
  • 13:21 - 13:23
    Αλλά κατά δεύτερον, καθώς ο Κέρτις Κούπερ
    έψαχνε γι'αυτόν τον τερατώδη πρώτο,
  • 13:23 - 13:25
    δεν ήταν ο μόνος που έψαχνε.
  • 13:25 - 13:27
    Ο φορητός υπολογιστής μου στο σπίτι,
    έψαχνε ανάμεσα
  • 13:27 - 13:29
    σε τέσσερις πιθανούς υποψήφιους πρώτους
  • 13:29 - 13:32
    ως μέρος ενός κυνηγιού με δικτυωμένους υπολογιστές
    σε όλο τον κόσμο
  • 13:32 - 13:34
    γι'αυτούς τους μεγάλους αριθμούς.
  • 13:34 - 13:36
    Η ανακάλυψη αυτού του πρώτου
    είναι παρόμοια με το έργο
  • 13:36 - 13:39
    που κάνουν αυτοί
    που ξεμπλέκουν ακολουθίες RNA,
  • 13:39 - 13:42
    αναζητούν μέσα σε δεδομένα από το SETI
    και άλλα αστρονομικά προγράμματα.
  • 13:42 - 13:45
    Ζούμε σε μια εποχή όπου ορισμένες
    από τις μεγάλες ανακαλύψεις
  • 13:45 - 13:48
    δεν πρόκειται να συμβούν στα εργαστήρια
    ή τις αίθουσες των πανεπιστημίων
  • 13:48 - 13:50
    αλλά σε φορητούς υπολογιστές,
    επιτραπέζιους υπολογιστές,
  • 13:50 - 13:52
    στις παλάμες των χεριών του κόσμου
  • 13:52 - 13:55
    που απλά βοηθούν στην αναζήτηση.
  • 13:55 - 13:57
    Αλλά για μένα είναι εκπληκτικό
    γιατί είναι μια αλληγορία
  • 13:57 - 13:59
    για τον καιρό στον οποίο ζούμε,
  • 13:59 - 14:04
    όταν τα ανθρώπινα μυαλά και οι μηχανές
    μπορούν να κατακτήσουν μαζί.
  • 14:04 - 14:07
    Έχουμε ακούσει πολλά
    για τα ρομπότ σε αυτό το TED.
  • 14:07 - 14:08
    Έχουμε ακούσει πολλά για το τι μπορούν
    και τι δεν μπορούν να κάνουν.
  • 14:08 - 14:11
    Είναι αλήθεια, τώρα μπορείτε
    να κατεβάσετε στο smartphone σας
  • 14:11 - 14:15
    μία εφαρμογή που θα μπορούσε να νικήσει
    τους περισσότερους γκρανμέτρ στο σκάκι.
  • 14:15 - 14:16
    Νομίζετε ότι αυτό είναι φοβερό.
  • 14:16 - 14:19
    Να μια μηχανή που κάνει κάτι φοβερό.
  • 14:19 - 14:21
    Αυτό είναι το CubeStormer II.
  • 14:21 - 14:25
    Μπορεί να πάρει έναν τυχαία
    ανακατεμένο κύβο του Ρούμπικ.
  • 14:25 - 14:27
    Χρησιμοποιώντας την ισχύ
    του έξυπνου τηλέφωνου,
  • 14:27 - 14:34
    μπορεί να εξετάσει τον κύβο και να λύσει τον κύβο
  • 14:34 - 14:37
    σε πέντε δευτερόλεπτα.
  • 14:37 - 14:41
    (Χειροκρότημα)
  • 14:41 - 14:45
    Αυτό τρομάζει κάποιους ανθρώπους.
    Εμένα με ενθουσιάζει.
  • 14:45 - 14:48
    Πόσο τυχεροί είμαστε να ζούμε σε αυτή την εποχή
  • 14:48 - 14:52
    όπου το μυαλό και η μηχανή
    μπορούν να συνεργαστούν;
  • 14:52 - 14:54
    Μου ζητήθηκε, σε μία περσινή
    συνέντευξή με την ιδιότητά μου
  • 14:54 - 14:57
    ως μικρή διασημότητα στην Αυστραλία,
  • 14:57 - 14:59
    «Ποια ήταν η κορυφαία στιγμή σου το 2012;»
  • 14:59 - 15:00
    Ο κόσμος περίμενε να μιλήσω για
  • 15:00 - 15:03
    την αγαπημένη μου ομάδα ποδοσφαίρου
    του Σίδνεϊ, τους Κύκνους.
  • 15:03 - 15:06
    Στο όμορφο, αυτόχθονο σπορ
    του Αυστραλέζικου ποδόσφαιρου,
  • 15:06 - 15:08
    κέρδισαν το ισοδύναμο του Super Bowl.
  • 15:08 - 15:11
    Ήμουν εκεί. Ήταν η πιο συναισθηματική,
    συναρπαστική μέρα.
  • 15:11 - 15:13
    Δεν ήταν η κορυφαία στιγμή μου του 2012.
  • 15:13 - 15:15
    Ο κόσμος πίστευε πως θα μπορούσε να είναι
    μια συνέντευξη που είχα κάνει στην εκπομπή μου.
  • 15:15 - 15:17
    Θα μπορούσε να είναι ένας πολιτικός.
    Θα μπορούσε να είναι ένα επίτευγμα.
  • 15:17 - 15:19
    Θα μπορούσε να είναι ένα βιβλίο
    που διάβασα, οι τέχνες. Όχι, όχι, όχι.
  • 15:19 - 15:21
    Θα μπορούσε να ήταν κάτι που είχαν κάνει
    οι δύο πανέμορφες κόρες μου.
  • 15:21 - 15:25
    Οχι, δεν ήταν. Η σπουδαία στιγμή του 2012, ξεκάθαρα,
  • 15:25 - 15:29
    ήταν η ανακάλυψη του Μποζονίου Χιγκς.
  • 15:29 - 15:31
    Ένα χειροκρότημα για το θεμελιώδες σωματίδιο
  • 15:31 - 15:34
    που προσδίδει σε όλα τα άλλα θεμελιώδη
    σωματίδια την μάζα τους
  • 15:34 - 15:36
    (Χειροκρότημα)
  • 15:36 - 15:39
    Και αυτό που ήταν τόσο υπέροχο
    γι'αυτή την ανακάλυψη ήταν
  • 15:39 - 15:41
    ότι πριν από 50 χρόνια
    ο Πήτερ Χίγκς και η ομάδα του
  • 15:41 - 15:43
    σκέφτηκαν μία από τις βαθύτερες ερωτήσεις:
  • 15:43 - 15:48
    Πώς γίνεται και αυτά που μας απαρτίζουν
    δεν έχουν μάζα;
  • 15:48 - 15:52
    Σαφώς και έχω μάζα.
    Από πού προέρχεται;
  • 15:52 - 15:54
    Και έθεσε ως αίτημα μια πρόταση
  • 15:54 - 15:58
    ότι υπάρχει αυτό το άπειρο,
    απίστευτα μικρό πεδίο
  • 15:58 - 16:00
    που εκτείνεται σε όλο το σύμπαν,
  • 16:00 - 16:02
    και όπως άλλα σωματίδια περνάνε
    μέσα από αυτά τα σωματίδια
  • 16:02 - 16:04
    και αλληλεπιδρούν,
    από εκεί παίρνουν την μάζα τους.
  • 16:04 - 16:07
    Η υπόλοιπη επιστημονική κοινότητα, είπε,
  • 16:07 - 16:09
    «Σπουδαία ιδέα, Χίγκσυ.
  • 16:09 - 16:10
    Δεν έχουμε ιδέα εάν θα μπορούσαμε
    ποτέ να το αποδείξουμε.
  • 16:10 - 16:12
    Είναι ανέφικτο».
  • 16:12 - 16:15
    Και μέσα σε μόλις 50 χρόνια,
  • 16:15 - 16:21
    στη διάρκεια της ζωής του,
    με τον ίδιο να κάθεται στο ακροατήριο,
  • 16:21 - 16:24
    σχεδιάσαμε το μεγαλύτερο μηχάνημα ποτέ
  • 16:24 - 16:27
    για να αποδείξει αυτή την απίστευτη ιδέα
  • 16:27 - 16:31
    που απλώς προέρχεται από ένα ανθρώπινο μυαλό.
  • 16:31 - 16:34
    Αυτό είναι τόσο συναρπαστικό για μένα
    γι' αυτόν τον πρώτο αριθμό.
  • 16:34 - 16:36
    Σκεφτήκαμε ότι θα μπορούσε να είναι εκεί,
  • 16:36 - 16:38
    και πήγαμε και το βρήκαμε.
  • 16:38 - 16:42
    Αυτή είναι η ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης.
  • 16:42 - 16:46
    Αυτό είμαστε.
  • 16:46 - 16:48
    Ή όπως ίσως να έλεγε ο φίλος μου ο Ντεκάρτ,
  • 16:48 - 16:50
    σκεφτόμαστε,
  • 16:50 - 16:52
    άρα υπάρχουμε.
  • 16:52 - 16:53
    Ευχαριστώ.
  • 16:53 - 16:59
    (Χειροκρότημα)
Title:
Γιατί ερωτεύτηκα τους τεράστιους πρώτους αριθμούς
Speaker:
Άνταμ Σπένσερ
Description:

Έχουν μήκος εκατομμύρια ψηφία και χρειάζεται έναν στρατό μαθηματικών και μηχανημάτων για να τους κυνηγήσεις -- πώς γίνεται να μην αγαπάς τους τεράστιους πρώτους; Ο Άνταμ Σπένσερ, κωμικός και ισόβιο σπασικλάκι μαθηματικών, μοιράζεται το πάθος του γι' αυτούς τους περιττούς αριθμούς και τη μυστηριώδη μαγεία των μαθηματικών.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
17:17
  • [Άλλες τέτοιες κουβέντες, και θα πρέπει να πας να κάτσεις εκεί μαζί τους.] --- πολλές φράσεις είναι ασύντακτες στα Ελληνικά. Επίσης κάποιες γραμμές είναι ασυγχρόνιστες και η ομιλία δεν μπορεί να καταχωρηθεί. Παρακαλώ διορθώστε και καταχωρήστε.

  • Έκανα ότι διορθώσεις βρήκα, ελπίζω να μην ξέφυγε τίποτα, δεν είδα κάποιο πρόβλημα με τον χρονισμό.

Greek subtitles

Revisions