H&M and Zara: Can fast fashion be eco-friendly?

Jesteśmy nieustannie
bombardowani przez media,

które wywierają na nas presję
aby kupować nowsze i modniejsze ubrania.

Tylko po to, aby wyrzucić je,
kiedy przestają być modne.

Średnio 93 miliony ton ubrań
jest palonych na wysypiskach każdego roku.

A to oznacza średnio
jedną ciężarówkę pełną tekstyliów

kończącą na wysypisku śmieci co sekundę.

Co sekundę.

Produkcja ubrań zanieczyszcza także
naszą wodę i masowo produkuje CO2.

Model szybkiej mody wprowadzony przez Zarę

oznacza, że marki wypluwają
dwa razy więcej ubrań rocznie

niż na początku 2000 roku.

Jednak firmy twierdzą,
że niedługo ma się to zmienić,

ponieważ możemy teraz kupować
szybką modę przyjazną środowisku.

A także poddawać nasze ubrania
recyklingowi, kiedy nam się znudzą.

Ale czy możemy im wierzyć?

Inditext, przedsiębiorstwo macierzyste Zary,

oraz Grupa H&M

są dwoma największymi
sprzedawcami mody na świecie

i oboje mają kolekcje które, jak twierdzą,

zmniejszają wpływ produkcji ubrań
na środowisko.

Poza tym, te dwa giganty modowe

mówią, że zmieniają swoje marki na
mniej naruszające równowagę ekologiczną.

Przyjrzyjmy się tym obietnicom,
zaczynając od materiałów.

[MATERIAŁY]

Głównym materiałem Zary i H&M,
a także światowym, jest poliester,

który zalicza się do około 52%
całkowitej produkcji włókien,

bawełna natomiast zalicza się do około 24%.

PET to inna nazwa poliestru

i jest to ten sam plastik,
który znajduje się w butelkach.

W rzeczywistości,

60% produkcji PET idzie na tekstylia,

a jedynie 30% na butelki z wodą.

Ten materiał jest produkowany
z ropy naftowej,

a proces produkcji zużywa wiele energii

i wydziela CO2

a także wypuszcza kwasy i amoniak
w wodociągi.

Poliester z recyklingu zużywa aż do 60%
mniej energii niż materiał wyjściowy

i może być uzyskany z resztek materiału

lub plastikowych śmieci.

Jednak niezgodność nitek
może wymagać więcej barwnika.

A eksperci twierdzą,

że materiały poliestrowe mogą gubić
700 000 włókien mikroplastiku

w każdym praniu,

które lądują w oceanie

oraz w naszym jedzeniu.

Bawełna nie robi takich problemów,

jednak nadal jest plonem, który wymaga
wielu chemikaliów i wody.

Według World Wide Fund for Nature,

zużywa się 20 000 litrów wody, aby
wyprodukować jedno kilo bawełny,

które wystarcza na jeden T-shirt
i jedną parę dżinsów.

Co więcej, około 11% pestycydów na świecie
jest używane na polach bawełny.

A więc, czy bawełna organiczna jest lepsza?

W skrócie, istnieje duża różnica

pomiędzy bawełną organiczną a bawełną.

To jest Suki, przedstawicielka Fashion Revolution,

światowej organizacji orędująca
na całym świecie

o szczerość i ekorozwój
w przemyśle modowym.

Bawełna organiczna w dłuższej perspektywie
jest dużo lepsza dla rolnika, który ją uprawia,

oraz dla środowiska i gleby
na której jest uprawiana,

wymaga też mniej zużycia wody

i nie wymaga tak dużo nawadniania.

Poprosiliśmy H&M o udzielenie wywiadu

na temat ekorozwoju ich produktów,

jednak odmówili.

W e-mailu powiedzieli, że:

,,Z przyjemnością możemy powiedzieć, że
przed końcem bieżącego roku

cała bawełna, której używamy, będzie
pochodziła z zrównoważonych źródeł."

Zara także odpowiedziała jedynie e-mailem,
mówiąc, że

,,W 2019 roku, Grupa
[Inditext, firma macierzysta Zary]

zużyła ponad 38 000 ton
odnawialnej wełny w swoich ubraniach,

więcej o 105% niż w 2018 roku."

Ale co właściwie znaczy ,,odnawialny"?

Nie istnieje standardowa definicja,
i nie jest to to samo co organiczny.

H&M twierdzi, że odnawialna bawełna
może także oznaczać bawełnę z recyklingu

lub bawełnę, która zużywa
mniej pestycydów i GMO.

Zara prezentuje swoją bawełnę
jako zrównoważoną,

jednak nazywa ją uprawianą ekologicznie
zamiast organiczną.

Twierdzi, że bawełna zużywa
naturalne nawozy i pestycydy

i jest certyfikowana przez
the Organic Content Standard

oraz przez Globalny Standard
Tekstyliów Organicznych,

według których kontrolują
zużycie substancji chemicznych i wody

w całym procesie produkcji.

Zwroty takie jak ,,świadomy"
oraz ,,uprawiany ekologicznie"

jest trudno zweryfikować,

a dodatkowo dezorientują konsumenta.

Jednak według niedochodowej organizacji
Textile Exchange,

w 2016 roku H&M było drugim na świecie
największym użytkownikiem bawełny organicznej.

Zara była czwartym.

Skupmy się teraz na
materiałach syntetycznych.

W zrównoważonej ekologicznie kolekcji H&M,

ubrania sytetyczne muszą pochodzić
w co najmniej 50% z recyklingu.

Zara nie precyzuje ich procenta,
a ich metki mogą dezorientować.

Ta kurtka twierdzi, że jest zrobiona
z poliamidu w 100% z recyklingu,

przez co wydaje się, że
jest całościowo z recyklingu,

Jednak w środku jest poliester.

To inny materiał.

I to nie jest jedyny taki przypadek.

Stwierdzenie procenta z recyklingu
często nie odnosi się do całego ubioru,

przez co produkt wydaje się pochodzić z recyklingu
w większym stopniu, niż w rzeczywistości.

Mówiąc o przejrzystych oznaczeniach,

metki Join Life także znajdują się
na stronie Zary

i są podpisane przez
Forest Stewardship Council.

Wydaje się to sugerować, że ubrania te
są certyfikowane przez tę organizację.

Ta pieczątka odnosi się jednak
jedynie do samej metki,

nie do całego produktu.

To jest dopiero zwodnicze.

Zara zaangażowała się w produkcję jedynie
z odnawialnej bawełny i poliestru pzed końcem 2025.

H&M twierdzi, że wszystkie ich materiały
będą odnawialne przed końcem 2030 roku,

a w roku 2019 ta liczba wynosi już 57%.

Jeśli utrzymają się przy tych obietnicach,

mogłoby to znaczyć duże zmiany
w tym przemyśle.

Jednak materiał jest tylko częścią obrazka.

[PRZEJRZYSTOŚĆ ŁAŃCUCHA DOSTAW]

Aby dowiedzieć się, czy ta bawełna
rzeczywiście jest organiczna,

albo czy poliester rzeczywiście
pochodzi z recyklingu,

konsumenci muszą mieć możliwość
sprawdzenia procesu produkcji.

W przypadku Świadomego T-shirta H&M,

możesz dowiedzieć się, dokładnie
w której fabryce został wyprodukowany.

Teoretycznie, możliwe jest więc sprawdzenie
równowagi ekologicznej fabryki.

Zara wymienia jedynie to, jak wielu
dostawców ma w danym mieście,

jednak nie ich nazwy czy adresy.

Obie firmy zostały ocenione przez
Fashion Revolution,

organizację domagającą się przejrzystości

i zrównoważenia ekologicznego w modzie.

Żadna z ocenianych 250 dużych firm
otrzymała powyżej 80%,

jednak w 2020 roku, H&M było najwyżej
ocenioną firmą z 73%

- a więc dość przejrzysta.

Zara otrzymała 43%.

Już nie tak bardzo.

Jest to ważne, bo:

Dostawcy są jednymi z
niewielu interesariuszy

z miejscem w pierwszym rzędzie
na wewnętrzne funkcjonowanie firm.

Kim ma przeszłość związaną z prawami człowieka

i była kierowniczką
fabryki odzieżowej w Kambodży.

To oni mają dostęp do informacji,
których konsumenci

potrzebują, aby porównać
czyny marek z ich słowami.

Więc możliwość wyszukania dostawców

pozwala ludziom na pociągnięcie marek do odpowiedzialności
za obietnice równowagi ekologicznej, ale...

Tylko dlatego, że są przejrzyste,
nie znaczy, że są zrównoważone ekologicznie.

To wcale tego nie znaczy.

I to jest bardzo, bardzo ważne.

Nawet dla marek, które znają
cały swój łańcuch dostaw,

wyrób ubrań przyjaznych środowisku
jest trudna.

Przyjrzyjmy się kurtce dżinsowej.

Możemy zobaczyć, że barwienie zostało wykonane
w sposób odpowiedzialny ekologiczne,

ale bawełna nie jest produkowana w ten sam sposób.

Jessie pracowała w różnych przemysłach,

od inspekcji produktów, przez zakup

aż do rozwoju produktu,
zarówno w Chinach i w Kambodży.

Albo weźmy inny przykład.

Całe ubranie jest stworzone z odpadów,

ale jest nieodpowiedzialne barwione.

Więc, są przyjazne środowisku,

ale w różnym stopniu przyjaźni,

albo w różnym stopniu nie bycia okropnym.

Ponieważ ubranie jest stworzone
z wielu różnych materiałów,

produkowanych na różne sposoby,

trudno jest zapewnić, że każdy produkt
mniej zaszkodzi środowisku.

Jest to też powodem,

dla którego poddawanie ubrań recyklingowi jest
trudniejsze niż twierdzą to H&M i Zara.

[RECYKLING]

Reklamy H&M

twierdzą, że firma zmierza do
okrężnej przyszłości dla ubrań.

Według ich strony internetowej,

możesz zanieść swoje ubrania
do dowolnego sklepu,

i będą one sprzedane ponownie
jako odzież używana,

użyte ponownie jako materiał
lub poddane recyklingowi.

[Przynieście niechciane ubrania do każdego naszego sklepu]

[Zapewnimy im nowe życie]

Zara ma podobną kampanię reklamową.

Twierdzi, że jest w partnerstwie
z różnymi lokalnymi organizacjami,

które następnie przejmują pałeczkę
w tym, co dzieje się z ubraniami.

[PONOWNE UŻYCIE MATERIAŁÓW PRZEMYSŁOWYCH]

A więc, co się z nimi dzieje?

Są ponownie sprzedane, użyte
i poddane recyklingowi,

jednak nie na taką skalę,
na jaką może się wydawać.

Ponad połowa oddanych ubrań
jest sprzedawana za granicą.

Reszta jest głównie przetwarzana
w materiały przemysłowe,

palona lub ląduje na wysypisku śmieci.

Mniej niż 1% materiału z ubrań

jest poddane recyklingowi na nowe ubrania.

Dużą przyczyną jest brak technologii.

Pamiętacie, jak wiele materiałów
składało się na kurtkę?

Cóż, trzeba je ponownie rozdzielić,
aby poddać je recyklingowi.

Odzież stworzona z jednego materiału

lub taka, którą łatwo rozłożyć na części,

można poddać recyklingowi.

Maxi rozpoczęła swoją karierę
jako certifikowana krawcowa

ponad dziesięć lat temu

i prowadziła rozwój produktu dla Hugo Boss
i największych sprzedawców internetowych.

Ale pomyślcie o swojej szafie.

Ile ubrań spełniłoby te wymagania?

Oddawanie ubrań jest lepsze
niż wyrzucanie ich,

ale szanse na to, że rzeczywiście
trafią do recyklingu

są bardzo małe.

H&M i Zara inwestują w badania recyklingu,

ale przyjrzeliśmy się ich rocznym raportom,

i te inwestycje wynoszą odpowiednio
0.5% i 0.02% ich dochodów.