Return to Video

گیۆتاکیۆ: هونەری یابانی کۆنی وێنەکێشانی ماسی -ک.ئریکا دۆج

  • 0:13 - 0:16
    گەورەترین ماسی کە گرتت قەبارەی چەند بوو؟
  • 0:16 - 0:17
    ئەمەندە؟
  • 0:17 - 0:18
    ئەمەندە؟
  • 0:18 - 0:20
    ئەمەندە؟
  • 0:20 - 0:21
    بەبێ بەڵگەی فۆتۆگرافی،
  • 0:21 - 0:24
    هیچ شتێک نییە بیسەلمێنێت تۆ
    قەبارەیەکی وا گەورەت گرتبێت،
  • 0:24 - 0:27
    و ئەوە ڕاست بوو بێت لە ماوەی ماسی گرتنت.
  • 0:27 - 0:29
    لە ڕاستیدا، سەد ساڵ پێش ئێستا،
  • 0:29 - 0:31
    پێش ئەوەی وێنەی فۆتۆگرافەری
    دیمەنەکان بگرێت،
  • 0:31 - 0:33
    ماسی گرە یابانیەکان ڕێگەیەکیان
    بۆ خۆیان داهێنا
  • 0:33 - 0:35
    بۆ تۆمار کردنی یادگاری.
  • 0:35 - 0:38
    ئەوان پێیان دەوت گیوتاکیۆ.
  • 0:38 - 0:41
    گیوتاکیۆ هونەرێکی کۆنی وێنەکێشانی ماسییە
  • 0:41 - 0:43
    کە دەگەڕێتەوە بۆ یابانییەکان
  • 0:43 - 0:44
    وەکو ڕێگەیەک بۆ هەڵگرتی یادگاری
  • 0:44 - 0:47
    پێشوو وەکو کامیرایەکی نوێی بەردەست.
  • 0:48 - 0:50
    گیۆ واتا ماسی
  • 0:50 - 0:52
    و تاکیو واتا چاپکردن
  • 0:52 - 0:54
    چیرۆکی جیاواز هەیە دەربارەی
  • 0:54 - 0:56
    گیۆتاکیۆ چۆن هاتووە،
  • 0:56 - 0:58
    بەڵام بنچینەی دەستپێکردنی
    لەگەڵ پێویستیی ماسیگرەکان بووە
  • 0:58 - 1:01
    بە ڕێگەیەک بووە
    بۆ تۆمار کردنی جۆر و قەبارەی ماسیەکە
  • 1:01 - 1:03
    کە ١٠٠ ساڵ پێش ئێستە گرتوویانە.
  • 1:03 - 1:06
    ماسیگرەکان کاغەز و مەرەکەب و فلچەیان
    هەڵدەگرت
  • 1:06 - 1:07
    لەگەڵ خۆیان دەیان برد
    بۆ دەریا.
  • 1:07 - 1:10
    ئەوان چیرۆکەی سەرکەشی گەورەی
    دەریا دەگێڕنەوە.
  • 1:10 - 1:13
    لە ماوەیەدا یابانییەکان
    زۆربایەخیان بە ماسی دەدا،
  • 1:13 - 1:15
    ماسیگرەکان پارچە کاغەزێکیان لەسەر
    ماسییەکان دادەنا
  • 1:15 - 1:17
    ئازادیان دەکرد.
  • 1:17 - 1:18
    بۆ لەبەرگرتنەوەی،
  • 1:18 - 1:21
    ماسییەکەیان بۆیەدەکرد بەبێ مەرەکەبی
    ژەهراوی سام
  • 1:21 - 1:23
    و لەسەر کاغەزی برنج دروستیان دەکرد.
  • 1:23 - 1:25
    ئەو ڕێگەیەی ئەوان دەیانکرد
  • 1:25 - 1:27
    یان پاکیان دەکردەوە و
    لە بازاڕ دەیانفرۆشت.
  • 1:27 - 1:30
    یەکەم دروستکردن تەنها
    بۆ تۆمار کردن بوو
  • 1:30 - 1:31
    بەبێ وردەکاری زیادە.
  • 1:31 - 1:33
    تاوەکو ناوەڕاستی ساڵی ١٨٠٠
  • 1:33 - 1:35
    کە ئەوان وردەکارنی چاویشیان دەکێشا
  • 1:35 - 1:37
    و ڕەوشێکی تری لەسەر کێشانەکەی.
  • 1:37 - 1:41
    یەکێک لە پیاوە بەناوبانگە خانەدانەکان،
    لۆرد ساکی، ماسیگرێکی لێهاتوو بوو،
  • 1:41 - 1:42
    کاتێک ماسییەکی گەورەی گرت،
  • 1:42 - 1:44
    ویستی هەڵیبگرێت وەکو یادگاریەکی
  • 1:44 - 1:46
    ماسییەکی گەورەی دەریای سوور.
  • 1:46 - 1:50
    بۆ ئەم مەبەستە، وەکو ماسیگرێک کاری کرد
    بۆ وێنە کێشانی ماسییەکەی.
  • 1:50 - 1:52
    پاش ئەوە ، زۆربەی ماسیگرەکان هاتن
  • 1:52 - 1:54
    بۆ وێنەکێشانی گیۆتاکو بۆ لۆردساکی،
  • 1:54 - 1:56
    حەزی لە کارەکەی
    ئەوان بووایە،
  • 1:56 - 1:58
    ئەوانی بۆ وێنەکێشان بە کرێ دەگرت
  • 1:58 - 2:01
    زۆربەی وێنەکان لە ناو کۆشک لەسەردەمی ئێدۆ
    هەڵواسترا.
  • 2:01 - 2:04
    پاش ئەو سەردەمە، گیۆتاکو ناوبانگی نەما و
  • 2:04 - 2:07
    دیارنەما.
  • 2:07 - 2:09
    ئەمڕۆ، گیۆتاکو بۆتە هونەرێکی خۆشەویست،
  • 2:09 - 2:10
    بە دڵی زۆر کەسە.
  • 2:10 - 2:13
    و وێنەکان بەختێکی باشیان
    بۆ ماسیگرەکان دەهێنا.
  • 2:13 - 2:16
    بەڵام هونەری پێکهێنانی تەواو جیاواز بوو
    لە بەکارهێنانی.
  • 2:16 - 2:19
    ئەمڕۆ زۆربەی وێنەکێشان بە هۆی
    تاقیکردنەوە و هەڵەکانیانەوە فێر دەبن.
  • 2:19 - 2:22
    پێش ئەوەی وێنەکێشەکە دەست بکات
    بە وێنەکێشان،
  • 2:22 - 2:24
    ماسییەکە پێویستە ئامادە بکرێت
    بۆ وێنەکێشان.
  • 2:24 - 2:26
    یەکەم جار، وێنەکێشەکە ماسیەکەی
    لە شوێنێک دادەنا
  • 2:26 - 2:27
    ناویان دەردەهێنا.
  • 2:27 - 2:30
    دواتر پەڕەکانی پەرش
    و بڵاو دەکاتەوە
  • 2:30 - 2:32
    و دەرزی قایم کردنی لێدەدا لەسەر تەختەیەک
    تا وشکبێتەوە.
  • 2:32 - 2:34
    ماسیەکەیان خاوێن دەکردەوە بە ئاو.
  • 2:34 - 2:36
    کاتێک کاتی وێنەکێشان دەهات،
  • 2:36 - 2:37
    دوو شێوازی جیاواز هەبوو.
  • 2:37 - 2:41
    شێوازێکی ناڕاستەوخۆ بریتی بوو لە دانانی
    قوماش یان کاغەزێکی تەڕ
  • 2:41 - 2:43
    لەسەر ماسییەکە، بە بەکارهێنانی
    لکێندراوێکی برنج.
  • 2:43 - 2:45
    دواتر، وێنەکێشەکە تۆمپیەک بەکار دەهێنێت،
  • 2:45 - 2:47
    یان لۆکەیەکی خڕی ئاورشمی،
  • 2:47 - 2:51
    دانانی مەرەکەب لەسەر چندراوەکە یان پەڕەکە
    بۆ دروستبوونی وێنەکە.
  • 2:51 - 2:52
    ئەم شێوازە پێویستی
    بە لێزانینی زیاترهەیە
  • 2:52 - 2:54
    و پێویستی بە وریای زیاترە
  • 2:54 - 2:56
    کاتێک کاغەزەکە لەسەر ماسییەکە لادەبەیت
  • 2:56 - 2:58
    تا کاغەزەکە نەدڕێت.
  • 2:58 - 3:00
    لە شێوازە ڕاستەوخۆکەدا،
  • 3:00 - 3:02
    وێنەکێشەکە ڕاستەوخۆ ماسییەکە دەکێشێت،
  • 3:02 - 3:06
    و دواتر بە نەرمی کاغەزە تەڕەکە
    لەسەر ماسییەکە دەپەستێوێت.
  • 3:06 - 3:07
    لەگەڵ ئەو دوو شێوازە،
  • 3:07 - 3:09
    هەر دوو شێوازی دروستکردنەکە
    وەک یەک نین،
  • 3:09 - 3:12
    بەڵام هەر دووکیان وێنەی دراماییەکەی
    ماسییەکە نیشان دەدەن.
  • 3:12 - 3:13
    لە کۆتاییدا،
  • 3:13 - 3:15
    وێنەکێشەکە پارچەیەک بەکاردەهێنێت
    یان پولێک،
  • 3:15 - 3:17
    و کارەکەیان مۆر دەکات،
  • 3:17 - 3:18
    و دەتواندرێت بمێنێتەوە،
  • 3:18 - 3:21
    ماسیەکە ئەوەندە گەورە بوو.
Title:
گیۆتاکیۆ: هونەری یابانی کۆنی وێنەکێشانی ماسی -ک.ئریکا دۆج
Speaker:
ک.ئریکا دۆج
Description:

بۆ بینینی تەواوی ڤیدۆیەکە: http://ed.ted.com/lessons/gyotaku-the-ancient-japanese-art-of-printing-fish-k-erica-dodge
چۆن ماسیگرەکان گرتنی ماسییەکانیان وەکو یادگاری تۆمار دەکرد پێش داهێنانی فۆتۆ؟ لە سەدەی ١٩ یابانییەکان، ماسی ناو بەلەمەکانیان لەناو کاغەزی برنج دادەنا، مەرەکەبی سومی و فلچەیان بەکار دەهێنا بە مەبەستی دروستکردنی گیۆتاکیو:
بۆ درێژەپێدانی گرتنی ماسی نوێ. ک.ئێریکا دۆج باسی چیرۆکی پێشبڕکێی کلتوری ئەو ماسیگرتنە دەکات، لەگەڵ هەندێک ئامۆژگاری کە چۆن کە چۆن بتوانین بیکەیت.
ڤیدۆکە لەلایان ک.ئێریکا دۆج، ئەفلام کارتۆن لەلایەن فرانکۆ بیرەوتا.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
03:38

Kurdish (Central) subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.