Return to Video

Hindistan'da temiz bir hava için 5 adım

  • 0:01 - 0:05
    Shah Rukh Khan: Değerini bilmediğimiz
    bu havada bir şeyler ters gidiyor.
  • 0:05 - 0:07
    Zengin, fakir, şehirli, köylü,
  • 0:07 - 0:10
    iç kesimde veya kıyı
    kesimde yaşayan insanları,
  • 0:10 - 0:11
    herkesi olumsuz etkiliyor,
  • 0:12 - 0:13
    Hiç kimse ayrıcalıklı değil.
  • 0:13 - 0:17
    Peki, çocuklarımıza temiz
    bir havanın olduğu bir dünyada
  • 0:17 - 0:19
    yetişme şansını nasıl vereceğiz?
  • 0:19 - 0:21
    Sıradaki konuşmacımız
    hayati bir soruyu ele alıyor.
  • 0:21 - 0:24
    Kamu politikası uzmanı ve yazarı olan
  • 0:24 - 0:27
    ve çok yönlü bir kişiliği olan
  • 0:27 - 0:31
    Dr. Arunabha Ghlosh Bey'e,
    gönülden hoş geldiniz diyorum.
  • 0:31 - 0:34
    (Müzik)
  • 0:39 - 0:42
    Arunabha Ghosh: Size Çin'den
    bir hikaye anlatayım.
  • 0:42 - 0:46
    2014 yılında Çin kirlilikle
    savaşacağını duyurmuştu.
  • 0:46 - 0:48
    O yılın Kasım ayında,
  • 0:48 - 0:50
    Çin'de uluslararası bir zirve vardı.
  • 0:50 - 0:53
    Birçok ülkenin başkanları
    ve başbakanları katıldı.
  • 0:53 - 0:56
    Bu yüzden, Pekin civarındaki
    işletmeler kapatıldı,
  • 0:56 - 0:58
    araçların yarısı trafikten çıkarıldı.
  • 0:58 - 1:03
    O hafta Pekin'de nadiren mavi olan
    gökyüzünün fotoğrafını çektim.
  • 1:03 - 1:06
    Birkaç gün sonra zirve bittiğinde
  • 1:06 - 1:08
    fabrikalar tekrar açılmıştı,
  • 1:08 - 1:11
    gökyüzü tekrar açık griye dönmüştü.
  • 1:11 - 1:14
    Bu yüzden gazeteler, hükûmeti,
  • 1:14 - 1:17
    gökyüzünü kalıcı olarak mavi yapması
    için zorlamaya başladı.
  • 1:17 - 1:22
    2015'in başında, sıradan bir yurttaş hava
    kirliliği hakkında "Kubbenin Altında" adlı
  • 1:22 - 1:24
    bir belgesel yaptı.
  • 1:24 - 1:28
    Belgesel, sadece 4 günde
    300 milyon kez izlendi
  • 1:28 - 1:31
    ve sosyal medyada milyonlar
    onu tartışmaya devam etti.
  • 1:31 - 1:33
    Sonunda, hükûmet harekete geçti,
  • 1:33 - 1:35
    ve 2018 itibarıyla
  • 1:35 - 1:37
    Çin nüfusunun büyük çoğunluğu,
  • 1:37 - 1:40
    ortalama %32 oranında
  • 1:40 - 1:43
    hava kirliliğinin azaldığına şahit oldu.
  • 1:43 - 1:46
    Hindistan'da ne zaman
    temiz hava talep edeceğiz?
  • 1:47 - 1:49
    6 yaşında bir kızım var.
  • 1:49 - 1:52
    Her sabah servise bıraktığımda
    maskesini çıkarmaması için
  • 1:52 - 1:54
    onu uyarmak zorundayım.
  • 1:54 - 1:56
    Bu içinde yaşadığımız dünya.
  • 1:56 - 1:59
    Kızım, bana bir gün
    yüz yıkama sabunu ile ilgili
  • 1:59 - 2:00
    bir reklam gösterdi.
  • 2:00 - 2:04
    ürün, cildimize derinlemesine
    yerleşen kirli parçacıkların
  • 2:04 - 2:07
    mucizevi şekilde
    çıkarılabileceğini gösteriyor.
  • 2:07 - 2:10
    ama peki ya bu parçacıklar
    ciğerlerimize yerleşirse?
  • 2:11 - 2:13
    Sigara içen insan ile içmeyen insanın
  • 2:13 - 2:16
    akciğerleri arasındaki farkı
    ortaya çıkarmak oldukça zor.
  • 2:16 - 2:18
    Bu yüzden gerçek bir sorun var.
  • 2:18 - 2:21
    Evde bir hava temizleyici çalıştırabilirim
  • 2:21 - 2:23
    fakat kızımı eve kitleyemem değil mi?
  • 2:24 - 2:26
    Hava kirliliği konusunda herkes eşittir.
  • 2:27 - 2:28
    Çünkü hepimizi etkiliyor;
  • 2:28 - 2:30
    zengini ve fakiri,
  • 2:30 - 2:32
    şehir sakinini veya köylüleri,
  • 2:32 - 2:35
    iç kesimde veya kıyılarda
    yaşayanları etkiliyor.
  • 2:35 - 2:37
    Sağlığımızı, ekonomimizi,
  • 2:37 - 2:40
    yaşam kalitemizi de etkiliyor.
  • 2:40 - 2:45
    2017 yılında Hindistan'da
    1,2 milyondan fazla insanın
  • 2:45 - 2:47
    ölüm nedeni hava kirliliğine bağlıydı.
  • 2:47 - 2:50
    Birçok ölüm ise
  • 2:50 - 2:52
    HIV/AIDS, tüberküloz, sıtma
    veya ishal kaynaklıydı.
  • 2:52 - 2:56
    Enerji, Çevre ve Su Konseyi
    CEEW'deki çalışmalarda
  • 2:56 - 3:00
    meslektaşlarım, bugün her iki Hindistanlı
    vatandaştan birinin soluduğu havanın
  • 3:00 - 3:03
    hava kalitesi standartlarını
    karşılamadığını ortaya çıkardılar.
  • 3:03 - 3:06
    Vatandaş sağlığı krizinin
    ekonomiye olan etkisinin
  • 3:06 - 3:10
    her yıl 80 milyar doların
    üzerinde olduğu gözlemleniyor.
  • 3:10 - 3:12
    CEEW'deki meslektaşlarım,
  • 3:12 - 3:15
    sıkı kirlilik kontrolünü
    hayata geçirirsek Hintlerin %80'inin
  • 3:15 - 3:18
    temiz hava soluyabileceklerini
    ortaya çıkardılar.
  • 3:19 - 3:22
    İşte benim Hindistan için vizyonum bu.
  • 3:23 - 3:24
    2027'de
  • 3:24 - 3:29
    80. bağımsızlık yılımızı kutladığımızda
  • 3:29 - 3:31
    Hindistan'ın 80 şehrindeki
    hava kirliliğinin
  • 3:31 - 3:36
    %80 azalmasını sağlayabilir miyiz?
  • 3:36 - 3:40
    Bu göreve 80-80-80 diyelim
  • 3:40 - 3:41
    bunu yapabilmek mümkün
  • 3:41 - 3:44
    ama vatandaşların
    rolü hayati önem arz ediyor.
  • 3:44 - 3:46
    Hava kirliliğiyle mücadele etmek için
  • 3:46 - 3:51
    temiz hava için demokratik
    bir talep yaratmalıyız.
  • 3:51 - 3:53
    Bunu yapabiliriz.
  • 3:53 - 3:57
    Öncelikle, kendimizi eğitmemiz gerekiyor.
  • 3:57 - 4:01
    Düşük maliyetli sensörler hava kalitesi
    hakkında gerçek zamanlı bilgi verir
  • 4:01 - 4:03
    ama hâlâ bunu nasıl yorumlayacağımıza
  • 4:03 - 4:06
    ve nasıl eyleme dönüştüreceğimize
    dair bilgilere ihtiyacımız var.
  • 4:06 - 4:10
    Bu yüzden, risk altında olan
    okulları, çocukları,
  • 4:10 - 4:12
    yerleşik sosyal yardım derneklerini,
  • 4:12 - 4:14
    yaşlıları bilgilendirmeyi hedeflemeliyiz.
  • 4:14 - 4:17
    Hava 30 - 40 derecelerdeyken,
  • 4:17 - 4:19
    nasıl giyineceğimizi,
  • 4:19 - 4:21
    ne yapıp yapmayacağımızı biliriz.
  • 4:21 - 4:25
    Hava şartları kötüyken
    hatta çok kötü veya tehlikeliyken
  • 4:25 - 4:27
    ne gibi önlemler alabileceğimize dair
  • 4:27 - 4:29
    bilgilendirilmemiz gerek.
  • 4:30 - 4:35
    İkinci olarak,
    aktif bir gözlemci olmalıyız.
  • 4:35 - 4:38
    Bugün, Hindistan'ın çoğu şehrinde
    ve kırsal kesimlerinde
  • 4:38 - 4:41
    hava kalitesi hiç izlenmiyor.
  • 4:41 - 4:44
    Bu nedenle, her seçim bölgesine kurulacak
  • 4:44 - 4:46
    hava kalitesi sensörleri talep etmeliyiz.
  • 4:46 - 4:49
    Bugün, parlamentoda bizim
    için hava kalitesi savaşçısı olarak
  • 4:49 - 4:51
    kim ayağa kalkacak?
  • 4:51 - 4:55
    Yetkililer, çevreyi kirleten yerleri,
  • 4:55 - 4:57
    veya toz püskürten inşaat
    alanlarını kapattıklarında,
  • 4:57 - 5:00
    onların kısa yollu yaklaşımları
    hep işe yaramıyor.
  • 5:00 - 5:03
    Çünkü dikkatlerini başka bir
    noktaya çevirdikleri anda,
  • 5:03 - 5:05
    suçlular işlerine her zamanki
    gibi geri dönüyorlar.
  • 5:05 - 5:09
    Biz vatandaşlar yangın
    alarmı gibi olmak zorundayız.
  • 5:09 - 5:12
    Kirli alanlara gerçek zamanlı
    yanıtlar verebilen,
  • 5:12 - 5:15
    acil arama numaraları talep etmeliyiz
  • 5:15 - 5:18
    ve uzmanlaşmış iş gücüne ihtiyacımız var.
  • 5:18 - 5:21
    Sıkı önlemler almak için,
    sadece otorite değil,
  • 5:21 - 5:23
    yaptırım gücü de gerekli.
  • 5:23 - 5:24
    Üçüncü olarak,
  • 5:24 - 5:27
    BS6 yakıtı kullanan araçlar için
  • 5:27 - 5:30
    veya temiz enerji santrallerinden gelen
  • 5:30 - 5:33
    daha pahalı elektrik için de olsa,
    bedel ödemeye hazır olmak zorundayız.
  • 5:33 - 5:36
    Geçen yıl, Diwali'den hemen önce,
  • 5:36 - 5:40
    Delhi'nin hemen dışında olan
    yetkisiz bir sanayi bölgesinde,
  • 5:40 - 5:43
    kirleten firmalara ani bir teftiş yaptım
  • 5:43 - 5:47
    ve havayı kirleten havai
    fişeklerin satıldığını gördüm.
  • 5:47 - 5:50
    Yargıtay sadece yeşil havai fişeklerin
    satılabilmesini şart koşmuştur
  • 5:50 - 5:52
    ama onlar hiçbir yerde bulunmuyor.
  • 5:52 - 5:54
    Ama kirlenmeye neden olanlar var.
  • 5:54 - 5:55
    Peki neden?
  • 5:55 - 5:57
    Çünkü satın almaya hazırdık.
  • 5:58 - 6:03
    Vatandaş olarak, bu kirletici ürünlere
    olan talebi azaltmak
  • 6:03 - 6:06
    veya temiz ürünler için çok ödeme
    yapmaya hazır olmak zorundayız.
  • 6:07 - 6:11
    Dördüncü adım: Vatandaşlarımız için
    biraz empati kuralım.
  • 6:12 - 6:15
    Kış aylarında bir gece
    bekçisini ısınmak için
  • 6:15 - 6:19
    çöp yakmaya zorlamak yerine
    bir bekçiyi sıcak tutmak ne kadar sürer?
  • 6:19 - 6:20
    Ya da çiftçileri düşünelim.
  • 6:20 - 6:23
    Kış aylarında pirinç tarlasının
    anızlarını yaktığı için
  • 6:23 - 6:27
    onları suçlamak çok kolay
    fakat bu hava kirliliğine neden oluyor.
  • 6:27 - 6:29
    Çiftçiye anız yakmak dışında
    yol bırakmayan şeyin,
  • 6:29 - 6:33
    tarım politikamızın
    ve yer altı suyu krizimizin
  • 6:33 - 6:34
    birleşimi olduğunu anlamak
  • 6:34 - 6:38
    çok daha zor.
  • 6:38 - 6:42
    Bu nedenle, kentte yaşayan
    yoksul emekçiye
  • 6:42 - 6:43
    veya kırsaldaki yoksul çiftçiye
  • 6:43 - 6:46
    temiz bir hava için bu ortak
    çağrıyı duyurmamız gerekiyor.
  • 6:46 - 6:50
    Çiftiçiler sürdürülebilir tarıma
    sahip çıkmak istediklerini bize söylerler,
  • 6:50 - 6:52
    ama yardıma ihtiyaçları var.
  • 6:52 - 6:57
    Beşincisi, yaşam tarzlarımızı
    değiştirmek zorundayız.
  • 6:57 - 7:00
    Evet, toplu taşımalar her zaman
    mümkün olmayabilir,
  • 7:00 - 7:05
    ama daha temiz, daha az kirleten
    bir araç satın almak bizim seçimimizdir.
  • 7:05 - 7:09
    Evsel atıkları ayırma ve geri dönüşümü
    tercih etmek bizim görevimiz.
  • 7:09 - 7:12
    1994'te Surat'ta meydana gelen
    vebadan sonra,
  • 7:12 - 7:15
    vatandaşlar şehirlerinin,
    ülkenin en temiz şehirlerinden
  • 7:15 - 7:17
    biri olmasından dolayı gurur duyuyorlar.
  • 7:17 - 7:19
    Mysore'nın güneyinde,
  • 7:19 - 7:23
    kamu-özel sektör ortaklıkları
    ve çevreci kulüpler,
  • 7:23 - 7:28
    çöp sahalarının tamamen kaldırılabileceği
    şekilde atıkları azaltmak,
  • 7:28 - 7:30
    ayırmak ve geri dönüştürmek
    için bir araya geliyorlar.
  • 7:30 - 7:34
    Yetkililerin sorumluluğunun
    olmadığını söylemiyorum,
  • 7:34 - 7:37
    milletvekillerimizin, bürokratların,
  • 7:37 - 7:41
    veya yürütme organlarının baskısını
  • 7:41 - 7:43
    ortadan kaldıran şeyin
  • 7:43 - 7:45
    ilgisizliğimiz olduğunu söylüyorum.
  • 7:45 - 7:49
    Talep ettiğimiz anda
  • 7:49 - 7:50
    80-80-80 görevi başlayacak.
  • 7:51 - 7:55
    Temiz hava için
    demokratik bir talep yaratmalıyız
  • 7:55 - 7:59
    çünkü vatandaşlar, siz ve ben
  • 7:59 - 8:02
    ne tür bir hava solumak
    istediğimize karar verebiliriz.
  • 8:03 - 8:04
    Teşekkür ederim.
  • 8:04 - 8:06
    (Alkış)
  • 8:09 - 8:11
    SRK: Çok teşekkür ederiz.
  • 8:11 - 8:13
    Ülkemiz için bana bir şey söyle.
  • 8:13 - 8:15
    Herhangi bir avantajımız var mı?
  • 8:15 - 8:18
    Sizin gibi insanlardan gelen
    düşünceler olmasaydı,
  • 8:18 - 8:20
    daha önce farkına varabilir miydik?
  • 8:20 - 8:22
    AG: En büyük gücümüz,
  • 8:23 - 8:27
    halkımız ve her zaman sadece
    hükûmete bağlı kalmadan
  • 8:27 - 8:30
    değişiklik yapma yeteneğimiz.
  • 8:30 - 8:34
    Bununla birlikte, sivil toplum gücü
  • 8:34 - 8:37
    ve medeni yaşam şartları için
    olan taleplerimiz,
  • 8:37 - 8:39
    bence en büyük varlığımızdır.
  • 8:39 - 8:42
    Tüm bunlar ve daha fazlası olacak.
  • 8:42 - 8:43
    (Alkış)
  • 8:43 - 8:46
    SRK: Teşekkürler Dr. Ghosh.
    Geldiğiniz için teşekkürler.
  • 8:46 - 8:47
    Çok aydınlatıcıydı.
  • 8:47 - 8:50
    Çok teşekkür ederim.
    80-80-80 için şans diliyorum.
  • 8:50 - 8:51
    İşte Dr. Ghosh.
    AG: Teşekkürler.
  • 8:51 - 8:53
    (Alkış)
Title:
Hindistan'da temiz bir hava için 5 adım
Speaker:
Arunabha Ghosh
Description:

Hindistan'ın büyük şehirleri, dünyada en kötü hava şartlarına sahiptir. Bu halk sağlığı krizini nasıl düzeltebiliriz? Eyleme geçirilebilir bir konuşmada sosyal girişimci Arunabha Ghosh, Hindistan'da daha tehlikesiz ve sağlıklı bir hava için beş adımlık planını aktarıyor ve her vatandaşın bu konuda nasıl bir rol oynaması gerektiğini gösteriyor.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
09:05

Turkish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.