Γιατί πρέπει να διαβάσουμε τον Έντγκαρ Άλαν Πόε; - Σκοτ Πιπλς

Ο φυλακισμένος παγιδευμένος κάτω από μια κατακόρυφη λεπίδα εκκρεμές. Ένα κοράκι που αρνείται να αφήσει το δωμάτιο του αφηγητή. Μια παλλόμενη καρδιά θαμμένη κάτω από τις σανίδες του πατώματος. Οι μακάβριες και καινοτόμες ιστορίες γοτθικού τρόμου του Πόε άφησαν ένα αιώνιο σημάδι στην λογοτεχνία. Όμως τι είναι αυτό που κάνει τον Έντγκαρ Άλαν Πόε έναν από τους μεγαλύτερους Αμερικανούς συγγραφείς; Ο Σκοτ Πιπλς διεξάγει έρευνα.

Μάθημα από τον Σκοτ Πιπλς, σκηνοθεσία από την Compote Collective.

Ένα ψηλό μέτωπο και στην κορυφή
ατημέλητα μαύρα μαλλιά,

μια ασθενική ωχρότητα,

κι ένα βλέμμα βαθιάς ευφυίας
και βαθύτερης εξάντλησης

στα σκοτεινά, σκαμμένα μάτια του.

Η εικόνα του Έντγκαρ Άλαν Πόε
δεν είναι απλά άμεσα αναγνωρίσιμη -

ταιριάζει απόλυτα στη φήμη του.

Από τον φυλακισμένο παγιδευμένο κάτω
από την κατακόρυφη λεπίδα εκκρεμές,

στο κοράκι που αρνείται να αφήσει
το δωμάτιο του διηγηματογράφου,

οι μακάβριες και καινοτόμες
ιστορίες γοτθικής φρίκης του Πόε

έχουν αφήσει αιώνιο σημάδι στη λογοτεχνία.

Όμως τι είναι αυτό που κάνει
τον Έντγκαρ Άλαν Πόε

έναν από τους μεγαλύτερους
Αμερικανούς συγγραφείς;

O τρόμος ήταν δημοφιλές
είδος της περιόδου,

με πολλούς επαγγελματίες.

Όμως ο Πόε ξεχώρισε γιατί έδινε μεγάλη
προσοχή στη μορφή και στο ύφος.

Ως κριτικός λογοτεχνίας
είχε δύο θεμελιώδεις κανόνες

για τη μορφή των διηγημάτων:

να είναι αρκετά σύντομα
για να διαβάζονται σε μια καθισιά,

και κάθε λέξη πρέπει
να συμβάλλει στον σκοπό της.

Τελειοποιώντας αυτούς τους κανόνες,

ο Πόε κρατάει την προσοχή του αναγνώστη

και τον ανταμείβει με μια έντονη
και μοναδική εμπειρία -

αυτό που ο Πόε αποκαλούσε
την ενότητα του εφέ.

Μολονότι συχνά τρομακτικό, αυτό το εφέ
πάει πολύ πιο μακριά από τον φόβο.

Οι ιστορίες του Πόε έχουν βία και τρόμο
για να ερευνήσουν τα παράδοξα και μυστήρια

της αγάπης, της θλίψης και της ενοχής,

καθώς αντιστέκονται στις απλές ερμηνείες
ή στα καθαρά ηθικά μηνύματα.

Ενώ συχνά κρύβουν υπερφυσικά στοιχεία,

το πραγματικό έρεβος που ερευνούν
είναι το ανθρώπινο μυαλό

και η τάση του για αυτοκαταστροφή.

Στην «Μαρτυριάρα Καρδιά»
μια στυγερή δολοφονία

αντιπαραβάλλεται με την τρυφερή
ενσυναίσθηση του δολοφόνου προς το θύμα

μια σύνδεση που σύντομα επιστρέφει
για να τον στοιχειώσει.

Ο τιτλοφόρος χαρακτήρας της «Λίγειας»
επιστρέφει από τους νεκρούς

μέσω της σωρού της δεύτερης
συζύγου του άνδρα της-

ή τουλάχιστον ο οπιομανής αφηγητής
νομίζει ότι επέστρεψε.

Όταν ο πρωταγωνιστής
του «Ουίλιαμ Γουίλσον»

σκοτώνει βίαια έναν άνδρα
που πίστευε ότι τον ακολουθούσε,

ίσως απλά να είχε δει τη δική του
εικόνα σε έναν καθρέφτη.

Μέσω της πρωτοποριακής χρήσης
του αναξιόπιστου αφηγητή,

ο Πόε μετατρέπει τους αναγνώστες
σε ενεργούς συμμετέχοντες

που πρέπει να αποφασίσουν πότε
ο αφηγητής ίσως να παρερμηνεύει

ή ακόμη να ψεύδεται
για τα γεγονότα που διηγείται.

Αν και είναι πασίγνωστος
για τα διηγήματα τρόμου,

ο Πόε ήταν στην πραγματικότητα
ένας από τους πιο ευέλικτους

και πειραματικούς συγγραφείς
του 19ου αιώνα.

Εφηύρε τις αστυνομικές ιστορίες
όπως τις ξέρουμε σήμερα,

με το «Οι Φόνοι της Οδού Μόργκ»,

ακολουθούμενο από
«Το Μυστήριο της Μαρί Ροζέ»

και το «Κλεμμένο Γράμμα».

Και στα τρία πρωταγωνιστεί
ο πρωτότυπος ντετέκτιβ της πολυθρόνας

Σ. Αύγουστο Ντυπέν, που με την ευφυΐα του
και τις σπάνιες του ικανότητες,

την παρατηρητικότητα
και τον παραγωγικό συλλογισμό,

εξιχνιάζει εγκλήματα
που προβληματίζουν την αστυνομία.

Ο Πόε επίσης έγραψε σάτιρες
κοινωνικών και λογοτεχνικών τάσεων,

φάρσες που μερικές φορές μοιάζουν
προκάτοχοι της επιστημονικής φαντασίας.

Αυτές περιλαμβάνουν την ιστορία
ενός ταξιδιού στο φεγγάρι με αερόστατο,

και εκείνη ενός ετοιμοθάνατου
ασθενούς βαλμένου σε βαθιά ύπνωση

για να μπορεί να μιλάει
από την αντίπερα όχθη.

Ο Πόε έγραψε ακόμη μια νουβέλα
περιπέτειας για ένα ταξίδι στο Ν. Πόλο

και μια πραγματεία αστροφυσικής,

όλα καθώς δούλευε σαν επιμελητής,

παράγοντας εκατοντάδες σελίδες κριτικής
βιβλίων και λογοτεχνικής θεωρίας.

Η εκτίμηση για την καριέρα του Πόε
δεν θα ήταν ολοκληρωμένη

χωρίς τα στοιχειωτικά
και υπνωτικά ποιήματά του.

Τα πιο γνωστά του ποιήματα είναι τραγούδια
θρήνου ή σύμφωνα με τα λεγόμενα του,

«πένθιμης και ατέρμονης θύμησης».

«Το Κοράκι», στο οποίο ο αφηγητής
προβάλλει τον θρήνο του σε ένα πουλί

το οποίο επαναλαμβάνει έναν και μόνο ήχο,

έκανε διάσημο τον Πόε.

Παρά τη λογοτεχνική του επιτυχία,
ο Πόε έζησε στην φτώχεια

κατά τη διάρκεια της καριέρας του,

και η προσωπική του ζωή ήταν συχνά
τόσο σκοτεινή όσο και η γραφή του.

Τον στοίχειωνε η απώλεια
της μητέρας και της συζύγου του,

που και οι δύο πέθαναν
από φυματίωση σε ηλικία 24 ετών.

Ο Πόε πάλευε με τον αλκοολισμό

και συχνά εχθρευόταν άλλους
δημοφιλείς συγγραφείς.

Το μεγαλύτερο μέρος της φήμης του

ήταν αποτέλεσμα ελεύθερων διασκευών
των έργων του μετά θάνατον.

Κι όμως, αν ήξερε πόση
ευχαρίστηση και έμπνευση

θα χάριζαν τα έργα του σε γενεές
αναγνωστών και συγγραφέων,

ίσως αυτό να ζωγράφιζε ένα χαμόγελο
στο διάσημο ζοφερό πρόσωπό του.