< Return to Video

Adam Grosser kaj sia ekologie daŭripova fridujo

  • 0:01 - 0:04
    Tiu ĉi estas disvolviĝanta projekto
  • 0:04 - 0:07
    bazita sur kelkaj komentoj, kiujn oni faris
  • 0:07 - 0:08
    en TED antaŭ du jaroj
  • 0:08 - 0:12
    pri la bezono de stokado de vakcinoj.
  • 0:12 - 0:13
    (Muziko).
  • 0:13 - 0:14
    Nu, antaŭ 29 jaroj mi havis instruiston pri temperaturo
  • 0:14 - 0:16
    kiu parolis pri sorbado kaj malvarmigado.
  • 0:16 - 0:18
    Ĝi estis unu el la aferoj, kiuj kuŝis en mia kapo.
  • 0:18 - 0:22
    Ĝi iom similas al la Motoro de Stirling:
  • 0:22 - 0:24
    tio estas interesa sed oni ne scias kion fari el ĝi.
  • 0:26 - 0:28
    Kaj ĝi estis inventita en 1858 de Ferdinand Carré,
  • 0:28 - 0:30
    sed li ne povis efektive fari ion pri ĝi
  • 0:32 - 0:34
    pro la tiamaj iloj.
  • 0:34 - 0:37
    Iu freneza kanadano, Powell Crosley,
  • 0:37 - 0:40
    surmerkatigis tiun aĵon sub la nomo Icyball en 1928
  • 0:40 - 0:43
    kaj ĝi estis vere bona ideo.
  • 0:43 - 0:48
    Mi rakontos kial ĝi ne funkciis
  • 0:48 - 0:50
    sed jen kiel ĝi funkcias.
  • 0:50 - 0:53
    Estas du sferoj apartaj je ioma distanco.
  • 0:53 - 0:56
    Unu enhavas fluidaĵon, akvon kun amoniako,
  • 0:57 - 0:58
    kaj la alia sfero estas kondensilo.
  • 0:58 - 1:00
    Oni varmigas unu flankon, la varman flankon.
  • 1:00 - 1:01
    La amoniako vaporiĝas
  • 1:01 - 1:03
    kaj kondensiĝas en la alia flanko.
  • 1:04 - 1:07
    Oni lasas ĝin malvarmiĝi ĝis la temperaturo de la medio,
  • 1:07 - 1:08
    kaj kiam la amoniako revaporiĝas kaj kombiniĝas kun la akvo
  • 1:08 - 1:11
    ree en la antaŭe varma flanko,
  • 1:11 - 1:14
    ĝi kreas potencan malvarmigan efikon.
  • 1:15 - 1:17
    Tamen ĝi estis granda ideo, kiu tute ne funkciis: ĝi eksplodis.
  • 1:17 - 1:19
    Ĉar per amoniako oni atingas altegajn premojn
  • 1:19 - 1:20
    se oni mise varmigas ĝin.
  • 1:20 - 1:21
    Ĝi superas 400 psi (funtoj per kv. colo). Amoniako estas toksa. Ĝi ŝpruciĝis ĉie.
  • 1:22 - 1:24
    Sed ĝi estas iasence interesa ideo.
  • 1:24 - 1:26
    Nu, granda afero pri 2006 estas
  • 1:27 - 1:28
    la amaso de bonega komputada laboro, kiujn oni povas fari.
  • 1:28 - 1:30
    Ni do engaĝis la tutan departementon
  • 1:30 - 1:31
    pri termodinamiko de Stanford.
  • 1:31 - 1:33
    Amaso da komputada dinamiko de fluidaĵoj.
  • 1:34 - 1:35
    Ni pruvis, ke plej multaj tabeloj pri amoniaka malvarmigo estis malĝustaj.
  • 1:35 - 1:39
    Ni trovis iujn netoksajn malvarmigajn fluidaĵojn
  • 1:39 - 1:40
    kiuj funkcias en vere malaltaj vaporpremoj.
  • 1:40 - 1:42
    Ni venigis teamon el Britio --
  • 1:43 - 1:46
    estas amaso da talentuloj pri malvarmigado
  • 1:46 - 1:51
    en Britio, tio montriĝis --
  • 1:51 - 1:52
    kaj ni konstruis provaparaton, kaj pruviĝis, ke
  • 1:52 - 1:56
    ni fakte povus fari malaltpreman kaj netoksan fridujon.
  • 1:56 - 1:58
    Do jen kiel ĝi funkcias:
  • 1:58 - 2:01
    oni metas ĝin sur kuirfajron.
  • 2:01 - 2:04
    Plej multaj homoj en la mondo faras kuirfajron,
  • 2:04 - 2:07
    ĉu per kamela fekaĵo, ĉu per ligno.
  • 2:07 - 2:08
    Ĝi varmiĝas dum ĉ. 30 minutoj, malvarmiĝas dum unu horo.
  • 2:08 - 2:09
    Oni metu ĝin en ujon
  • 2:10 - 2:13
    kaj ĝi refreŝigos ties enhavon dum 24 horoj.
  • 2:13 - 2:16
    Pli malpli tia ĝi estas. Tiu ĉi estas la kvina prototipaĵo, ne tute preta.
  • 2:16 - 2:17
    Ĝi pezas ĉ. 4 kilogramojn kaj jen kiel ĝi funkcias.
  • 2:17 - 2:20
    Oni metas ĝin en dekkvinlitran ujon, ĉ. tri galjona ujo,
  • 2:20 - 2:21
    kaj ĝi malvarmigos ĝin proksimume ĝis la glaciiĝo,
  • 2:21 - 2:23
    tri gradoj super glaciiĝo,
  • 2:23 - 2:25
    dum 24 horoj en tridekgrada ĉirkaŭaĵo. Ĝi estas vere malmultekosta.
  • 2:25 - 2:28
    Ni kredas, ke ni povos konstrui je grandaj kvantoj po 25 dolaroj
  • 2:29 - 2:30
    kaj malgrandakvante po 40 dolaroj.
  • 2:30 - 2:31
    Kaj ni kredas, ke ni povas disponigi
  • 2:31 - 2:33
    malvarmigadon al ĉiuj.
  • 2:33 - 2:34
    Dankon.
  • 2:35 - 2:38
    (Aplaŭdoj)
Title:
Adam Grosser kaj sia ekologie daŭripova fridujo
Speaker:
Adam Grosser
Description:

Adam Grosser rakontas pri projekto konstrui fridujon funkciantan sen elektro kaj disponigi tiun esencan ilon al vilaĝoj kaj klinikoj tra la tuta mondo. Repolurante malnovan teknikon, li alvenis al sistemo, kiu funkcias.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
03:13
James Piton added a translation

Esperanto subtitles

Revisions