Wat zegt de Koran echt over de hoofddoek van een moslima? | Samina Ali | TEDxUniversityofNevada

De recente heropleving van de 'hidjab', de hoofddoek van de moslima, samen met het verplicht stellen ervan in sommige landen, heeft ertoe geleid dat velen geloven dat het dragen ervan wordt opgelegd door hun geloof. In deze informatieve talk neemt schrijfster Samina Ali ons mee, terug naar de tijd van de profeet Mohammed om ons daar te laten zien wat de term hidjab echt betekent -- en het is geen hoofddoek voor een vrouw! Dus wat betekent de term dan wel? En hoe kan het dat fundamentalisten de term gebruiken om vrouwen hun rechten te ontzeggen? Haar verhaal verandert wellicht niet alleen je mening over de hidjab, maar ook je beeld van moslima's.

Samina Ali is een gevierd schrijfster, activist en cultureel commentator. Haar debuut-roman 'Madras in de regen' won de prestigieuze Franse Prix Premier Roman Etranger en was finalist voor de PEN/Hemingway Award in Fiction.

Deze talk werd gehouden op een TEDx-evenement, in de stijl van de TED-conferenties, maar onafhankelijk georganiseerd door een lokaal team. Meer informatie hierover op http://ted.com/tedx

Ik neem jullie mee
terug in de tijd, 1400 jaar,

naar Medina, Saudi Arabië.

Naar de tijd dat de profeet Mohammed
werd gevraagd een oplossing te vinden

voor de vrouwen die werden
aangevallen en gemolesteerd.

Dit was er aan de hand.

Het was rond 680,

lang voor het moderne comfort

van het toilet.

Als een vrouw 's nachts wakker werd

omdat ze naar het toilet moest,

moest ze daarvoor op stap,

tot voorbij de rand van de stad
en de wildernis in,

voor wat privacy.

Geloof het of niet,

bepaalde mannen begonnen
een buitenkansje te zien

in de nachtelijke wandelingen
van die vrouwen

en begonnen ze aan de rand
van de stad op te wachten --

verborgen in het donker, spiedend.

Als er een vrouw voorbij kwam

en ze droeg een 'jilbab',

een soort jas,

wisten de mannen dat ze
ervan af moesten blijven.

Een jilbab was eeuwen geleden
een statussymbool,

als een Burberry trenchcoat
of een jasje van Chanel.

Het gaf aan dat het een vrije vrouw was

en een vrije vrouw
werd beschermd door haar clan.

Zij kon eventuele aanvallers aanklagen

en hen identificeren.

Maar als die vrouw op haar
nachtelijke wandeling geen jilbab droeg,

als ze wat nonchalanter gekleed was,

dan wisten de mannen dat ze een slaaf was

en haar konden aanvallen.

Bezorgde leden van de gemeenschap
vertelden de profeet hierover

en zoals zovele andere
sociale, politieke en familiezaken

waar Mohammed als profeet
mee werd geconfronteerd,

legde hij dit aan God voor

en er openbaarde zich
een vers voor de Koran,

het heilige boek van de islam.

"O profeet," zo gaat het,

"vertel je echtgenotes, je dochters
en de vrouwen van de gelovigen

zichzelf met kledingstukken te bedekken.

Dit is beter, opdat zij niet zullen
worden herkend en gemolesteerd."

Feitelijk adviseert het vers
dat alle vrouwen zich hetzelfde kleden,

zodat ze niet van elkaar
kunnen worden onderscheiden,

gecategoriseerd en aangevallen.

Op het eerste gezicht

lijkt dit een relatief eenvoudige
oplossing van het probleem,

maar dat bleek het niet te zijn.

De vroege moslimgemeenschap was tribaal,
dus sociale status was er erg belangrijk,

en het idee dat een slaaf
eruit zou zien als een vrije vrouw

was zo goed als een belediging.

En dan was er ook het praktische aspect.

Hoe kon een slaaf haar werk doen?

Hoe kon ze functioneren
als haar jas haar in de weg zat?

Hoe kon ze koken,
schoonmaken en water halen?

Uiteindelijk besloten
de vroege moslimgeleerden

dat de kleding van een vrouw
van twee dingen moest afhangen:

haar functie in de gemeenschap --

haar rol, zeg maar haar werk --

en de specifieke gebruiken
van die gemeenschap.

Oftewel: als je in Rome bent ...

Moslims passen oude uitspraken
graag toe op de moderne tijd.

Laten we dat hier eens mee doen.

De kleding van een vrouw is gebonden
aan functie en cultuur.

Wat betekent dat voor een moslima
vandaag de dag in Amerika,

voor iemand zoals ik?

Ten eerste betekent het dat ik
een functie heb in de gemeenschap,

een bijdrage die ik kan leveren.

Ten tweede betekent het
dat terwijl ik die bijdrage lever --

levend in een gemeenschap
waar een sluier niet de gewoonte is,

waar een sluier juist
tot agressie zou kunnen leiden --

dat het dragen van gebruikelijke kleding,

zoals een jurk, een spijkerbroek
of zelfs leggings,

niet alleen acceptabel is,

maar aan te raden.

Maar wacht eens. Kan dat wel?

Zijn we tenslotte
niet allemaal aan gaan nemen

dat een moslima een sluier moet dragen,

dat die sluier een voorschrift
is van haar geloof?

Er bestaat zelfs een woord

dat wij allemaal zijn gaan associëren
met de sluier van de moslima,

een Arabisch woord
dat we allemaal hebben gehoord,

of we het ons bewust zijn of niet:

'Hidjab'.

Misschien heb ik iets gemist.

Misschien staat die sluierplicht
in een ander deel van de Koran.

Voor wie hem niet kennen,
de Koran bestaat uit 114 hoofdstukken

en ieder hoofdstuk is uitgeschreven
in verzen, zoals gedichten.

Er staan meer dan
6.000 verzen in de Koran

en van die meer dan 6.000 verzen

verwijzen er drie naar hoe een vrouw
zich zou moeten kleden.

Het eerste is het vers
waar ik jullie al over vertelde.

Het tweede is een vers dat direct spreekt
tegen de vrouwen van de profeet,

met het verzoek zich
wat bescheidener te kleden

vanwege hun rol en functie
in de gemeenschap als zijn vrouwen.

En het derde vers
is vergelijkbaar met het eerste,

omdat het ontstond in reactie
op een historische situatie.

De archieven geven aan
dat het gangbaar was,

dat het gebruikelijk was
in de pre-islamperiode

dat vrouwen een 'khimar',
een doek op het hoofd droegen,

die achter de oren werd gestoken
en achter hun rug wapperde.

Van voren droeg een vrouw
een strak lijfje of een vest,

wat ze open liet hangen
waardoor haar borsten zichtbaar waren --

zoals op de plaatjes
die je kent uit Game of Thrones.

(Gelach)

Toen de islam zich verspreidde
over het Arabische schiereiland,

werd er een vers rondgestuurd
waarin werd gevraagd om met deze doek,

of eender welk ander kledingstuk,

de borsten te bedekken.

En dat is het.

Dat is zeg maar alles wat de Koran zegt
over hoe een vrouw zich moet kleden.

Het blijkt dat God niet alle vrouwelijke
lichaamsdelen heeft gespecificeerd

die hij verborgen wil zien.

Je zou zelfs kunnen zeggen,
en sommigen zeggen dat ook --

ik kan niet genoeg benadrukken
dat veel moslimdeskundigen dat zeggen --

dat die verzen opzettelijk
zo vaag zijn gelaten,

opdat een vrouw zelf de keuze had
hoe ze zich wou kleden,

gegeven haar cultuur

en de tijd waarin ze leefde.

En de term 'hidjab' --

wat denk je? --

die staat niet eens in een
van die drie verzen.

Het staat zelfs nergens in de Koran,
in de zin van een sluier voor de vrouw.

Ik zeg niet dat het woord
niet in de Koran voorkomt,

want dat doet het wèl.

Maar waar het gebruikt wordt,
wordt het correct gebruikt,

in de betekenis van
een barrière of afscherming.

Zoals de barrière of afscherming
tussen de mens en het goddelijke,

of tussen gelovigen en niet-gelovigen.

Of het betekent afscherming
als een fysiek scherm,

waar mannen in de tijd van Mohammed
werden gevraag achter te staan

wanneer ze met zijn vrouwen spraken.

Of het betekent de afzondering,
de beslotenheid die Maria zocht

toen ze beviel van Jezus.

Die afzondering en beslotenheid,

dat betekent hidjab;

dat fysiek scherm,

dat betekent hidjab;

die barrière, die afscherming,

dat betekent hidjab.

Hidjab betekent niet
de sluier van een vrouw.

En is het eigenlijk niet opvallend
dat wat de term werkelijk betekent,

afgezonderd zijn, afgeschermd,
buitengesloten, afgescheiden,

dit juist de woorden zijn
die bij ons opkomen

wanneer we aan een moslima denken?

En waarom ook niet?

We hebben allemaal gezien hoe moslima's
in de wereld worden behandeld:

als ze naar school probeert te gaan,

wordt ze in het hoofd geschoten;

probeert ze auto te rijden,

wordt ze opgesloten;

probeert ze deel te nemen

aan de politieke opstanden
in haar eigen land,

om gehoord te worden, mee te tellen,

wordt ze publiekelijk aangevallen.

Vergeet het verbergen in het donker
aan de rand van de stad,

sommige mannen voelen zich nu vrij
een vrouw op het trottoir aan te vallen,

op klaarlichte dag.

En ze nemen niet de moeite
hun identiteit te verbergen,

ze proberen juist internationaal
in het nieuws te komen.

Ze hebben het te druk met video's maken
en die op YouTube te zetten,

terwijl ze opscheppen
over wat ze gedaan hebben.

Waarom proberen ze
hun misdaden niet te verbergen?

Volgens hen hebben ze die niet begaan.

Die vrouwen hebben de misdaden begaan.

Die vrouwen hebben
die rare ideeën in hun hoofd,

ideeën waardoor ze
het huis uit zijn gegaan

en de gemeenschap in,

in de overtuiging dat ze
een bijdrage kunnen leveren,

terwijl we toch allemaal weten

dat eerbare vrouwen thuisblijven,

dat eerbare vrouwen onzichtbaar blijven.

Net zoals eerbare vrouwen
dat ook altijd deden

in de tijd van de profeet.

Is dat zo?

1400 jaar geleden
is lang voor het feminisme.

Zaten vrouwen opgesloten
en verborgen achter een sluier?

Nou, het blijkt dat
de eerste vrouw van de profeet

vandaag de dag

een CEO zou heten.

Ze was een succesvol handelaar.

Haar karavaan wasnet zo lang
als die van de andere kooplui samen.

In feite was ze directeur
van een succesvol import-exportbedrijf.

Toen ze Mohammed een baan gaf,

was ze zo onder de indruk
van zijn eerlijkheid

dat ze hem uiteindelijk
ten huwelijk vroeg.

(Gelach)

Ik weet niet hoeveel vrouwen

tegenwoordig een man ten huwelijk vragen.

En Mohammed's tweede vrouw?

Die hield ook niet van stilzitten.

Ze betrad het strijdtoneel op een kameel,

dat is zo ongeveer het equivalent
van een vrouw die tegenwoordig meevecht

in een Humvee of een tank.

En andere vrouwen?

Oude stukken laten zien dat vrouwen
eisten te mogen participeren

in de islamitische revolutie
die rond de profeet plaatsvond.

Een vrouw werd beroemd als generaal

toen ze met haar leger mannen
een opstand onderdrukte.

Mannen en vrouwen gingen vrij met
elkaar om en wisselden geschenken uit.

Het was de gewoonte dat een vrouw
haar echtgenoot ten huwelijk vroeg.

En als het niet goed liep,

om de scheiding te initiëren.

Vrouwen debatteerden zelfs
vrijelijk met de profeet.

Het klinkt mij toe
dat als de fundamentalisten

de huidige moslimgemeenschap
terug willen brengen naar het jaar 680,

dat dat een hele stap vooruit zou zijn.

(Gelach)

Vooruitgang.

(Applaus)

Maar we moeten nog
een belangrijke vraag beantwoorden.

Als het noch uit de islamgeschiedenis,
noch uit de Koran komt,

hoe komt het dan dat we tegenwoordig

de moslima's met hidjabs associëren?

Met afgezonderd zijn van de gemeenschap,

afgesloten en geïsoleerd,

alle fundamentele mensenrechten ontnomen?

Ik hoop dat je er niet van opkijkt
dat dit niet toevallig zo is.

Al tientallen jaren voegen juist de mensen

die de belangrijke taak hebben
de Koran te lezen en te interpreteren

in verschillende moslimgemeenschappen,

voegen sommige geestelijken
een bepaalde betekenis toe

aan die drie verzen over vrouwen.

Bijvoorbeeld het vers
waarover ik je eerder vertelde:

"O profeet, vertel
je echtgenotes, je dochters

en de vrouwen van de gelovigen
zichzelf met kledingstukken te bedekken.

Dit is beter, opdat zij niet
zullen worden herkend en gemolesteerd."

Sommige geestelijken
-- niet alle, sommige --

hebben daar een paar
woorden aan toegevoegd,

zodat in sommige vertalingen van de Koran

dat vers als volgt gaat:

"O profeet, vertel
je echtgenotes, je dochters

en de vrouwen van de gelovigen
zichzelf met kledingstukken te bedekken,

haakjes openen,
het kledingstuk is een sluier

die het gehele hoofd en gezicht bedekt,

de hals en de borst
en helemaal tot op de enkels

en tot aan de polsen.

Het gehele vrouwelijke lichaam
is bedekt behalve één oog,

zodat ze kan zien waar ze heengaat,

en de handen moeten
voorzien zijn van handschoenen.

Want, je begrijpt,

er waren genoeg handschoenen voorhanden
in de woestijn van Saoedi-Arabië.

(Gelach)

Enz. enz. enz., bla, bla, bla,

haakjes sluiten,

opdat zij niet zullen worden
herkend en gemolesteerd."

En wat die zogenaamde geestelijken

hebben geconcludeerd
op basis van die toevoegingen,

is dat een vrouw
slechts een functie heeft.

Om te begrijpen wat die functie is,

hoef je alleen maar een aantal 'fatwas'
of rechterlijke uitspraken te lezen

die deze zogenaamde geestelijken
daadwerkelijk hebben gedaan.

Ik geef wat voorbeelden.

Een vrouw hoeft alleen maar
de basisschool af te ronden

voordat ze kan trouwen.

Daarmee is ze dus, hoe oud?
Een jaar of 11, 12.

Een vrouw kan haar spirituele
verplichten jegens God niet vervullen

voordat zij haar fysieke verplichtingen
jegens haar man heeft vervuld.

Als hij haar begeert
terwijl zij op een kameel zit,

moet ze zich daaraan onderwerpen.

De islam heeft vrouwen
verboden een bh te dragen,

omdat bh's ondersteunen
en een vrouw jonger doen lijken,

en dat is berekende misleiding.

Mijn persoonlijke favoriet:

als een man een zweer heeft die ettert

van zijn kruin tot zijn voetzolen

en zij likt het voor hem af,

geeft ze hem daarmee nog steeds niet
wat ze hem schuldig is.

Waar deze en veel vergelijkbare uitspraken
inzake vrouwen op neerkomen,

is dit:

de beste vrouwen,
de meest eerbaren onder hen

zijn niet opgeleid

en dus machteloos,

niet veel anders dan een slaaf.

Dus blijft ze thuis,
zonder klagen, zonder bh.

(Gelach)

Altijd klaar en beschikbaar
om hem waar ook mee te dienen,

al is het zijn hele lichaam likken;

hem tevredenstellend wanneer hij wil,

of het nu in bed is of op een kameel.

Klinkt dit jullie als God's wil?

Klinkt dit als heilige schrift?

Of klinkt dit vreemd en gênant erotisch,

als de slechtste soort
vrouwonvriendelijke fantasie?

Zijn die zogenaamde geestelijken,

en de fundamentalisten
en extremisten die hen ondersteunen,

echt de islam aan het
zuiveren van binnenuit,

door haar terug te brengen
naar haar oorspronkelijke vorm?

Of zijn deze mannen
geen haar beter dan de mannen

die in het donker aan de rand
van de stad stonden te wachten

om zich aan een vrouw te vergrijpen?

Dankjewel.

(Applaus)