لارا اسنایدر: باشگاه صبحانه‌ی فلسفی

در ۱۸۱۲ چهار مرد برای صبحانه در دانشگاه کمبریج همدیگر را ملاقات می‌کنند. چیزی که بعنوان صبحانه‌ای پر‌شور شروع شد به انقلاب علمی جدیدی منتهی گردید، که در آن این مردان-- خود را "فلاسفه طبیعی می‌نامیدند" تا مادامیکه که بعدها واژه‌ی "دانشمند" ابداع شد-- چهار اصل عمده را برای تحقیق علمی معرفی کردند. لارا اسنایدر تاریخدان و فیلسوف، داستان بسیار جالب آنها را می‌گوید.

از شما میخواهم که برای یک لحظه با من به

قرن نوزدهم برگردید،

دقیقاْ به ۲۴ ژوئن، ۱۸۸۳.

انجمن بریتانیایی پیشرویی در علم

سومین نشستش را در دانشگاه کمبریج برگزار میکند.

نخستین شب نشست است،

و برخوردی درحال رخ دادن است

که آینده علم را برای همیشه تغیرخواهد داد.

مرد سالخوردهای با موهای سفید از جایش بلند میشود.

اعضای انجمن متحیر می شوند زمانیکه تشخیص میدهند

آن شخص ساموئل تیلورکلریج شاعر است،

کسی که سالها بود تا آن روز خانهاش را ترک نکرده بود.

آنها حتی از حرفی که او میزند، بیشتر متعجب میشوند.

«شما باید از اینکه خودتان را فلاسفه طبیعی بنامید دست بردارید.»

کلریج حس میکرد که فیلسوفهای واقعی مانند خودش

گیتی را از صندلی راحتییشان میسنجیدند.

توی گودالهای فسیل وقت تلف نمیکردند

یا مثل اعضای انجمن بریتانیایی آزمایشهای

ناخوشایند با کپه های الکترونیکی انجام نمیدادند.

جمعیت عصبانی شد و شروع کرد با صدای بلند به شکایت کردن

عالِم جوانی از کمبریج با نام ویلیام وئول بلند شد

و حضاررا ساکت کرد.

او مودبانه موافقت کرد که نام مناسبی

برای اعضای انجمن وجود نداشت.

گفت که: "اگر 'فیلسوف' بعنوان اصطلاحی خیلی گسترده و عالی درنظر گرفته شود"

بعد او گفت، "بعد در قیاس با 'هنرمند'

شاید ما واژهی 'دانشمند' را تشکیل دهیم.

این نخستین باری بود که واژه دانشمند

در بین عموم به زبان آورده شد،

تنها ۱۷۹ سال قبل.

دانشجوی دوره لیسانس که بودم برای نخستین بار درباره این برخورد شنیدم،

و یکجورایی حالم گرفته شد.

منظورم این است که، چطور کلمه دانشمند میتوانست

تا قبل از ۱۸۳۳ وجود نداشته باشد؟

دانشمندان تا پیش از آن چه نامیده میشدند؟

تغییر کردن چه چیزی بوجود آوردن نامی جدید در آن

لحظه را الزامی میکرد؟

تا قبل از این نشست، آن دسته از کسانی که جهان طبیعی را مطالعه میکردند

غیرحرفهایهایی بااستعداد بودند.

ملاک یا روحانی روستایی را درنظر بگیرید

که فسیل یا سوسک جمعآوری میکرده است،

برای مثال، مانند چارلز داروین

یا، دستیار استخدامی یک نجیب زاده، مثل جوزف پریستلی،

وقتی اکسیژن را کشف کرد

ملازم باسواد

مارکیز لنزدون بود.

بعد از این، آنها دانشمندان بودند،

حرفهایهایی با روش علمی خاص،

اهداف، انجمنها و سرمایهگذاری.

بیشتراین انقلاب را میتوان به چهار مرد نسبت داد

که در دانشگاه کمبریج در سال ۱۸۱۲ ملاقات کردند.

چارلز بابیج، جان هرشل، ریچارد جونز و ویلیام وئول.

اینها مردانی باانگیزه و درخشان بودند که

کارهای فوقالعادهایی را انجام داده بودند.

چارلز بابیج، که فکرمیکنم برای بیشتر اهالی TED نامی آشناست،

نخستین محاسبهگرماشینی و اولین نمونه از

رایانه مدرن را را اختراع کرد.

جان هرشل ستارههای نیمکره جنوبی را روی نقشه ترسیم کرد،

و، دراوقات فراغتش، در اختراع عکاسی شریک شد.

مطمئنم که همه ما می توانیم بدون فیسبوک یا تویئتر

که همه وقتمان را میگیرد، همانقدر مولد باشیم.

ریچارد جونز اقتصاددان مهمی شد

کسی که بعداْ کارل مارکس را تحتتاثیر قرارداد.

و وئول نه تنها واژه دانشمند

همچنین کلمات آنود، کاتد و یون را نیز ابداع کرد،

اما با انجام تحقیقات جهانیش بروی جزرومد

پیشرو در علمی عظیم و بینالمللی شد.

در زمستان ۱۸۱۲ و ۱۸۱۳ کمبریج،

این چهار مرد برای چیزی که صبحانه های فلسفی مینامیدند، با هم دیدار میکردند.

درباره علم و نیاز برای

یک انقلاب علمی جدید صحبت میکردند.

آنها حس میکردند از روزهایی

که انقلاب علمی در قرن ۱۷ام رخ داد

علم دچار رکود شده بود.

زمان برای انقلابی تازه رسیده بود،

که آنها متعهد به آوردنش بودند،

و چیزی که درباره این آدمها جالب است،

این است که نه فقط آنها این

آرزوهای دوره لیسانس خیلی بزرگ را داشتند،

بلکه در حقیقت به آن جامه عمل پوشاندند،

حتی در ورای پرشورترین رویاهایشان.

و امروز من میخواهم به شما درباره

چهار تغیر عمده در علم که توسط این چهار مرد به انجام رسید، بگویم.

حدود ۲۰۰ سال قبل،

فرانسیس بیکن، و بعدها اسحاق نیوتن،

روش علمی استنتاجی را پیشنهاد کرده بودند.

خب این روشی است که از انجام مشاهدات و

آزمایشها آغاز میشود و در

جهت عمومیت دادن به طبیعت که اصطلاحاْ قوانین طبیعی نام دارد و در صورت

پیدا شدن شواهد جدید در معرض رد یا اصلاح شدن

قرار دارد،حرکت می کند.

بدینترتیب، در ۱۸۰۹، دیوید ریکاردو با بحث کردن درباره اینکه

علم اقتصاد باید از روشی قیاسی متفاوتی استفاده کند

زمینه را گل آلود کرد.

مشکل این بود که گروه متنفذی در آکسفورد

شروع به بحث در اینباره کرد که چون در اقتصاد این روش استقرائی خوب

جواب داده بود، بایستی در بقیه علوم طبیعی نیز

به کار گرفته میشد.

اعضای باشگاه صبحانه فلسفی با آن مخالفت کرد.

آنها کتابها و مقالاتی در جهت تبلیغ برای روش استنتاجی در

کلیه علوم نوشتند

که مورد مطالعه وسیع فلاسفه طبیعی،

دانشجویان و افراد عادی قرار گرفت.

مطالعه یکی از کتابهای هرشل

چنان نقطهعطفی برای چارلز داروین بود که

بعدها گفت:« بندرت چیزی در زندگیم

چنان تاثیر عمیقی در من بجای گذاشته است.

طوری که باعث شد بخواهم به انبار

انباشتهی عظیم دانش طبیعیام بیفزایم.»

همچنین روش علمی داروین را شکل داد،

همینطور آنچه که توسط هم ردههایش استفاده شد.

[علم در جهت منفعت عموم]

قبلاْ، باور بر این بود که دانش علمی

باید برای منفعت شاه یا ملکه باشد،

یا برای منفعت شخصی فرد.

برای مثال، ناخدای کشتیها لازم بود

اطلاعاتی درباره جزرومد داشته باشند تا در بنادر توقف کنند.

روسای بنادر این اطلاعات را جمعآوری میکردند

و به ناخدایان کشتیها میفروختند.

باشگاه صبحانه فلسفی در اقدامی گروهی

این تغیر را بوجود آورد.

مطالعات جهانی وئول برروی جزر و مد

منجر به نقشهها و جداول عمومی جزر و مد گردید

که دانش روسای بنادر را به رایگان در اختیار تمامی

ناخدایان کشتیها میگذاشت.

هرشل با انجام مشاهدات جزرو مدی

در سواحل آفریقای جنوبی کمک کرد،

و همانطور که به وئول شکایت کرد،

در طی یک مد وحشیانه نزدیک بود بخاطر این کار جانش را از دست دهد.

این چهر مرد واقعاْ به هر طریقی کمک کردند.

آنها همینطور بدون وقفه با دولت بریتانیا

برای پولی که موتورهای بابیج را بسازند، مذاکره کردند،

زیرا متقعد بودند این موتورها

تاثیر کاربردی شگرفی بر جامعه میگذاشت.

در روزهای قبل ماشینحساب های جیبی،

ارقامی که بیشتر حرفه ای ها لازم داشتند--

بانکی ها، کارگزاران بیمه، ناخداهای کشتی، مهندس ها

کسانی بود که دنبال کتابهایی از این دست،

که پر از جدولهایی از اعداد بود، میگشتند.

این جدولها با استفاده از یک پردازه ثابت

دوباره و دوباره توسط کارکنانی پارهوقت که تحت نام

کامپیوتر شناخته میشدند- و این جالب است- محاسبه میشدند،

اما این محاسبات واقعا دشوار بودند.

منظورم این است که، این سالنامه دریایی

اختلافات قمری را برای هر ماه از سال منتشر میکرد.

هر ماه ۱٫۳۶۵ محاسبه لازم داشت،

بنابراین این جدولها سرشار از اشتباه بودند.

موتور اختلاف بابیج نخستین محاسبهگر ماشینی بود

که برای محاسبه دقیق هر کدام از این جداول طراحی شده بود.

دو مدل از این موتور در بیست گذشته ساخته شدند

توسط تیمی از موزه علم لندن

با استفاده از طرحهای خودش.

این همانی است که الان در موزه تاریخ کامپیوتر در کالیفرنیا قرار دارد،

و دقیق محاسبه می کند. واقعاْ کار می کند.

بعدها، موتور تجزیه و تحلیل گر بابیج

نخستین کامپیوتر مکانیکی در مفهوم مدرن بود.

حافظه جداگانه و پردازشگرمرکزی داشت.

قادر به انجام تکرار،انشعابات شرطی

و پردازش کردن موازی بود،

و با استفاده از کارتهای پانچ شده برنامه ریزی میشد،

ایده بابیج از ماشین بافندگی ژاکارد گرفته شده بود.

غم انگیزاست که موتورهای بابیج هرگز در هنگام زنده بودنش ساخته نشدند

زیرا اکثر مردم فکر میکردند

کامپیوترهای غیربشری هیچ فایدهای برای عموم

نخواهند داشت.

[نهادهای علمی جدید]

جامعه سلطنتی لندن، که در دوران بیکن تاسیس شده بود

بهترین جامعه علمی در انگلستان و حتی

در بقیه دنیا بود.

تا اینکه در قرن نوزدهم، تبدیل به

گونهای از باشگاه نجیبزادگان شد

که عمدتا از عتقیه دارن و ادبا و نجیبزادهها تشکیل میشد.

اعضای باشگاه صبحانه فلسفی

از سوی شماری از جوامع علمی جدید کمک گرفتند،

از جمله انجمن بریتانیایی.

این جوامع جدید اعضا را ملزم به

فعال بودن در امر تحقیقات و انتشار نتایجشان میکرد.

آنها بعد از این که مقالههای علمی

از سوی جامعه سلطنتی بخاطر محترمانه نبودن

متوقف شده بودند.، برقراری سنت پرسش و پاسخ

را از سر گرفتند.

و برای بار نخست، به زنان اجازه وارد شدن به دروازه علم را دادند.

اعضاء حالا اجازه داشتند تا همسرانشان، دختران

و خواهرانشان را به نشستهای انجمن بریتانیا بیاورند،

و در حالیکه توقع میرفت زنها در

سخنرانی های عمومی و رویداد های اجتماعی مانند این حاضر شوند،

شروع به نفوذ کردن در جلسات علمی نیز کردند.

انجمن بریتانیا بعدها نخستین

سازمان علمی ملی عمده در جهان شد که

زنان را بعنوان اعضای کامل پذیرفته بود.

[سرمایه گذاری خارجی برای علم]

تا قرن نوزدهم،

انتظار میرفت فلاسفه طبیعی خودشان هزینه تجهیزات

و لوازمشان را پرداخت کنند.

گهگاهی، جایزههایی وجود داشت،

از قبیل آن چه که در قرن ۱۸ام به جان هریسون اعطاء شد،

بخاطر حل کردن به اصطلاح مشکل طول جغرافیایی،

اما جایزهها در واقع تنها زمانی داده می شدند،

که کار انجام شده بود.

بنا به توصیه باشگاه صبحانه فلسفی،

انجمن بریتانیا شروع به استفاده از پول اضافه ای کرد

که از نشست هایش بدست میآمد، با اعطای

کمک به تحقیقات در ستاره شناسی، جزر و مد، فسیل ماهی،

کشتی سازی، و زمینههای دیگر.

این کمک هزینهها نه تنها

به مردان کمتر متمول اجازه انجام آزمایشات را میداد،

بلکه آنها را تشویق میکرد که خارج از چارچوب فکر کنند،

عوض اینکه فقط سعی در حل سوالی از قبل تعیین شده داشته باشند.

به تدریج، جامعه سلطنتی

و جوامع علمی کشورهای دیگر از آن الگو برداشتند،

و در نتیجه-- خوشبختانه اینطور شد که--

بخش عمدهای از چشمانداز علمی امروزی شده است.

بنابراین باشگاه صبحانه فلسفی

به ابداع دانشمند مدرن کمک کرد.

این بخش قهرمانانه داستانشان است.

البته نقطه مقابلی هم دارد.

آنها حداقل یک پیامد از انقلابشان را

پیش بینی نکردند.

آنها عمیقاْ بخاطر جدایی که امروزه بین

علم و بقیه فرهنگ وجود دارد، وحشت زده میشدند.

حیرتآور است که متوجه شویم

تنها ۲۸ درصد از بزرگسالان آمریکایی

از ابتداییترین سطح سواد علمی برخوردار هستند،

و این آمار با انجام سوالات سادهای به دست آمده است از جمله،

«آیا انسانها و دایناسورها همزمان روی زمین زندگی می کردند؟»

و «چه نسبتی از زمین با آب پوشانده شده است؟»

زمانی که دانشمندان اعضای یک گروه حرفهای شدند،

به آرامی از بقیه ما جدا شدند.

این پیامد ناخواسته انقلابی است

که با دوستانمان آغاز شد.

چارلز داروین گفت:

«گاهی اوقات فکر میکنم رسالههای عام و معمولی تقریباْ

به همان اندازه اثر اصلی برای پیشرفت

علم مهم هستند.

درواقع، کتاب "منشاء انواع" برای

مخاطب عام و معمولی نوشته شده است،

و زمانی که نخستین بار منتشر شد، بطور گستردهای مورد مطالعه واقع شد.

داروین چیزی را که به نظر میرسد ما فراموش کرده باشیم میدانست،

اینکه علم تنها برای دانشمندان نیست.

متشکرم.

(تشویق)