< Return to Video

Өмнө нь харж байгаагүй хамгийн сайн статистик мэдээ

  • 0:00 - 0:04
    10-д жилийн өмнө дэлхий дахины
    хөгжлийн байдлаар Шведийн оюутнуудад
  • 0:04 - 0:08
    хичээл заах үүрэг надад оногдсон юм.
  • 0:08 - 0:11
    Тэр үед би Африкийн институциудтай хамтран
    Африк дахь өлсгөлөнгийн талаар
  • 0:11 - 0:14
    20-иод жил судалгааны ажил
    хийчихсэн байлаа.
  • 0:14 - 0:18
    Тиймээс энэ ертөнцийн талаар намайг
    мэддэг гэсэн хүлээлт байсан байх л даа.
  • 0:18 - 0:21
    За тэгээд Анагаах ухааны Их сургууль
    Каролинска Институтад
  • 0:21 - 0:25
    Дэлхийн Эрүүл Мэнд
    гэдэг хичээл зааж эхлэв.
  • 0:25 - 0:28
    Гэхдээ иймэрхүү үед
    хүн сандардаг юм байна.
  • 0:28 - 0:31
    Тэгээд энэ оюутнууд чинь
    Шведийн боловсролын тогтолцоонд
  • 0:31 - 0:33
    хамгийн өндөр оноо
    авч орж ирсэн хүмүүс.
  • 0:33 - 0:36
    Тиймээс миний заах гэж байгаа бүгдийг
    мэдэж байж магад гэж бодлоо.
  • 0:36 - 0:39
    Тэгээд мэдлэгийн түвшинг нь
    шалгах санаатай нэг тест авав.
  • 0:39 - 0:41
    Нэг асуултаас би маш их
    зүйлийг сурч авсан юм:
  • 0:41 - 0:43
    "Хосоор нь жагсаасан
    эдгээр улсаас аль нь
  • 0:43 - 0:46
    хүүхдийн эндэгдэлээр
    хамгийн өндөр үзүүлэлттэй вэ?"
  • 0:46 - 0:49
    Улсуудыг хоёр хоёроор нь ангилахдаа би
  • 0:49 - 0:54
    нэг нь нөгөөгөөсөө 2 дахин их
    үзүүлэлттэй байхаар жагсаав.
  • 0:54 - 0:59
    Мэдээлэл тодорхойгүй байснаас ингэх нь
    хавьгүй илүү давуу талтай юм.
  • 0:59 - 1:01
    Мэдлэгийг чинь шалгах гээгүй юм шүү.
  • 1:01 - 1:06
    Гэхдээ энд Турк хамгийн өндөр үзүүлэлтэй,
    Польш, Орос, Пакистан, Өмнөд Африк байна.
  • 1:06 - 1:08
    За энэ Шведийн оюутнуудын дүн.
  • 1:08 - 1:11
    Энэ шалгалтыг би өөртөө итгэлтэй
    байхын тулд авсан юм л даа.
  • 1:11 - 1:13
    Tэгээд ч үр дүнд нь баяртай байлаа.
  • 1:13 - 1:16
    5 зөв хариултаас 1.8-ийг нь хариулсан
    байна гэдэг чинь мэдээж
  • 1:16 - 1:20
    ОУ-ын эрүүл мэнд заах профессорын хувьд
    миний хэрэгцээ байна гэсэн үг шүү дээ.
  • 1:20 - 1:21
    (Инээд)
  • 1:21 - 1:25
    Нэг орой тайлангаа дуусгахаар сууж байхдаа
  • 1:25 - 1:28
    гэнэт нэг зүйлийг ухаарлаа.
  • 1:28 - 1:32
    Би чинь Шведийн хамгийн сайн оюутнуудын
    дэлхийн талаарх мэдлэг
  • 1:32 - 1:36
    статистикийн хувьд сармагчингаас ч
    бага гэдгийг харуулсан байна шүү дээ.
  • 1:36 - 1:38
    (Инээд)
  • 1:38 - 1:41
    Учир нь шимпанзе сармагчинд би Шриланка
    болон Турк улс бүрт
  • 1:41 - 1:45
    хоёр банана жимс өгвөл тэд хагасыг нь
    зөв хариулна шүү дээ. Яг хагасыг нь.
  • 1:45 - 1:48
    Гэхдээ оюутнууд тэнд байхгүй л дээ.
  • 1:48 - 1:52
    Миний хувьд асуудал хайхрамжгүйд биш
    урьдаас тогтсон ойлголтонд учир байгаа юм.
  • 1:52 - 1:56
    Би Каролинска Институцын багш нарын дунд
    нэг ёс зүйгүй судалгаа явуулсан.
  • 1:56 - 1:57
    (Инээд)
  • 1:57 - 2:00
    Тэр нь Анагаах Ухааны салбарт
    Нобелийн Шагнал авчирдаг юм байна.
  • 2:00 - 2:02
    За тэр энд шимпанзетэй
    харцуулсан ч болно.
  • 2:02 - 2:04
    (Инээд)
  • 2:04 - 2:08
    Эндээс л би харилцаа холбоо хачин их
    хэрэгтэй байгаа юм байна гэдгийг ухаарсан.
  • 2:08 - 2:11
    Учир нь дэлхий дахинаа чухам
    ямар үйл явдал болж байгаа
  • 2:11 - 2:14
    болон улс бүрийн хүүхдийн эрүүл мэндийн
    талаарх мэдээлэл хангалттай байна.
  • 2:14 - 2:19
    Бид энэ харагдаж байгаа програмыг хийсэн юм: бөмбөлөг бүр нэг улсыг төлөөлнө
  • 2:19 - 2:25
    Энд байгаа улс бол Хятад. Энэ бол Энэтхэг.
  • 2:25 - 2:31
    Бөмбөлөгний хэмжээ хүн амын тоог харуулна. Энэ тэнхлэг дээр нөхөн үржихүйн түвшинг оруулсан.
  • 2:31 - 2:34
    Учир нь манай оюутнууд дэлхийн зураг хараад
  • 2:34 - 2:36
    юу гэж хэлсэн гээч. Би уул нь ингэж асуусан юм л даа,
  • 2:36 - 2:38
    "За та нар дэлхийн талаар юу гэж бодож байна даа?"
  • 2:38 - 2:42
    Үнэндээ, тэр сурах бичиг нь Тинтин байсан гэдгийг эхлээд би олж тогтоов.
  • 2:42 - 2:43
    (инээв)
  • 2:43 - 2:46
    За тэгээд оюутнууд "Дэлхий бол "бид" ба "тэд" гэж хуваагдсан хэвээр,
  • 2:46 - 2:49
    Бид гэдэг нь Барууны ертөнц, тэд гэдэг нь Гуравдагч ертөнц" гэдэг юм байна.
  • 2:49 - 2:52
    "Барууны ертөнц гэдэг чинь юу вэ?" гэж би асуулаа.
  • 2:52 - 2:57
    "За, тэр бол урт наслалт, жижиг гэр бүл гэсэн үг. Харин Гуравдагч ертөнц гэдэг бол богино наслалт, том гэр бүл гэсэн үг" гэлээ.
  • 2:57 - 3:03
    Тэрнийг би энд үзүүлж чадна. Энд нөхөн үржихүйн түвшинг оруулсан: нэг эмэгтэйд оногдох хүүхдийн тоо
  • 3:03 - 3:07
    нэг, хоёр, гурав, дөрөв, нэг эмэгтэйд 8 хүртэлх хүүхэд байхаар
  • 3:07 - 3:13
    1960, 1962 оноос хойшхи улс бүрийн гэр бүрийн хэмжээний талаарх мэдээлэл бол хангалттай сайн байгаа шүү.
  • 3:13 - 3:16
    Алдааны хязгаар бол нэлээд бага. Энд дундаж наслалт оруулсан
  • 3:16 - 3:20
    зарим орнуудад 30 жил байхад зарим нь 70 хүртэл байна.
  • 3:20 - 3:23
    1962 онд, хэсэг бүлэг улс орнууд байна.
  • 3:23 - 3:28
    энэ бол аж үйлдвэржсэн орнууд, тэд жижиг гэр бүл, урт наслалттай байна.
  • 3:28 - 3:30
    энд хөгжиж буй орнууд:
  • 3:30 - 3:33
    тэд том гэр бүл, богино наслалттай байна.
  • 3:33 - 3:37
    За одоо 1962 оноос хойш юу болж вэ? Бид өөрчлөлтийг хармаар байна.
  • 3:37 - 3:40
    Оюутнуудын зөв үү? Одоо болтол 2 төрлийн улс орнууд гэж хуваагдсан хэвээр гэж үү?
  • 3:41 - 3:44
    эдгээр хөгжиж буй орнууд жижиг гэр бүлтэй болоод энд амьдарч байна уу?
  • 3:44 - 3:46
    эсвэл тэд урт наслалттай болоод энд байна уу?
  • 3:46 - 3:49
    Харцгаая л даа. Дэлхийг энд зогсоочихсон байна. Энэ бол бүгд НҮБ-ын статистик мэдээллүүд.
  • 3:49 - 3:52
    одоогоор байгаа. За эхэлцгээе. За харцгааж байна уу?
  • 3:52 - 3:55
    Энэ бол Хятад байна, эрүүл мэндийн хувьд сайжирсаар, ахисаар байна
  • 3:55 - 3:58
    Энэ бүх ногоон бол Латин Америкийн орнууд улам бүр жижиг гэр бүлтэй болж байна.
  • 3:58 - 4:01
    Энд байгаа шар бол Арабын улсууд
  • 4:01 - 4:05
    Тэд том гэр бүлтэй шүү дээ, гэтэл үгүй ээ тэд урт наслалттай болж байна гэхдээ гэр бүл нь томорсонгүй.
  • 4:05 - 4:08
    Африкийн улсууд бол энэ доор байгаа ногоон.Тэд эндээ хэвээр үлдэж байна.
  • 4:08 - 4:11
    Энэ бол Энэтхэг. Индонез үнэндээ хурдан хөдөлж байна.
  • 4:11 - 4:12
    (инээв)
  • 4:12 - 4:15
    За тэгээд 80-аад оны үед, Бангладеш Африкийн орнуудын дунд тэнд байсаар байна.
  • 4:15 - 4:18
    Гэтэл одоо, Бангладеш --хараач 80-д онд гайхалтай явдал болжээ
  • 4:18 - 4:21
    Исламын удирдагч нар гэр бүл төлөвлөлтийг дэмжиж эхэлжээ.
  • 4:21 - 4:26
    Тэд энэ булан хүртэл явж байна. За 90-д оны үед бид ДОХ-ын аюулт тахалд нэрвэгдэв.
  • 4:26 - 4:29
    тэрнээс болж Африкийн улсууд дахь дундаж наслалт буурлаа.
  • 4:29 - 4:33
    бусад улсууд бүгд тэр буланруу дээш явж байна.
  • 4:33 - 4:37
    за тэгээд бид урт наслалт, жижиг гэр бүлтэй боллоо. Бид маш өөр дэлхий ертөнцтэй болж шүү дээ.
  • 4:37 - 4:50
    (алга ташилт)
  • 4:50 - 4:55
    За Америк, Вьетнам хоёрыг шууд харьцуулж үзье л дээ.
  • 4:55 - 5:00
    1964 онд: Америк жижиг гэр бүл, урт наслалттай байжээ.
  • 5:00 - 5:04
    Харин Вьетнам том гэр бүл, бонгино наслалттай байв. За энэ юу болж байгааг харуулж байна.
  • 5:04 - 5:10
    хичнээн дайны үе байгаад үхэл хагацал их байсан ч
  • 5:10 - 5:13
    дундаж наслалт дээшилсэн байна. Жилийн сүүлрүү
  • 5:13 - 5:16
    Вьетнамд гэр бүл төлөвлөлт хэрэгжиж эхлэв, тэгээд тэд жижиг гэр бүлтэй болж байна.
  • 5:16 - 5:19
    Америкийн Нэгдсэн Улс тэр дээр улам бүр урт наслалттай болсоор
  • 5:19 - 5:22
    гэр бүлийн хэмжээ хэвээр. За одоо 80-д оны үед
  • 5:22 - 5:25
    Вьетнам коммунист төлөвлөлтийг халж зах зээлийн эдийн засагт шилжив.
  • 5:25 - 5:29
    Тэд бүр илүү хурдан хөдөлгөөнд орлоо. За одоо тэгвэл бид
  • 5:29 - 5:34
    Вьетнамд адилхан дундаж наслалт, адилхан гэр бүлийн хэмжээтэй болжээ.
  • 5:34 - 5:41
    Энд 2003 оны Вьетнам улс 1974 оны дайны дараах АНУ-тай адил түвшинд очсон байна.
  • 5:41 - 5:45
    Хэрвээ бид эдгээр тоон мэдээллийг харахгүй бол
  • 5:45 - 5:49
    Ази тивд болсон агуу их өөрчлөлийг дутуу үнэлэх байлаа
  • 5:49 - 5:53
    бидний мэдэх эдийн засгийн өөрчлөлтөөс өмнө нийгмийн өөрчлөлт болж шүү дээ.
  • 5:53 - 5:58
    За одоо бас нэг өөр зүйл үзүүлье
  • 5:58 - 6:05
    дэлхийн орлогын хувиарлалт. Энэ бол хүмүүсийн орлогын хувиарлалт
  • 6:05 - 6:10
    өдөрт нэг доллар, 10 доллар эсвэл 100 доллар
  • 6:10 - 6:14
    Баян, ядуугийн ялгаа гэж байхаа больсон. Тэр чинь ташаа ойлголт.
  • 6:14 - 6:18
    Энд нэг жижигхэн дов байна. Гэхдээ л ихэнх хүмүүс ийшээ байна.
  • 6:19 - 6:23
    Хаана орлого дуусаж вэ гэдгийг харах юм бол -- орлого--
  • 6:23 - 6:29
    Энэ бол дэлхийн жилийн орлого 100 хувиар байна. Энд хамгийн баян 20 хувь,
  • 6:29 - 6:36
    Тэд бараг дэлхийн орлогын 70 хувийг авсан байна. Энд хамгийн ядуу 20 хувь
  • 6:36 - 6:41
    тэдэнд 2 хувь ногдож байна. За энд нөгөө бидний мэдэх ойлголт
  • 6:41 - 6:45
    хөгжиж буй орнуудын талаарх ойлголт тун сэжигтэй болоод ирнэ дээ. Бид тусламжийн тухай бодохдоо
  • 6:45 - 6:50
    эдгээр хүмүүс энд байгаа эдгээр хүмүүст тусламж үзүүлдэг гэж санадаг. Гэтэл энэ дунд
  • 6:50 - 6:54
    дэлхийн хүн амын ихэнх хэсэг нь байна шүү дээ. Тэдэнд одоо дэлхийн орлогын 24 хувь оногдож байна.
  • 6:54 - 6:58
    Бид энэ талаар өөр өөр хэлбэрээр сонсдог. Эд чинь хэн бэ?
  • 6:58 - 7:02
    Хаана тэр өөр өөр улс орнууд байна вэ? За Африкийг үзүүлье.
  • 7:02 - 7:07
    Энэ Африк байна. Дэлхийн хүн амын 10 хувь, ихэнх нь ядуу.
  • 7:07 - 7:12
    Энэ бол хөгжингүй, баян орнууд. НҮБ-ын бүлэг улс.
  • 7:12 - 7:17
    Тэд тэнд энэ хэсэг дээр байна. Африк болон хөгжингүй улсуудад нилээд тоо давхцаж байна.
  • 7:17 - 7:20
    Энэ бол Латин Америк. Тэдэнд дэлхий дээрх бүх юм байна.
  • 7:20 - 7:23
    Латин Америкт хамгийн ядуугаас авхуулаад хамгийн баян хүмүүс байна.
  • 7:23 - 7:28
    Энэ дээр бид зүүн Европыг тавьж болно, тэгээд зүүн Азийг тавья.
  • 7:28 - 7:33
    За тэгээд Өмнөд Ази. За тэгээд цаг хугацаагааг хойшлуулбал яаж харагдах бол
  • 7:33 - 7:38
    1970 онруу хойшлуулбал? Тэр үед энэ дов нилээд өндөр байжээ.
  • 7:38 - 7:42
    Тэгээд хамгийн их ядуучууд Ази тивд байсан байна.
  • 7:42 - 7:49
    Дэлхийн асуудал бол Ази тивийн ядуурал байжээ. За одоо цааш явах юм бол
  • 7:49 - 7:52
    Хүн ам нэмэгдэхийн хэрээр
  • 7:52 - 7:55
    Азид сая сая хүмүүс ядуурлаас гарч байна, бас зарим нь
  • 7:55 - 7:58
    ядуурч байна. За тэгээд энэ бол одоо бидний байгаа дүр зураг
  • 7:58 - 8:02
    Дэлхийн Банкнаас гаргасан хамгийн сайн тооцооноос харвал ирээдүйд ийм болох юм байна.
  • 8:02 - 8:06
    бид хуваагдсан ертөнцөд амьдрахгүй нь. Ихэнх хүмүүс энэ дунд байх нь.
  • 8:06 - 8:08
    Мэдээж энэ бол логарифмын хэмжээс л дээ.
  • 8:08 - 8:13
    гэхдээ бидний эдийн засгийн ойлголт бол хувьчилсан өсөлт шүү дээ. Бид чинь
  • 8:13 - 8:19
    хувь процентийн өсөлтийн боломжийг л харж байдаг. Хэрвээ би үүнийг өөрчлөөд
  • 8:19 - 8:23
    гэр бүлийн орлогын оронд хүн ам тус бүрийн Үндэсний Нийт Бүтээгдэхүүн болговол,
  • 8:23 - 8:29
    энэ мэдээлэл тус бүрийг ҮНБ-ний бүс нутгаар нь хуваасан тоо болговол
  • 8:29 - 8:33
    Энэ доор бүс нутаг тус бүрийг оруулсан, бөмбөлөгийн хэмжээ хүн амын тоог илэрхийлнэ
  • 8:33 - 8:36
    Энд хөгжингүй орнууд байна. энд Африкийн Сахарын Цөлийн бүс нутгийн улс орнууд
  • 8:36 - 8:39
    Арабын улсыг бас нэг тусад нь авч үзье.
  • 8:39 - 8:43
    Тэд Африк тивээс ч байна, Ази тивээс ч байна. ингээд тусад нь салгачихья
  • 8:43 - 8:48
    За тэгээд энэ тэнхлэгийг арай өрөгжүүлээд нэг шинэ хэмжээс нэмье.
  • 8:48 - 8:51
    нийгмийн талаас, анх төрж буй хүүхдийн амьд үлдэх боломж түвшин
  • 8:51 - 8:56
    за энэ тэнхлэг дээр бол мөнгө тавья. энэ талд хүүхдүүдийн амьд үлдэх боломж байгаа
  • 8:56 - 9:00
    Зарим улс орнуудад, анх төрж буй хүүхдүүдийн 99.7 хувь нь амьд үлддэг бол,
  • 9:00 - 9:04
    зарим улсуудад нь дөнгөж 70 хувьд хүрдэг. Энд нэг ялгаа ажиглагдаж байна
  • 9:04 - 9:08
    Хөгжингүй орнууд, Латин Америк, Зүүн Европ, Зүүн Ази
  • 9:08 - 9:12
    Арабын улсууд, Өмнөд Ази болон Африкийн Сахарын цөлийн бүс нутаг
  • 9:12 - 9:17
    Хүүхдийн наслалт мөнгөний шугаман хамаарал хүчтэй байна.
  • 9:17 - 9:25
    За Сахарын цөлийн бүс нутгийг дотор нь задлая. Эрүүл мэнд тэнд байна. Сайн эрүүл мэнд тэр дээр
  • 9:25 - 9:30
    За би энд энэ бүс нутгийг улс орон бүрээр нь задлая.
  • 9:30 - 9:35
    За задарлаа. улс орнуудын бөмбөлөгүүдийн хэмжээ нь хүн амых нь тоо
  • 9:35 - 9:39
    Сьерра Леоне энд доор байна. Мауритиус энэ дээр байна. Мауритиус бол
  • 9:39 - 9:42
    худалдааны хориг саадыг устгасан анхны улс, тэд элсэн чихэр худалдаалдаг
  • 9:43 - 9:48
    Тэд Европ болон Хойд Америк тивийн хүмүүстэй адил тэгш нөхцөлөөр өөрсдийн нэхмэл эдлэлийг худалдаалдаг.
  • 9:48 - 9:52
    За Африк тив дотор ихээхэн ялгаатай байдал харагдаж байна. Гана энэ дунд байна.
  • 9:52 - 9:55
    Сьерра Леоне, хүмүүнлэгийн тусламж
  • 9:55 - 10:00
    Энд Уганда байна, хөгжлийн тусламж. Энд хөрөнгө оруулдаг цаг
  • 10:00 - 10:03
    тэнд та нар амралтаа өнгөрөөж болно. Энэ бол үнэхээр их ялгаатай байдал
  • 10:03 - 10:08
    Африкт ийм их ялгаатай гэж бид ховорхон л боддог шүү дээ.
  • 10:08 - 10:12
    Өмнөд Азийг энд задалж үзье. Энэтхэг энэ голд байгаа том бөмбөлөг.
  • 10:12 - 10:16
    Афганистан болон Шриланк улсуудын хооронд маш их ялгаа харагдана.
  • 10:16 - 10:20
    Арабын улсуудыг бас задалж үзье. Тэд ямар бол? Адилхан цаг агаар, адилхан соёл уламжлал
  • 10:20 - 10:24
    адилхан шашин шүтлэг. Үгүйээ маш их ялгаа байна. Бүр хөрш улсуудын хооронд ч
  • 10:24 - 10:29
    Иемен - иргэний дайн. Арабын Нэгдсэн Эмират улс, мөнгө нилээд тэгш хувиарлагдаж, зарцуулагдсан байна.
  • 10:29 - 10:36
    Бодсоноос өөр байгаа биз. Энэ тоонд бас тухайн орон дахь гадаадын ажилчидын хүүхдүүд хүртэл хамрагдсан байгаа.
  • 10:36 - 10:40
    Мэдээлэл бол бидний бодсоноос ихэнхдээ илүү их, сайн байдаг. Ихэнх хүмүүс мэдээлэл дутмаг муу гэж боддог.
  • 10:41 - 10:43
    За яахав тэнд жаахан тодорхой бус тооны хязгаар бий л дээ. Гэхдээ л бид энд ялгаатай байдлыг сайн харж чадаж байна.
  • 10:43 - 10:46
    Камбодж, Сингапур. Ялгаатай байдал бүр их байна.
  • 10:46 - 10:49
    Зүүн Европ тивийн улс орнууд:
  • 10:49 - 10:55
    Зөвлөлтийн эдийн засагт олон жилийн туршид байсан, гэхдээ тэндээс гараад 10 жилийн дараа
  • 10:55 - 10:58
    хоорондоо их өөр өөр байна. За энд Латин Америк байна.
  • 10:58 - 11:02
    Өнөөдрийн байдлаар эрүүл мэндээр сайн улс олохын тулд Кубаруу л заах шаардлагагүй болжээ.
  • 11:02 - 11:07
    Одоогоос хэдхэн жилийн өмнөөс Чилид хүүхдийн эндэгдэл Куба улсаас бага болсон байна.
  • 11:07 - 11:10
    Хөгжингүй улс дотор энд өндөр орлоготой орнууд байна.
  • 11:10 - 11:14
    За энд дэлхийн бүхий л дүр зураг харагдаж байна.
  • 11:14 - 11:19
    ойролцоогоор ингэж харагдах нь. За тэгээд бид ийшээ харвал,
  • 11:19 - 11:25
    1960 онд дэлхийн байдал өөрчлөгдөж эхэлжээ. 1960 онд
  • 11:25 - 11:28
    Мао Зедун гарч ирлээ. Тэр Хятадад эрүүл мэндийг авчирав. За тэгээд тэр нас барлаа.
  • 11:28 - 11:33
    Тэгээд Дэн Сиапинг гарч Хятадад хөрөнгө мөнгө авчирав. Ингээд хятадыг хөдөлгөөнд оруулав
  • 11:33 - 11:37
    За энд бид улс орнууд хэрхэн өөр өөр чиглэлд хөдөлж байгааг харж байна.
  • 11:37 - 11:41
    Үнэндээ дэлхийн ерөнхий дүр зургийг харуулсан
  • 11:41 - 11:46
    жишиг улс орныг олоход тун хэцүү болжээ.
  • 11:46 - 11:52
    Та бүхнийг 1960 онд эргээгээд авчирмаар байна.
  • 11:52 - 12:02
    Энд байгаа Өмнөд Солонгосыг Бразилтай харьцуулж үзье.
  • 12:02 - 12:07
    Бразил энд байна.За нэр нь алга боллоо. Бас энд нэмээд
  • 12:07 - 12:12
    тэнд байгаа Уганда улсыг оруулья. За ингээд мэдээллийг явуулья.
  • 12:12 - 12:21
    Өмнөд Солонгос ямар хурдан хөгжиж байгааг та бүхэн харж байгаа байх.
  • 12:21 - 12:24
    гэтэл Бразил нилээн удаан байна
  • 12:24 - 12:30
    За энд тэгвэл буцаад улс орнуудын явсан замын тэмдэглэгээг харуулбал
  • 12:30 - 12:34
    та бүхэн хөгжлийн хурдыг эргээд харж болно.
  • 12:34 - 12:40
    үнэхээр үнэхээр их өөр байна. Улс орнууд их бага ч гэсэн ерөнхийдөө
  • 12:40 - 12:44
    мөнгө болоод эрүүл мэндийн хувьд адилхан түвшинд шилжиж байна. Гэхдээ эндээс
  • 12:44 - 12:48
    хэрвээ та эхлээд эрүүл бол эхлээд баян байснаас илүү хурдан өөрчлөгдөж чадаж байгааг ажиглаж болно.
  • 12:49 - 12:53
    За тэгвэл одоо Арабын Нэгдсэн Эмират улсын нэмж байгаад харья.
  • 12:53 - 12:56
    Тэд эндээс эхэлсэн, газрын баялаг ихтэй орон. Тэд газрын тосыг
  • 12:56 - 13:00
    мөнгө болгож баяжсан, гэхдээ эрүүл мэндийг дэлгүүрээс худалдаж авч болдоггүй юм байна.
  • 13:00 - 13:04
    Эрүүл мэндэд хөрөнгө оруулах хэрэгтэй юм байна. Хүүхдүүдийг сургуульд явуулах хэрэгтэй юм байна.
  • 13:04 - 13:07
    Эрүүл мэндийн салбарын ажилчидыг сургах хэрэгтэй. Хүн амаа боловсролтой болгох хэрэгтэй.
  • 13:07 - 13:10
    Шах Саеид энэ талаар нилээд гайгүй ажил хийсэн.
  • 13:10 - 13:14
    Газрын тосны үнэ буурсан боловч тэрээр улс орноо энэ дээр авчиржээ.
  • 13:14 - 13:18
    Бидний өмнө дэлхий ертөнцийн ерөнхий дүр зураг байна
  • 13:18 - 13:20
    улс орнууд ерөнхийдөө хөрөнгө мөнгөө
  • 13:20 - 13:25
    өнгөрсөн үед зарцуулдаг байснаасаа илүү оновчтой зардаг болжээ. За одоо
  • 13:25 - 13:32
    та бүхэн улс орнуудын дундаж тоог харах юм бол. Тэд ийм байна.
  • 13:32 - 13:37
    Гэхдээ дундаж тоо ашиглах нь жаахан аюултай. Учир нь улс орнууд
  • 13:37 - 13:43
    дотоодод ялгаатай байдал их байдаг. Хэрвээ бид ийшээ
  • 13:43 - 13:49
    өнөөгийн Угандаг харах юм бол энэ улс Өмнөд Солонгос 1960 онд байсан түвшинд байна. Хэрвээ би Угандаг дотор нь
  • 13:49 - 13:54
    задалбал нилээд их ялгаатай байдлыг олж харах болно. Энд таван хэсэгт хувааж үзүүлсэн байна.
  • 13:54 - 13:57
    Угандагийн хамгийн баян 20 хувь нь тэнд байна.
  • 13:57 - 14:01
    Хамгийн ядуу нь энэ доор байна. Өмнөд Африкийг дотор нь хуваавал ийм.
  • 14:01 - 14:06
    За энэ доор байгаа Нигерийг харья. Аймшигтай муухай өлсгөлөн болсон газар
  • 14:06 - 14:11
    ийм харагдаж байна. Нигерийн хамгийн ядуу 20 хувь нь энд байна.
  • 14:11 - 14:14
    Өмнөд Африкийн хамгийн баян 20 хувь нь тэнд байна.
  • 14:14 - 14:19
    Бид Африкт яаж туслах вэ, ямар арга зам байна вэ хэмээн хэлэлцэх дуртай
  • 14:19 - 14:22
    Тэгвэл Африкт бүхий л нөхцөл байдал байна. Тэхлээр
  • 14:22 - 14:26
    энд байгаа хэсэгт, тээр доор байгаа хэсэгтэй адил стратеги арга замаар ДОХ-ын
  • 14:26 - 14:30
    эм эмчилгээг хүргэж чадахгүй шүү дээ. Дэлхий ертөнцийг сайжруулах асуудал
  • 14:30 - 14:35
    нутаг нутгийн нөхцөл байдалд тус тус тохирсон байх шаардлагатай болжээ.
  • 14:35 - 14:38
    Бүс нутгийн хэмжээнд ерөнхийлөх нь ач холбогдолгүй юм байна. Бид улам бүр тусгай детальчлах хэрэгтэй болсон байна.
  • 14:38 - 14:42
    Оюутнуудад энэ талаар үзүүлэхэд тэд их сонирхон хүлээж авдаг.
  • 14:42 - 14:47
    Бас олон олон бодлого боловсруулагчид, корпорацын салбарынхан
  • 14:47 - 14:51
    дэлхий хэрхэн өөрчлөгдөж байгааг сонирхох болжээ. Тэгвэл бид яагаад
  • 14:51 - 14:55
    Яагаад байгаа тоон мэдээллийг ашиглахгүй байна вэ? Бидэд НҮБ-ээс гаргадаг тоо,
  • 14:55 - 14:57
    үндэсний статистикийн газруудын тоо,
  • 14:57 - 15:01
    их сургуулиуд, төрийн бус байгууллагуудаас гаргадаг тоо хангалттай байна.
  • 15:01 - 15:03
    Гэтэл эдгээр тоонууд нөгөө мэдээллийн сангууд доор нуугдчихаад байна шүү дээ.
  • 15:03 - 15:08
    Олон нийт тэнд байна, интернэт тэнд байна, гэхдээ бид тэдгээрийг одоо болтол сайн ашиглаж чадахгүй л байна шүү дээ.
  • 15:08 - 15:11
    Дэлхийн өөрчлөлтийн талаар бидний харсан энэ бүх мэдээлэл
  • 15:11 - 15:15
    төсвийн хөрөнгөр санхүүжүүлсэн статистик тоог хамруулаагүй. Зарим вэб хуудсууд байна
  • 15:15 - 15:21
    нэг тийм, та нар мэднэ дээ, мэдээллийн сангаас жаахан хэсэг мэдээлэл тавьдаг
  • 15:21 - 15:26
    гэхдээ хүмүүс мэдээлэлдээ үнэ тогтоочихдог, тэгээд бас тэнэг түлхүүр үг оруулах гэх мэтчилэн шаардлага тавьдаг, дээрээс нь уйтгартай статистик гээд л.
  • 15:26 - 15:29
    (инээд)(алга ташилт)
  • 15:29 - 15:33
    Ингээд бид явахгүй шүү дээ. Тэгвэл юу хэрэгтэй вэ? Бидэнд мэдээллийн сангууд байна.
  • 15:33 - 15:37
    Таньд шинэ мэдээллийн сан хэрэггүй. Бидэнд гайхалтай сайхан дизайнтай хэрэгсэл байна
  • 15:37 - 15:40
    энд улам олон олон хэрэгсэлүүд нэмэгдэж байгаа. Бид
  • 15:40 - 15:45
    нэг ашигийн төлөө бус байгууллага санаачлан эхлүүлээд байна.
  • 15:45 - 15:48
    мэдээллийг дизайнтай холбодог " Гапмайндер". Лондонгийн метронд
  • 15:48 - 15:51
    "зай нүхнээс болгоомжилно уу" гэж байдгаас бид санаа аваад "Зайг нөхөгч" гэсэн утгаар нэрлэе гэж шийдсэн юм л даа.
  • 15:51 - 15:55
    Тэгээд бид энэн шиг мэдээллийг хооронд нь холбодог програм бичиж эхэлсэн юм.
  • 15:55 - 16:01
    Тэгээд ч энэ тийм их хэцүү байгаагүй. Мэдээж хэсэг хүмүүс хэдэн жил ажиллаад хөдөлгөөнт дүрсийг бий болгосныг та бүхэн харлаа.
  • 16:01 - 16:03
    Та нар багц мэдээллийг аваад, ийшээ хийж болно.
  • 16:03 - 16:08
    Бид НҮБ-ын мэдээлэл, НҮБ-ын зарим агентлагуудыг чөлөөлж өгсөн.
  • 16:08 - 16:12
    Зарим улс орнууд өөрсдийн мэдээллийн сангаа дэлхийн хэмжээнд хуваалцахыг зөвшөөрсөн.
  • 16:12 - 16:15
    гэхдээ мэдээж бидэнд хайлтын функц хэрэгтэй.
  • 16:15 - 16:20
    Бид мэдээллийг хайж болохуйц хэлбэрт оруулаад хайж болдог хайлтын функц.
  • 16:20 - 16:23
    тэгээд тэрнийгээ дэлхий даяар харуулж болдог тийм функц. Тэгээд бид юу сонсдог гээч?
  • 16:23 - 16:27
    Би гол статистикийн нэгжүүд дээр жаахан судалгаа хийсэн юм. Бүгд л
  • 16:28 - 16:32
    "Энэ бол боломжгүй юм. Ийм юм хийж чадахгүй. Бидний мэдээлэл
  • 16:32 - 16:35
    тун их нарийвчлалтай, бусад зүйлийг хайж болдог шиг хайж чадахгүй шүү дээ" гэж хэлдэг гээч.
  • 16:35 - 16:40
    Бид оюутнуудад мэдээллийг үнэгүй өгч чадахгүй, дэлхийн олон олон жижиг үйлдвэр эрхлэгчид үнэгүй өгч чадахгүй гэдэг.
  • 16:40 - 16:43
    Гэтэл эцсийн эцэст бид тэдний хөгжлийг л харахыг хүсэж байгаа биздээ.
  • 16:43 - 16:46
    Төсвөөс санхүүжүүлсэн мэдээлэл энэ доор байна.
  • 16:46 - 16:49
    Тэгээд бид сүлжээнээс цэцэг ургуулмаар байна шүү дээ.
  • 16:49 - 16:54
    тэхлээр нэг чухал асуудал бол мэдээллийг хайж болохуйц болгох, тэгээд тэднийг хүмүүс
  • 16:54 - 16:56
    янз бүрийн дизайны хэрэгсэлээр хөдөлгөөнд оруулан ашиглаж чаддаг болгох явдал юм.
  • 16:56 - 17:01
    Надад нэг сайн мэдээ байна. НҮБ-ын
  • 17:01 - 17:05
    Статистикийн одоогийн тэргүүн "энэ боломжгүй" гэж хэлээгүй.
  • 17:05 - 17:07
    Тэр зүгээр л "Бид хийж чадахгүй" л гэж хэлсэн.
  • 17:07 - 17:11
    (инээд)
  • 17:11 - 17:13
    Гэхдээ тэр ухаантай залуу байгаа биз, тийм үү?
  • 17:13 - 17:15
    (инээд)
  • 17:15 - 17:19
    Тэхлээр бид ирэх жилүүдэд мэдээлэлтэй холбоотой их зүйл өөрчлөгдөхыг харах байх.
  • 17:19 - 17:23
    Бид орлогын хувиарлалтыг тун өөр шинэ хэлбэрээр харж чаддаг болно.
  • 17:23 - 17:28
    Энэ 1970 оны Хятад дахь орлогын хувиарлалт.
  • 17:29 - 17:34
    1970 оны АНУ дахь орлогын хувиарлалт.
  • 17:34 - 17:38
    Бараг давхцах юм алга. Тэгвэл юу болж вэ?
  • 17:38 - 17:43
    Юу гэвэл: Хятадад өсөлт ажиглагдаж байна. бүгд тийм ч адилхан байхаа больжээ.
  • 17:43 - 17:47
    энд сайн харагдаж байна, АНУ-г нөмрөн авч байгаа мэт.
  • 17:47 - 17:49
    бараг нэг сүнс шиг харагдаж байгаа биз, үүү?
  • 17:49 - 17:51
    (инээд)
  • 17:51 - 18:01
    Аймаар тийм үү. Бидэнд энэ бүх мэдээлэл тун их хэрэгтэй.
  • 18:01 - 18:07
    Бид эдгээр мэдээллийг үнэхээр харах хэрэгтэй. За бас
  • 18:07 - 18:12
    энд 1000 хүнд ногдох интернэд хэрэглэгчдийн тоог харуулж болно.
  • 18:12 - 18:17
    Энэ програмд бүх улс орнуудын талаарх ойролцоогоор 500 хувьсагчийг олж харж болно.
  • 18:17 - 18:21
    Хувьсагчийг өөрчлөхөд жаахан л цаг авна.
  • 18:21 - 18:26
    тэнхлэгүүд дээр та хэрэглэхийг хүссэн ямар ч хувьсагчийг амархаан оруулж болно.
  • 18:26 - 18:31
    Хамгийн гол нь одоо бидэнд мэдээллийн сангуудыг үнэгүй олж авах
  • 18:31 - 18:34
    тэднийг нэг товчлуур дараад л хайж болохуйц болгох, тэднийг
  • 18:34 - 18:39
    харангуут ойлгож болохуйц график хэлбэлт оруулах хэрэгтэй байна.
  • 18:39 - 18:42
    Гэхдээ одоо статистикчид энэнд дургуй байна. Тэд "энэ чинь
  • 18:42 - 18:51
    бодит байдлыг харуулахгүй шүү дээ. Бид статистикийн болоод задлан шинжлэх аргууд хэрэгтэй " гэж эсэргүүцнэ.
  • 18:51 - 18:54
    Гэхдээ энэ чинь таамаглал шүү дээ.
  • 18:54 - 18:58
    Энд эрээд нөгөө мэдээлэлдээ орьё. Тэнд Интернэт ирж байна.
  • 18:58 - 19:02
    Интернэт хэрэглэгчдийн тоо ингэж их өсөж байна. Энэ нэг хүн амд оногдох ДНБ.
  • 19:02 - 19:07
    За шинэ технологи ирж байна. Гэхдээ хараач,
  • 19:07 - 19:12
    энэ нь улс орнуудын эдийн засагтай хичнээн сайн нийцэж байна гээч. Тиймээс л
  • 19:12 - 19:15
    100 долларын компвьютер хичээн их чухал гээч. Энэ бол сайн чиг хандлага.
  • 19:15 - 19:18
    Яг л дэлхий ертөнц хавтгай болж байх шиг. Эдгээр улс орнууд
  • 19:18 - 19:21
    ганц эдийн засаг гэлтгүй улам бүр хөгжих болно, тиймээс ч
  • 19:21 - 19:25
    ирэх жилүүдэд эдгээр өөрчлөлтийг ажиглах тун сонирхолтой байх болно.
  • 19:25 - 19:27
    Харин энийг төсвөөс санхүүжүүлсэн мэдээллийн тусламжтайгаар харж чадна гэж найдаж байна. Баярлалаа.
  • 19:28 - 19:31
    (алга ташилт)
Title:
Өмнө нь харж байгаагүй хамгийн сайн статистик мэдээ
Speaker:
Ханс Рослинг
Description:

Ийм сайн харуулсан мэдээллийг өмнө нь та хараагүй бизээ. Спортын тэмцээн мэт хурдтай, яаран догдлох сэтгэгдэл төрүүлэм тайлбарын хамт Статистикийн мастер Ханс Рослинг "хөгжиж буй" хэмээх орнуудын талаарх ташаа мэдээллийг залруулж байна.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
19:33
Indra Ganzorig edited Mongolian subtitles for The best stats you've ever seen
Buyandelger Ulziikhuu added a translation

Mongolian subtitles

Revisions Compare revisions