Carolyn Porco bizi Saturna uçuruyor.

Planet alim Carolyn Porco, ən böyük peyki olan Titan'a və buz şüaları atan donmuş Enceladus'e fokuslanaraq, Saturna edilən Cassini səfərindən fotoşəkillər göstərir.

Önümüzdəki 18 dəqiqə boyunca sizi bir səfərə çıxaracağam.

Bu sizin və mənim uzun illərdir davam etdirməkdə olduğumuz bir səfər.

Bu səfər 50 il əvvəl, insanlar planetimizin xaricinə ilk addım attıklarında başladı.

Bu 50 ildə yalnız aya sözün tam mənasıyla ayaq basmakla qalmadıq,

planetlərin səkkiz yaşına birdən robot kosmos vasitələri göndərdik,

asteroid eniş etdik, quyruqlu ulduzlarla randevulaştık,

və bu anda Plutoya doğru yol alan bir kosmos aracımız var.

köhnədən planet olaraq bilinən Plutoya.

Bütün bu robot vəzifələr daha böyük bir insan səfərinin parçaları:

kosmik yerimiz haqqında bir fikir əldə etmək,

kökenlerimiz haqqında bir şeyi və Dünyanın, planetimizin,

və üzərində yaşayan bizlərin necə meydana gəldiyini anlamaq üçün.

Günəş sistemi içərisində gedə biləcəyimi,

və bu kimi sualların cavabını arayabileceğimiz bir yer varsa,

ora Saturn'dür. Saturna daha əvvəl də etdik -

1980-ci illərdə Saturnun ziyarət etdik,

ancaq Saturn haqqındakı incelemelerimiz,

7 ildən bəri gezegenlerarası səfər edən Cassini kosmos vasitəsi

2004-cü ilin yazında Saturnun orbitinə kaydığında, dərinlik və detal qazandı,

və insanlığın günəş ətrafında o zamana qədər çatdığı

ən irəli nöqtəyə çatmış oldu.

Saturn sistemi zəngin bir planet sistemi.

Sirr və elmi anlayış təqdim edir və karşılaştırılabileceğin kənarında parıltılı.

bu sistem haqqında araşdırmaların böyük bir mənzili var.

Necə ki, yalnız halqalar üzərində çalışaraq belə

ulduz diskləri haqqında və spiral qalaktikalar olaraq adlandırdığımız qaz haqqında bir çox şey öyrəndik.

İşdə Samanyolunda'ki ən yaxın və ən böyük spiral Qalaktikalarımız olan

Andromeda Nebulanı gözəl bir fotoşəkili.

Bu da Whirlpool Galaksi'sinin

Habl teleskopu tərəfindən çəkilmiş gözəl bir görünüşü.

Saturna çevril səfəri həqiqətən və məcazi

ətrafımızdakı hər şeyin bir-birləriylə əlaqəsini və insanların bu şəkilin harasında olduğunu anlamaq üçün etdiyimiz,

çox daha böyük

bir insanlıq səfərinin bir hissəsi.

Zamanımız çatmayacağı üçün sizə son 2,5 il içində Cassini sayəsində öyrəndiyimiz hər şeyi anlatamamak,

çəkdiyimiz bütün gözəl fotoşəkilləri gösterememek

məni üzür.

Ona görə Saturnun ətrafında reallaşdırmaqda olduğumuz və 2,5 ildir davam edən bu kəşf səfərinin

ortaya çıxardığı ən həyəcanlı

iki hekayəyə

odaklanacağım.

Saturna çox sayda və çox müxtəlif peyklər yoldaşlıq edir.

Bu peyklərin ebatları bir neçə kilometr ilə ABŞ-ın böyüklüyü arasında dəyişir.

Necə ki Saturnun çəkdiyimiz ən gözəl fotoşəkilləri

onu uydularının bir neçəsiylə birlikdə gösterenler.Burada Saturn və Dion

burada da halqalarını

və onların şaquli olaraq nə qədər incə olduqlarını göstərir, Enceladus peyki ilə birlikdə.

Saturnun 47 peykindən ikisi önə çıxır.

Titan və Enceladus.Titan Saturnun ən böyük peyki,

və Cassini oraya çatana qədər,

günəş sistemimizdə hələ kəşf edilməmiş olan

tək bölgə.

Eyni zamanda planetlərlə məşğul olanların başını uzun müddətdir qarışdıran bir cisimdi.

Titanın çox böyük və incə bir atmosferi var

və səthi quruluşunun dünyadakılara

günəş sistemindəki digər göy cisimlərindən daha çox

bənzədiyinə inanılırdı.

Atmosferi böyük nisbətdə molekulyar nitrojen, bu otaqda Nəfəs aldığınız kimi,

tək fərq

sadə üzvi materiallar olan metan, propan və etan ilə örtülmüş olması.

Titanın atmosferindeki bu molekullar

qırılır və birləşib sis partikülleri meydana gətirirlər.

Bu sis tamamilə qlobal və Titanın hamısını örtür.

Görünür yelpikdə olduğu halda

dəqiq görememenizin səbəbi bu.

Cassini ilə oraya varmamızdan əvvəl bu sis partiküllerinin

milyardlarla il əvvəl

səthə yavaşca sürüklənəcək və

incə orqanik bir palçıqdan səthi kapladıklarına inanılırdı.

Yəni Titan katrandan, yağdan ya da hər hansı bir şeydən ibarətdir ola bilərdi-nə olduğunu bilmirdik.

Təxminimiz bu şəkildə idi. Bu molekullar

xüsusilə methan və Ethan Titanın səth sıcaklıklarında maye hala keçə bilərlər.

Beləliklə dünya üçün su nəysə, Titan üçün də metan'ın o olduğu ortaya çıxdı.

Metan atmosferdə sıxlaşıb sıvılaşabilir,

bu şərtləri farketmemiz çox başqa, müxtəlif və qəribə

ehtimalların önünü açdı. Metan bulutlarına sahib ola bilərsiniz, OK

bu buludların üzərində günəş işığının səthə çatmasını maneə törədən

yüzlərlə kilometr sis də ola bilər.

Səthdəki istilik mənfi 350 Fahrenheit altında (-212 dərəcə santigrat)

Ancaq bu soyuğa baxmayaraq Titanın səthinə yağış yağa bilər.

Dünyaya olduğu kimi yağış Titanda da oyuqlar, çaylar və çağlayanlar bilər

Kanyonlar meydana gətirə bilər, böyük havzalarda və kraterlərdə birikebilir.

Yüksək dağ təpələrindəki palçığı

alçaq bölgələrə akıtabilir.Öyleyse durun və bir dəqiqə düşünün.

Titanın səthinin necə görünə biləcəyini xəyal etməyə çalışın.

Qaranlıq-Titanın ən işıqlı zamanı dünyadakı alacakaranlığa bərabər.

Soyuq, ürküdücü, dumanlı,

yağış yağır ola bilər və

siz tinerle dolub daşan Michigan Gölü sahillərində tikilir ola bilərsiniz.

Cassini ilə oraya getmədən əvvəl Titanın səthinin necə haqqındakı fikrimiz bu idi

və deyə bilərik ki, Titanda qarşılaşdığımız, detallar tam olaraq eyni olmasa da

bu hekayə qədər ovsunlayıcı.

Bu bizlər üçün, yəni Cassini insanları üçün

Bir Jules Verne macərasının reallaşması kimi idi.

Dediyim kimi qalın geniş bir atmosferi var.

Bu günəşin arxadan işıqlandırdığı Titanın bir fotoşəkili, halqalar gözəl bir arxa zəmin meydana gətirir.

Və başqa bir peyk da görülür

hansı olduğunu bilmirəm, çox üyük-əhatəli bir atmosfer.

Cassini'de bu atmosfer quruluşunun içindən səthi görə biləcəyimiz alətlər var

mənim kamera sisteminin də onlardan biridir.

Və biz bunun kimi fotoşəkillər çəkdik.

Gördüyünüz şey isə parlaq və qaranlıq bölgələr, və bizə də ancaq bu qədəri çatdı.

Çox gizemliydi - Nə gördüyümüzü bir cür anlaya bilmədim.

Bu bölgəyə daha yaxından baxdığınızda, bir şey görməyə başlayırsınız

daha əvvəl bilmədiyimiz dalğalı kanallar kimi. Bir neçə yumru cisim görürsünüz.

Bunun əslində bir krater olduğunu daha sonra fərqinə vardım.

Ancaq Titanın səthində çox az krater var.

Bu da çox gənc bir səth olduğu mənasını verir.

Tektonik (səth qabığının hərəkəti ilə o.ç.) görünən meydana gəlmələr var.

Bir-birlərindən çəkilib ayrılmış kimi görünürlər.

Bir planetin üzərində çizgisel hər hansı bir şey görsəniz,

bu bir qırılma olduğu mənasını verər, fay kimi.

Yəni səthi, səth qabığının hərəkətləriylə dəyişmişdi.

Amma bu görünüşlərdən bir məna çıxara bilmədim

orbitə girməmizi 6 ay sonra

bir hadisə meydana gəlib

Cassini'nin Titan araştırmasındaki ən parlaq nəticəsi alana qədər

Bu hadisə Cassini'nin yeddi il boyunca günəş sistemində daşıdığı

Avropa istehsalı Huygens sondasının

yönlendirilmesiydi. Huygens'ı Titanın atmosferinə yönlendirdik,

alçalması 2,5 saat davam etdi və səthə eniş etdi.

Bunun nə qədər əhəmiyyətli bir hadisə olduğunu vurğulamaq istəyirəm.

Bu insan istehsalı bir alət,

və insanlıq tarixində bir ilk olaraq günəş sistemi içində bu qədər uzağa eniş edildi.

Bu mənim düşüncəmə görə çox əhəmiyyətli bir hadisə,

hətta bu qeyd olunması lazım olan, Avropa və ABŞ-dakı bütün şəhərlərdə

afişalar, konfetiler ilə, mərasimlər təşkil edərək qeyd olunması lazım olan bir hadisə idi,

amma çox təəssüf ki belə olmadı.

(Gülüşmələr)

Bu əslində tam fərqli bir səbəbdən ötəri əhəmiyyətli idi. Bu beynəlxalq bir vəzifə.

və bu hadisə Avropada, Almaniyada qeyd olundu,

və bu qeyd etmə Prezentasiyalar İngilis aksentiylə,

Amerika aksentiylə, Alman aksentiylə, Fransız, İtalyan və Hollandiya aksanlarıyla edildi.

Bu bu iki sözün

"Birləşmiş Millətlər Təşkilatının" 'in nə demək olduğunu göstərən toxunaqlı bir gösteriydi

yaxşı bir məqsəd uğruna millətlərin, böyük bir şəkildə, həqiqətən birləşmiş olması.

Bizim durumumuzda, bir planeti araşdırmanın məsuliyyətini alaraq

bu planet sistemini anlama nöqtəsinə çatmaq

bütün insanlıq tarixi boyunca ulaşılamamıştı

və artıq insanlar həqiqətən ona toxundu.

Demək istədiyim - Bu mövzuda danışarkən belə tüklərim tikan tikan olur,

bu son dərəcə romantik bir olaydı,

və bu mənim şəxsi olaraq əsla unutamayağım bir şey və sizlər də unutmamalısınız.

(Alqışlar)

Hər nədirsə, sonda atmosferdə aşağı enərkən bəzi atmosferik ölçmələr etdi,

ayrıca panoramik fotoşəkil çəkər çəkdi.

Və sizə sondadan gələn Titanın səthinə aid ilk fotoşəkilləri görmənin necə bir hiss olduğunu izah edə bilməm.

Bizim Gördüklərimiz işdə bunlar idi.

Şok edici idi çünki tapmağı istədiyimiz hər şey burada

Daha əvvəl orbitdən çəkdiyimiz şəkillər.

Həqiqətən belirginlikte, açıq bir şekildi, coğrafi bir şəkil.

Yalnız suyun axışıyla meydana gələ biləcək dendritik (ağac dallanmasına bənzər / dallanan) bir axış şəkli.

Kanalları təqib edə bilirsiniz

və necə birləşdiklərini görə bilirsiniz.

Və bu kanalın içində birləşib bu bölgənin içinə süzülüyorlar

Bir sahilinə baxırsınız.

Bu bir mayeyə aid sahil şeridi idimi? Bilmirik.

Amma bu bir növ sahil şeridi.

Bu fotoşəkil 16 km.den çəkildi.

Bu da 8 km.den çeliken Musiqi, tamam? Təkrar, sahil şeridi.

Bəli 16 km, 8 km - bu təxminən olaraq bir uçuş irtifası.

Əgər ABŞ içində bir təyyarə səfəri edəcək olsaydınız,

bu irtifalarda uçur olacaqdınız.

Yəni bu Titan Havayollarının pəncərəsindən

Titanın səthi boyunca uçarkən görəcəyiniz görünüşdür. (Gülmə)

Və sonunda sonda səthin üstünə endi,

İndi qadınlar və bəylər,

sizə xarici günəş sistemindəki bir peykin səthində çəkilən ilk fotoşəkili göstərəcəyəm.

İşdə üfüq xətti burada, oldumu?

Bunlar da ehtimalla buz daşları, deyilmi?

(Alqışlar)

Görünüşə görə düz və qaranlıq bölgələrdən birinə eniş etdi

və görünüşdən kaybolmadı.Yani maye üzərinə eniş yaratmamışdıq.

Sondanın eniş etdiyi səth, sadəcə,

Titanda bir palçıq düzündə ekvivalent bir bölgə.

Zəif və maye metanla örtülmüş bir üzə idi.

Və ehtimalla bu material

Titanın yükseltilerini

bu gördüyümüz kanallar boyunca yudu

və milyardlarla ildən çox müddət boyunca alçaq havzalara axıtdı.

Huygens sondası işdə bura eniş etdi.

Yenə də görüntülerimizde,

ya da Huygens görünüşlərində, hər hansı böyük və açıq maye meydana gəlmələrinə rast gəlmədik.

Harada idiniz? Kumullar tapdığımızda vəziyyət daha da baş qarışdırıcı hala gəldi.

Çox yaxşı, bu Titanın ekvatorial bölgəsinin filmi.

Kumulları gösteriyor.100 metr uzunluğunda kumullar var,

bir neçə km ilə ayrılırlar,

və millər millər millər boyunca sürüyolarlar.

100, 1000 ya da 1200 mil uzunluğunda kumullar var.

Bu Titanın Səhra çölü.

Təbii ki çox quru bir yer, yoxsa kumullar əmələ gəlməzdi.

Yəni heç maye meydana gəlmə olmaması yenidən başımızı qarışdırdı,

sonunda qütb bölgələrində göllər görənə qədər.

Bu cənub qütb bölgəsindəki bir gölün görünüşü.

Az qala Ontario gölü büyüklünde

Sonra, yalnız 1,5 həftə əvvəl,

Şimali kuybu üzərində uçdu

Caspian dənizi böyüklüyündə bir meydana gəlmə tapdıq.

Elə görünür ki, anlamadığımız bir səbəbdən ötəri,

heç olmasa bu mövsüm boyunca, mayelər Titanın qütblərindən.

Sanaram Titanın fövqəladə, mistik bir yer kimi qəbul edir.

Egzotik, xarici amma yenə də qəribə bir şəkildə dünyaya bənzəyir,

dünya bənzəri coğrafi şəkillərə sahib

qorxunc bir coğrafi müxtəliflik göstərir,

və o qədər ovsunlayıcı ki bir dünya ki, günəş sistemində komplekslik və zənginlik baxımından tək rəqibi

Dünyanın özü.

İndi Enceladus'a geliyoruz.Enceladus kiçik bir peyk,

Titanın onda biri qədər, onu burada İngiltərənin yanında görə bilərsiniz.

Yalnız ebatını göstərmək üçün, yoxsa bir təhdid deyil bu.

(Gülüşmələr)

Enceladus çox ağ, çox parlaq,

səthi çatlaklarla dolu,

coğrafi olaraq çox aktiv bir meydana gəlmə.

Ancaq Enceladus kəşflərinin ana damarı

bu çatlaqlar sistemini getdiyi-ki burada da cənub qütbünə baxırıq-

cənub qütbündə ortaya çıxdı.

Fərqli rəngdə çünki fərqli kombinasiyalar.

Kaplanmışlar.Bu çatlaqlar orqanik materiallarla kaplanmışlar.

Hətta, bütün bu bölgə, cənub qütb bölgəsi,

yüksək sıcaklıklara sahib, Planet üzərindəki ən isti yer.

Bu Antarktikanın troipk bölgələrdən daha isti olduğunu ortaya çıxarmaq qədər qəribə bir şey.

Daha sonra əlavə fotoşəkillər çəkdik,

və bu çatlaqların kosmosda yüzlərlə mil yayılan buz parçacıqları

püskürtdüyünü kəşf etdik.

Bu görünüşə rəng-kodu tətbiq, nəfəs işıq səviyyələrini ortaya çıxarmağa çalışdıq

və püskürdün quş tükü şəkli meydana gətirdiyini gördük,

digər görünüşlərdə də

püskürdün Enceladus'un xaricindəki kosmosa doğru minlərlə mil getdiyini gördük

Qrupunun və mən buna bənzər görünüşləri araşdırdıq,

və Cassini'den aldığımız digər nəticələri düşündük.

Beləcə, bu şüaların

Enceladus'un altındakı ciblərdə

püskürüyor ola biləcəyi nəticəsinə çatdıq.

Yəni maye Suyumuz, orqanik materyallerimiz və yüksək hərarəti var.

Başqa bir deyişlə, günümüz planet araşdırmalarının

Müqəddəs Kase'sine rast gəldik.

Yəni, yaşayan orqanizmlər üçün uyğun bir yerə.

Sanaram sizə Enceladus'ta ya da

günəş sistemimizdə başqa hər hansı bir yerdə

həyat kəşf edilsə,

bunun çox böyük mədəni və elmi nəticələri olacağını söyləməmə ehtiyac yoxdur.

Çünki əgər Yaradılış'ın günəş sistemimizdə,

bir-birindən müstəqil olaraq bir deyil iki dəfə meydana gəldiyini ispatlayabilirsek,

bu, yaradılışın kainatın 13.7 milyard illik tarixi boyunca

bir çox dəfə meydana gəldiyi mənasını verər.

Bu anda, Dünya üzərində həyat olduğunu bildiyimiz tək planet.

Qiymətli və bənzərsiz,

hələ bildiyimiz tək yuva.

Əgər 1960-cı illərdə ayıq və ardıcıl bəs,

deyilsinizsə də sizi bağışlayar,

1968-ci ildə Apollo VIII astronavtları tərəfindən çəkilən

bu çox məşhur fotoşəkili xatırlayarsınız.

Dünya kosmosdan ilk dəfə görüntülənmişdi,

kainatdakı yerimiz

və planetimizi qoruma məsuliyyətimiz haqqında algımıza böyük bir qatqısı olmuşdu.

Biz də Cassini ilə buna ekvivalent bir ilkin fotoşəkilini çəkdik,

daha əvvəl heç bir insan gözünün görmədiyi bir fotoşəkil.

Saturnun digər tərəfindən görülən tam bir günəş tutulması.

Bu inanılmaz dərəcədə gözəl fotoşəkildə

günəşin arxadan işıqlandırdığı ana halqaları görürsünüz,

işığı kəsilmiş günəşi

və Enceladus'un solunumuyla ibarət olan

bu halqanı görürsünüz.

Əgər bu kifayət qədər parlaq deyilsə, bu gözəl fotoşəkildə,

Saturnun halqalarının qolları arasına saxlanmış

planetimizin görünüşünü tuta bilər.

Bu həqiqətən çox romantik bir şey,

özümüzü uzaqdan görmək,

kiçik mavi planetimizin görünüşünü

başqa dünyaların göklerinde tutmaq.

Bu və bunun sonunda özümüz haqqında edineceğimiz perspektiv,

yarım əsr əvvəl başlayan bu kəşfin sonunda

kazanacağımız ən gözəl mükafat olacaq.

Çox təşəkkürlər.

(Alqışlar)